© Alexandros Michailidis / SOOC
EXPLAINED

Γιατί η Ryanair κλείνει τη βάση της στην Αθήνα για τον χειμώνα

Με τις ανατιμήσεις των καυσίμων, η εταιρεία χάνει σταδιακά τον low cost χαρακτήρα της, οπότε προσπαθεί να πιέσει για εκπτώσεις στα αερολιμενικά τέλη. Είναι μια πρακτική που ακολουθεί σταθερά εδώ και μια δεκαετία, άλλωστε.

Ανακατεύονται τα χαρτιά στην τράπουλα της Ryanair και η Αθήνα μένει εκτός παιχνιδιού: αυτό που ανακοινώθηκε χθες από τη διοίκηση της αεροπορικής εταιρείας δεν είναι ότι σταματούν να εκτελούνται δρομολόγια, αλλά από αρχές Οκτωβρίου εγκαταλείπεται η βάση στον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών. Το οποίο σημαίνει πρακτικά πως στο δίκτυο της Ryanair, το αεροδρόμιο της πρωτεύουσας δεν θα αποτελεί κόμβο αλλά στάση διέλευσης:

Με άλλα λόγια, αποδεσμεύεται ο «χώρος στάθμευσης» του αερομεταφορέα και είναι πολύ πιθανόν να κλείσει επίσης το γραφείο που διατηρούσε η Ryanair εκεί. Αλλά, σε αντίθεση με άλλες περιπτώσεις που η low cost εταιρεία προχώρησε σε λύση της συμφωνίας με διεθνή αεροδρόμια, η εξέλιξη εδώ μοιάζει πολύ πιο οργανική: έχει περάσει καιρός από την εποχή της ακμής της Ryanair στη χώρα και πλέον το ποσοστό που κατέχει στην ελληνική αγορά ανέρχεται στο 7%, πολύ πίσω από το 38% και το 15% της Sky Express.

Ειδικά η τελευταία αναπτύσσεται παράλληλα με την πτωτική πορεία της Ryanair. Πρόσφατα ανακοινώθηκε η συνεργασία της Sky Express με την easyJet, όπως και μια επένδυση της τάξης των 700 εκατ. ευρώ για την αύξηση στα δρομολόγιά της, κατά τη χειμερινή περίοδο,

Συγκεκριμένα, το 2019 η ελληνική αεροπορική εταιρεία κατείχε περίπου το 2,5% της αγοράς ενώ η ιρλανδικών συμφερόντων εταιρεία άγγιζε το 13-15% – ακριβώς αντίθετα δηλαδή με την τωρινή εικόνα. Τότε η Ryanair είχε τέσσερις βάσεις στον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών, μέσα στην πανδημία τις μείωσε κατά 50% και πλέον τις εκμηδενίζει.

Το επιχείρημα του πάντοτε αιχμηρού στις τοποθετήσεις του Eddie Wilson, διευθύνων σύμβουλος της Ryanair, ήταν ότι «το αεροδρόμιο της Αθήνας και τα άλλα ελληνικά αεροδρόμια που ανήκουν στο γερμανικό δίκτυο της Fraport δεν προσφέρουν κίνητρα για την αύξηση της κίνησης τη χειμερινή σεζόν».

Ως κύρια αιτία αυτής της απουσίας κινήτρων φωτογραφίζονταν οι «φόροι ανάπτυξης των αεροδρομίων», δηλαδή τα αερολιμενικά τέλη.

Τι είναι τα αερολιμενικά τέλη

© Alexandros Michailidis / SOOC

Συγκεκριμένα, η ανακοίνωση της εταιρείας ανέφερε ότι «η ελληνική κυβέρνηση εξακολουθεί να εφαρμόζει έναν καταδικαστικό φόρο ανάπτυξης αεροδρομίων ύψους 12 ευρώ ανά επιβάτη, καθιστώντας το κόστος πρόσβασης στην Ελλάδα μη ανταγωνιστικό». Να διευκρινίσουμε ότι τα αερολιμενικά τέλη ουσιαστικά δεν πληρώνονται από τις εταιρείες αλλά μετακυλίονται στους επιβάτες, μέσω των εισιτηρίων.

