5 πράγματα που μάλλον δεν γνώριζες για τους πρώτους ανθρώπους της Γης
Τα πιο πρόσφατα χρόνια, η γενετική έρευνα αποκάλυψε και άλλα άγνωστα μέχρι πρότινος είδη για τα οποία ακόμη μαθαίνουμε.
- 10 ΦΕΒ 2024
Τα τελευταία 150 χρόνια, οι επιστήμονες εντόπισαν μερικά πρώιμα ανθρώπινα είδη. Ο Homo habilis, για παράδειγμα, που ανακαλύφθηκε το 1960, έζησε μεταξύ 2,4 και 1,4 εκατομμύρια έτη πριν από την εποχή μας. Ο Homo rudolfensis, που ανακαλύφθηκε το 1986, έζησε μεταξύ 1,9 και 1,8 εκατομμύρια έτη πριν από τον Στέφανο Κασσελάκη και ο Homo erectus, που ανακαλύφθηκε το 1890, έζησε μεταξύ 1,89 εκατομμύρια και 110.000 έτη πριν τη δημιουργία των social media.
Τα πιο πρόσφατα χρόνια, η γενετική έρευνα αποκάλυψε και άλλα άγνωστα μέχρι πρότινος είδη για τα οποία ακόμη μαθαίνουμε. Οι επιστήμονες ανακάλυψαν τους Denisovans το 2008 ως ξεχωριστό είδος με βάση τη γενετική αλληλουχία απολιθωμάτων. Άλλα είδη αρχαίων ανθρώπων έχουν βρεθεί μόνο στο DNA μας.
Ορισμένα είδη είναι πολύ, πολύ παλαιότερα: Όταν οι Neanderthals και οι Denisovans έφτασαν για πρώτη φορά στην Ευρώπη και την Ασία πριν από εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια, οι λεγόμενοι «υπερ-αρχαίοι» ήταν ήδη εκεί. Τι μας λέει αυτό; Ότι έχουμε ακόμα πολλά να μάθουμε.
Για την ώρα, ας δούμε τι έκαναν οι πρώτοι άνθρωποι που έζησαν στη Γη (τυχαία η φωτογραφία που ακολουθεί). Σίγουρα, πάντως, δεν έκαναν story σε κάθε τους έξοδο στο μπαρ της γειτονιάς τους.
AP Photo/Manuel Balce Ceneta, File
Οι άνθρωποι της Μεσολιθικής εποχής έκαναν κάμπινγκ και χωρίς Θανάση Παπακωνσταντίνου
Ακριβώς όπως στους σύγχρονους ανθρώπους αρέσει να αλλάζουν παραστάσεις, έτσι και στους ανθρώπους της Μεσολιθικής εποχής άρεσε να κάνουν μικρά ταξίδια -αν και μάλλον για κυνηγετικούς σκοπούς παρά για λόγους αναψυχής. Μια κατασκήνωση που αποκαλύφθηκε στον ιστορικό χώρο Mar Lodge Estate στα σκωτσέζικα Χάιλαντς φάνηκε να έχει σχεδιαστεί για μία μόνο μικρή σε διάρκεια διαμονή.
Οι αρχαιολόγοι βρήκαν στοιχεία για μια φωτιά και περιορισμένη κατασκευή εργαλείων και πιστεύουν ότι μια πολύ μικρή ομάδα ανθρώπων έμεινε εκεί μια φορά για μία ή δύο μόνο ημέρες. Ένας παρόμοιος χώρος ανακαλύφθηκε στη Σκωτία το 2011. Για τον Χελμό, δεν έχουμε μάθει κάτι. Για την ώρα.
Οι Homo Sapiens ήταν από την Αφρική
Εντάξει, αυτό μάλλον το γνώριζες ήδη. Οι επιστήμονες διατύπωσαν για πρώτη φορά τη θεωρία τον 19ο αιώνα ότι οι άνθρωποι προήλθαν από την Αφρική και η σύγχρονη γενετική επιστήμη έχει επιβεβαιώσει σε μεγάλο βαθμό ότι αυτό ισχύει, αν και οι ερευνητές εξακολουθούν να εργάζονται για να προσδιορίσουν την ακριβή γεωγραφική θέση.
Οι επιστήμονες διαφωνούν επίσης σχετικά με το πότε και πώς διασκορπίστηκαν οι άνθρωποι. Μια πρώιμη θεωρία πρότεινε ότι οι πρόγονοί μας, οι Homo sapiens, άρχισαν να εγκαταλείπουν την Αφρική πριν από περίπου 60.000 χρόνια. Οι μικρότερες μεταναστεύσεις, πάντως, μπορεί να ξεκίνησαν πολύ νωρίτερα.
