5 τρόποι για να σώσεις τις σχέσεις σου (και τον εαυτό σου)
Θες να είσαι καλά ή να έχεις δίκιο; Και τα δυο δεν γίνονται. Η Δρ Αγνή Μαριακάκη έδωσε 5 τρόπους να σώσουμε τις σχέσεις μας και τον εαυτό μας.
- 12 ΝΟΕ 2025
Η πιο «στερνή μου γνώση να σε είχα πρώτα» στιγμή μου είναι η ημέρα που κατάλαβα πως το «εγώ» μου, μού έχει κάνει τη ζωή δύσκολη. Που διαπίστωσα ότι εξαιτίας του είχα χάσει άπειρες ώρες και άπειρη ενέργεια, χωρίς να κερδίσω τίποτα.
Τα πέταξα για να πείσω ανθρώπους που δεν με ενδιέφεραν πως έχω δίκιο, για κάτι. Ή πως με αδικούν.
Όλα έγιναν πιο απλά, ήρεμα και απολαυστικά από τότε που συνειδητοποίησα ότι προτιμώ να είμαι καλά από το να έχω δίκιο. Και τότε έπεσα πάνω και στον Deepak Chopra, διάσημο γιατρό, πνευματικό δάσκαλο και συγγραφέα του βιβλίου με τίτλο Η συνταγή για την υπέρτατη ευτυχία: τα 7 κλειδιά που οδηγούν στη χαρά και τη φώτιση.
Όπως λέει ο Chopra, ένα μόνο κλειδί μπορεί να αλλάξει τη ζωή μας κατά τουλάχιστον 90%.
«Θες να είσαι ευτυχισμένος; Ή θες να έχεις δίκιο; Το να έχουμε δίκιο είναι απλά ένας αμυντικός μηχανισμός του Εγώ μας, που πάντα θέλει να έχει δίκιο. Είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα στις σχέσεις. Σας εγγυώμαι ότι αν παραιτηθείτε από την προσπάθεια που κάνετε να δικαιώνεστε, θα αλλάξετε τη ζωή σας, κατά τουλάχιστον 90%!».
Δοκίμασέ το και θα καταλάβεις πως δεν είναι μόνο λόγια.
Το να έχεις δίκιο μπορεί να σε κάνει δυστυχισμένο/η σε όλες σου τις σχέσεις. Να καταστρέψει όλες σου τις συζητήσεις με ανθρώπους που αγαπάς και θες να έχεις στη ζωή σου και κάποια στιγμή, σε φέρνουν προ των ευθυνών σου.
Όπως λέει η ψυχολόγος και κοινωνική ερευνήτρια, Δρ Αγνή Μαριακάκη «οι περισσότεροι άνθρωποι νομίζουν ότι ο καυγάς είναι ο εχθρός. Λάθος! Ο καυγάς είναι ο δείκτης που ενημερώνει πόσο “πονάει” η σχέση. Είναι σαν πυρετός. Δηλαδή, δεν είναι η ασθένεια, αλλά το σύμπτωμα».
Για να γιατρευτείς, πρέπει να διαχειριστείς την ασθένεια. Για να κάνεις μια δύσκολη συζήτηση χρειάζεσαι όρους.
Πώς θα σώσεις σχέσεις και τον εαυτό σου, σε δύσκολες συζητήσεις
Σε πρόσφατο video που ανήρτησε στο κανάλι της στο YouTube, η Δρ Μαριακάκη ανέλυσε 5 τρόπους να κάνουμε μια δύσκολη συζήτηση, εύκολη και αποτελεσματική, ώστε να γίνει η -όποια- σχέση διαπραγματευόμαστε, καλύτερη.
Έδωσε και μια βασική προϋπόθεση για την επιτυχία: τη στρατηγική εξόδου που, όπως λέει, πρέπει να έχουμε ευθύς εξ αρχής.
Πριν αρχίσουμε τη συζήτηση, πρέπει να αποφασίσουμε πού θα βάλουμε το όριο μας. «Την κόκκινη γραμμή, που αν την περάσει ο άλλος, θα φύγουμε, δίχως εξήγηση». Τι σε ενοχλεί περισσότερο; Να σου μιλούν με ένταση; Να σε ειρωνεύονται; Να σε προσβάλουν; Να σε διακόπτουν; Να σε βρίζουν; Άπαξ και γίνει ό,τι είναι για εσένα το όριο σου «λες δεν μπορώ να συνεχίσω έτσι. Θα μιλήσουμε όταν ηρεμήσουμε» και φεύγεις.