Ωστόσο, αυτό δεσμεύει έμμεσα μια εταιρεία που έχει καθιερωθεί στη συνείδηση ως low cost και με την αύξηση στις τιμές των καυσίμων αντιμετωπίζει ήδη προβλήματα, έχοντας ανακοινώσει ότι «οι πτήσεις των 10 ευρώ αποτελούν παρελθόν».

Τα αερολιμενικά τέλη αφορούν στην προσγείωση, την απογείωση, τον φωτισμό, τη στάθμευση αεροσκαφών και τη διακίνηση επιβατών, μεταξύ άλλων. Είναι με απλά λόγια τα έσοδα που καλύπτουν τη λειτουργία του αερολιμένα και κατά συνέπεια τα επωμίζονται οι εταιρείες που κατέχουν αεροπορικές βάσεις εκεί. Η Ryanair, επομένως, με την τωρινή της απόφαση, αποδεσμεύεται από αυτά τα τέλη.

Αλλά μήπως ήταν μια πρακτική πίεσης, όπως συνηθίζει να ασκεί η εταιρεία εδώ και μια δεκαετία; Τις υψηλές χρεώσεις των αεροδρομίων είχε επικαλεστεί και στο κλείσιμο της βάσης στα Χανιά, όπως και σε πάμπολλες ακόμη περιπτώσεις, εάν δει κανείς την ιστορία της Ryanair.

Το ταρακούνημα του 2009

Το πιο ηχηρό αντίο στην ιστορία της Ryanair ήταν εκείνο στη Φρανκφούρτη, τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους. Η αιτία εκεί ήταν ξεκάθαρη και αδιάλλακτη: επειδή το συνδικάτο των Γερμανών πιλότων VC απέρριψε τη μείωση μισθών κατά 20% ελέω κορονοϊού, η εταιρεία υπέδειξε τιμωρητική συμπεριφορά, ενώ την ίδια στιγμή ενίσχυσε τις γραμμές στο αεροδρόμιο της Νυρεμβέργης, ώστε να τραβήξει το κέρδος των ταξιδιωτών προς εκείνη την πλευρά της Γερμανίας.

Αυτοί οι ελιγμοί είναι στοιχείο της εταιρείας από το 2009, όταν και βίωσε το πρώτο οικονομικό χτύπημα.

Τότε ήταν η πρώτη φορά που καταγράφηκε χασούρα ύψους 60 εκατομμυρίων, σε βάθος δύο δεκαετιών που λειτουργούσε το δίκτυό της με low budget λογική. Το επιχείρημα ήταν και τότε το ίδιο: «η εταιρεία μας συνεχίζει να χαμηλώνει τα κόμιστρα για να ενθαρρύνει τα ταξίδια αλλά με το δεδομένο αυτό πρέπει τα αεροδρόμια να χαμηλώσουν τις χρεώσεις τους», έλεγε η ανακοίνωση επικεφαλής της εταιρείας, καταδεικνύοντας ονομαστικά τα αεροδρόμια του Μάντσεστερ, του Στάνστεντ και του Δουβλίνου.

Δεν δίστασε τότε να κόψει μερικά από τα πιο κομβικά αεροδρόμια της Ευρώπης, βλέποντας ότι τα αεροδρόμια αρνούνταν να καταθέσουν μια δελεαστική προσφορά για τους ίδιους, Συγκεκριμένα για το Μάντσεστερ, η αποχώρηση της Ryanair είχε τη συνέπεια των 600 απολύσεων. Ένα χρόνο μετά, η low cost γραμμή ανακοίνωσε ότι επιστρέφει στο Μάντσεστερ «ως μεγάλη δύναμη με νέες υπηρεσίες προς σέξι ηλιόλουστους προορισμούς».

Καμία περαιτέρω εξήγηση δεν δόθηκε, οπότε αρκετοί σήκωσαν το φρύδι τους καχύποπτα. Όπως και τώρα, με την είδηση για το κλείσιμο της βάσης στην Αθήνα.