AP Photo/Ben Curtis, File
ΚΟΣΜΟΣ

Ο παράξενος λόγος που οι ελέφαντες δεν εμφανίζουν συχνά καρκίνο

Όπως έδειξαν οι έρευνες, η απάντηση βρίσκεται σε ένα σημείο του σώματος που δεν περιμέναμε.

Οι ελέφαντες εμφανίζουν σπάνια καρκίνο. Ο λόγος φαίνεται να έχει να κάνει με τους μεγάλους διαστάσεων και υψηλής θερμοκρασίας όρχεις τους.

H υπόθεση που ακολουθεί δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Trends in Ecology and Evolution στο τέλος του περασμένου Ιουνίου, από τον ερευνητή που ασχολήθηκε με το θέμα.

Το παράδοξο με το μέγεθος των ζώων και τον καρκίνο

Από τη δεκαετία του ‘70 είναι γνωστό πως τα μεγάλα ζώα έχουν μεν, πολλά περισσότερα κύτταρα από τα μικρότερα ζώα (ανήκουμε σε αυτήν τη λίστα) και άρα περισσότερα που θα μπορούσαν ενδεχομένως να μετατραπούν σε καρκινικά.

Παρ’ όλα αυτά, δε φαίνεται να έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο από αυτόν που έχουμε τα μικρότερα ζώα. Ερευνητές ανακάλυψαν πως οι ελέφαντες έχουν στατιστικά λιγότερες πιθανότητες ανάπτυξης καρκίνου από ό,τι οι άνθρωποι και οι επόμενες γενιές μπήκαν στη διαδικασία να εντοπίσουν το λόγο.

Σύμφωνα λοιπόν, με τον εξελικτικό βιολόγο στο University of Oxford, Fritz Vollrath η ιδέα ανάγεται σε μια πρωτεΐνη που ονομάζεται p53 και βοηθά στην πρόληψη της βλάβης του DNA στα κύτταρα -συμπεριλαμβανομένης αυτής που θα μπορούσε να μετατρέψει ένα φυσιολογικό κύτταρο σε καρκινικό.

Τα παχύδερμα αυτά έχουν πολλαπλά αντίγραφα του γονιδίου που κωδικοποιεί το p53, δηλαδή το γονίδιο που παρέχει τη «συνταγή» για να παράγει το σώμα την πρωτεΐνη που λειτουργεί σαν ‘πρόγραμμα’ επεξεργασίας αντιγράφων: εξετάζει το γενετικό υλικό καθώς τα κύτταρα πολλαπλασιάζονται και δυνητικά σκοτώνει κύτταρα με οποιεσδήποτε βλάβες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε καρκίνο

Για την ακρίβεια, οι ελέφαντες έχουν 20 τέτοια γονίδια.

Εμείς έχουμε ένα. Γιατί οι ελέφαντες έχουν 20 αντίγραφα; Σύμφωνα με τον Dr. Vollrath αυτό ενδέχεται να έχει να κάνει με τους όρχεις τους. Όπως είπε, πολλά αρσενικά ζώα, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων, έχουν τους όρχεις τους εν μέρει έξω από το σώμα τους, ώστε να διατηρούν χαμηλή θερμοκρασία. Κάτι που πιστεύεται ότι είναι σημαντικό για τη δημιουργία μιας υγιούς παρτίδας σπέρματος, χωρίς να είναι ξεκάθαροι οι λόγοι.

Έπειτα από μια ιδιορρυθμία στην εξελικτική τους ιστορία, οι όρχεις των ελεφάντων έγιναν εσωτερικοί. Λογικά, οι ώρες που περνούν περπατώντας στον ήλιο θα μπορούσαν να αυξήσουν τη θερμοκρασία και να αλλοιώσουν την ποιότητα του σπέρματος.

Όπως είπε ο Dr. Vollrath «αν είχαν περισσότερες πρωτεΐνες επεξεργασίας αντιγραφής, θεωρητικά το ζεστό σπέρμα θα μπορούσε να προστατευτεί από τη φθορά». Ως εκ τούτου είναι πιθανό ότι πολλαπλά αντίγραφα του γονιδίου p53 εξελίχθηκαν για να προστατεύσουν το σπέρμα ελέφαντα, από τις υψηλές θερμοκρασίες.

Είναι επίσης, πιθανό ότι αυτά τα πολλαπλά αντίγραφα εξελίχθηκαν επειδή οι ελέφαντες είναι μεγάλα ζώα, επομένως είναι δυνητικά πιο ευαίσθητοι στον καρκίνο.

Ίσως να ισχύουν και τα δύο. Για την ιστορία, οι φάλαινες που επίσης τις λες μεγάλα ζώα και έχουν εσωτερικά τους όρχεις τους, φαίνεται να έχουν μόνο ένα αντίγραφο γονιδίου p53. «Έχουν βέβαια, και ένα εσωτερικό σύστημα για να ψύχουν τους όρχεις τους», όπως σημείωσε ο Dr. Vollrath που όπως καταλαβαίνεις έχει ασχοληθεί επισταμένως με το θέμα.