Netflix
NETFLIX

Το Extraordinary Attorney Woo του Netflix πέτυχε και μόνο που γυρίστηκε

Το νέο χιτ της Νοτίου Κορέας στην πλατφόρμα συστήνει τον αυτισμό σε μια χώρα που μισεί τη διαφορετικότητα.

Για το Squid Game τα είδαμε και τα γράψαμε όλα, πριν γίνει μόδα, ενώ ήταν trend και όταν έπεσε από την κορυφή των προτιμήσεων του Netflix. Έκτοτε σου δίνουμε «προϊόντα» της Κορέας που θα μπορούσαν να έχουν ανάλογη επιτυχία.

Η μεγαλύτερη κορεατική επιτυχία στη συγκεκριμένη πλατφόρμα, με διαδοχικές εβδομάδες στην κορυφή των προτιμήσεων των συνδρομητών -παγκοσμίως- άνοιξε την πόρτα στη χώρα που ζει και από τις κινηματογραφικές και τηλεοπτικές παραγωγές (μαζί με τα ηλεκτρονικά, την αυτοκινητοβιομηχανία, τα καλλυντικά και την K-pop), για εκατομμύρια κατοίκους του πλανήτη που πίστευαν πως τα K-Drama ασχολούνται μόνο με τα “boy loves girl” και ΠΑΝΤΑ υπάρχει happy end (fun fact: αλλιώς οι τηλεθεατές ζητούν τον «αποκεφαλισμό» των σεναριογράφων).

Μετά λοιπόν, την επέλαση του «Καλαμαριού» τακτικά εμφανίζονται στο Τop 10 κορεάτικες δουλειές. Καμία όμως, δεν κατάφερε να κερδίσει ό,τι το Extraordinary Attorney Woo: από τις 4 έως τις 17 Ιουλίου ήταν το πιο δημοφιλές πρόγραμμα της πλατφόρμας στην κατηγορία non-English σε οκτώ χώρες και στο ΤΟΡ10 είκοσι δύο χωρών. Οι δε μετοχές της εταιρείας παραγωγής έχουν σημειώσει άνοδο, της τάξης του 74% από την πρεμιέρα της σειράς.

Τι πραγματεύεται η νέα wannabe «νομισματομηχανή» της Κορέας; Κάτι που οι πολίτες της χώρας προτιμούν να κρύβουν, στη λογική του «ό,τι δεν βλέπω, δεν υπάρχει»: το φάσμα του αυτισμού.

Στα δυο πρώτα επεισόδια οι τηλεθεατές ενημερώνονται για την ύπαρξη του φαινομένου (που αναφέρεται ως αυτισμός και ως αναπηρία -υπογραμμίζεται έτσι, η επικρατούσα νοοτροπία του κόσμου) και τα προβλήματα της καθημερινότητας που χρειάζεται να διαχειριστεί όποιος είναι αυτιστικός -θα χρειαστεί να ξαναπώ ότι έτσι αναφέρεται αυτό που έχει η πρωταγωνίστρια Woo Young-woo.

Δεν διευκρινίζεται τι ακριβώς είναι ο αυτισμός με την ηθοποιό Park Eun-bin να αναλαμβάνει να κάνει τις συστάσεις, μέσω συμπεριφορών και συνηθειών -που πολλές φορές είναι παρατραβηγμένες. Αυτή ήταν η φοβία της (πως δεν θα κάνει ακριβή απόδοση) όταν απέρριψε το ρόλο, την πρώτη φορά που της προτάθηκε. Στη δεύτερη από το να φύγει από τη μάχη, προτίμησε να προετοιμαστεί για να τη νικήσει. Προς το παρόν (έως το 4ο επεισόδιο) είναι στον αγώνα.

Η παραγωγή της σειράς ήταν η πρώτη νίκη

Αν πατήσεις το play σύντομα θα γίνει ξεκάθαρο πως οι σεναριογράφοι επέλεξαν να δίνουν λίγες-λίγες τις πληροφορίες, προκειμένου να γίνουν κατανοητές, αλλά και να μην πάθουν κανένα overdose οι κάτοικοι της Κορέας -χώρα που τη λες συντηρητική και ρατσιστική, χωρίς να σε παρεξηγήσει κάποιος.

