AP Photo/Michael Dwyer
PROFILE

Κάποιος θέλει να σκοτώσει τον Enes Kanter

Ο Τούρκος σταρ του ΝΒΑ δεν έχει κρύψει ποτέ τις απόψεις του και πλέον ζει καθημερινά με τον κίνδυνο.

Στις 11 του Οκτώβρη, το 2018 το Ringer είχε δημοσιεύσει londread στο οποίο εξηγούσε γιατί το μπάσκετ δεν είναι μόνο δουλειά ή πάθος του Enes Kanter, αλλά ο δρόμος για να βρει κάτι που ‘χει χάσει: μια οικογένεια. Ο δημοσιογράφος Jordan Ritter Conn είχε συναντήσει τον απάτριδα NBAer, τον οποίον είχε συστήσει ως ‘σέντερ των Νικς, αφοσιωμένο Μουσουλμάνο, σταρ του #NBATwitter και εχθρό του τουρκικού έθνους’. Ο Conn έβλεπε μπροστά του έναν νεαρό άνδρα να απολαμβάνει την παραλία, όπου είχαν δώσει ραντεβού. Όπως θα έκανες και εσύ στη θέση του -αν ήσουν σε παραλία. Μόνο που εσύ δεν χρειάζεται να κοιτάς διαρκώς πίσω από την πλάτη σου, όπου και αν βρίσκεσαι, μην τυχόν και είναι κάποιος που θέλει (ή έχει εντολή) να σε σκοτώσει. Όπως ο Kanter.

Δεν χρειάζεται να είσαι φίρμα για να έχουν απειλήσει τη ζωή σου. Αρκεί να ‘χεις λογαριασμούς στα social networks και να γράψεις κάτι που δεν πάει με το ρεύμα. Πέραν της βροχής με κατάρες για να ασθενήσεις (έως πεθάνεις), υπάρχουν πάντα και αυτοί που θα το τερματίσουν, με απειλές για τη ζωή σου. Κατά κανόνα, είναι άνθρωποι που δεν έχουν ζωές. Αυτό που ‘χουν είναι κρυμμένες ταυτότητες (δώρο που προσφέρουν τα social networks) και επειδή ουδείς ασχολείται μαζί τους, φτάνουν στα άκρα ώστε να εκβιάσουν αντιδράσεις και να αισθανθούν πως υπάρχουν. Στην περίπτωση του Kanter, οι απειλές προέρχονται από οπαδούς του Recep Tayyip Erdoğan.

Ο Πρόεδρος της Τουρκίας έχει στοχοποιήσει τον μπασκετμπολίστα, πολλάκις. Και οι πιστοί οπαδοί του είναι στο κατόπι του Kanter και στις ΗΠΑ, όπου έχει ζήσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του. Το τελευταίο ‘κύμα’ μηνυμάτων του τύπου “θα σε σκοτώσουμε” ακολούθησε τις δηλώσεις που έκανε ο παίκτης, ανήμερα του επικοινωνιακού σόου του Erdoğan, με τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί και την πρώτη προσευχή Μουσουλμάνων, έπειτα από 9 δεκαετίες.

Μεταξύ άλλων, ο Kanter δήλωσε πως “νιώθω ότι είναι ένα από τα παιχνίδια του Erdoğan και πως το κίνητρο του είναι καθαρά πολιτικό. Η Τουρκία έχει αρκετά τζαμιά στην περιοχή, τα οποία δεν γεμίζουν ούτε κατά το ήμισυ. Οπότε, γιατί να μετατρέψεις μια εκκλησία σε τζαμί; Για όλους τους Χριστιανούς, τα αδέλφια μου και τις αδελφές μου που ζουν, γιατί η Αγία Σοφία είναι μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς των Ηνωμένων Εθνών. Είναι σύμβολο που αντιπροσωπεύει όλους μας. Οπότε, ως Μουσουλμάνος νιώθω βαθύ πόνο από αυτήν την απόφαση. Όταν ήμουν στην Τουρκία, είχα τόσους Χριστιανούς φίλους. Είναι από τους πιο ταπεινούς και ευγενείς ανθρώπους που ‘χω γνωρίσει ποτέ. Πρέπει να σεβαστούμε αυτούς τους ανθρώπους”.

