Hugh Mitton / Alamy / Visual Hellas
EXPLAINED

Γιατί δεν υπάρχουν ζώνες ασφαλείας στα τρένα

Ένα εύλογο ερώτημα, το οποίο έχει παραπάνω από μία απαντήσεις.

Μία από τις εύλογες απορίες που δημιουργήθηκαν σε αρκετούς πολίτες ύστερα από τη σιδηροδρομική τραγωδία στα Τέμπη είναι γιατί δεν υπήρχαν ζώνες ασφαλείας στο τρένο που εκτελούσε το δρομολόγιο Αθήνα-Θεσσαλονίκη. Την ίδια στιγμή, μάλιστα, που σε άλλα μέσα μεταφοράς όπως τα αυτοκίνητα και τα αεροπλάνα, η χρήση της είναι πέρα για πέρα υποχρεωτική.

Το ερώτημα αυτό, μάλιστα, σχετικά με τους λόγους που οι ζώνες δεν είναι υποχρεωτικές στα τρένα, τέθηκε και σε αρκετούς ειδικούς επί του συγκεκριμένου ζητήματος.

Η απάντηση που έδωσαν είναι απόλυτη, σε γενικές γραμμές όμως η χρήση ζωνών θα έκανε ακόμη πιο δύσκολη την επιβίωση των επιβατών ύστερα από ένα δυστύχημα.

Ποιοι είναι οι λοιπόν οι λόγοι που επικαλούνται και τι συμπεράσματα προκύπτουν από τις έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί;

Το πρόβλημα με τις ζώνες στα τρένα

τρένα Κώστας Κατωμέρης / Eurokinissi

Σύμφωνα με έρευνες που διήρκεσαν πέντε χρόνια και μελέτησαν έξι σιδηροδρομικά ατυχήματα που σημειώθηκαν μεταξύ 1996 και 2004, διαπιστώθηκε ότι η χρήση ζωνών ασφαλείας στα τρένα δυσχέραινε αντί να διευκολύνει την κατάσταση. Αρχικά, οι αναλυτές δοκίμασαν μια προσομοίωση σύγκρουσης τρένου με ανδρείκελα τα οποία είχαν δεθεί με ζώνες που αγκάλιαζαν τη μέση. Η ισχύς της σύγκρουσης ήταν τόσο μεγάλη ώστε τελικά να περιστραφούν και να υπάρξει θανάσιμος τραυματισμός στον αυχένα.

Όταν δοκιμάστηκε η ζώνη τριών σημείων, τα πράγματα ήταν καλύτερα, καθώς οι επιβάτες παρέμεναν στις θέσεις τους. Η τοποθέτηση τέτοιων ζωνών, όμως, απαιτεί την αλλαγή των καθισμάτων. Πιο συγκεκριμένα, αυτά θα πρέπει να γίνουν περισσότερο άκαμπτα. Το πρόβλημα, λοιπόν, που προκύπτει με τα εν λόγω καθίσματα είναι ότι εάν προσκρούσει σε αυτά ένας επιβάτης που δεν έκανε χρήση της ζώνης, ο τραυματισμός του θα είναι θανάσιμος.

Όλα αυτά, βέβαια, προκύπτουν παίρνοντας ως δεδομένο πως η μετωπική σύγκρουση μεταξύ δύο τρένων είναι σχεδόν απίθανη. Τουλάχιστον, αυτό σημειώνουν σε άρθρο τους οι New York Times στο 2015, ύστερα από τον εκτροχιασμό τρένου που κόστισε τη ζωή σε 8 ανθρώπους.

«Ο κίνδυνος σύγκρουσης δύο τρένων είναι τόσο χαμηλός που οι ζώνες ασφαλείας δενθα πρόσθεταν ένα κάποιο επιπλέον προστασίας» δήλωσε ο Dr. Steven Harrod στην εφημερίδα, προσθέτοντας. «Οι ζώνες ασφαλείας, για παράδειγμα, έχουν μεγαλύτερη αξία στα αυτοκίνητα γιατί ο κίνδυνος σύγκρουσης είναι πραγματικά πολύ πιο υψηλός».

Πώς η χρήση τους μειώνει τον χώρο επιβίωσης

τρένα Κώστας Κατωμέρης / Eurokinissi

Κατά την έρευνα που πραγματοποιήθηκε από το Συμβούλιο Ασφάλειας και Προτύπων Σιδηροδρόμων της Βρετανίας, εξετάστηκαν έξι δυστυχήματα που είχαν οδηγήσει στον θάνατο 11 ανθρώπους. Σύμφωνα με το υπολογιστικό σύστημα μοντελοποίησης, λοιπόν, αποδείχτηκε ότι αν φορούσαν ζώνες όλοι οι επιβάτες, ο αριθμός των νεκρών θα έφτανε τους 88. Θα ήταν δηλαδή 8 φορές μεγαλύτερος.

Ο λόγος έχει να κάνει με την εξής συνθήκη: Οι επιβάτες θα παρέμεναν στη θέση τους, αλλά η παραομονή τους στο κάθισμα θα μείωνε αισθητά τον χώρο επιβίωσης (Loss of survival space).

Για αυτόν τον λόγο, υπάρχουν άλλοι τρόποι για τη βελτίωση της ασφάλειας στα τρένα, όπως είναι (α) η αντικατάσταση των ελαττωματικών γραμμών, (β) η ενσωμάτωση του συστήματος Θετικού Ελέγχου Αμαξοστοιχίας (PTC) που επιβραδύνει τα τρένα αν πηγαίνουν πολύ γρήγορα, καθώς και (γ) η ενσωμάτωση συστημάτων σηματοδότησης-τηλεδιοίκησης.