Κι αν το ‘Wind of Change’ των Scorpions το έγραψε η CIA;
Ένα απολαυστικό podcast ερευνά μια φήμη: Ότι η πιο διάσημη power ballad των ‘90s ήταν εργαλείο προπαγάνδας για την αποδυνάμωση της Σοβιετικής Ένωσης.
- 15 ΙΟΥΝ 2020
Όταν πριν λίγες μέρες ρώτησα φίλους να μου προτείνουν κανένα καινούριο podcast να ασχοληθώ, σίγουρα δεν περίμενα πως λίγες ώρες μετά θα άκουγα καθηλωμένος έναν βραβευμένο πολιτικό δημοσιογράφο να αφηγείται μια διεθνή κατασκοπική περιπέτεια με επίκεντρο το τραγούδι που όλοι είχαμε γραμμένο σε μια μασημένη κασσέτα όταν ήμασταν μικροί, το Wind of Change των Scorpions (…orpions …orpions …orpions).
Πανταχού παρόν σαν τους ίδιους τους Scorpions, το εμβληματικό τους κομμάτι-ύμνος τους καθόρισε ως μπάντα δίχως ημερομηνία λήξης, καθώς και μόνο το ανατριχιαστικό μελωδικό σφύριγμα εγγυάται πως όσο οι Scorpions θέλουν να κάνουν περιοδείες, θα υπάρχει κόσμος διατεθειμένος να μαζευτεί για να τους (ξανα)δεί από κοντά και να σφυρίξει εν χορώ το κλασικό σημείο του Wind of Change.
Ταυτόχρονα όμως, ήταν ένα κομμάτι που αποτέλεσε κάτι σαν μουσικό συναισθηματικό σύμβολο μιας αλλαγής στα πρώιμα ‘90s, άρρηκτα συνδεδεμένο με την Πτώση του Τείχους του Βερολίνου το ‘89, και ερμηνευμένο στην 10η επέτειο της Πτώσης στην Πύλη του Βραδεμβούργου τον Νοέμβριο του ‘99. To κομμάτι είναι γραμμένο από τον τραγουδιστή της μπάντας Κλάους Μάινε, ο οποίος τυπικά ως εκείνο το σημείο ήταν βασικός στιχουργός αλλά σπάνια έγραφε τις μελωδίες- ένα στοιχείο που αναφέρεται παρακάτω μάλιστα ως μια μικρή ένδειξη της τρομερής θεωρίας συνωμοσίας στην οποία θα φτάσουμε.
Ο Μάινε έγραψε το κομμάτι ύστερα από μια επίσκεψη της μπάντας στην Σοβιετική Ένωση τον περασμένο χρόνο και οι στίχοι μιλούν με μια γλυκιά συναισθηματική αισιοδοξία για ένα γλυκό αεράκι αλλαγής: An August summer night / soldiers passing by / listening to wind of change, και The world is closing in / did you even think / that we could be so close, like brothers (μπράαααα-δεεερς), και The future’s in the air / I can feel it everywhere, και On a glory night / where the children of tomorrow share their dreams / with you and me, και πολλά ακόμα τέτοια.
Φωτό του κοινού στο Moscow Peace Festival τον Αύγουστο του '89, όταν Δυτικές μπάντες σαν τους Scorpions και τους Bon Jovi ενθουσίασαν τους φανς στη Μόσχα. / AP Photo/Robert Toning
Ο βραβευμένος δημοσιογράφος και ερευνητής Πάτρικ Κίφ, που μόλις πριν ένα χρόνο δημοσίευσε ένα βιβλίο πάνω στις Ταραχές, τις συγκρούσεις στη Βόρεια Ιρλανδία, άκουσε πριν καμιά δεκαετία μια φήμη από τις πηγές του στην κατασκοπική κοινότητα, πως το Wind of Change είχε αποτελέσει στην πραγματικότητα πολιτιστικό όπλο της CIA στην προσπάθεια αποδυνάμωσης του ανατολικού μπλοκ. Όπως ο ίδιος παραδέχεται στο podcast 8 επεισοδίων που έγραψε πάνω στο θέμα (με τίτλο, απλά, Wind of Change), αυτό θα ήταν ένα από τα πλέον αναίμακτα εργαλεία που η CIA έχει ποτέ χρησιμοποιήσει ενάντια σε άλλα καθεστώτα, όμως το τοποθετεί σε context: Ανάμεσα σε ένα σωρό άλλα όπλα και μεθόδους, αυτό θα μπορούσε να είναι ακόμα ένα.