Παρεμπιπτόντως, οι άνθρωποι που έγραψαν το σενάριο πανηγύρισαν την πρώτη κατάκτηση, όταν πήραν το ΟΚ για να αρχίσει η παραγωγή σειράς που είχε σε πρώτο πλάνο κάτι που οι Κορεάτες προτιμούν να κάνουν πως δεν υπάρχει. Ένα δεύτερο χειροκρότημα τους αξίζει για την επιλογή γυναίκας πρωταγωνίστριας. Εδώ να πω ότι στο παρελθόν υπήρξε ανδρική εκδοχή, την οποία αγόρασαν οι Αμερικανοί και είναι το Good Doctor.

Ουδόλως συμπτωματικά και στις δυο περιπτώσεις ο αυτιστικός είναι επιστήμονας. Είναι ο τρόπος που χρησιμοποιούν για να κάνουν τους τηλεθεατές να ασχοληθούν, ως θετικά διακείμενοι. Δεδομένα αυτό δεν θα γινόταν, αν ο πρωταγωνιστής ήταν εργάτης στο λιμάνι (δεν θα γυρνούσαν ούτε να τον δουν σε σειρά -ίσως να τον έβλεπαν σε ταινία και δη αν έπαιρνε κάποιο διεθνές βραβείο).

Ένα πολύ αστείο παράδειγμα για το πώς αντιμετωπίζουν το «διαφορετικό» είναι το εξής: όταν είναι στη μόδα ας πούμε ένα trenchcoat, το φορούν όλοι, στο ίδιο χρώμα -που προμοτάρεται από τα media. Όποιος το φορέσει σε άλλο χρώμα ή δεν το έχει αγοράσει, δέχεται βλέμματα γνωστά ως «μισό μάτι».

Τώρα να σε πάω και στα πιο σοβαρά:

  • Παρίας είναι όποιος έχει «χάσει» ένα γονιό, με την κοινωνία να είναι πιο καταδικαστική απέναντι σε όποιον έχει χάσει και τους δυο γονείς ή/και δεν έχει σπουδάσει ή/και δεν έχει παντρευτεί έως τα 30 ή/και αν έχει πάρει διαζύγιο κλπ
  • Αν είσαι γυναίκα και δεν έχεις κάνει τα δέοντα (σπουδές, εργασία, οικογένεια, παιδί και παραίτηση από τη δουλειά για να γίνεις νοικοκυρά), έχεις επίσης μεγάλο πρόβλημα.
  • Οι gay προτιμούν να αποφεύγουν το outing -γιατί το πιθανότερο είναι να εξοστρακιστούν-, ενώ κρυμμένοι ζουν έχουν διαταραχές ή αναπηρίες ή ότι τους κάνει να μη βγαίνουν από τη μηχανή φασόν των μελών του γενικού πληθυσμού.

Αν κάνεις ότι δεν καταλαβαίνεις, θα σε βοηθήσω λίγο ακόμα: η Κορέα λειτουργεί όπως λειτουργεί και η ελληνική περιφέρεια από όταν θυμάμαι τον εαυτό μου (καμια 30αρια χρόνια): δεν ζεις για εσένα, αλλά για τα κοινωνικά πρέπει. Και ό,τι δεν συμβαδίζει με αυτά, το κρύβουμε. Ακόμα και όταν είναι άνθρωποι.

Η πρωταγωνίστρια του Extraordinary Attorney Woo είναι η εξαίρεση του κανόνα, με τον πατέρα της να έχει επιλέξει να μην την κρύψει, αλλά να τη βοηθήσει να γίνει η καλύτερη έκδοση του εαυτού της. Έτσι, γίνεται δικηγόρος, με τις καλύτερες επιδόσεις στο καλύτερο πανεπιστήμιο της Κορέας. Έχει πρόβλημα να βρει δουλειά (λόγω της αναπηρίας της -όπως ακούγεται να λέει), αλλά αυτό το λύνει μια οικογενειακή φίλη, που είναι CEO σε μεγάλη δικηγορική εταιρία.