«Η έξοδος δεν είναι τιμωρία. Είναι σεβασμός στον εαυτό σου, που δεν είναι διαπραγματεύσιμος. Οι καλύτερες μάχες είναι αυτές που δεν χρειάστηκε να δοθούν, γιατί η δύναμη δεν είναι στις φωνές. Είναι στην ψυχραιμία». «Ο αδύναμος αντιδρά. Η σιωπή είναι μια κοφτερή απάντηση, η αποχώρηση το όριο και η ψυχραιμία η υπέροχη».
Ας δούμε λοιπόν, τους 5 τρόπους που καταλήξει κάπου μια δύσκολη συζήτηση και να λυθεί το όποιο πρόβλημα μιας σχέσης, μια και καλή.
Η αναζήτηση της «υποβρύχιας αλήθειας»
Το πρώτο μυστικό για τη διευθέτηση ενός καβγά, είναι «η υποβρύχια αλήθεια. Κανείς δεν τσακώνεται γι’ αυτό που νομίζει ότι τσακώνεται: τα οικονομικά, τα παιδιά, τη δουλειά. Η σύγκρουση είναι απλώς, η κορυφή του παγόβουνου. Από κάτω υπάρχει πάντα μια ανεκπλήρωτη ανάγκη, για παράδειγμα ανάγκη για σεβασμό, για ασφάλεια, για αναγνώριση, για σύνδεση.
Αυτή είναι η υποβρύχια αλήθεια, κάτω από τον καβγά. Όταν ο σύντροφός σου φωνάζει επειδή ξέχασες να πάρεις γάλα, δεν τον νοιάζει το γάλα. Το νοιάζει ότι ίσως νιώθει παραμελημένος. Όταν η πεθερά σου, σού κάνει παρατήρηση για το πώς μαγειρεύεις, δεν μιλάει για το φαγητό, Μιλάει για το ότι φοβάται πως χάνει το θρόνο της στη ζωή του γιου της.
Όταν ο σύντροφός σου φωνάζει ότι εσύ φταις για όλα, τρέμει μήπως τον θεωρείς λίγο και ανεπαρκή και σου ρίχνει όλο το φορτίο.
Το να εντοπίσεις τι κρύβεται πίσω απ τον καβγά, σε έχει ήδη βάλει στη λύση του. Αυτή είναι η υποβρύχια αλήθεια. Αν μείνεις στην επιφάνεια θα καυγαδίζεις για το γάλα, για πάντα. Αν καταδυθείς και δεις τι υπάρχει από κάτω, τότε όλα αλλάζουν. Η υποβρύχια αλήθεια είναι πάντα, πιο σημαντική από την επιφανειακή σύγκρουση».
Η ενεργοποίηση του GPS της συζήτησης πριν αρχίσει
Όπως ομολογεί η κλινική ψυχολόγος, το δεύτερο μυστικό για τη σωτηρία μιας σχέσης το έμαθε «μετά από αρκετές φορές που κόντεψα να χάσω αγαπημένες μου σχέσεις». Ποιο είναι; «Βάζεις το GPS, τη διαδρομή της σχέσης από την αρχή και όχι στη μέση της διαδρομής.
Ξεκινάς δηλαδή, με πλαίσιο και δεν μπαίνεις στη δύσκολη συζήτηση, χωρίς να ορίσεις από πριν στο μυαλό σου τουλάχιστον, πού θέλεις να καταλήξετε. Δεν περιμένεις πρώτα να χαθείς και μετά να βρεις το δρόμο. Ο Chris Voss, διαπραγματευτής ομήρων του FBI και συγγραφέας του βιβλίου, με τίτλο Ποτέ στη Μέση λέει πως όποιος θέτει το πλαίσιο της συζήτησης, ελέγχει τη συζήτηση.
Αν περιμένεις λοιπόν, να ανατρέψεις τον καβγά, αφού έχει πάρει φωτιά, ήδη έχεις μπει στη φθορά. Πρέπει να δημιουργήσεις προληπτικά τα όριά σου. Τι σημαίνει αυτό; Βάζεις το GPS και τη ζώνη Ασφαλείας. Δηλαδή λες “θέλω να συζητήσουμε, χωρίς κατηγορίες, χωρίς φωνές, χωρίς διακοπές, να μιλάει ένας, ένας. Συμφωνούμε;”,
Ξεκινάς από μια ερώτηση που οδηγεί σε μια κοινή συμφωνία. Τώρα έχεις κανόνα. Αν σε διακόψει, αν δεν σε αφήσει να μιλήσεις, λες “συμφωνήσαμε ένας, ένας τη φορά και χωρίς φωνές”. Δηλαδή, του υπενθυμίζεις τον κανόνα με τον οποίον συμφώνησε.
