2021 Thanassis Stavrakis/Associated Press
LIFE

Πώς να βοηθήσεις έναν φίλο που μόλις έχασε το σπίτι του στις φωτιές

9 πρακτικές συμβουλές από μία γυναίκα που έχασε το σπίτι της από πυρκαγιά το 2015.

Η Carolynn Spezza έχασε το σπίτι της κατά τις μεγάλες πυρκαγιές της Καλιφόρνιας του 2015 και της πήρε τουλάχιστον δύο χρόνια μέχρι να καταφέρει να ορθοποδήσει ξανά με την οικογένειά της. Το 2017, μίλησε στο Kqed και έδωσε συμβουλές, όχι στους ανθρώπους που δυστυχώς μπορεί μία μέρα να έρθουν στη θέση της, αλλά στους ανθρώπους που μπορεί μια μέρα να δουν τους φίλους τους να ξεσπιτώνονται λόγω φωτιάς.

Η ίδια παραδέχεται ότι δέχτηκε μεγάλη βοήθεια από τους δικούς της ανθρώπους μετά τις φωτιές του 2015, και ηθική αλλά κυρίως πρακτική, και μέσα από την εμπειρία της, ίσως έχουμε κάτι να κερδίσουμε όλοι εμείς που ίσως να χρειαστεί να συμπαρασταθούμε σε δικούς μας ανθρώπους που αυτές τις ημέρες υποφέρουν, αλλά δεν ξέρουμε πώς. Ή ακόμα χειρότερα, νομίζουμε ότι ξέρουμε, και παρά τις καλές μας προθέσεις, δεν τα καταφέρνουμε όσο καλά θα θέλαμε.

Δες όσα έχει να μας πει:

Μάζεψε μαζί του τα συντρίμμια και ό, τι απέμεινε από το σπίτι του

Δώσε το παρών και στήριξε τον φίλο σου τις πρώτες μέρες, όπου είτε μόνος του είτε με τη βοήθεια συνεργείου θα καθαρίσει ό, τι έχει απομείνει από το σπίτι του. Βοήθησέ τον κατά τις ημέρες όπου θα απομακρύνει τα συντρίμμια και τα καμένα αντικείμενα -και όχι μόνο ηθικά, αλλά βάλε κι εσύ ένα χεράκι.

Και αυτό οφείλεις να το κάνεις με σεβασμό, σχεδόν αθόρυβα, γιατί εσύ μπορεί μπροστά σου να βλέπεις συντρίμμια αλλά για εκείνον είναι αντικείμενα με συναισθηματική αξία, πράγματα που κάποτε σήμαιναν κάτι. Άσε εκείνον να κάνει κουμάντο, μην παίρνεις πρωτοβουλίες, ρώτησέ τον πριν πετάξεις οτιδήποτε και γενικά να είσαι η ήρεμη δύναμη σε αυτήν τη διαδικασία.

Ταυτόχρονα, είσαι εκεί και για να ακούς, γιατί αυτές τις μέρες που θα ψάχνει μέσα στα ερείπια, οι σκέψεις του θα είναι πολύ μπερδεμένες και θα χρειαστεί κάποιον με καθαρό μυαλό δίπλα του.

Άκουσέ τον

Κι αν την περίοδο που θα μεταφέρει τα μπάζα μακριά από το σπίτι του, οι κουβέντες σας θα είναι κάπως φευγαλέες, στη συνέχεια, θα χρειαστεί να του συμπαρασταθείς περισσότερο, με μεγαλύτερες συζητήσεις.

Μην προσπαθήσεις να του δείξεις κάποια δήθεν «θετική πλευρά» του πράγματος με το ζόρι. Θα ακουστείς ψεύτικος. Μοιράσου τη δυσφορία του. Το να δει ξανά την καλή πλευρά της ζωής είναι δική του δουλειά, μια διαδικασία μέσα απ’ την οποία πρέπει να περάσει ο ίδιος.

Και πρός Θεού μην πεις ατάκες του τύπου «ευτυχώς κάηκαν μόνο πράγματα». Είναι απλά πράγματα για σένα, όχι για εκείνον. Μην προσπαθήσεις δηλαδή επ’ ουδενί να μειώσεις το μέγεθος της συμφοράς, όσο κι αν εκ πρώτης όψεως μοιάζει ως μία καλοπροαίρετη βοήθεια.