Oυκ ολίγοι του έστειλαν μηνύματα, όπως ‘θα πεθάνεις. Η εντολή να σου κόψουμε το κεφάλι, έχει δοθεί’ ή το ‘θα σκοτώσω το γιο σου, Έλληνα μπάσταρδε, θα σε μαχαιρώσω, θα σου δέσω τα χέρια και τα πόδια και θα σε πετάξω στη θάλασσα’. Ο ίδιος ο Kanter πόσταρε τα worst of, για να ενημερώσει ότι δεν θα σταματήσει ‘έως ότου ελευθερωθεί κάθε αθώα ψυχή που είναι στις τουρκικές φυλακές’. Προχώρησε και σε μια αλλαγή, στην εμφάνιση του: εκεί όπου συνήθως αναφέρεται το όνομα κάθε παίκτη στη φανέλα, στη δική του εμφανίζεται η λέξη freedom “γιατί θέλω η φανέλα μου να εκπροσωπεί τους ανθρώπους και τις χώρες όλου του κόσμου που παλεύουν για δικαιοσύνη, τα δικαιώματα τους και την ελευθερία τους”.

“Δέχομαι απειλές κατά της ζωής μου, σχεδόν κάθε μέρα. Έχω ποστάρει και κάποιες στους λογαριασμούς μου, στα social media. Στις ΗΠΑ, όπου ζω από τα 17, είμαι ασφαλής. Αν φύγω, θα με απελάσουν στην Τουρκία. Ξέρετε την ιστορία μου, επειδή παίζω στο ΝΒΑ. Υπάρχουν χιλιάδες άλλες ιστορίες ανθρώπων που ‘χουν ζήσει πολύ χειρότερες καταστάσεις από ό,τι εγώ. Αυτός είναι ένας από τους κύριους λόγους που μιλάω για όσα συμβαίνουν στην Τουρκία”.

Θα ήθελα να έχεις υπ’ όψιν σου πως δεν έχει άγνοια κινδύνου. Ξέρει πολύ καλά για όσα είναι ικανός ο Erdoğan. Τα ‘χει ζήσει στο πετσί του. Και κάπως έτσι φτάνουμε στην πρώτη ιστορία. Ο Erdoğan υπήρξε ‘σύμμαχος’ και φίλος με τον Fethullah Gülen. Για να καταλάβεις, μαζί με την πρωθυπουργό της χώρας, από το 1993 έως το 1996, Tansu Çiller ο τότε Δήμαρχος Κωνσταντινούπολης και ο φίλος του είχαν αναλάβει -το 1995- το γάμο του superstar ποδοσφαιριστή του έθνους, Hakan Şükür. Παρεμπιπτόντως, και ο Şükür διώκεται από τον Erdoğan, για το λόγο που ‘κυνηγάει’ και τον Kanter. Δηλαδή, για τη φιλία τους με τον ιεροκήρυκα Gülen, ο οποίος ζει στην Pennsylvania από το 1999.

Είχε αποδράσει για να σωθεί, καθώς τότε άρχισαν οι διώξεις εναντίον του, επειδή ήταν πιο Δυτικός από όσο θα ήθελαν οι κυβερνώντες -και προωθούσε το ανεκτικό Ισλάμ, αυτό που επικεντρώνεται στον αλτρουισμό, την σκληρή δουλειά και τη σημασία της εκπαίδευσης. Έως το 2013 οι σχέσεις των δυο ανδρών ήταν μια χαρά. Τότε ο νυν Πρόεδρος κατηγόρησε τον ιμάμη ως υποκινητή των ερευνών που ‘χαν αρχίσει για τη διαφθορά -με πολλά κυβερνητικά στελέχη στη λίστα των υπόπτων και δεκάδες μέλη της τουρκικής ελίτ να συλλαμβάνονται, για τη συμμετοχή τους σε ‘πλυντήριο’ χρημάτων, ώστε να ‘περάσουν’ οι κυρώσεις των ΗΠΑ στο Ιράν.

Οι πρακτικές μίσους μεταξύ των πρώην συνεργατών, απογειώθηκαν την 15η Ιουλίου του 2016 και την απόπειρα πραξικοπήματος, που ‘χρέωσε’ ο Erdoğan στον Gülen, με τον τελευταίο να κατηγορεί τον πρόεδρο για ‘θέατρο’ (υποκίνηση απόπειρας πραξικοπήματος).

Μεταξύ αυτών που διώχθηκαν από τον απόλυτο ηγέτη της Τουρκίας -ως φίλοι του Gülen και άρα εχθροί του ίδιου- ήταν και ο Kanter, ο οποίος δεν έκρυψε ποτέ τη σχέση που ‘χει με τον ιεροκήρυκα. Ξεκίνησε με τον παίκτη να φοιτά στα σχολεία του κινήματος του Gülen (Hizmet), τότε που όλοι ήταν φίλοι. Η επαφή δεν διεκόπη ποτέ. Κρατά μέχρι σήμερα. Ακολουθεί το πιο πρόσφατο ντοκουμέντο -ανήμερα των γενεθλίων του αυτοεξόριστου ‘τον οποίον θα είχαν εκδώσει οι ΗΠΑ αν είχαν έστω ένα στοιχείο να αποδεικνύει την εμπλοκή του στην απόπειρα πραξικοπήματος’.

