Η Πτώση της Σαϊγκόν, 50 χρόνια μετά

Κατά τη διάρκεια του πολέμου του Βιετνάμ και των σχετικών μαχών στην Καμπότζη και το Λάος, οι ΗΠΑ έριξαν περίπου 7,5 εκατομμύρια τόνους βομβών. *Περίπου 4 εκατομμύρια από αυτές έπεσαν στο Νότιο Βιετνάμ, περίπου 1 εκατομμύριο στο Βόρειο Βιετνάμ, περίπου 2 εκατομμύρια στο Λάος και 0,5 εκατομμύρια στην Καμπότζη.

Όλα τα παραπάνω, για να καταλάβουμε καλύτερα πόσο σημαντική – και προφανώς αιματηρή – ήταν η σύγκρουση μεταξύ Δύσης και Ανατολής κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, η οποία έληξε στις 30 Απριλίου του 1975, όταν οι στρατιωτικές δυνάμεις αποχώρησαν ηττημένες από τη μάχη μεταξύ του ιμπεριαλισμού και του σοσιαλισμού.

Η Πτώση της Σαϊγκόν, όπως έμεινε στην ιστορία, υπήρξε το τελευταίο σημαντικό γεγονός του Πολέμου του Βιετνάμ και σηματοδότησε ουσιαστικά την επίπονη ενοποίηση της χώρας. Ονομάστηκε έτσι επειδή έγινε κατάληψη της Σαϊγκόν, πρωτεύουσας της Δημοκρατίας του Νοτίου Βιετνάμ, από τις δυνάμεις του Βόρειου Βιετνάμ από τις 4 Μαρτίου έως τις 30 Απριλίου 1975.

Σε αυτό το σημείο καλό θα ήταν να παραθέσουμε μερικές χρήσιμες πληροφορίες: Στο πλευρό του Νότιου Βιετνάμ ήταν οι ΗΠΑ ενώ ενεπλάκησαν άλλες έξι χώρες, ανάμεσά τους η Νότια Κορέα και η Αυστραλία. Στο πλευρό του Βόρειου Βιετνάμ βρέθηκε η ΕΣΣΔ, η Κίνα κι άλλες χώρες του σοσιαλιστικού κόσμου όπως η Κούβα ή η Τσεχοσλοβακία.

Η αρχή του τέλους

Η συμφωνία ειρήνης του Παρισιού στις 27 Ιανουαρίου 1973 επέτρεπε στις Ηνωμένες Πολιτείες να αποσύρουν τα στρατεύματά τους από τον πόλεμο και την ίδια στιγμή, επέτρεπε στις δυνάμεις του Βορείου Βιετνάμ να παραμείνουν στις θέσεις τους στο Νότιο Βιετνάμ.

Οι Βιετναμέζοι στη νότια πλευρά, ωστόσο, ήταν σπάταλοι με πολεμοφόδια και, με την εκτόξευση των τιμών των καυσίμων, αντιμετώπιζαν οικονομική κρίση. Ο οργιώδης πληθωρισμός και εκτεταμένη διαφθορά σε συνδυασμό με την απώλεια της αμερικανικής υποστήριξης, είχαν ως αποτέλεσμα 24.000 λιποτάκτες κάθε μήνα.

Από την άλλη, οι Βιετναμέζοι στη βόρεια πλευρά, γνωρίζοντας πολύ καλά ότι η νίκη ήταν κοντά, αποφάσισαν να πολεμήσουν. Τον Μάρτιο του 1975 εξαπέλυσαν επιθέσεις στα Κεντρικά Οροπέδια και στην επαρχία Κουάνγκ Τρι. Οι αντεπιθέσεις απέτυχαν, καθώς μεγάλος αριθμός στρατιωτών του νότου έδειχνε ελάχιστη διάθεση να αντιδράσουν.

Στις 13 Μαρτίου, ο Πρόεδρος του Νότιου Βιετνάμ, Nguyen Van Thieu, διέταξε υποχώρηση προς τον νότο, ώστε οι γραμμές ανεφοδιασμού να είναι συντομότερες, αλλά η υποχώρηση μετατράπηκε γρήγορα σε πανικό, με λιποτάκτες και στρατιώτες να γεμίζουν τους δρόμους και να προκαλούν χάος.

Ενθαρρυμένοι, οι Βορειοβιετναμέζοι εξαπέλυσαν γενική επίθεση. Η Σαϊγκόν επρόκειτο να πέσει την άνοιξη της ίδιας χρονιάς. Με μόνο τρεις μεραρχίες να υπερασπίζονται την πρωτεύουσα, το αποτέλεσμα ήταν προδιαγεγραμμένο.

Όταν η Σαϊγκόν έγινε Χο Τσι Μιν

Μέχρι τις 27 Απριλίου, η Σαϊγκόν ήταν περικυκλωμένη από 100.000 στρατιώτες και στις 29 Απριλίου, βομβάρδισαν τη βάση Ταν Σον Νούτ, βασική διέξοδο για τους Αμερικανούς – περίπου 5.000 παρέμεναν ακόμα στη χώρα.

Πάνω από 10.000 Βιετναμέζοι του νότου βρέθηκαν γύρω από την αμερικανική πρεσβεία, απεγνωσμένοι για μια θέση στα ελικόπτερα που απογειώνονταν από τις ταράτσες προς τα 26 αμερικανικά πλοία ανοικτά των ακτών.

Οι Βορειοβιετναμέζοι κατέλαβαν στρατηγικά σημεία της πόλης και μέσα σε λίγες ώρες η κυβέρνηση του Νότου πρότεινε να παραδοθεί, αλλά αγνοήθηκε, ακόμη κι όταν ο τελευταίος πρόεδρος, ο στρατηγός Duong Van Minh, που είχε αναλάβει μόλις δύο μέρες νωρίτερα μετά τη φυγή του Nguyen Van Thieu, διέταξε τον στρατό του να καταθέσει τα όπλα.

Ο στρατός του βόρειου Βιετνάμ, όμως, δεν έβρισκε κανέναν λόγο να στερηθεί τη στρατιωτική του νίκη, μια νίκη που έψαχνε από το 1955. Το μεσημέρι της 30ής Απριλίου 1975, ένα άρμα T-54 έσπασε την πύλη του προεδρικού μεγάρου.

Oρισμένες μονάδες του Νότου συνέχισαν να πολεμούν στα Κεντρικά Οροπέδια και το δέλτα του Μεκόνγκ για λίγο ακόμη, αλλά ο Πόλεμος του Βιετνάμ είχε ουσιαστικά τελειώσει. H Σαϊγκόν απελευθερώθηκε και μετονομάστηκε σε Χο Τσι Μιν.

*Oι βομβαρδισμοί του Νότου διέφεραν από τους βομβαρδισμούς του Βορρά. Η μεγάλη πλειονότητα των βομβαρδισμών στο Νότιο Βιετνάμ αφορούσε την υποστήριξη των χερσαίων στρατευμάτων που πολεμούσαν εναντίον των δυνάμεων του Βορρά.

Το μεγαλύτερο μέρος των βομβαρδισμών στο Λάος και την Καμπότζη ήταν επιθέσεις για την παρεμπόδιση του οδών εφοδιασμού, καθώς και επιθέσεις σε βάσεις. Οι βομβαρδισμοί στο Βόρειο Βιετνάμ ήταν ένα μείγμα επιθέσεων σε διαδρομές εφοδιασμού και «παραδοσιακών» στρατηγικών βομβαρδισμών (επιθέσεις σε βιομηχανικές και μεταφορικές υποδομές).

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