Πυρκαγιά Βαρυμπόμπη φωτιά EUROKINISSI/ΣΩΤΗΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

Καθάρισε μαζί του τον νέο του χώρο

Μετά την πυρκαγιά θα χρειαστεί να βρει μία νέα μόνιμη κατοικία. Προσφέρσου να τον βοηθήσεις να την καθαρίσεις μαζί του αλλά και να του φέρεις είδη καθαρισμού. Η ασφαλιστική -αν έχει- δεν πρόκειται να πληρώσει για κάτι τέτοιο.

Μπορεί για πολλούς η μετακόμιση να σημαίνει ένα νέο ξεκίνημα, να δίνει χαρά και προσμονή για το μέλλον, όμως για εκείνον -προφανώς- είναι άλλο ένα κομμάτι του πένθους του. Νιώθει εγκλωβισμένος σε αυτήν την αλλαγή.

Επίσης η βοήθεια που θα του προσφέρεις εκείνες τις μέρες ίσως του λύσει τα χέρια, να βρει τον απαιτούμενο χρόνο για να τρέξει και κάποια ακόμη ζητήματα μίας λίστας με υποχρεώσεις που προς το παρόν θα είναι βουνό.

Τι να κάνεις αν μένεις μακριά του

Οι κοντινοί σου άνθρωποι, οι συγγενείς σου, οι φίλοι σου που ζουν στην ίδια περιοχή με σένα μπορεί να αντιμετωπίσουν παρόμοια προβλήματα με εκείνον λόγω μίας πυρκαγιάς και να βρίσκονται κι εκείνοι βυθισμένοι στα δικά τους προβλήματα. Σ’ αυτήν την περίπτωση, ένας φίλος που μένει μακριά, μπορεί να αποδειχτεί υπερπολύτιμος.

Λίγες μέρες μετά την απώλεια του σπιτιού της, η γυναίκα που δίνει αυτές τις συμβουλές, έλαβε ένα τηλεφώνημα από μια φίλη της που έμενε μακριά και η οποία με ειλικρινές ενδιαφέρον τη ρώτησε αν μπορούσε να βοηθήσει σε κάτι.

Η πυρόπληκτη γυναίκα της έδωσε μερικές επιλογές και πράγματι, προς έκπληξή της, εκπλήρωσε ό, τι της ζήτησε.

Για παράδειγμα, της ζήτησε βιβλία και παιχνίδια για την 7χρονη κόρη της, παρόμοια με αυτά που κάηκαν στις φωτιές, ώστε να υπάρξει μια ομαλή διαδικασία αντικατάστασής τους. Και πράγματι, άρχισαν να φτάνουν στο σπίτι της παρόμοια βιβλία, και από ανθρώπους που δεν είχε γνωρίσει ποτέ. Βλέπεις, η φίλη της κινητοποίησε και τους δικούς της φίλους να βοηθήσουν, κάτι πολύ συγκινητικό όπως αποδείχθηκε.

Πήγαινέ του φαγητό

Η πιο απλή χειρονομία, ίσως και η πιο συμβατή με την κουλτούρα μας. Ένα ταπεράκι με φαγητό πάντα δείχνει ότι νοιάζεσαι. Άλλωστε, φίλος σου είναι, ξέρεις τις προτιμήσεις του, οπότε είναι και βέβαιο ότι θα το ευχαριστηθεί κιόλας.

Φιλοξένησε για κάποιες ώρες τα παιδιά του

Είναι δύσκολο για κάποιον τη στιγμή που τρέχει με τα διαδικαστικά, να πρέπει παράλληλα να φροντίζει τα ανήλικα παιδιά του, τα οποία -και πολύ καλώς- απαιτούν την αμέριστη προσοχή του. Προσφέρσου να τα πάρεις εσύ για κάποιες ώρες σπίτι σου, είτε για να δείτε ταινίες είτε για να παίξετε επιτραπέζια είτε για να παίξουν με τα δικά σου παιδιά, αν έχεις. Αυτές οι λίγες ώρες θα αποδειχτούν πολύτιμες στον φίλο σου προκειμένου να ξεκουραστεί ή να βρει επιπλέον χρόνο για να διευθετήσει τα τεράστια προβλήματα που έχουν προκύψει.