Σε ένα από τα πρώτα επεισόδια της σειράς, μιλά για παρελθοντικές περιπτώσεις όπου καλλιτέχνες σαν τον Λούις Άρμστρονγκ ή τη Νίνα Σιμόν (χωρίς τη γνώση της, και χωρίς να το μάθει ποτέ πριν να πεθάνει, το 2003) χρησιμοποιήθηκαν από τις ΗΠΑ ως πολιτιστικά όπλα εισβολής. Στους New York Times ο Κιφ αποκαλύπτει πως μια ανώνυμη πηγή του είπε πως, «Στην πραγματικότητα, θα με εξέπληττε αν δεν έκαναν ακόμα αυτού του είδους τα πράγματα σήμερα», αφήνοντάς μας να αναρωτιόμαστε ποιοι καλλιτέχνες θα μπορούσαν να ενεργούν ως βιτρίνα της CIA.
Είναι σε κάθε περίπτωση συναρπαστικό άκουσμα. Ο δημοσιογράφος μας βάζει να ακούσουμε αποσπάσματα από κρυφά τηλεφωνήματα με κατασκόπους που θέλουν τα λόγια τους να μείνουν off the record, ταξιδεύει στο Κίεβο για να παρτάρει με φανς της μπάντας σε μια από τις συναυλίες τους, έρχεται σε επαφή με γερασμένους πράκτορες της CIA και γενικώς ακολουθεί με χαλαρότητα και κέφι την ιστορία σε όποιο παλαβό σημείο του κόσμου κι αν τον οδηγήσει. «Το φαντάστηκα σαν κάποιο μεγάλο διεθνές κατασκοπικό θρίλερ, αν το είχαν σκηνοθετήσει οι αδερφοί Κοέν», λέει γελώντας στην Telegraph.
Το πιο διασκεδαστικό κομμάτι της μίνι σειράς βέβαια είναι το πώς προσπαθεί να βάλει τους Scorpions σε context για ένα αμερικάνικο κοινό που δεν τους γνωρίζει ή ίσως να έχει πετύχει κάποιο κομμάτι τους ως ειρωνικό απόσπασμα κάποιας κωμωδίας τύπου ‘The Interview’. Κάθε φορά που προσπαθεί να περιγράψει πόσο μεγάλοι είναι οι Scorpions στην Ευρώπη και πόσα σημαίνουν για το εδώ κοινό, τα λόγια τον προδίδουν. Προσπαθώ να φανταστώ πώς θα μου φαίνονταν οι Scorpions, ως πολιτιστικό προϊόν, ως μουσικό προϊόν, ως φαινόμενο, αν δεν τους είχα ήδη ως δεδομένος μεγαλώνοντας, και αποτυγχάνω. Αυτό που ξέρω πάντως είναι ότι κι εγώ αν ήμουν η CIA (μακριά από εμάς), θα ήθελα να μπορώ να τους χρησιμοποιήσω.
Μιλώντας για διασκέδαση, ο ίδιος ο Κλάους Μάινε φαίνεται επίσης να περνά καλά με αυτή τη φήμη. «Νομίζω είναι πολύ διασκεδαστικό και έσκασα στα γέλια. Είναι μια πολύ διασκεδαστική και πραγματικά τρελή ιστορία αλλά όπως είπα, δεν είναι αληθινή καθόλου», απαντά. «Όπως θα λέγατε κι εσείς οι Αμερικάνοι, είναι fake news», γελάει.
Σε ένα από τα επεισόδια του podcast του, ο Κιφ αναπαράγει τον ανεπιβεβαίωτο θρύλο που ακολουθεί ένα άλλο κομμάτι των Scorpions, το ‘Still Loving You’, πως 9 μήνες μετά την κυκλοφορία του υπήρξε ένα τεράστιο baby boom. (Κάτι για το οποίο επίσης θα άκουγα ένα podcast 8 επεισοδίων, προσωπικά μιλώντας.) Δεν ήταν δυνατόν να επιβεβαιωθεί ή να διαψευσθεί αυτή η εικασία, λέει. Το ίδιο ισχύει και για την αληθινή προέλευση του Wind of Change, αλλά σε κάθε περίπτωση ένα ήδη θρυλικό κομμάτι μπορεί ήδη να απέκτησε άλλη μια απαραίτητα θεοπάλαβη φήμη γύρω από μύθο του.
*Το podcast Wind of Change είναι διαθέσιμο ολόκληρο στο Spotify, ενώ στις υπόλοιπες podcast πλατφόρμες ανεβαίνει ένα επεισόδιο κάθε βδομάδα (τώρα είμαστε στο 6ο).
