Το Tron: Ares έχει διάσπαση προσοχής – άρα είναι ταινία της εποχής μας

Πλέον όμως όλες οι ταινίες είναι το Tron — ιστορίες όπου οι άνθρωποι κινούνται σε πλήρως ψηφιακούς κόσμους, ακόμα και όταν δεν μοιάζουν με τέτοιους. Τα προγράμματα σε αυτές τις ταινίες μοιάζουν με ανθρώπους. Ταξιδεύουν από τόπο σε τόπο πάνω σε μοτοσυκλέτες. Σκέφτονται. Ίσως, αισθάνονται κιόλας. Είναι η τεχνητή νοημοσύνη τόσο προηγμένη που αρχίζει να απειλεί τον κόσμο μας. Όλα αυτά μπορεί να φαίνονταν παράλογα στις αρχές της δεκαετίας του ’80, αλλά σήμερα όχι και τόσο.

Όχι πως το νέο Tron: Ares έχει και πολλά να πει για την τεχνητή νοημοσύνη (ή οτιδήποτε άλλο). Πρόκειται για μία ταινία για πολύ έξυπνους ανθρώπους που κάνουν πολύ ανόητα πράγματα. Φαίνεται να πηγάζει από μία και μοναδική κινητήρια ώθηση – ότι αν ήταν κουλ να στέλνεις ανθρώπους από σάρκα και οστά στο ψηφιακό τοπίο του Grid στα δύο προηγούμενα Tron, τότε θα ήταν εξίσου κουλ αν τα προγράμματα από το Grid εισέβαλαν στον κόσμο μας.

Παρότι λοιπόν οι ταινίες Tron δεν έχουν υπόψη το να κάνουν κάποια σπουδαία δήλωση, αποτελούν μάλλον μία σειρά από τεκμήρια για τη σταδιακή κατάρρευση της τεχνολογικής αισιοδοξίας. Η ταινία του 1982 αφορούσε τη μάχη για την πατρότητα ενός έργου — τον θρίαμβο ενός οραματιστή προγραμματιστή έναντι ενός λιγότερο ταλαντούχου στελέχους της διοίκησης που έκλεψε το έργο του. Στο sequel του 2010, το Tron: Legacy, ο Kevin είχε μεταμορφωθεί σε έναν βούδα παγιδευμένο στον κυβερνοχώρο, που έχει αντικατασταθεί από έναν διαταραγμένο ψηφιακό δίδυμο, αποφασισμένο να πραγματοποιήσει το αντίστοιχο μίας εκστρατείας εθνοκάθαρσης όπως αυτή θα έμοιαζε στο Tron. Και τώρα έχουμε δύο CEOs να μάχονται για την ψυχή της ανθρωπότητας.

Αυτή είναι η πιο αισιόδοξη εικόνα του μέλλοντος που μπορούμε να ζητήσουμε αυτή τη στιγμή. Η τεχνητή νοημοσύνη είναι πια για τα καλά εδώ και, αν είμαστε τυχεροί, θα μας συμπαθήσει.

Θυμάσαι την ENCOM, την εταιρεία υπεύθυνη για την αρχική ιδέα του «τι θα γινόταν αν μπορούσαμε να μεταφέρουμε ανθρώπους σε ένα arcade game»; Υπάρχει ακόμα, έχοντας περάσει μερικά πολύ επιτυχημένα χρόνια υπό τη διεύθυνση της CEO Eve Kim (Greta Lee). Μέχρι τον πρόωρο θάνατο της αδερφής της, η Eve είχε μετατρέψει το brand σε υπερδύναμη μαζί της και τώρα θέλει να ολοκληρώσει αυτό που είχαν ξεκινήσει, δηλαδή να εντοπίσει κάτι που είναι γνωστό ως «κωδικός μονιμότητας».

Υπάρχει, λοιπόν, ένα πρότζεκτ που ετοίμαζαν οι μηχανικοί και που αφορούσε τη μεταφορά ψηφιακών δημιουργιών στον πραγματικό κόσμο. Για τις Kim, αυτό σήμαινε την καταπολέμηση των ασταθών οικοσυστημάτων και την εξάλειψη της παγκόσμιας φτώχειας. Για τον ανταγωνιστή τους όμως, τον Julian Dillinger (Evan Peters), γνωστό και ως εγγονό του κακού από το πρώτο Tron, του Edward Dillinger, αυτό σήμαινε την τροφοδότηση του στρατιωτικού βιομηχανικού συστήματος με ατελείωτους, αναλώσιμους υπερ-στρατιώτες.

Ο Julian έχει σχεδιάσει και ένα ακόμη πρωτότυπο που έχει διαμορφώσει με βάση το “master control program” του παππού του: τον Ares, που παίρνει το όνομά του από τον ελληνικό θεό του πολέμου (σημείωση: η Disney αποφάσισε να επιλέξει τον Jared Leto για τον πρωταγωνιστικό ρόλο, έναν ιστορικά αμφιλεγόμενο ηθοποιό που φέτος το καλοκαίρι κατηγορήθηκε από εννέα γυναίκες για σεξουαλική κακοποίηση, αρκετές εκ των οποίων ανήλικες).

