Christophe Morin/IP3/Getty Images
SOCIAL MEDIA

O Mark Zuckerberg απειλεί να κλείσει το Facebook και το Instagram στην Ευρώπη

Ετοιμάζεται να φύγει η Meta από τη Γηραιά Ήπειρο ή απλά δοκιμάζει τις αντοχές της ΕΕ;

Την Πέμπτη που μας πέρασε, ο τεχνολογικός κολοσσός Meta (μέχρι πρότινος γνωστός ως Facebook Inc) εξέδωσε την ετήσια αναφορά του για την αμερικανική Eπιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Ανάμεσα στο πυκνογραμμένο κείμενο με τις δεκάδες τεχνικές λεπτομέρειες, υπήρχε και μία φράση που χτύπησε διάφορα καμπανάκια: «Το Privacy Shield, ένα πλαίσιο μεταφοράς δεδομένων στο οποίο βασιζόμαστε για να μεταφέρουμε δεδομένα από την Ευρωπαϊκή Ένωση στις ΗΠΑ, έπαψε να έχει ισχύ στην Ευρώπη τον Ιουλίου του 2020 ύστερα από απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

Γιατί ασχολούμαστε με μία απόφαση που εκδόθηκε πριν περίπου 17 μήνες; Διότι από τότε μέχρι σήμερα η εταιρεία του Mark Zuckerberg δεν έχει καταφέρει να έρθει σε κάποια συνεννόηση με τις ευρωπαϊκές αρχές.

Επί της ουσίας και με πολύ απλά λόγια: δεν μπορεί να κάνει τη δουλειά της, αφού δεν έχει τη δυνατότητα πια να μεταχειρίζεται απρόσκοπτα τα δεδομένα των ευρωπαϊκών χρηστών. (Κάτι, βέβαια, που αποτελεί νίκη και όχι ήττα για την ανθρωπότητα αλλά αυτή είναι μία άλλη μεγάλη κουβέντα).

Το ευρωπαϊκό τέλος του Facebook;

Το Meta στην παρούσα φάση φοβάται ότι οι περιορισμοί που επιβάλλει η Ευρωπαϊκή Ένωση θα δημιουργήσουν τρομερή δυσκολία στο πώς λειτουργεί το Facebook και το Instagram επί ευρωπαϊκού εδάφους, ενώ παράλληλα θα αποτελέσουν μεγάλο εμπόδιο για τις στοχευμένες διαφημίσεις (target ads). Αυτή η τελευταία «λεπτομέρεια» είναι πολύ σημαντική καθώς κοστίζει δεκάδες ίσως και εκατοντάδες εκατομμύρια στην εταιρεία του Mark Zuckerberg.

Το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση βάζει ένα κάποιο φρένο στην υπερεκμετάλλευση των προσωπικών δεδομένων των πολιτών της είναι αρκούντως λογικό, η λογική όμως δεν είναι πάντα κάτι που απασχολεί τους τεχνολογικούς κολοσσούς. Έτσι, εμμέσως πλην σαφώς, ο Mark Zuckerberg και η εταιρεία Meta απειλούν ότι θα κόψουν το Facebook και το Instagram στους Ευρωπαίους αν η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν κάνει ένα ή και πολλά βήματα πίσω.

Φυσικά, στην έκθεση για την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς σημειώνεται ότι υπάρχει η πεποίθηση πως εντός του 2022 θα βρεθεί λύση. Παρ’ όλα αυτά, όπως σημειώνει και το City AM στην πρώτη παράγραφο του ρεπορτάζ του: «Αν δε δοθεί στην εταιρεία Meta η δυνατότητα να μεταφέρει, αποθηκεύει και επεξεργάζεται δεδομένα από τους Ευρωπαίους χρήστες της σε αμερικανικούς servers, υπάρχει πιθανότητα το Facebook και το Instagram να κλείσουν σε όλη τη Γηραιά Ήπειρο».

Πιο συγκεκριμένα τώρα, η άποψη της Meta όπως εκφράστηκε από τον Nick Clegg, αντιπρόεδρο Επικοινωνίας και Διεθνών Υποθέσεων της εταιρείας, είναι πως «η έλλειψη ενός σαφούς, ασφαλούς και νόμιμου πλαισίου για διεθνείς μεταφορές δεδομένων μπορεί να βλάψει την οικονομία και να δυσχεραίνει την ανάπτυξη των επιχειρήσεων που βασίζονται στα data εντός της ΕΕ, καθώς όλοι προσπαθούμε να επανέλθουμε στην κανονικότητα μετά την πανδημία».

Πόσες πιθανότητες υπάρχουν να δούμε σε λίγο καιρό το ευρωπαϊκό τέλος των Facebook και Instagram; Λαμβάνοντας υπόψη το πόσα βαθιά συνδεδεμένη είναι η ευρωπαϊκή -αλλά και κάθε- οικονομία με τα δύο συγκεκριμένα social media αντιλαμβανόμαστε πως είναι πολύ μικρές. Σε κάθε περίπτωση, η εταιρεία Meta βρυχάται με σκοπό να τρομάξει. Αν τώρα όλα αυτά είναι πραγματικοί λεονταρισμοί ή όχι θα φανεί από τη στάση της τους επόμενους μήνες.

Όπως αντίστοιχα θα φανεί και η διάθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να προστατεύσει τα προσωπικά δεδομένα των πολιτών της. Πώς θα ήταν τώρα μία καθημερινότητα χωρία αυτά τα δύο κοινωνικά δίκτυα;

Ας θυμηθούμε το κρασάρισμα στις 4 Οκτωβρίου 2021: μετά το αρχικό σοκ, όταν ξαφνικά βρεθήκαμε χωρίς Instagram και Facebook, η ζωή έμοιαζε λίγο καλύτερη και σίγουρα λιγότερο αγχωτική.

Η σκληρή αλήθεια όμως είναι ότι ακόμα και αν γίνει η έκπληξη και η εταιρεία του Mark Zuckerberg τα μαζέψει και φύγει από την Ευρώπη, το κενό θα αναπληρωθεί γρήγορα. Η τοξικότητα των social media έχει έρθει εδώ για να μείνει και κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά ότι μία διάδοχη κατάσταση (η Κίνα και το TikTok καιροφυλακτούν) θα είναι καλύτερη.