Παγκόσμια Ημέρα Γης Αμαζόνιος Περιβάλλον φωτιά ©2020/AP Photo/Ringo H.W. Chiu

Δάνεισέ του βασικά αγαθά

Αφού πρώτα του ζητήσεις την άδεια, και με σεβασμό, δώς του ένα καλάθι με βασικά αγαθά και πες του να τα κρατήσει για όσο τα χρειαστεί. Από βασικά είδη ρουχισμού, πετσέτες και σεντόνια, μέχρι ποτήρια, πιάτα και κούπες για καφέ. Δεν μπορείς να φανταστείς πόσο βοηθητικά είναι τις πρώτες μέρες αυτά τα αντικείμενα, που εγώ και εσύ τα θεωρούμε δεδομένα.

Πρόσεχε όμως. Δεν πρέπει να του δώσεις ό, τι έχεις για πέταμα. Αυτό θα τον προσβάλλει. Δώσε αντικείμενα που πράγματι χρησιμοποιούσες και εσύ ο ίδιος στο σπίτι σου.

Αν σκοπεύεις να του τα χαρίσεις, μην του το πεις ακόμα. Ίσως τον κάνεις να νιώσει μειονεκτικά. Άσε να περάσει λίγος καιρός.

Βοήθησέ τον με τη γραφειοκρατία μετά τις φωτιές

Η διαδικασία που ακολουθεί, έχει πολλή χαρτούρα. Είτε είναι ένας απ’ τους ελάχιστους που είχαν ασφαλισμένο το σπίτι τους είτε ανήκει σε εκείνους που θα χρειαστούν να λάβουν βοήθεια απ’ το κράτος, θα έρθει αντιμέτωπος με ένα πλήθος εγγράφων που θα πρέπει να συμπληρώσει. Συμπλήρωσέ τα μαζί του.

«Τους μήνες μετά τις φωτιές, μία φίλη με κάλεσε σπίτι της και μου είπε ότι μπορούμε να ανοίξουμε ένα μπουκάλι κρασί και να παλέψουμε μαζί με αυτό το γραφειοκρατικό τέρας», εξηγεί η πυρόπληκτη γυναίκα από την Καλιφόρνια. «Είναι τόσο υπέροχο να μην νιώθεις μόνος σε αυτήν τη δοκιμασία».

Αν ζείτε πολύ κοντά, πρέπει να καταλάβεις ότι η βοήθεια σου δεν είναι σπριντ, αλλά μαραθώνιος

Πιθανότατα θα χρειαστούν χρόνια για τους ανθρώπους που έχασαν ένα σπίτι να επανέλθουν ψυχολογικά, οικονομικά, να αντικαταστήσουν τα βασικά είδη πρώτης ανάγκης και να αποκτήσουν ξανά ένα μέρος που να μπορούν να το αποκαλούν «σπίτι». Απ’ την άλλη, αν εσύ μένεις στην περιοχή που κάηκε, αλλά ήσουν απ’ τους τυχερούς που το δικό σου σπίτι δεν έπαθε τίποτα, θα πρέπει για πολύ καιρό, πέρα απ’ το να συνεχίσεις να βοηθάς, να είσαι και πολύ προσεκτικός στο τι λες και τι κάνεις μπροστά του.

Κράτα για τον εαυτό σου το πώς βίωσες εσύ αυτήν την εμπειρία, ποτέ μην ξεχάσεις ότι ανήκεις στους τυχερούς. Λογικά θα χρειαστεί για πολλά χρόνια ακόμη να φέρεσαι έτσι, αλλιώς η φιλία σας είναι σίγουρο ότι θα δοκιμαστεί και μάλιστα σκληρά.

*Αξίζει να σημειώσουμε, ότι σήμερα σε σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό συζητήθηκαν οι αποζημιώσεις για τα καμένα σπίτια, τα ειδικά μέτρα για την Εύβοια και η ανασυγκρότηση των πυρόπληκτων περιοχών. Οι οριστικές αποφάσεις για τα μέτρα στήριξης των πυρόπληκτων θα ανακοινωθούν αύριο.