Ένα άλλο πλαίσιο που θέτεις από την αρχή είναι να πεις “αν η συζήτηση γίνει πολύ έντονη, λες θα κάνουμε διάλειμμα. Θα σταματήσουμε να ηρεμήσουμε κι επανερχόμαστε. Συμφωνείς; Δεν ψάχνουμε ποιος φταίει, αλλά τι φταίει και πώς το φτιάχνουμε”. Έρχεται λοιπόν ο Γιάννης και μου λέει “έβαλα πλαίσιο, όπως μου είπες και η γυναίκα μου μου είπε ‘έλα τώρα Γιάννη, θα μου κάνεις και ψυχανάλυση’. Σχολίασα “δεν μπορεί, κάτι θα της είπες που ενόχλησε”. Μου εξήγησε πως της είπε “να συμφωνήσουμε ότι θα είμαστε ορθολογικοί και ώριμοι”».
Του εξήγησε πως ήταν σαν να της έλεγε ότι έως τώρα δεν ήταν ορθολογική ή ώριμη. «Το πλαίσιο δεν είναι άλλη μιας μορφής ελέγχου. Είναι καλοσύνη και σύνδεση».
Η κοίμηση του Φρόιντ που έχουμε μέσα μας
Το τρίτο μυστικό, το οποίο που χρησιμοποιούν ευρέως οι διαπραγματευτές, ειδικά στις επιχειρήσεις όπου μια λάθος κίνηση μπορεί να κοστίσει πάρα πολλά «είναι η απόλυση του εσωτερικού σου Φρόιντ, που υπεραναλύει και τρίβει στα μούτρα του άλλου τα κόμπλεξ, τα λάθη και τις αδυναμίες του, με ατελείωτο μπλα μπλα.
Πρέπει ο άλλος μόνος του να καταλάβει τι κάνει, αλλιώς θα σε πρήξει. Το χειρότερο που μπορείς να κάνεις σε έναν άνθρωπο, είναι να του τρίβεις στη μούρη τα λάθη του. Τον κάνεις έξαλλο! Γιατί; Επειδή εισπράττει σαν ακύρωση, σαν απόρριψη το λάθος του, όταν του το βάζεις φάτσα μόστρα μπροστά στη μούρη του.
Μια μεγάλη αλήθεια από τον νομπελίστα Daniel Kahneman, από το Princeton College. Έδειξε το εξής: «Οι άνθρωποι αλλάζουν γνώμη, μόνο όταν ανακαλύπτουν μόνοι τους ότι κάνουν λάθος. Όχι όταν τους το χτυπάει κάποιος». Αυτό λέγεται self persuation ή αυτό-πειθώς. Είναι εκατό φορές πιο ισχυρή από οποιοδήποτε επιχείρημα όποιου άλλου. Κάθε φορά λοιπόν, που λες σε κάποιον “κάνεις λάθος“, ο εγκέφαλός του πατάει το κουμπί της άμυνας και όταν κάποιος αμύνεται, δεν ακούει. Επιτίθεται, Κλιμακώνει τις φωνές και τις κατηγορίες του.
Και λάθος να έχει, δεν υπάρχει περίπτωση να το παραδεχτεί, μόνο και μόνο για να μην καταλήξετε στο ότι έχεις εσύ το δίκιο.
Παράδειγμα: αντί να ωρύεσαι “που θα μου πεις εμένα ότι ξόδεψα τα τριακόσια ευρώ χωρίς λόγο; Κάνεις πολύ μεγάλο λάθος”, ρώτα “πώς κατέληξες ότι ξόδεψα 300 ευρώ χωρίς λόγο; Εξήγησέ μου το αναλυτικά”. Όταν αρχίσει να εξηγεί, θα το δει αλλιώς. Πώς είναι όταν τραβάς μια χαλαρή θηλιά από ένα πουλόβερ και σιγά σιγά ξηλώνεται όλο; Έτσι αρκεί μια ερώτηση, για να εντοπιστούν οι αδυναμίες ενός επιχειρήματος».