Και εκεί αρχίζουν τα γλέντια για τον τηλεθεατή που έχει μια μέση ενσυναίσθηση.

Η λέξη «φάσμα» δεν μπήκε δίπλα στο «αυτισμός» για να γεμίσει τον όρο

Η Δικηγόρος Woo χλευάζεται από συνεργάτες, δικαστές και αντίδικους, όπως και από πελάτες, όπως παλεύει να κάνει αυτό που αγαπά από παιδί: να βοηθά ανθρώπους που τη χρειάζονται. Στο τρίτο επεισόδιο καλείται να υπερασπιστεί έναν επίσης, αυτιστικό άνθρωπο. Τότε οι τηλεθεατές μαθαίνουν πως «δεν συμπεριφέρονται όλοι οι αυτιστικοί με τον ίδιο τρόπο» και ακούγεται για πρώτη φορά ότι πρόκειται για διαταραχή (όχι αναπηρία) που λέγεται «φάσμα του αυτισμού» -ακριβώς γιατί υπάρχουν πολλές αυτιστικές διαταραχές.

Η υπόθεση κερδίζει το ενδιαφέρον των media και τότε η Δικηγόρος Woo έρχεται αντιμέτωπη με το ατελείωτο bullying και τη μιζέρια σχολιαστών άρθρων για τη δίκη, που χαρακτηρίζουν τους αυτιστικούς «τρομακτικούς» και «επικίνδυνους», πριν καταλήξουν στο ότι θα ήταν προτιμότερο να μένουν κρυμμένοι σε ιδρύματα.

Σε αυτό το σημείο -μέσω αφήγησης της πρωταγωνίστριας- εμφανίζεται στην οθόνη σου η Γερμανία του Χίτλερ και η εισήγηση για εξάλειψη όσων πάσχουν από ανίατες ασθένειες. Όσοι παρακολουθούν θυμούνται (ή ενημερώνονται) για τη δυνατότητα που είχαν οι γιατροί να αποφασίζουν «ποιοι άνθρωποι αξίζουν να ζουν». Ήταν όσοι δεν είχαν πρόβλημα υγείας ή όποια σωματική αναπηρία ή διανοητική καθυστέρηση ή ό,τι άλλο τα έκανε «διαφορετικά». Το πρόγραμμα αυτό έγινε γνωστό ως «πρόγραμμα ευθανασίας».

Η Δικηγόρος Woo ενημερώνει και για τον Aυστριακό παιδίατρο Hans Asperger που έδωσε το όνομα τουλάχιστον σε αυτό που σήμερα είναι γνωστό ως σύνδρομο Asperger. Πρώτα είχε κάνει λόγο για «αυτιστική ψυχοπάθεια», συνδέοντας αυτό που σήμερα αναφέρεται ως διαταραχή με τις ψυχικές παθήσεις.

Στα συμπτώματα είχε σημειώσει πως δεν υπήρχε ενσυναίσθηση, μεγάλη ικανότητα σύναψης φιλικών δεσμών ή συζητήσεων, δεξιότητα στις κινήσεις και την εστίαση. Τόνιζε ότι παρά την αυτιστική συμπτωματολογία πολλά από αυτά τα παιδιά θα είχαν εξαιρετικές δεξιότητες ως ενήλικες.

Δεν μπορώ να σε βοηθήσω με το τι αναμένεται να γίνει στη συνέχεια της τηλεοπτικής σειράς, αφού το Netflix δίνει σε δόσεις των δυο επεισοδίων τις εξελίξεις.

