Γιατί η μύτη μας είναι πιο επιρρεπής στο κρυολόγημα τον χειμώνα
Ο κρύος αέρας έχει τον τρόπο του να κερδίζει την ανοσολογική απόκριση της μύτης.
- 30 ΟΚΤ 2023
Θα έλεγες πως αποτελούσε ακριβώς, μυστήριο ο λόγος που παθαίνουμε περισσότερα κρυολογήματα και γρίπη το χειμώνα. Τότε που πέφτει η θερμοκρασία, εμείς ενδεχομένως να μην οχυρωνόμαστε όσο θα έπρεπε με ρούχα και έτσι την πατάμε.
Μόνο που στο τέλος της ημέρας, πρόκειται για μικρόβια. Που κυκλοφορούν όλον το χρόνο. Τότε γιατί μας ενοχλούν περισσότερο το χειμώνα; Οι επιστήμονες ανακάλυψαν τον βιολογικό λόγο που οι περισσότερες αναπνευστικές ασθένειες γίνονται πιο αισθητές αυτήν την εποχή του χρόνου.
Είναι ο κρύος αέρας που βλάπτει την ανοσολογική απόκριση που εμφανίζεται στη μύτη. Δηλαδή, που μας κάνει να φταρνιζόμαστε και να ρουφάμε διαρκώς τη μύτη μας.
Όπως δήλωσε η ρινολόγος Δρ. Zara Patel, καθηγήτρια ωτορινολαρυγγολογίας και χειρουργικής κεφαλής και τραχήλου στο Stanford «είναι η πρώτη φορά που έχουμε μια βιολογική, μοριακή εξήγηση σχετικά με έναν παράγοντα της έμφυτης ανοσολογικής μας απόκρισης που φαίνεται να περιορίζεται από τις ψυχρότερες θερμοκρασίες».
Μελέτη του 2022 είχε κάνει γνωστό πως η μείωση θερμοκρασίας, της τάξεως των 5 βαθμών Κελσίου «σκοτώνει» σχεδόν το 50% των δισεκατομμυρίων χρήσιμων κυττάρων και ιών που καταπολεμούν τα βακτήρια στα ρουθούνια.
Ο εκ των συγγραφέων αυτής της έρευνας, Δρ. Benjamin Bleier, διευθυντής μεταφραστικής έρευνας ωτορινολαρυγγολογίας στο Massachusetts Eye and Ear και αναπληρωτής καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Harvard είχε πει ότι «ο κρύος αέρας σχετίζεται με αυξημένη ιογενή λοίμωξη, επειδή ουσιαστικά χάνουμε το ήμισυ της ανοσίας μας μόνο με αυτή τη μικρή πτώση της θερμοκρασίας. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι πρόκειται για μελέτες in vitro, που σημαίνει ότι αν και χρησιμοποιεί ανθρώπινο ιστό στο εργαστήριο για τη μελέτη αυτής της ανοσολογικής απόκρισης, δεν είναι μια μελέτη που διεξάγεται μέσα στην πραγματική μύτη κάποιου. Συχνά τα ευρήματα των in vitro μελετών επιβεβαιώνονται in vivo, αλλά όχι πάντα».
Πώς λειτουργεί η μύτη στις επιθέσεις που δέχεται
Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη ανακάλυψη, ένας αναπνευστικός ιός ή βακτήρια εισβάλλουν στη μύτη μας, που είναι το κύριο σημείο εισόδου τους στο το σώμα. Την ίδια στιγμή, το μπροστινό μέρος της μύτης ανιχνεύει το μικρόβιο, πολύ πριν το πίσω μέρος αντιληφθεί τον εισβολέα.
Σε εκείνο το σημείο, τα κύτταρα που επενδύουν τη μύτη αρχίζουν αμέσως να δημιουργούν δισεκατομμύρια απλά αντίγραφα του εαυτού τους (εξωκυτταρικά κυστίδια -extracellular vesicles, EV).
«Τα EV δεν μπορούν να διαιρεθούν όπως τα κύτταρα. Είναι σαν μικρές μίνι “εκδόσεις” κυττάρων που έχουν σχεδιαστεί ειδικά για να σκοτώνουν αυτούς τους ιούς», εξήγησε ο Δρ. Bleier.
«Τα EV λειτουργούν ως δόλωμα. Έτσι, όταν εισπνέουμε έναν ιό, κολλάει σε αυτά τα δόλωμα αντί να κολλάει στα κύτταρα». Στη συνέχεια οι εχθροί αποβάλλονται από τα κύτταρα ως ρινική βλέννα (ναι, τη μύξα μας) κι έτσι σταματά η εισβολή μικροβίων, πριν προλάβουν φτάσουν στον προορισμό τους και πολλαπλασιαστούν. Μόλις δημιουργηθούν και διασκορπιστούν στις ρινικές εκκρίσεις, τα δισεκατομμύρια EV’s αρχίζουν να σωρεύουν τα επιδρομικά μικρόβια.
«Είναι σαν να κλωτσάμε τη φωλιά των σφηκών: όλες βγαίνουν από αυτήν για να επιτεθούν. Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο το σώμα ‘καθαρίζει’ αυτούς τους εισπνεόμενους ιούς, ώστε να μην μπορούν να εισέλθουν ποτέ στο κύτταρο από την αρχή».
Η μελέτη διαπίστωσε ότι αφότου δεχθεί επίθεση η μύτη μας, αυξάνει την παραγωγή εξωκυτταρικών κυστιδίων κατά 160%. Δεδομένου ότι τα EV’s έχουν πολλούς περισσότερους υποδοχείς στην επιφάνειά τους από τα αρχικά κύτταρα, ενισχύουν την ικανότητα διακοπής του ιού των δισεκατομμυρίων εξωκυτταρικών κυστιδίων στη μύτη.
«Φανταστείτε τους υποδοχείς αυτούς, σαν μικρά μπράτσα που προεξέχουν και προσπαθούν να αρπάξουν τα σωματίδια του ιού καθώς τα εισπνέετε», εξήγησε ο Δρ. Bleie, «βρήκαμε ότι κάθε κυστίδιο έχει έως και 20 φορές περισσότερους υποδοχείς στην επιφάνεια, καθιστώντας τα εξαιρετικά κολλώδη».
Όταν όμως, μπαίνει στη μέση ο κρύος αέρας «η θερμοκρασία στη μύτη σου μπορεί να πέσει έως και 5 βαθμούς Κελσίου. Αυτό αρκεί για να εξαλείψει ουσιαστικά και τα τρία αυτά ανοσοποιητικά πλεονεκτήματα που έχει η μύτη».
Μπορούμε να προστατευτούμε, αν κάνουμε κάτι για να διατηρήσουμε όσο πιο ζεστό μπορούμε το ενδορινικό περιβάλλον. Πώς; Με μάσκα. Ο Δρ. Bleie εξήγησε πως αναμένει να δει σύντομα να δημιουργούνται τοπικά ρινικά φάρμακα που θα βασίζονται στην ανακάλυψη της μελέτης που έκανε με την ομάδα του. «Ουσιαστικά, θα ξεγελούν τη μύτη ώστε να πιστεύει πως μόλις έχει δεχθεί επίθεση από ιό».
