ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ

ΛΕΞ, το πρόσωπο της χρονιάς

Ανατρέχουμε στις δύο κοσμοϊστορικές συναυλίες, το απρόβλεπτο viral και όσα πρέπει να κρατήσουμε από τη χρονιά που ο ΛΕΞ έγινε «η φάση».

Δεν έβγαλε τον καλύτερο δίσκο της χρονιάς, ούτε τον καλύτερο της καριέρας του μέχρι τώρα, κατά τη γνώμη μου. Αυτό που έκανε ο ΛΕΞ και δικαιωματικά του ανήκει το στέμμα του πιο επιδραστικού προσώπου για το έτος 2022 είναι ότι με δύο κινήσεις, μία στην Νέα Σμύρνη και μία στο Καυτανζόγλειο, μπόρεσε να δείξει πόσο βαθιά νυχτωμένοι είναι οι opinion leaders, οι παρουσιαστές, τα κανάλια, οι παραγωγοί, οι μάνατζερ και κάθε είδους ειδικοί για το τι συμβαίνει εκεί έξω. Για το «τι ακούνε οι νέοι» και το πόσο γηπεδικό μπορεί να γίνει ένα live.

Η αλήθεια είναι πως ήταν ένα καυτό συναυλιακό καλοκαίρι, ούτως ή άλλως. Και η είδηση για το live του ΛΕΞ που μεταφέρθηκε πολύ γρήγορα στην αρένα του Πανιωνίου, λόγω χωρητικότητας, ήταν σαν τον ήχο σπίρτου που τρίβεται πριν ανάψει. Ήταν από τα ραντεβού που ήξερες ότι θα μείνουν στην ιστορία και αυτό γιατί καταρχήν θα ήσουν μέρος μιας λαοθάλασσας που φωνάζει στίχους. Οι εικόνες από το ατέλειωτο πλήθος των 20.000+ με τα καπνογόνα στα χέρια ήταν οι μάρτυρες εκείνης της νύχτας.

Πολύ γρήγορα, οι εικόνες αυτές διαδόθηκαν και, εικάζω, για τον πολύ κόσμο λειτούργησαν περισσότερο σαν έκπληξη μπροστά στον χαμό που έχει διαφύγει της προσοχής τους. Ήταν ένα πάρτι, που δεν τους είχε καλέσει κανείς.

Τα post έγιναν άρθρα με φωτογραφίες, άρθρα γνώμης, λίστες best of, κείμενα τύπου Wikipedia, podcasts και πολλά ακόμη, έτσι που φαντάζομαι τον ΛΕΞ τα πρωινά εκείνα να τρίβει τα χέρια του χαμογελώντας, σαν να χάκαρε το σύστημα. Εργαλειοποιήθηκε; Σαφώς. Αλλά έγινε viral και κάτι παραπάνω.

Έγινε ένα κομμάτι της ποπ κουλτούρας, το «ΛΕΞ όρμα τους», το «Μουσική για Τσόγλανους». Δεν ήταν πλέον ένας πετυχημένος ράπερ, αλλά ένα «φαινόμενο», ένας «ποιητής», ένα icon δηλαδή που ξεπερνά το είδος του, άρα απολαμβάνει ευρεία αποδοχή.

Με δύο λόγια, ο ΛΕΞ έγινε η φάση. Ό,τι ήταν οι Τρύπες για τη ροκ, έγινε ο ΛΕΞ για τη ραπ μουσική. Ένα σύμβολο. Το οποίο είναι σούπερ, αλλά με έναν αστερίσκο.

Το «καλό» και το «κακό» πρόσωπο της ραπ μουσικής

 

Ο ΛΕΞ στο live της Νέας Σμύνης τον Ιούλιο / Φάνης Αυγερινός

Σε αυτή τη διαδικασία της μιντιακής χιονοστιβάδας, που έφτασε τελικά μέχρι τα έδρανα της Βουλής, ο ΛΕΞ δοξάστηκε, αποθεώθηκε, έγινε έμβλημα της νέας γενιάς, σύμβολο ελπίδας, οργής, ζωντάνιας, αντίδρασης, διαμαρτυρίας.

«Κάτι κινείται στη χώρα, ίσως να μην είμαστε τελικά κοιμισμένοι», είπε ο Αγγελάκας στην κλασική ερώτηση εκείνων των ημερών. Τα πλάνα που έπαιξαν στην τηλεόραση –κομμένα με τη δέουσα προσοχή φυσικά για να χωρέσουν στα δεδομένα των μεσημεριανών εκπομπών και των δελτίων ειδήσεων– μετέφεραν την εικόνα ενός καλλιτέχνη με συνείδηση και βάθος, έτσι που δεν άργησε να πάρει τον ρόλο του εκπροσώπου για την «καλή πλευρά» της ραπ μουσικής, ακόμη κι αν ποτέ του δε θέλησε ο ίδιος κάτι τέτοιο.

