ΕUROKINISSI
ΙΣΤΟΡΙΑ

Ποιος ήταν ο Ιανός που έδωσε το όνομά του στην κακοκαιρία των ημερών

Πίσω από την κακοκαιρία κρύβεται η θεότητα των αφετηριών και του τέλους, ο Ιανός.

Τον τελευταίο καιρό έχουμε παρατηρήσει και στην Ελλάδα τη μόδα του να παίρνουν ονόματα (κυρίως από την αρχαιοελληνική μυθολογία) οι διάφορες κακοκαιρίες που εμφανίζονται στη χώρα μας. Σας είχαμε καλέσει κάποτε να ψηφίσετε την αγαπημένη σας. Μια από αυτές, αυτή που είναι σαν το επίσημο σήμα του τέλος του καλοκαιριού του 2020, είναι η κακοκαιρία Ιανός. Ποιος ήταν όμως ο Ιανός; Κάνοντας ένα disclaimer σε αυτό το σημείο να πω ότι είναι ένας από τις πιο εντυπωσιακές φιγούρες στη μυθολογία.

Ο Ιανός ήταν μια θεότητα του αρχαίου ρωμαϊκού πολιτισμού. Πιο συγκεκριμένα, ήταν ο θεός των ενάρξεων και του τέλους, των μεταβάσεων, των περασμάτων και του χρόνου. Εκείνος ήταν, για παράδειγμα, που πρωταγωνιστούσε στην αρχή και στο τέλος ενός πολέμου (στη σύναψη δηλαδή ειρήνης), στην αρχή και στο τέλος ενός ταξιδιού, μιας εμπορικής συμφωνίας, μιας συνεργασίας, ενός γάμου κτλ. Αυτή ακριβώς η ιδιότητα του είναι και που έδωσε και το όνομα στον πρώτο μήνα του έτους, τον Ιανουάριο, σύμφωνα με μια πιθανή αλλά όχι επιβεβαιωμένη ετυμολογία.

Ο δικέφαλος Ιανός

Ο Ιανός ως θεός του χρόνου απεικονιζόταν συνήθως με δύο κεφάλια. Το ένα κοιτούσε προς το παρελθόν και το άλλο προς το μέλλον ταυτόχρονα, χωρίς να χρειάζεται να γυρνάει το κεφάλι του. Η ύπαρξή του θεωρείται ένας συμβολισμός για την αλλαγή ως μια μετάβαση από μια κατάσταση σε μια άλλη και ως μια πρόοδο από το παρελθόν στο μέλλον. Ταυτόχρονα, είναι πολύ ενδιαφέρον ότι ο Ιανός αντιπροσώπευε έναν μεσαίο χώρο μεταξύ της βαρβαρότητας και του πολιτισμού. Βρισκόταν στο τέλος της πρώτης και στην αρχή του δεύτερου.

Στη Ρωμαϊκή μυθολογία, ο Ιανός ήταν ο άλλοτε βασιλιάς του Λάτιου. Θνητός που θεωρείται ότι απέκτησε θεϊκές διαστάσεις λόγω της θρησκευτικής του πίστης. Έγινε κατά κάποιον τρόπο ένα παράδειγμα προς μίμηση για όλους τους ανθρώπους. Οι Ρωμαίοι μάλιστα τον ξεχώριζαν καθώς ήταν μια ρωμαϊκή θεότητα και όχι μια θεότητα που υιοθετήθηκε από την ελληνική μυθολογία.

Το πώς ο Ιανός σχετίζεται με την κακοκαιρία δεν το ξέρω. Ίσως κιόλας να μην υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος λόγος. Ίσως όμως θα ήταν μια πολύ καλή ιδέα για την επόμενη ταινία του Nolan που θα αφορά τον χωροχρόνο. Ίσως βέβαια και όχι.