«Δηλητηρίασαν μία ολόκληρη πόλη»: Η πρώτη μαζική δολοφονία στην Αρχαία Ελλάδα
Αυτή είναι η ιστορία μιας πόλης, οι κάτοικοι της οποίας κατηγορήθηκαν για βλασφημία και πέθαναν από δηλητηριασμένο νερό.
- 13 ΜΑΙ 2023
Έχουν συμβεί πολλά ακραία εγκλήματα στην Αρχαία Ελλάδα. Μαζικές δολοφονίες, φρικτά βασανιστήρια, θανατικές ποινές με δηλητήρια, εξορίες και η μαύρη λίστα δεν έχει τελειωμό. Υπάρχει, όμως, ένα περιστατικό που τα ξεπερνάει όλα. Αναφερόμαστε στη μαζική δηλητηρίαση των υδάτων μιας πόλης που οδήγησε στον θάνατο ολόκληρης της κοινότητας που ζούσε σε αυτή.
Ποια ήταν η αφορμή για ένα από τα πιο φρικτά εγκλήματα που έχουν συμβεί ποτέ στην Αρχαία Ελλάδα, σε ποια πόλη συνέβη και ποιος ήταν ο ηθικός αυτουργός μιας υπόθεσης που παραμένει μέχρι σήμερα άγνωστη στο ευρύ ελληνικό κοινό;
Το δηλητηριασμένο νερό που εξολόθρευσε μια ολόκληρη πόλη
Unsplash
Γυρνάμε πίσω στο 590 π.Χ. Σύμφωνα με τα ιστορικά δεδομένα, οι κάτοικοι της φωκικής πόλης Κίρρας κατηγορήθηκαν πως καταπάτησαν κτήματα του μαντείου των Δελφών. Υπάρχουν, βέβαια, και μερικές ακόμη θεωρίες βάσει των οποίων οι ντόπιοι συνήθιζαν να εκμεταλλεύονται οικονομικά τους προσκυνητές που έφταναν ως εκεί για να πάρουν την προφητεία που θα τους άλλαζε τη ζωή.
Αμέσως συγκλήθηκε το αμφικτιονικό συνέδριο, το οποίο κήρυξε ιερό πόλεμο κατά των ιερόσυλων. Αργότερα ονομάστηκε από τους ιστορικούς ως ο Α’ Ιερός Πόλεμος. Επικεφαλής της συμμαχίας για την εξόντωση της Κίρρας τέθηκαν η Αθήνα και η Σικυώνα. Η εκστρατεία ήταν σφοδρή και αμείλικτη. Εξαιτίας, όμως, έλλειψης πολιορκητικών μηχανών, αλλά και λόγω του ορεινού εδάφους, η πολιορκία δεν εξελισσόταν ικανοποιητικά για τους συμμάχους.
Τότε, λοιπόν, οι σύμμαχοι ανακάλυψαν έναν κρυμμένο αγωγό που μετέφερε νερό εντός της πόλης. Αμέσως έσπασαν τον αγωγό, διακόπτοντας την παροχή νερού. Μετά από μέρες, οι ντόπιοι που υπέφεραν από δίψα, τον επισκεύασαν και άρχισαν να πίνουν και πάλι νερό. Μόνο που αυτό το νερό ήταν δηλητηριασμένο με μαυρόχορτο.
Μια ανυπολόγιστη οικολογική καταστροφή στην Αρχαία Ελλάδα
Μέσα σε μερικά εικοσιτετράωρα, οι πολιορκημένοι αρρώστησαν και πέθαναν. Οι σύμμαχοι, όμως, δεν έμειναν μόνο εκεί καθώς μετά τη νίκη τους πότισαν με δηλητηριασμένο νερό όλα τα χωράφια της Κίρρας. Αυτός ήταν ο τρόπος για να τιμωρηθούν οι ντόπιοι για τις βλασφημίες τους.
Τα δέντρα και ολόκληρη η βλάστηση στην περιοχή ξεράθηκαν. Ο περιηγητής Παυσανίας επισκέφτηκε τον χώρο 740 έτη αργότερα και το έδαφος ήταν ακόμα δηλητηριασμένο. «Ο κάμπος γύρω από την Κίρρα είναι ακαλλιέργητος γιατί η γη είναι ακόμα καταραμένη και οι κάτοικοι δεν μπορούν να φυτέψουν δέντρα» σημείωσε ο Παυσανίας, ο οποίος, μάλιστα, απέδωσε το σχέδιο δηλητηριάσεως των νερών στον Αθηναίο νομοθέτη Σόλων.
Σήμερα η περιοχή κατοικείται κανονικά, ενώ η σύγχρονη πόλη έχει πληθυσμό που ξεπερνά τους 1.300 κατοίκους. Πόσοι, άραγε, από αυτούς, όμως, γνωρίζουν το σκοτεινό παρελθόν των προγόνων τους που δηλητηριάστηκαν και πέθαναν κατά τη διάρκεια του Α’ Ιερού Πολέμου;