Κάθε, όμως, τέτοια δημιουργία που εκτυπώνεται σε 3D στην πραγματικότητά μας, είτε είναι ο Ares, είτε η δεύτερη στην ιεραρχία, Athena (Jodie Turner-Smith, επιβλητική και ακριβής), είτε ένα οπλοστάσιο τελευταίας τεχνολογίας, μπορεί να διαρκέσει μόνο 29 λεπτά πριν διαλυθεί σε κυβερνοσκόνη. Εκεί μπαίνει ο κωδικός μονιμότητας: Πριν από δεκαετίες, ο επαναστάτης προγραμματιστής και ιδιοφυΐα της ENCOM, Kevin Flynn, ανακάλυψε τη λύση για τη διατήρηση αυτών των δημιουργιών και την έκρυψε στο προσωπικό του δίκτυο. Με τη βοήθεια του φίλου της, Seth (Arturo Castro), η Eve ανακαλύπτει τον κωδικό, όμως ο Dillinger της στέλνει τον Ares να ανακτήσει τον κωδικό και να την εξοντώσει τον φορέα.

Έλα όμως, που ο Ares συγκινείται από την αίσθηση των σταγόνων της βροχής, τη μουσική των Depeche Mode και τις συναισθηματικές εκφράσεις της Greta Lee. Είναι εύκολο να καταλάβει κανείς γιατί έχει αυτή την επίδραση πάνω του – είναι τόσο ταλαντούχα και ολοκληρωμένη ηθοποιός που δεν μπορεί παρά να μοιάζει αλυσοδεμένη με έναν χαρακτήρα τόσο υποτιμημένο όσο αυτός που υποδύεται εδώ.

Ακολουθούν φυσικά οι υποχρεωτικές αναφορές στον Frankenstein και τον Pinocchio. Ο Ares θέλει να γίνει αληθινό αγόρι.

Ο Leto και η Lee προσθέτουν θαυμάσιο στιλ – ένα μπράβο στις ενδυματολόγους Christine Bieselin Clark και Alix Friedberg – και μαλλιά στο ρετρό-φουτουριστικό θέαμα. Οι κατακόρυφες βουτιές-γωνίες λήψης του διευθυντή φωτογραφίας Jeff Cronenweth γίνονται ενίοτε συναρπαστικές. Οι Nine Inch Nails αντικαθιστούν τους Daft Punk που είχαν σκίσει στο soundtrack του Tron: Legacy, με μία κομψή, απειλητική electro grime μουσική που παίζει εξίσου καθοριστικό ρόλο. Στην καλύτερη περίπτωση, το Tron: Ares θα μπορούσε να περάσει για ένα οπτικό άλμπουμ.

Μακάρι μόνο – και εδώ έρχεται η ειρωνεία – να μην ακούγονταν οι περισσότεροι διάλογοι σαν να τους έχει γράψει μία δυσλειτουργική τεχνητή νοημοσύνη. Και μακάρι, κυριότερα, να είχε ο σκηνοθέτης Joachim Rønning την υπομονή να αφήσει τις σκηνές της ταινίας του να εκτυλιχτούν και να χτίσουν το όποιο συναίσθημα πριν τις διακόψει για να παρεμβάλλει άλλες εξελισσόμενες σκηνές, για να επιστρέψει πίσω στις πρώτες, και να κάνει ξανά σάλτο πάνω, κάτω και πλαγίως στα υπόλοιπα τεκταινόμενα. Μεταξύ άλλων, το Tron: Ares είναι μία άσκηση παρατήρησης ενός σκηνοθέτη που παλεύει να συγκεντρωθεί.

Απομακρύνοντας το franchise από το καθηλωτικής μεγαλοπρέπειας Tron: Legacy υπέρ μίας πιο προγραμματικής (pun intended) προσέγγισης – όπως θα περίμενε κανείς από την αντικατάσταση του Joseph Kosinski (Top Gun: Maverick, F1) με τον σκηνοθέτη του Maleficent: Mistress of Evil και Pirates of the Caribbean 5 – αυτή η ασφαλής, απλά ok συνέχεια συγκαλύπτει τη γενικότητα της ιστορίας της με τα χαρακτηριστικά νέον της Tron μυθολογίας. Όπως τόσες πολλές ταινίες για συνθετικά όντα, ρομπότ και τεχνητή νοημοσύνη, περιορίζεται τελικά από την ιδέα ότι κάθε μηχανή επιδιώκει κρυφά να γίνει άνθρωπος.

Το Tron: Ares κυκλοφορεί στις 9/10 στις αίθουσες από τη Feelgood.

Ακολουθήστε το OneMan στο Google News και μάθετε τις σημαντικότερες ειδήσεις.