Τα 8 νεότερα κράτη στον πλανήτη

Είναι γεγονός ότι η παγκόσμια γεωπολιτική αλλάζει διαρκώς, γεγονός που οδηγεί ενίοτε στη δημιουργία νέων ανεξάρτητων κρατών. Ο προηγούμενος αιώνας, χάρη στους δύο Παγκόσμιους Πολέμους ήταν γεμάτος με ανακατατάξεις σε όλες σχεδόν τις ηπείρους, ενώ σημαντικά πολιτικά γεγονότα όπως η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης ή της ενωμένης Γιουγκοσλαβίας, γέννησαν σημαντικές αλλαγές και νέα κράτη και στην Ευρώπη.

Τα εθνικά σύνορα μετατοπίζονται σε κάθε γωνιά του πλανήτη, με ορισμένες περιοχές να αποσπώνται και να σχηματίζουν τις δικές τους αυτόνομες κυβερνήσεις. Πέρα από τους παγκόσμιους πολέμους, για αυτό μπορεί να ευθύνεται και ένας εμφύλιος, ένα καθεστώς, ή ακόμη και οι τάσεις αλυτρωτισμού που μπορεί έχουν ορισμένες περιοχές ανά τον κόσμο. Παρακάτω θα βρεις τα 8 νεότερα κράτη στον κόσμο και το πώς αυτά προέκυψαν.

Τσεχία και Σλοβακία (1993)

Έπειτα από τη διάλυση της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι Τσέχοι και οι Σλοβάκοι ενώθηκαν για να σχηματίσουν τη νέα χώρα της Τσεχοσλοβακίας. Παρέμειναν ένα ενωμένο έθνος έως ότου τέθηκαν οι βάσεις για τον διαχωρισμό των δύο χωρών στα τέλη του 1989. Τότε, ο Václav Havel εξελέγη δημοκρατικά πρόεδρος, τερματίζοντας πάνω από 40 χρόνια κομμουνιστικής κυριαρχίας σε ολόκληρη την Τσεχοσλοβακία.

Ωστόσο, μετά την παραίτησή του τον Ιούλιο του 1992, οι εντάσεις μεταξύ Τσέχων και Σλοβάκων ήταν τόσο υψηλές που δε φαινόταν να υπάρχει άλλη επιλογή από το να τερματιστεί η ομοσπονδία. Αυτό οδήγησε στο γνωστό «βελούδινο διαζύγιο», το οποίο έλαβε χώρα από το 1992 έως το 1993. Το ομοσπονδιακό νομοθετικό σώμα ψήφισε τη διαίρεση της χώρας τον Νοέμβριο του 1992. Δύο ανεξάρτητα έθνη ιδρύθηκαν επίσημα την 1η Ιανουαρίου 1993: η Τσεχική Δημοκρατία (μετέπειτα γνωστή ως Τσεχία) και η Σλοβακία.

Στον απόηχο του διαχωρισμού τους, τόσο η Τσεχία, όσο και η Σλοβακία ανέπτυξαν μοναδικές πολιτιστικές ταυτότητες. Οι δρόμοι της Πράγας είναι γεμάτοι από κτίρια κατασκευασμένα σε ρομανικό, γοτθικό, αναγεννησιακό και μπαρόκ αρχιτεκτονικό στυλ. Ένα από τα πιο αξιοσημείωτα αξιοθέατα είναι ο εκπληκτικός καθεδρικός ναός του Αγίου Βίτου, για την κατασκευή του οποίου χρειάστηκαν σχεδόν 600 χρόνια (ο θεμέλιος λίθος τέθηκε το 1344, αλλά δεν ολοκληρώθηκε μέχρι το 1929).

Η Σλοβακία είναι επίσης γνωστή για τις ιστορικές δομές της και για τα εντυπωσιακά κάστρα της σε όλη την επικράτειά της. Ορισμένα από αυτά όπως το κάστρο της Μπρατισλάβα του 9ου αιώνα παραμένουν ανέπαφα, ενώ άλλα ερειπωμένα κάστρα, όπως το κάστρο Spiš έχουν μετατραπεί σε σύγχρονα μουσεία.

Ερυθραία (1993)

Ο κεντρικός δρόμος της Ασμάρα στην Ερυθραία

Η Ερυθραία απέκτησε επίσημα την ανεξαρτησία της από τη γειτονική Αιθιοπία στις 24 Μαΐου 1993, αν και η προσπάθειά της για αυτονομία χρονολογείται πολλές δεκαετίες πριν. Η περιοχή που περιλαμβάνει τη σημερινή Ερυθραία βρισκόταν υπό ιταλική αποικιοκρατία μέχρι το 1941, ενώ την περίοδο αυτή ακολούθησε μια δεκαετία βρετανικού ελέγχου. Το 1952, τα Ηνωμένα Έθνη καθιέρωσαν επίσημα την Ερυθραία ως αυτόνομη περιοχή εντός της Αιθιοπίας, αν και η απόφαση αυτή οδήγησε σε δεκαετίες βίαιων συγκρούσεων.