Για αυτό θα σου πω για το φάσμα του αυτισμού

Ως διαταραχές του φάσματος του αυτισμού αναφέρονται ένα εύρος νευροαναπτυξιακών ψυχικών διαταραχών. Το «φάσμα» υπάρχει για να τονίζει το εύρος του τύπου και της βαρύτητας των συμπτωμάτων της εκ γενετής και δια βίου νευροαναπτυξιακής διαταραχής, που επηρεάζει τη λειτουργικότητα του ατόμου.

Όπως αναφέρει η παιδίατρος αναπτυξιολόγος, Δέσποινα Μπαστάκη σε άρθρο της στην ιστοσελίδα του ΙΑΣΩ «Ας φανταστούμε τον ανθρώπινο εγκέφαλο σαν την πλακέτα ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή. Αποτελείται από πολλά και περίπλοκα κυκλώματα, τα οποία “αλληλεπιδρούν” και συνεργάζονται, προκειμένου ο υπολογιστής να λειτουργεί ορθά.

Αν προκύψει κάποια “βλάβη” συμβεί στις συνδέσεις, ο υπολογιστής χάνει λειτουργίες. Αν η βλάβη είναι μεγάλη ή περιλαμβάνει αρκετά κυκλώματα και συνδέσεις, τότε ο υπολογιστής μπορεί να σταματήσει να δουλεύει.

Έτσι και στον ανθρώπινο εγκέφαλο, η “ορθή” του λειτουργία εξαρτάται από τον πολλαπλασιασμό των νευρώνων, τις συνδέσεις μεταξύ τους και το “κλάδεμα” των ανενεργών ή άχρηστων συνδέσεων -που ξεκινά ενδομητρίως και συνεχίζεται κατά τα πρώτα χρόνια ζωής ενός ατόμου.

Αν κάποιος παράγοντας -πχ ένα μικρόβιο, ένα στρεσογόνο ερέθισμα, μία χημική ουσία ή ένα φάρμακο-, επιδράσει στο εξαιρετικά σημαντικό αυτό διάστημα (συναπτογένεση), τότε ο εγκέφαλος του ατόμου «λειτουργεί» και αντιλαμβάνεται τον κόσμο με διαφορετικό τρόπο.

Με δεδομένο ότι οι συνδυασμοί είναι ατελείωτοι, δεν υπάρχει «το τυπικό παιδί» με αυτισμό. Το κάθε παιδί είναι διαφορετικό, με ξεχωριστές ιδιαιτερότητες, δυνατότητες και ανάγκες, με αποτέλεσμα να μιλάμε για φάσμα νευροαναπτυξιακής διαταραχής και όχι για μία μεμονωμένη οντότητα».

Συχνά το φάσμα του αυτισμού συνυπάρχει με άλλες νευροαναπτυξιακές και ψυχικές διαταραχές, όπως είναι η ελλειμματική προσοχή και η υπερκινητικότητα, η νοητική υστέρηση, τα προβλήματα συμπεριφοράς και συναισθήματος, η διαταραχή κινητικού συντονισμού, οι διαταραχές αισθητηριακής ρύθμισης κ.α.

Στο ήπιο άκρο του φάσματος, οι άνθρωποι είναι σε θέση να λειτουργούν ανεξάρτητα -προφανώς με κάποιες δυσκολίες στην καθημερινότητα, αλλά θεωρούνται άτομα με αυτισμό υψηλότερης λειτουργικότητας.

Όσοι έχουν μέτρια έως σοβαρά συμπτώματα, χρειάζονται πιο σημαντική υποστήριξη στην καθημερινότητα τους, αφού δυσκολεύονται στο να εκτελούν καθημερινές εργασίες ή σχέσεις.

Πριν σε αποχαιρετήσω, να σου πω ότι μέχρι σήμερα δεν είναι βέβαιη η αιτία εκδήλωσης του φάσματος. Μπορείς λοιπόν, να ευχαριστείς την καλή σου τύχη που δεν γεννήθηκες με αυτό και να αναγνωρίζεις τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν όσοι ανήκουν στο φάσμα. Πόσοι είναι αυτοί; Έχει εκτιμηθεί πως τουλάχιστον 62 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως επηρεάζονται.