Διότι, έτυχε η συγκυρία η πρώτη συναυλία να συμβεί μερικές μέρες μετά το περιστατικό ξυλοδαρμού στα Mad Video Awards μεταξύ Light και Snik. Οπότε, στη γενική εικόνα, ο ΛΕΞ αποτέλεσε το «καλό παράδειγμα» από ένα είδος που παραμένει άγνωστη γη για τα περισσότερα αυτιά άνω των 40 ετών, ενώ στον αντίποδα είχαμε τα «κακά παιδιά» της τραπ μουσικής που φέρονται αδίστακτα και με τη συμπεριφορά τους διαφθείρουν τη νεολαία. Το μόνο εύκολο για όσο κόσμο χρειάστηκε να σχηματίσει τότε άποψη, μιας και όλοι μιλούσαν για αυτό, ήταν να ηθικολογήσει επάνω στα δύο πρότυπα της νέας γενιάς, με ύφος αγνού boomer.

Όχι μόνο ηλικιακού αλλά και πολιτισμικού boomer, άμα τρέφεις την αυταπάτη ότι τα πρότυπα φοριούνται ακόμη από τα μέσα παθητικής παρακολούθησης. Η γεμάτη αρένα, άλλωστε, ήταν η απόδειξη για το ακριβώς αντίθετο: ότι χωρίς ποτέ την υποστήριξη της μουσικής βιομηχανίας, χωρίς promotion, δουλεύοντας σχεδόν μια δεκαετία τη σόλο πορεία του και με απόλυτα χαμηλό προφίλ, ένας καλλιτέχνης έφτασε στην κορυφή, έλαμψε σαν «αστέρι από τσιμέντο». Ένωσε –κάτι σπάνιο για το ραπ κοινό–, έγινε η φωνή των αδικημένων, όσων ανέχονται. Όσων εύχονται να πέσουν οι ΔΙΑΣ από τις μηχανές και δίνουν χαιρετίσματα στις εργατικές.

Δεν είναι κριτήριο η καλοσύνη, λοιπόν, αλλά η ειλικρίνεια.

Και τώρα που έγινε mainstream;

 

Στην ιστορική συναυλία του Λεξ στη Θεσσαλονίκη τον Οκτώβριο / Άκης Κατσούδας

Η χρονιά έκλεισε με τα νούμερα της Google να περιλαμβάνουν το όνομα ΛΕΞ στις υψηλότερες αναζητήσεις του 2022. Χιλιάδες πάτησαν από περιέργεια να ακούσουν ένα κομμάτι του στο YouTube, όπως θα διαπιστώσεις σήμερα από τα σχόλια κάτω απ’ τα βίντεο. Ακόμη περισσότεροι, πιστεύω, αδημονούν για τη στιγμή που θα ανακοινωθεί live, επειδή κυρίως φοβούνται μη λείπουν ξανά από το «πάρτι».

Διότι, μετά τον χαμό, το να πας σε live του ΛΕΞ, να ξέρεις έστω ένα-δυο στίχους του, είναι προαπαιτούμενο για να είσαι κουλ. Όπως μερικά χρόνια πριν ήταν η ανακάλυψη του Netflix.

Αυτό σημαίνει ότι έγινε mainstream και είναι τιμή του που το πέτυχε, χωρίς να ρίξει νερό στο κρασί του. Ούτε social media, ούτε συνεντεύξεις, ούτε τίποτα. Έχτισε έναν μύθο με τρία υπέροχα άλμπουμ και δύο συναυλίες που έμειναν στην ιστορία. Είναι λόγος να ξενερώνεις που σταμάτησε να είναι «μουσική για λίγους»; Όχι, όσο δεν παύει να είναι «Μουσική για τσόγλανους, ρεμάλια και παρίες».

Το είχε πει πολύ εύστοχα μερικά χρόνια πριν ο ίδιος, όταν τα Ανάποδα Καπέλα –Λεξ και Μικρός Κλέφτης– κυκλοφόρησαν άλμπουμ με τη δισκογραφική Ηχοκρατορία: «δεν ξεπουλιέσαι όταν μπαίνει το CD σου στο ράφι, αλλά όταν φτιάχνεις το CD σου ώστε να μπει στο ράφι». Όπου «ράφι», βάλε «viral».