Γιατί η Ευρώπη επιστρέφει στις σκοτεινές μέρες της Covid-19;

Η Ολλανδία έγινε το Σάββατο η πρώτη χώρα της δυτικής Ευρώπης που επέβαλε μερικό lockdown. Είχε προηγηθεί, όχι πολύ καιρό πριν, η Λετονία. Από την άλλη, Γερμανία και Αυστρία ακολουθούν μία διαφορετική πολιτική προσπαθώντας να κόψουν την αλυσίδα της διασποράς επιβάλλοντας πολύ αυστηρά μέτρα σε ανεμβολίαστους. Σε κάθε περίπτωση, όποια πολιτική και αν ακολουθείται, γίνεται φανερό η Ευρώπη βρίσκεται και πάλι στο επίκεντρο της πανδημίας. Η Covid-19 είναι και πάλι εδώ.

Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, οι μολύνσεις από κορονοϊό έχουν ανέβει σε όλη την ήπειρο κατά 7% με τους θανάτους να αυξάνονται κατά 10% την προηγούμενη εβδομάδα. Με αυτόν τον τρόπο, η Ευρώπη γίνεται η μόνη ήπειρος στον κόσμο που βλέπει κρούσματα και θανάτους να βρίσκονται σε ανοδική τάση και όχι σε τάση μείωσης, όπως συμβαίνει αλλού. Περίπου τα 2/3 των νέων κρουσμάτων παγκοσμίως αφορούν πλέον την ήπειρό μας.

Οι ειδικοί συμφωνούν ότι ένας συνδυασμός παραγόντων συντελούν σε αυτή τη νέα πραγματικότητα: τα χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού, η φθίνουσα πορεία της ανοσίας όσων εμβολιάστηκαν νωρίς, καθώς και η σχεδόν απόλυτη αδιαφορία για το περίφημο social distancing και τη χρήση μασκών, η οποία προέκυψε ύστερα από τη χαλάρωση των μέτρων το καλοκαίρι.

Η Ευρώπη στον κλοιό της Covid-19

Η Ολλανδία είναι, όπως προαναφέραμε, μία χαρακτηριστική περίπτωση. Η χώρα έχει εμβολιάσει πλήρως ένα ποσοστό της τάξης του 73% του πληθυσμού της, λίγο κάτω, δηλαδή, από τις εξαιρετικές επιδόσεις της Πορτογαλίας. Παρόλα αυτά μπήκε σε έκανε μερικό lockdown τριών εβδομάδων. Τα μπαρ και τα εστιατόρια θα κλείνουν στις 8 το βράδυ και οι υπηρεσίες από τις 6. Ταυτόχρονα, δε θα επιτρέπονται συνωστισμοί σε σπίτια με τον μέγιστο επιτρεπόμενο αριθμό να είναι τα τέσσερα άτομα. Η αύξηση των κρουσμάτων έφερε μία ξαφνική στροφή στις δεσμεύσεις της ολλανδικής κυβέρνησης ότι θα άρει όλα τα περιοριστικά μέτρα μέχρι το τέλος του χρόνου.

Από την άλλη, η Γαλλία έχει εμβολιάσει ένα ποσοστό γύρω στο 70% του πληθυσμού της. Ο Emmanuel Macron και η κυβέρνησή του αποφάσισαν ότι από τη 1η Δεκεμβρίου, οι άνω των 65 και όσοι ανήκουν στις ευάλωτες ομάδες αλλά δεν έχουν κάνει τρίτη δόση του εμβολίου, δε θα έχουν πλέον το δικαίωμα να βγάζουν πιστοποιητικό εμβολιασμού. Και στη Γερμανία, τα κρούσματα βρίσκονται σε πολύ ανοδική πορεία. Από σήμερα, στο Βερολίνο, μόνο άνθρωποι που έχουν εμβολιαστεί ή νοσήσει πρόσφατα θα επιτρέπεται να επισκέπτονται εστιατόρια, νυχτερινά κέντρα, σινεμά και κομμωτήρια. Φωνές ακούγονται για επέκταση των συγκεκριμένων μέτρων σε διάφορες δημόσιες εκδηλώσεις.

Πάντως, αν η κατάσταση απλώς δυσκολεύει στις περισσότερες χώρες της δυτικής Ευρώπης, στην ανατολική τα πράγματα είναι ήδη τραγικά. Τα πολύ χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού ο οποίος κατά περιπτώσεις δεν περνάει ούτε καν το 50% έχει οδηγήσει σε τρομακτική αύξηση των κρουσμάτων και των θανάτων. Πιο συγκεκριμένα, 9 στις 10 χώρες με τον υψηλότερο δείκτη θανάτων από κορονοϊό βρίσκονται στην κεντρική και την ανατολική Ευρώπη. Τσεχία, Ρουμανία, Βουλγαρία και πολλές ακόμη γειτονικές χώρες είναι σε κατάσταση συναγερμού.

Η Ρουμανία και η Βουλγαρία για παράδειγμα έχουν, αναλογικά με τον πληθυσμό τους, 30 φορές (!) περισσότερους θανάτους από τους αντίστοιχους σε Ισπανία και Πορτογαλία. Προφανώς, λοιπόν, η κατάσταση μπορεί να είναι δύσκολη συνολικά αλλά δεν είναι το ίδιο δύσκολη σε χώρες με υψηλά ποσοστά εμβολιασμού και σε εκείνες με τα πολύ χαμηλότερα.

Μπορούμε να γλυτώσουμε το lockdown;

Το ερώτημα πλέον είναι αν τώρα οι χώρες της Ευρώπης θα καταφέρουν να συγκρατήσουν όλους τους δείκτες της πανδημίας χωρίς να χρειαστεί να προβούν σε νέα lockdowns. Οι ειδικοί τονίζουν ότι η απάντηση είναι μάλλον ναι υπό την προϋπόθεση να ληφθούν έγκαιρα μέτρα όπως είναι η κοινωνική αποστασιοποίηση, η χρήση μασκών και η υποχρεωτική επίδειξη πιστοποιητικού εμβολιασμού για δραστηριότητες σε εσωτερικούς χώρους.

«Αν δε συμβεί κάποιο από τα παραπάνω, θα δούμε και στη δυτική Ευρώπη καταστάσεις που βλέπουμε ήδη σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες», τονίζει η καθηγήτρια ιατρικής Antonella Viola. Φαίνεται πάντως ότι το σημαντικότερο μέτρο όλων είναι η επιτάχυνση της εμβολιαστικής κάλυψης σε όσους δεν έχουν εμβολιαστεί και η τρίτη δόση για όσους έχουν ανάγκη. Η συντριπτική πλειοψηφία όσων διασωληνώνονται ή πεθαίνουν από Covid-19 είναι ανεμβολίαστοι και αυτό είναι κάτι που βλέπουμε και στην Ελλάδα με τα ποσοστά να κινούνται στο 90%.

Εκτός όμως αυτών, είναι θεμελιώδους σημασίας η χρήση μασκών. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός υγείας εκτίμησε ότι αν είχαμε καθολική χρήση μάσκας στην καθημερινότητά μας, αυτή τη στιγμή θα είχαν σωθεί περισσότερες από 200.000 ζωές ανθρώπων. Σύμφωνα με τη λογική αυτή, η χρήση των προληπτικών μέτρων είναι αυτή που θα μας κάνει να συνεχίσουμε τη ζωή μας, όχι το αντίστροφο. Μέχρι πότε όμως θα συμβαίνει αυτό;