Οι αντιφρονούντες κατηγορούνταν ως ύποπτοι για τρομοκρατία -ως συνεργάτες του Gülen. Οι αποκαλύψεις του Kanter για τις δεκάδες χιλιάδες συλλήψεις, την εξαφάνιση εκατοντάδων και τις απολύσεις όσων δεν ήταν φίλοι Erdoğan (‘έκλεισαν’ 189 media και συνελήφθησαν 319 δημοσιογράφοι), είχαν ως συνέπεια να εκδοθεί ένταλμα σύλληψης του NBAer. Σε αυτό αναφερόταν πως ‘χρησιμοποιεί ByLock, ένα app μυστικής επικοινωνίας που χρησιμοποίησε η οργάνωση που στηρίζει τον Gülen, κατά την απόπειρα πραξικοπήματος’. Σημειώθηκε και ότι οι αρχές του ‘χαν ζητήσει πολλές φορές να εμφανιστεί ενώπιον του δικαστηρίου για κατάθεση, αλλά αρνήθηκε. “Και αυτό τον κάνει φυγά’.

Το σχόλιο του ήταν το εξής: “Δεν μπορείτε να με πιάσετε. Μη χάνετε το χρόνο σας. Θα έλθω όταν θέλω, να φτύσω το άσχημο πρόσωπο σας”. Η συνέχεια αφορούσε απειλές και τη μετατόπιση του ενδιαφέροντος του Erdoğan στην οικογένεια του Kanter, o οποίος δικάστηκε ερήμην του σε τετραετή φυλάκιση, για όσα είχε γράψει στο Twitter.

Ο Kanter συνέχισε να δημοσιοποιεί τα κακώς κείμενα στη χώρα του και στις 20/5 του 2017 ξέσπασε, σε post που χαρακτήρισε τον Erdoğan ως ‘Hitler της εποχής”. Τι είχε γίνει: ήταν σε ταξίδι στην Ινδονησία, για ένα camp, από όπου αναγκάστηκε να φύγει κακήν κακώς καθώς οι Τούρκοι είχαν ζητήσει τη σύλληψη του. Ακολούθησε ταξίδι του στη Ρουμανία, για camp. Δεν βγήκε ποτέ από το αεροδρόμιο. Μετά την προσγείωση έμαθε πως η Τουρκία είχε ανακαλέσει το διαβατήριο του και είχε ζητήσει την έκδοση του. Με την παρέμβαση του ΝΒΑ ‘πέταξε’ για το Λονδίνο και από εκεί για τις ΗΠΑ -που το 2021 θα του δώσουν αμερικανικό διαβατήριο, καθώς από το 2017 ο άνθρωπος αυτός δεν έχει πατρίδα. Έξι μέρες μετά την ακύρωση του διαβατηρίου του, οι Τούρκοι εξέδωσαν ένταλμα σύλληψης, με την κατηγορία του ‘μέλους τρομοκρατικής οργάνωσης’.

Για την ιστορία, γεννήθηκε στη Ζυρίχη, στις 20/5 του 1992, όταν ο πατέρας του σπούδαζε ιατρική στο University of Zurich. Με την επιστροφή στην Τουρκία, έγινε καθηγητής ιστολογίας και γενετικής, στο Trakya University. Η μητέρα του είναι νοσοκόμα, ενώ έχει και τρία μικρότερα αδέλφια.

Προφανώς και ο Erdoğan δεν σταμάτησε εκεί. Στις 2 Ιουνίου συνέλαβε τον πατέρα του Kanter, Μehmet με τον παίκτη να επικοινωνεί το συμβάν, ποστάροντας το “Γεια σου κόσμε. Ο πατέρας μου συνελήφθη από την τουρκική κυβέρνηση και τον Hitler του αιώνα μας. Θα ζήσει τα βασανιστήρια του, όπως χιλιάδες άλλοι άνθρωποι”. Είχε προηγηθεί η αποκλήρωση του γιου από τον πατέρα (βασικά, όλη η οικογένεια αποκλήρωσε τον Enes), για να γλιτώσει τα χειρότερα, καθώς έμενε στην Τουρκία. Δεν γλίτωσε την απόλυση από το Πανεπιστήμιο ή τις κατηγορίες.