Απολιθωμένα στοιχεία δείχνουν ότι ομάδες τροφοσυλλεκτών έφτασαν στην Ασία πριν από περίπου 120.000 χρόνια και έφεραν μαζί τους δεξιότητες όπως η αλιεία σε βαθιά θάλασσα και η τέχνη των σπηλαίων. Άλλες ανακαλύψεις απολιθωμάτων, συμπεριλαμβανομένου ενός κρανίου ηλικίας 210.000 ετών που βρέθηκε στην Ελλάδα, δείχνει ότι κάποιοι άνθρωποι εγκατέλειψαν την Αφρική ακόμη νωρίτερα.
Τα πρώιμα ανθρώπινα είδη έγιναν ένα
Οι Homo sapiens, οι Neanderthals και οι Denisovans μοιράζονται έναν κοινό πρόγονο, τον Homo heidelbergensis. Αυτό το είδος προερχόταν επίσης πιθανότατα από την Αφρική, αλλά είχε φτάσει στο σημερινό Ισραήλ πριν από περισσότερα από 700.000 χρόνια. Έχει διατυπωθεί η θεωρία ότι όταν μια ομάδα του Homo heidelbergensis έφυγε από την Αφρική πριν από 400.000 χρόνια, κάποιοι μετακινήθηκαν δυτικά προς την Ευρώπη και εξελίχθηκαν σε Neanderthal, άλλοι μετακινήθηκαν ανατολικά προς την Ασία και έγιναν Denisovan. Μόλις όλοι αυτοί συναντήθηκαν, άρχισαν να αναπαράγονται. Αυτά τα δύο είδη έχουν πλέον εξαφανιστεί, αλλά ζουν στο σύγχρονο ανθρώπινο DNA.
Οι παλαιολιθικοί άνθρωποι φρόντιζαν τα κατοικίδιά τους
Οι επιστήμονες εξακολουθούν να προβληματίζονται σχετικά με το πότε και πώς οι άνθρωποι έγιναν για πρώτη φορά φίλοι με τα σκυλιά, αλλά ξέρουμε ότι αυτό συνέβη πριν από πολύ καιρό. Ένα από τα πρώτα κατοικίδια έζησε πριν από 14.000 χρόνια, στη σημερινή Γερμανία.
Το 2018, οι ερευνητές ανέλυσαν έναν τάφο που περιείχε δύο ανθρώπους και δύο σκύλους. Ο νεότερος από τους δύο σκύλους ήταν περίπου 27 εβδομάδων (λίγο πάνω από 6 μήνες) όταν πέθανε, και έδειξε στοιχεία μιας ασθένειας που υποδηλώνουν ότι δεν θα ζούσε καν τόσο πολύ χωρίς την ανθρώπινη παρέμβαση. Η ανακάλυψη δείχνει πως υπήρχε μια σχέση φροντίδας και αγάπης με τους σκύλους που μας γυρίζει χιλιάδες χρόνια πίσω.
Οι άνθρωποι κάνουν τέχνη για περισσότερα από 40.000 χρόνια
Η Νοτιοανατολική Ασία φιλοξενεί κάποια απίστευτα αρχαία τέχνη στα σπήλαια της, συμπεριλαμβανομένων των παλαιότερων γνωστών παραστατικών σχεδίων (τέχνη που απεικονίζει μια συγκεκριμένη μορφή αντί να είναι απλώς αφηρημένη. Μια σπηλαιογραφία στο Βόρνεο που απεικονίζει ένα τετράποδο ζώο χρονολογείται τουλάχιστον 40.000 χρόνια πίσω, αλλά ενδεχομένως και 52.000 χρόνια.
Ένας άλλος πίνακας από το νησί Σουλαουέζι της Ινδονησίας, ηλικίας τουλάχιστον 44.000 ετών, δείχνει ένα βουβάλι και μια σπηλαιογραφία ενός χοίρου από το Σουλαουέζι είναι ηλικίας τουλάχιστον 45.500 ετών. Η αφηρημένη τέχνη, εν τω μεταξύ, πηγαίνει ακόμη πιο πίσω. Η τέχνη των σπηλαίων στην Ιβηρική Χερσόνησο της Ισπανίας, που πιθανώς δημιουργήθηκε από Neanderthal, είναι τουλάχιστον 64.000 ετών.
