Και να θέλεις, δεν μπορείς να ξεφύγεις από τον θάνατο στα social media

Καταγράφουμε και μοιραζόμαστε. Είτε είναι ένα πιάτο με μακαρόνια είτε είναι ένας άνθρωπος με μια τρύπα στο λαιμό, η διαδικασία στα social media είναι η ίδια. Πλέον, θέλοντας και μη, καταναλώνουμε. Και καταναλώνουμε μέχρι σκασμού, μέχρι αηδίας.

Λίγα μόλις λεπτά αφότου ο Charlie Kirk είχε πυροβοληθεί στη Γιούτα, το βίντεο του θανάτου του δεν ήταν μόνο εύκολο να βρεθεί, αλλά για πολλούς ήταν αδύνατο να το αποφύγουν. Ένα μίνι πέρασμα από το X ή το Instagram ήταν αρκετό για να δεις πώς πέθανε και ποια ήταν η αντίδραση του κόσμου που βρισκόταν στο σημείο.

Και λόγω της φύσης αυτών των πλατφορμών, όπου οι χρήστες δεν επιλέγουν τι θα δουν στη συνέχεια, δεν ήταν λίγοι αυτοί που αναγκάστηκαν να δουν ένα σοκαριστικό βίντεο χωρίς καμία προειδοποίηση. Μοιάζει με επιβολή. Όσο και να θέλεις, δεν μπορείς να ξεφύγεις. Εκτός βέβαια κι αν αποφασίσεις να κλείσεις τα social media.

Βέβαια, λειτουργούν με τέτοιο τρόπο που είναι σχεδόν αδύνατο να μείνεις μακριά τους από τη στιγμή που, η ζωή μας, η επαγγελματική και η εικονική, είναι βασισμένη εκεί. Και η ενημέρωσή μας το ίδιο.

Θεωρητικά, οι πλατφόρμες της Meta για παράδειγμα, προσαρμόζουν τα ενδιαφέροντά μας στο περιεχόμενο που μας προσφέρουν, αλλά στην πράξη δεν έχουμε καμία δύναμη πάνω τους. Τα βίντεο παίζουν αυτόματα, σκρολάρουμε και αναπόφευκτα, πέφτουμε πάνω σε ωμό και βίαιο υλικό χωρίς καμία προειδοποίηση.

Τα πλάνα από τον πυροβολισμό ήταν σχεδόν αμέσως διαθέσιμα παντού, από διάφορες οπτικές γωνίες, ακόμη και σε αργή κίνηση. Εκατομμύρια άνθρωποι τα παρακολούθησαν. Μπορεί το «συνηθίζουμε τον θάνατο» να φλερτάρει με το κλισέ, όμως ποιος μπορεί να υποστηρίξει το αντίθετο όταν η πρώτη κίνηση που κάνουμε όταν κάποιος τραυματίζεται ή χάνει τη ζωή του είναι να πατήσουμε το rec και έπειτα το share;

Είναι η κανονικότητα και σε αυτή την κανονικότητα που κάποτε είχαν πρόσβαση μόνο η τηλεόραση και οι εφημερίδες, έχουν πρόσβαση όλοι. Υποθέτω ότι αυτό αφαιρεί λίγες από τις τύψεις των παραδοσιακών μέσων ενημέρωσης που θεωρούσαν χρέος τους να μεταφέρουν την είδηση όπως ακριβώς είναι.

Ο ρόλος αυτός, αλλά χωρίς τύψεις και εντελώς αυτοματοποιημένα, ανήκει πλέον σε όλους εμάς, τους καθημερινούς χρήστες των social media. Η τηλεόραση δεν χρειάζεται πλέον να δείξει «σκληρές εικόνες», έχουν ήδη γίνει viral από έναν άνθρωπο που, στο προηγούμενο ακριβώς ποστ του, δείχνει το νέο του φωτιστικό δίπλα από τη μονστέρα.

Στο X, υπήρχε βίντεο που έδειχνε ευθέως τον πυροβολισμό του Kirk, το σώμα του να τινάζεται και το αίμα να αναβλύζει από το τραύμα. Ένα άλλο βίντεο επαναλάμβανε σε αργή κίνηση τη στιγμή του χτυπήματος, σταματώντας πριν εμφανιστεί το αίμα. Ένα ακόμη, από την αριστερή πλευρά του Kirk, περιείχε ήχο από τον ίδιο να μιλά για την ένοπλη βία τη στιγμή που δέχθηκε τον πυροβολισμό.

Πάμε όμως στο επόμενο reel, ποιος ξέρει τι μας επιφυλάσσει. Η μαγεία των social media, άλλωστε, κρύβεται εκεί: στον αχταρμά, στο εντυπωσιακό νεφέλωμα που μοιράστηκε η NASA, στις στημένες φάρσες, στα memes, στον θάνατο του Kirk, στη νάρκωση της συνείδησής μας.

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