Επίστημονες ανακάλυψαν πότε δόθηκε το πρώτο φιλί

«Ένα φιλάκι είναι λίγο, πολύ λίγο», λέει το γνωστό τραγούδι του Λουκιανού Κηλαηδόνη, εμείς όμως δεν είμαστε εδώ για να αξιολογήσουμε ποσοτικά τα φιλιά, αλλά χρονικά.

Γιατί δεν μπορεί, κι εσύ θα έχεις αναρωτηθεί πότε δόθηκε το πρώτο φιλί. Ποιοι ήταν άραγε εκείνοι οι δύο πρώτοι άνθρωποι που κοιτάχτηκαν και σκέφτηκαν ότι πρέπει να κολλήσουν τα χείλη τους. Η γλώσσα ίσως μπήκε αργότερα στο παιχνίδι.

Φαίνεται πως την ίδια απορία είχαν και οι επιστήμονες και έκαναν αυτό που έπρεπε. Ερεύνησαν. Βέβαια, εντάξει δεν ερεύνησαν μόνο από περιέργεια.

Οι επιστήμονες μελέτησαν συγκεκριμένα το φιλί, επειδή αποτελεί ένα εξελικτικό αίνιγμα: δεν προσφέρει προφανή οφέλη επιβίωσης ή αναπαραγωγής, ωστόσο συναντάται όχι μόνο σε πολλές ανθρώπινες κοινωνίες, αλλά και σε πλήθος ζωικών ειδών. Εντοπίζοντας ενδείξεις φιλιού και σε άλλα ζώα, οι ερευνητές κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα «εξελικτικό οικογενειακό δέντρο», επιχειρώντας να προσδιορίσουν πότε πιθανότατα εμφανίστηκε αυτή η συμπεριφορά.

Για να συγκρίνουν με ακρίβεια τα είδη, χρειάστηκε να δώσουν έναν αυστηρό και μάλλον αντιρομαντικό ορισμό του φιλιού: μη επιθετική, στοχευμένη επαφή στόμα με στόμα με κάποια κίνηση των χειλιών ή αντίστοιχων στοματικών μερών, χωρίς μεταφορά τροφής. Στη μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Evolution and Human Behaviour, η επικεφαλής ερευνήτρια Δρ. Matilda Brindle από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης εξήγησε ότι άνθρωποι, χιμπαντζήδες και μπονόμπο φιλιούνται, γεγονός που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι και ο κοινός τους πρόγονος είχε αυτή τη συνήθεια.

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της ομάδας, το φιλί πιθανότατα εξελίχθηκε πριν από περίπου 21,5 εκατομμύρια χρόνια, στους μεγάλους πιθήκους.

Οι επιστήμονες εντόπισαν παρόμοια συμπεριφορά σε λύκους, σκίουρους της πεδιάδας, πολικές αρκούδες –με ιδιαίτερα υγρή τεχνική– ακόμη και σε άλμπατρος. Ωστόσο, το κύριο επίκεντρο της έρευνας ήταν οι πρωτεύοντες και ιδιαίτερα οι πίθηκοι, προκειμένου να κατασκευαστεί μια σαφέστερη εξελικτική εικόνα για την προέλευση του ανθρώπινου φιλιού.

Το ίδιο έργο καταλήγει ότι και οι Νεάντερταλ, οι στενότεροι εξαφανισμένοι συγγενείς μας, πιθανότατα φιλιούνταν. Προηγούμενες αναλύσεις DNA είχαν δείξει ότι άνθρωποι και Νεάντερταλ μοιράζονταν ένα στοματικό μικρόβιο, ένδειξη ότι αντάλλασσαν σάλιο επί εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια μετά τον εξελικτικό τους διαχωρισμό.

Παρά τον εντοπισμό της χρονικής εμφάνισης, το «γιατί» του φιλιού παραμένει αναπάντητο. Θεωρίες κάνουν λόγο για προέλευση από συμπεριφορές καλλωπισμού ή για μηχανισμό αξιολόγησης υγείας και συμβατότητας συντρόφου. Η Δρ. Brindle τονίζει ότι πρόκειται για μια συμπεριφορά που μοιραζόμαστε με τους μη ανθρώπινους συγγενείς μας και αξίζει σοβαρή επιστημονική μελέτη, πέρα από τις ρομαντικές της αποχρώσεις.

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