Η παγοθήκη
Η Δρ Μαριακάκη παρουσίασε, όπως είπε, τρόπους προστασίας. Προχώρησε σε μια αντεπίθεση «χωρίς να καταλάβει καν, ο άλλος την κίνηση σου. Αν την κάνεις σωστά, θα έχεις μια δύναμη που λίγοι άνθρωποι κατέχουν, αφού πάει κόντρα σε ό,τι σου έμαθαν ποτέ».
Σε έναν διαπληκτισμό, δεν νικά όποιος κάνει την περισσότερη φασαρία, αλλά όποιος διατηρεί τη ψυχραιμία του. «Αντίθετα λοιπόν, από την κοινή λογική, όταν κάποιος σου μιλάει θυμωμένα, έχει ήδη χάσει τη λογική του. Τι κάνεις εσύ; Πας στο μέρος που δεν σε πιάνει η φωτιά του. Στον πάγο, στην ψυχραιμία σου.
Το μυστικό αυτό το ονομάζω “μπες στην παγοθήκη”, διατήρησε τη ψυχραιμία σου, όταν κάποιος σου φωνάζει. Κοίτα τον στα μάτια και μίλα του, με σιγουριά στη φωνή σου. Όταν σου επιτίθεται, κάνε ήρεμα μια ερώτηση. Όσο “ανάβει”, τόσο εσύ να κρυώνεις το συναίσθημα σου, ώστε να μείνεις στον πυρήνα σου. Η φωτιά χρειάζεται καύσιμο κι αν δεν το δώσεις, σβήνει μόνη της».
«Σε μια σύγκρουση κερδίζει όποιος μένει ψύχραιμος. Το μόνο που κερδίζει ο θερμόαιμος που αντιδρά εκρηκτικά, είναι να σε φοβίζει. Κι αυτό δεν είναι νίκη. Είναι η αρχή του τέλους της σχέσης».
«Μάθε να αφοπλίζεις με ψυχραιμία, κάθε επίθεση, ενάντια στο ένστικτο σου» που είναι να απαντάς στις ανακρίβειες και στα άδικα “κατηγορώ”. Ο πιο απλός τρόπος να “αφοπλίσουμε” κάποιον που έχει θυμώσει είναι να του ζητήσουμε να μας πει ψύχραιμα «τι συμβαίνει. Αυτή η φράση δεν δίνει τον καβγά που περιμένει. Ελέγχεις την ένταση εσύ. Όχι αυτός. Κι έτσι ο πάγος σβήνει τη φωτιά».
Το ντουζάκι της ευθύνης
Το πιο επικίνδυνο μυστικό «όχι για τους άλλους, αλλά για εσένα» είναι «το ντουζάκι της ευθύνης. Όταν ο άλλος φωνάζει και θεωρεί ότι δικαιούται να σε διακόψει, να σε βρίσκει και να σε ταπεινώσει. Τι κάνεις; Του ρίχνεις το ντουζάκι της ευθύνης. Του διευκρινίζεις πως αν συνεχίσει να φωνάζει, δεν μπορείς να συνεχίσεις τη συζήτηση, μηδέ θα λυθεί το πρόβλημα.
Παράδειγμα: η Άννα μου είπε πως ο προϊστάμενος της, ωρύεται μόνιμα ότι δεν ξέρει τι της γίνεται και πόσο ηλίθια είναι. Της είπα, την επόμενη φορά που θα φωνάξει να του πει “κύριε Δημήτρη, όταν μου φωνάζετε δεν δεν μπορώ να επεξεργαστώ αυτό που λέτε. Μπορείτε να δοκιμάσετε τον ήρεμο τόνο;”.
H Άννα τα είπε αυτά και ο προϊστάμενος της σχολίασε “μην είσαι πια κι εσύ τόσο ευαίσθητη”. Εκείνη απάντησε “δεν λειτουργώ καλά όταν μου φωνάζετε. Αυτό θέλετε;”. Μετά 3-4 φορές, ο προϊστάμενος σταμάτησε να της φωνάζει. Όταν θέτουμε σαφείς όρους με ερωτήσεις ευθύνης (πχ με το “αυτό θέλετε;”), ο άλλος μαθαίνει τους κανόνες, πως έβαλες το όριο σου».
Δεν είναι πράγματα που δεν ξέρεις ή δεν έχεις ξανακούσει. Παραμένουν όμως, τεχνικές που όταν διαπιστωμένα καταλήγουν κάπου καλά, ως προς τη διατήρηση μιας υγιούς σχέσης. Εκτός και αν η προτεραιότητα σου παραμένει να έχεις δίκιο.
Aκολουθήστε το OneMan στο Google News και μάθετε τις σημαντικότερες ειδήσεις.