“Νόμισαν πως μπορούν να με φιμώσουν, αλλά δεν θα γίνει αυτό. Πάντα αυτά κάνουν, γιατί αυτοί είμαι. Είμαι διάσημος και παρ’ όλα αυτά δεν διστάζουν. Σκεφτείτε πόσα χειρότερα κάνουν σε ανθρώπους που δεν έχουν τη δική μου πλατφόρμα. Για αυτούς δεν μπορώ να σκάσω. Είναι ευθύνη μου”, έγραψε ο NBAer, με τις απειλές κατά τις ζωής του να γίνονται χιλιάδες και τον πατέρα του να αθωώνεται των κατηγοριών, στις 20/6 του 2020. “Προφανώς και δεν έχει τελειώσει τίποτα. Ο πατέρας μου είναι μια περίπτωση. Δεν θα σταματήσω να μιλάω για όλες τις αθώες ψυχές που είναι ακόμα στη φυλακή” έσπευσε να διευκρινίσει ο Kanter.

Εδώ και τέσσερα χρόνια ζει σε μια κατάσταση που δεν μπορεί να πάει κάπου μόνος του ‘γιατί το μόνο που χρειάζεται είναι ένας τρελός’ και δεν έχει την παραμικρή επαφή με τις τουρκικές κοινότητες των πόλεων που αγωνίζεται ή επισκέπτεται για παιχνίδια (υπό νορμάλ συνθήκες), για τον ίδιο λόγο. Επίσης, δεν έχει σχέσεις με τους άλλους Τούρκους NBAers, οι οποίοι προτιμούν να ‘χουν το κεφάλι τους ήσυχο και συντάσσονται με τον Erdoğan. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα είναι αυτό του Hedo Türkoğlu, ο οποίος από το 2015 είναι πρόεδρος της τουρκικής ομοσπονδίας μπάσκετ -όπου τον τοποθέτησε ο εθνάρχης. Ο Türkoğlu έχει χαρακτηρίσει ‘προδότη’ τον Kanter, που μεταξύ πολλών άλλων, δεν μπορεί καν να επικοινωνήσει με τους δικούς του, γιατί παρακολουθούνται τα πάντα. “Πιστεύω πως θα ξαναδώ τους γονείς μου. Δεν ξέρω πότε, αλλά πιστεύω ότι θα γίνει”.

Στις 17/1 του 2019 οι Κnicks, όπου άνηκε τότε, είχαν ταξίδι για το Λονδίνο, όπου επρόκειτο να συναντήσουν τους Wizzards. Ο Kanter έμεινε στη Νέα Υόρκη. Επισήμως, οι New York Knicks είπαν πως έχει πρόβλημα με την ταξιδιωτική βίζα. Ακολούθησε τοποθέτηση του παίκτη, κατά την οποία “δεν πήγα, εξαιτίας αυτού του μανιακού τρελού, του Τούρκου προέδρου. Υπάρχει περίπτωση να με δολοφονήσουν εκεί. Παντού υπάρχουν κατάσκοποι, έτοιμοι να κάνουν τη δουλειά τους, οποιαδήποτε ώρα”. Σύμφωνα με το ESPN, το FBI του ‘χει δώσει μια συσκευή που του επιτρέπει να ενημερώνει τα ‘αρχηγεία’, σε πραγματικό χρόνο, στην περίπτωση απειλής. O λόγος που δεν πήγε και στο Τορόντο, το Μάρτη του 2019, όταν ήταν παίκτης των Μπλέιζερς είναι γιατί δεν μπορεί να ‘βγει’ από τις ΗΠΑ. Βλέπεις, η τουρκική κυβέρνηση τον έχει κάνει ‘καταζητούμενο’ με σχετική αίτηση, στην Interpol.

Αντί να περνάει όλα αυτά, θα μπορούσε απλά να μην ασχολείται και να παίζει μπάσκετ. “Έχω φωνή και προσπαθώ να τη χρησιμοποιώ. Θέλω να είμαι η φωνή όλων αυτών των αθώων που δεν μπορούν να μιλήσουν. Ο τρόπος που ζω τα τελευταία χρόνια με έχει κάνει να θεωρώ ως οικογένεια μου την ομάδα και ως αδέλφια μου, τους συμπαίκτες μου. Για εμένα το μπάσκετ δεν είναι σπορ. Είναι ο τρόπος που ‘χω να ξεχνώ ό,τι με αγχώνει και ό,τι με προβληματίζει. Ό,τι και αν συμβαίνει στη ζωή, μη ξεχνάτε να χαμογελάτε”.