Ποιο είναι το κλιματικό κοκτέιλ που προκαλεί ανεξέλεγκτες φωτιές στη Νότια Ευρώπη
Ανυδρία, ακραία ζέστη, ισχυροί άνεμοι και παρατεταμένη ξηρασία συνθέτουν ένα «κοκτέιλ μολότοφ», που σύμφωνα με τους ειδικούς οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε περισσότερες και πιο σαρωτικές πυρκαγιές.
- 12 ΑΥΓ 2025
Τόσα χιλιόμετρα μακριά, αλλά στην ίδια ευάλωτη θέση στον καιρό της κλιματικής αλλαγής βρίσκονται Ελλάδα και Ισπανία, όπως είχε αποδειχθεί με τις «παράλληλες» πλημμύρες στις δύο χώρες το περσινό φθινόπωρο, όπως αποδεικνύεται και τώρα με τους πρωτοφανείς καύσωνες και τις ατελείωτες πυρκαγιές. Φυσικά, το κοινό χαρακτηριστικό τους είναι ότι βρίσκονται στη Νότια Ευρώπη.
Όλα τα στοιχεία του τρέχοντος καλοκαιριού δείχνουν ότι οδεύουμε προς ένα νέο αρνητικό ρεκόρ θεοκρασιών: βρισκόμαστε στα μέσα του Αυγούστου και πολλές περιοχές της Νότιας Ευρώπης έχουν καταγράψει θερμοκρασίες πάνω από 40 °C, με πόλεις όπως στην Πορτογαλία να έχουν αγγίξει έως και τους 48 °C. Σύμφωνα με το κέντρο Copernicus, ο φετινός Ιούνιος υπήρξε ο πέμπτος θερμότερος όλων των εποχών για τη Γηραιά Ήπειρο (+1,10 °C απ’ τον μέσο όρο της περιόδου 1991-2020).
Στην προκειμένη περίπτωση, όπως εξήγησαν, συνέβαλε το λεγόμενο “heat dome” (θερμικός θόλος), στο οποίο παγιδεύτηκε θερμός, ξηρός αέρας για εβδομάδες. Όμως, αυτό είναι απλώς μια λεπτομέρεια που επιβεβαιώνει για ακόμη μια φορά την ίδια εκτίμηση: ότι η Ευρώπη αποτελεί την ήπειρο εκείνη που επηρεάζεται πιο γρήγορα και καταστροφικά από την κλιματική αλλαγή και την αλματώδη αύξηση της θερμοκρασίας, σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα. Την ίδια στιγμή, μειώνονται τα αποθέματα, μειώνονται οι βροχές, μειώνεται η υγρασία.
Όπως είναι λογικό, η τροπή αυτή της κλιματικής ιστορίας δεν έρχεται μόνη της: συνοδεύεται με μαθηματική ακρίβεια από περισσότερες, πιο σαρωτικές και πιο ανεξέλεγκτες mega-πυρκαγιές.
Πόσο αυξάνεται ο κίνδυνος για πυρκαγιές
Εικόνες από τη μεγάλη πυρκαγιά που ξέσπασε τον Ιούλιο στο Διακοπτό Αχαΐας / © SOOC
Σε συνέντευξη στο Guardian, η επιστήμονας πυρκαγιών Cristina Santín Nuño περιέγραψε το τρέχον φαινόμενο ως εκρηκτικό κλιματικό κοκτέιλ. Όπως είπε, χαρακτηριστικά, «η υγρή άνοιξη παρείχε καύσιμη βιομάζα, ακολούθησε ακραία ζέστη, ισχυροί άνεμοι και παρατεταμένη ξηρασία – όλα αυτά μαζί έκαναν τη γη έτοιμη να πάρει φωτιά»
«Στην Ισπανία βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια νέα πραγματικότητα πυρκαγιών, επειδή οι τόποι μας έχουν αλλάξει σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίες και τώρα η κλιματική αλλαγή δημιουργεί περισσότερες ευκαιρίες ώστε αυτά τα μέρη να καίγονται ευρύτερα, εντονότερα και πιο επικίνδυνα». Αλλά δεν είναι μόνο η Ισπανία. Το βλέπουμε στην τεράστια πυρκαγιά που είναι αυτή τη στιγμή σε εξέλιξη στη Γαλλία (η μεγαλύτερη πυρκαγιά στη χώρα από το μακρινό 1949), το είδαμε με τις πυρκαγιές στην Ισπανία, στην Πορτογαλία, αλλά και στη χώρα μας, όπου το 112 χτυπάει από τη μία άκρη ως την άλλη: από την Αιτωλοακαρνανία, ως την Άρτα, τη Ζάκυνθο, την Κεφαλλονιά και τη Φωκίδα τις τελευταίες ώρες.
Πώς εξηγείται επιστημονικά αυτή η διασπορά πυρκαγιών στον χάρτη; Όπως επεσήμανε ο καθηγητής Jesús Santiago Notario del Pino στον Guardian, ο συνδυασμός εξαιρετικής και παρατεταμένης ζέστη για καιρό έχει στεγνώσει το υπόστρωμα δημιουργώντας συνθήκες, ώστε ακόμη και περιοχές οι οποίες θεωρούνται λιγότερο ευπαθείς στις πυρκαγιές να καταστραφούν. Και δεν υπάρχει περιθώριο απορίας: η Ελλάδα περιλαμβάνεται στις περιοχές που όχι μόνο δεν θεωρούνταν «ασφαλείας», αλλά αποδεικνύονται τελικά πολύ πιο ευάλωτες απ’ όσο νομίζαμε.
Ακολουθήστε το OneMan στο Google News και μάθετε τις σημαντικότερες ειδήσεις.
