Τι σημαίνει πρακτικά ότι το εμβόλιο Pfizer/BioNTech έχει αποτελεσματικότητα άνω του 90%;
Σίγουρα πάντως δεν σημαίνει ότι το 10% που μένει πεθαίνει, όπως διαβάζουμε τελευταία στο Internet. Μπορείτε να ηρεμήσετε.
- 11 ΝΟΕ 2020
Πώς θα σου φαινόταν αν σου έλεγαν πέρσι τέτοιο καιρό ότι σε έναν χρόνο από τότε κάτι που λέγεται BNT162b2 ενδεχομένως να είναι η μεγαλύτερη ελπίδα σου να επιστρέψεις στην κανονικότητα; Κι όμως. Αυτό είναι το όνομα του εμβολίου της Pfizer και της BioNTech που, όπως ανακοινώθηκε πριν λίγες μέρες, είναι πια η μεγαλύτερη ελπίδα του κόσμου στον αγώνα κατά του κορονοϊού. Και αυτό γιατί φαίνεται πώς τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι το συγκεκριμένο εμβόλιο έχει αποτελεσματικότητα άνω του 90%. Τι σημαίνει όμως αυτό και γιατί χαροποιεί τόσο την επιστημονική κοινότητα πρώτα και εμάς αργότερα;
Εν συντομία, η ανακοίνωση μας έλεγε ότι το εμβόλιο Pfizer και BioNTech τεσταρίστηκε σε ιδανικές και ελεγχόμενες συνθήκες. Στις συνθήκες αυτές, λοιπόν, ήταν επιτυχημένο σε ποσοστό άνω του 90%. Για να επιτευχθεί αυτό επιλέγονται εθελοντές που δοκιμάζουν το εμβόλιο (ή ένα placebo) και είναι σε γενικές γραμμές υγιείς. Πολύ συχνά, όπως διαβάζουμε από την Ζάνια Σταματάκη του Πανεπιστημίου του Birmingham, οι δοκιμές είναι ακριβείς και τακτικές με σκοπό να δείξουν αν ένα εμβόλιο λειτουργεί ή όχι. Συνήθως η αποτελεσματικότητα του εμβολίου μεταφράζεται μέσω της σύγκρισής του με ένα άλλο άσχετο εμβόλιο που ξέρουμε ότι δεν θα λειτουργήσει για το ιό.
Στη συνέχεια γίνονται οι δοκιμές και μελετώνται τα αποτελέσματα. Πολύ συχνά μάλιστα η έρευνα είναι ‘double-blinded’ με την έννοια ότι οι μετέχοντες δεν ξέρουν με ποιο από τα εμβόλια εμβολιάστηκαν. Το ίδιο όμως συμβαίνει και με τους ίδιους τους ερευνητές που μελετούν τα αποτελέσματα και μαθαίνουν ποιοι είχαν εμβολιαστεί με το υπό δοκιμή εμβόλιο μόνο στο τέλος της έρευνας. Aυτό γίνεται προφανώς για την όσο το δυνατόν πιο αντικειμενική ανάλυση των δεδομένων.
Η ανακοίνωση των Pfizer και BioNTech είναι, λοιπόν, ότι το εμβόλιο έχει αποτελεσματικότητα άνω του 90%. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι το εμβόλιο που δοκιμάζεται εμπόδισε την εμφάνιση συμπτωμάτων του COVID-19 στο 90% των εθελοντών. Σε σύγκριση πάντα με εκείνους που εμβολιάστηκαν με το placebo. Αυτό φαίνεται να είναι εντυπωσιακά υψηλό ποσοστό. Ίσως βέβαια αλλάξει. Στη συνέντευξη τύπου παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα για 94 μετέχοντες. Χρειάζονται όμως 164. Θυμίζουμε εδώ πάντως, για να καταλάβουμε το πόσο υψηλό ποσοστό έχουμε, ότι για τον COVID-19 μπορούν να εγκριθούν εμβόλιο με 50% αποτελεσματικότητα.
Φυσικά είναι ακόμα νωρίς για να έχει η επιστημονική κοινότητα την πλήρη εικόνα για το εμβόλιο της Pfizer. Φαίνεται όμως προς το παρόν ότι το νέο εμβόλιο δεν έχει σοβαρές παρενέργειες στον οργανισμό. Η ανακοίνωση όμως είναι σίγουρα μια καλή αφορμή για να αναπτερωθούν οι ελπίδες μας. Ελάχιστα εμβόλια έχουν τόσο υψηλά ποσοστά αποτελεσματικότητας. Το εμβόλιο της γρίπης για παράδειγμα είναι μεταξύ 40-60% αλλά κάθε χρόνο σώζει εκατομμύρια ζωές. Ίσως δεν είναι ακόμα η ώρα να πανηγυρίσουμε. Σίγουρα δεν είναι ώρα να χαλαρώσουμε. Μπορούμε όμως να κοιτάξουμε με πολύ μεγαλύτερη αισιοδοξία το μέλλον.
