1964/AP Photo
ΙΣΤΟΡΙΑ

Όταν οι άνθρωποι έπιναν νόμιμα κρασί με κοκαΐνη

Ένα ποτό ευλογημένο από τον ίδιο τον Πάπα που ακόμη και τον 20ο αιώνα μπορούσες να το βρεις στα ράφια μίας κάβας.

Προτού η κοκαΐνη γίνει το βασικό καύσιμο των discos στα ‘70s και των χρηματιστών της Wall Street στα ‘80s, αποτελούσε έναν απόλυτα αποδεκτό κοινωνικά τρόπο για να αυξάνει κάποιος την ενέργειά του μέσα στην ημέρα. Αυτός ήταν κι ο λόγος που τον 19ο αιώνα κυκλοφορούσαν δεκάδες προϊόντα που την περιείχαν ως συστατικό τους, από αναψυκτικά μέχρι βρεφικά γάλατα!

Ήταν επίσης και βασικό συστατικό σε ένα κρασί που είχε την τύχη να έχει την «ευλογία» από δύο πάπες.

Το κρασί λεγόταν Vin Mariani, και ήταν το πνευματικό παιδί του Γάλλου χημικού και οινοποιού, Angelo Mariani. Από τα μέσα του 1800 έως και τα τέλη του αιώνα, το ποτό κυκλοφορούσε ευρέως στη Γαλλία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ιταλία, εκεί όπου ο Πάπας Λέων ΧΙΙΙ και ο Πάπας Πίος Χ θα αποδεικνύονταν μεγάλοι λάτρεις του.

Μάλιστα, ο Πάπας Λέων το αγάπησε τόσο πολύ που ουσιαστικά θα εφεύρισκε ένα βραβείο μόνο και μόνο για να του το αποδώσει. Ήταν το χρυσό μετάλλιο του Βατικανού για την «αναγνώριση σπουδαίων υπηρεσιών», το οποίο θα το απέδιδε στο κρασί, δημόσια και με τιμές, μία κάπως παράδοξη κίνηση είναι η αλήθεια ή και κάπως αναμενόμενη αν σκεφτούμε τι θα του είχε προκαλέσει στον εγκέφαλο η χρόνια κατανάλωση της κοκαΐνης. Σήμερα πάντως αυτό το βραβείο δεν υπάρχει.

Το ποτό πρωτοκυκλοφόρησε το 1863 και ήταν η νέα πρόταση του Angelo Mariani σε όσους συνήθιζαν μέχρι τότε να μασάνε φύλλα κόκας μαζί με lime, μια διαδικασία που ήταν απαραίτητη για να «εξαχθεί» κατά κάποιον τρόπο η κοκαΐνη. Αρχικά την συνδύασε με κρασί μπορντό και παρότι η αιθανόλη του κρασιού ήταν αρκετή για να απορροφήσει την ουσία, δεν του αρκούσε γευστικά. Έτσι του προσέθεσε μπράντ και ζάχαρη.

Το Vin tonique Mariani à la Coca de Pérou περιείχε 6 mg κοκαΐνης ανά ουγγιά (28 γραμμάρια), γεγονός που το χαντάκωσε εμπορικά το ποτό με το που το έφερε στην Αμερική ο Angelo Mariani. Και αυτό γιατί στις ΗΠΑ είχαν συνηθίσει να καταναλώνουν «ποτά κόκας» με ακόμη μεγαλύτερη περιεκτικότητα, -10mg ανά ουγγιά- οπότε ο Mariani αύξησε την περιεκτικότητά του για να παραμείνει ανταγωνιστικός. Και τα κατάφερε με το παραπάνω. Εκτός από τους δύο πάπες που αναφέραμε, το Vin Mariani έγινε το αγαπημένο ποτό και άλλων μεγάλων προσωπικοτήτων της εποχής, όπως του Οδυσσέα Γκραντ, του Τόμας Έντισον και του Ιουλίου Βερν.

Αυτό το κρασί ήταν μόνο ένα μέρος της τρέλας με την κοκαΐνη που έπιασε τον κόσμο τη δεκαετία του 1860, όταν το ναρκωτικό άρχισε να χρησιμοποιείται ως ιατρική θεραπεία σε ένα σωρό ασθένειες. Ήταν η περίοδος που κυκλοφόρησαν μία σειρά προϊόντων, άλλα με μεγάλη περιεκτικότητα στην ουσία και άλλα με μικρότερη, και χρησιμοποιήθηκε τόσο ως τοπικό αναισθητικό όσο και ως διεγερτικό. Ο ίδιος ο Mariani δημιούργησε ένα ακόμη προϊόν γνωστό ως «το Elixir της Mariani», το οποίο περιείχε ίδια περιεκτικότητα με εκείνη του κρασιού του επί τρία, ενώ το τσάι κόκα του είχε οκτώ φορές την ίδια περιεκτικότητα επί οκτώ.

Όλα αυτά όμως θα τελείωναν κάπου στις αρχές του 20ου αιώνα, όταν η νομοθεσία θα έθετε όλο και μεγαλύτερους περιορισμούς στη χρήση φύλλων κόκας. Παραμένει πάντως ασυνήθιστο, ακόμη και στα χρόνια που ακολούθησαν και η ουσία πέρασε στην παρανομία, να προσπαθεί κάποιος να χαλαρώσει κάνοντας χρήση και παράλληλα πίνοντας κρασί. Πώς μπόρεσαν τότε να το διαφημίζουν και ως το τέλειο χαλαρωτικό μίας δύσκολης ημέρας, παραμένει ένα μυστήριο.