Ο λόγος που δεν πρέπει να φοράμε γυαλιά ηλίου όταν οδηγάμε
Δεν είναι μόνο η φωτοφοβία που προκαλεί η υπερβολική χρήση γυαλιών ηλίου. Διαφορετικές έρευνες έχουν αποδείξει σύνδεση με αυξημένη υπνηλία.
- 8 ΙΟΥΛ 2025
Σαφέστερες και αυστηρότερες είναι οι ρυθμίσεις που ορίζονται από τον νέο Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας στη χώρα (και θα αρχίσει να εφαρμόζεται από Σεπτέμβριο): μεταξύ άλλων, οι οδηγοί αυτοκινήτων απαγορεύεται πλέον να μιλούν με ανοιχτή ακρόαση στο κινητό, να τρώνε καθ’ οδόν φαγητό ή να πίνουν καφέ (εφόσον αυτή η συνήθεια θεωρηθεί ότι τους αποσπά την προσοχή).
Μα πώς σχετίζονται όλα αυτά με την ασφάλεια της οδήγησης, αναρωτιούνται ακόμη πολλοί οδηγοί της χώρας. Να όμως που πολύ κοινές και αποδεκτές συνήθειες της καθημερινότητάς μας μπορούν να αποβούν αποπροσανατολιστικές, όταν καθόμαστε πίσω από το τιμόνι. Ψάχνετε ακόμη ένα τέτοιο παράδειγμα; Η συνήθεια του να φοράμε γυαλιά ηλίου ενώ οδηγούμε, ιδίως εάν το παρακάνουμε.
Ο λόγος;
Διότι, πολύ απλά, από ένα σημείο και έπειτα, μειώνεται η ικανότητα του αμφιβληστροειδούς να προσαρμόζεται γρήγορα σε συνθήκες έντονου φωτισμού, με αποτέλεσμα να αναπτύσσεται υπερευαισθησία στο φως. Επιστημονικά, αυτή η αντίδραση των ματιών ονομάζεται ήπια φωτοφοβία και μοιάζει με το ενοχλητικό αίσθημα που νιώθεις όποτε ανοίγεις απότομα τις κουρτίνες, έπειτα από πολύωρο ύπνο.
Αλλά, σε περίπτωση υπερβολικής χρήσης στα γυαλιά ηλίου, αυτή η ενόχληση εμφανίζεται κάθε φορά που μένουν για λίγο τα μάτια σου «απροστάτευτα», καθιστώντας δύσκολη την όραση εκείνη τη στιγμή – κάτι που μπορεί να αποβεί μοιραίο σε περίπτωση οδήγησης. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Είναι και ότι μπορεί να σου αυξήσουν την υπνηλία.
Πώς συνδέονται τα γυαλιά ηλίου με την υπνηλία
© ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ/EUROKINISSI
Να πάρουμε τα πράγματα απ’ την αρχή: το φυσικό φως συνδέεται βιολογικά με τον κιρκάδιο ρυθμό. Με τη σειρά του, ο κιρκάδιος ρυθμός επηρεάζει την παραγωγή μελατονίνης, της ορμόνης δηλαδή που ρυθμίζει τον ύπνο. Έτσι, η μειωμένη έκθεση στο φως (που εξασφαλίζουν τα γυαλιά ηλίου) μπορεί να καθυστερήσει την παραγωγή μελατονίνης, προκαλώντας αίσθημα υπνηλίας κατά τη διάρκεια της ημέρας, θέτοντας έτσι σε μεγαλύτερο κίνδυνο όσους παραμένουν πολλές ώρες στο τιμόνι.
Σας ακούγεται υπερβολικό το σενάριο του να αποκοιμηθείτε ενώ οδηγάτε; Δεν είναι.
Μελέτη που είχε πραγματοποιηθεί στην Αθήνα με δείγμα 640 οδηγών (ηλικίας 19-65 ετών) κατέδειξε ότι το 5,5% των οδηγών έχει αποκοιμηθεί τουλάχιστον μία φορά οδηγώντας κατά τη διάρκεια του προηγούμενου μόνο έτους, ενώ το 15% δήλωσε ότι είχε εμπλακεί τουλάχιστον μία φορά σε περιστατικό λόγω υπνηλίας. Η ίδια μελέτη έδειξε ότι η υπνηλία συσχετίζεται σημαντικά με τον κίνδυνο εμπλοκής σε ατυχήματα ή σχεδόν ατυχήματα.
Κατά τα άλλα, έρευνες για την υπερβολική χρήση γυαλιών ηλίου και τους κινδύνους αυτής έχουν εκπονηθεί για συγκεκριμένα επαγγέλματα. Για παράδειγμα, υπάρχει έρευνα του Πανεπιστημίου του Κεμπέκ που εξέτασε τις συνέπειες από τη χρήση γυαλιών ηλίου στους νοσηλευτές. Τι αποτέλεσμα προέκυψε; Όταν η χρήση γυαλιών γίνεται χωρίς μέτρο (και κατά τη διάρκεια της νύχτας), μπορεί να επηρεαστεί ο κιρκάδιος ρυθμός και να αυξηθεί η υπνηλία.
Παράλληλα, μια ευρύτερη έρευνα ακαδημαϊκών από διαφορετικά πανεπιστήμια είχε αποδείξει ότι η μειωμένη έκθεση στο φυσικό φως, όπως συμβαίνει με τη χρήση γυαλιών ηλίου, μπορεί να σχετίζεται με αυξημένα επίπεδα υπνηλίας.
Το συμπέρασμα είναι ότι όλα στη ζωή θέλουν μέτρο. Ακόμη και στα γυαλιά ηλίου, όποτε μας ενοχλεί το φως.
Ακολουθήστε το OneMan στο Google News και μάθετε τις σημαντικότερες ειδήσεις.