Το 1993, η Ερυθραία διεξήγαγε δημοψήφισμα στο οποίο ο λαός της ψήφισε υπέρ της ανεξαρτησίας, και η χώρα έγινε τελικά ανεξάρτητο κράτος αργότερα εκείνο το έτος. Δυστυχώς, ακόμη και μετά την ανεξαρτητοποίησή της, η Ερυθραία έχει υποστεί δεκαετίες αυταρχικής διακυβέρνησης και βίας και τουρίστες αδυνατούν να βρεθούν στην περιοχή. Ωστόσο, το νεαρότερο αφρικανικό κράτος φιλοξενεί αρκετά συναρπαστικά ιστορικά μνημεία, όπως η Ασμάρα, μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO.

Η πρωτεύουσα της Ερυθραίας αναπτύχθηκε για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1890 ως ιταλικό στρατιωτικό φυλάκιο και αργότερα, γύρω στο 1935, επεκτάθηκε για να συμπεριλάβει κατοικίες και θρησκευτικές δομές. Σήμερα, η Ασμάρα φιλοξενεί μερικές από τις καλύτερα διατηρημένες αρχιτεκτονικές μοντερνιστικού και αστικού τύπου σε ολόκληρη την αφρικανική ήπειρο.

Παλάου (1994)

Το Παλάου είναι ένα από τα μικρότερα έθνη στον πλανήτη καθώς καλύπτει μόλις 458 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Όμως, παρά το μικρό του μέγεθος, το Παλάου έχει πλούσια ιστορία που φτάνει πίσω στους αιώνες. Ο ανθρώπινος πολιτισμός έφτασε για πρώτη φορά στο αρχιπέλαγος γύρω στο 1000 π.Χ. και οι ντόπιοι παρέμειναν σχετικά απομονωμένοι από τον τότε γνωστό κόσμο μέχρι την άφιξη των Ισπανών ιεραποστόλων στις αρχές του 1700.

Η Ισπανία διαχειρίστηκε το Παλάου μέχρι το 1899, και στη συνέχεια πούλησε το αρχιπέλαγος στη Γερμανία. Η Ιαπωνία κατέλαβε αργότερα τον έλεγχο του Παλάου το 1914 και οι ΗΠΑ ανέλαβαν τον έλεγχο το 1944 κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Όλο αυτό το διάστημα, το Παλάου είχε το βλέμμα του στραμμένο στην αυτοδιοίκηση. Το νησιωτικό έθνος υιοθέτησε τελικά το δικό του σύνταγμα το 1981. Μετά από αρκετές προσπάθειες για την απόκτηση κυριαρχίας, ένα δημοψήφισμα ψηφίστηκε με επιτυχία το 1993 και το Παλάου απέκτησε την ανεξαρτησία του την 1η Οκτωβρίου 1994.

Ένα από τα πιο εντυπωσιακά φυσικά θαύματα του Παλάου είναι η λίμνη Jellyfish, που πήρε το όνομά της από τις όμορφες (και σπάνιες) χρυσές μέδουσες που μεταναστεύουν καθημερινά στα νερά της. Είναι επίσης ένα ιδανικό σημείο για καταδύσεις, καθώς αυτά τα πανέμορφα πλάσματα έχουν επιλέξει την απομόνωσή τους και δεν τσιμπάνε, επιτρέποντας στους ανθρώπους να κολυμπήσουν ανάμεσά τους. Όσοι φυσικά αντέχουν στην ιδέα.

Για την προστασία των τοπικών συμφερόντων και τη διατήρηση του μοναδικού πολιτισμού και της ιστορίας του νησιού, οι ξένοι δεν επιτρέπεται να αγοράζουν γη εκεί και οι πολίτες του Παλάου πρέπει να κατέχουν τουλάχιστον το 51% όλων των επιχειρήσεων. Αυτό διασφαλίζει ότι τα νησιά είναι απαλλαγμένα από ξένες επιρροές, καθιστώντας το Παλάου μια τοποθεσία που αξίζει να επισκεφθείς και δεν μοιάζει με καμία άλλη στον κόσμο.

Τιμόρ-Λέστε (2002)

Μέχρι τον 14ο αιώνα, το νησί Τιμόρ στη Νοτιοανατολική Ασία είχε γίνει ένα πολυσύχναστο εμπορικό κέντρο. Η Πορτογαλία αποίκισε το νησί τον 16ο αιώνα και μέχρι το 1859 είχαν τον αποκλειστικό έλεγχό του. Τότε, οι Πορτογάλοι αποικιοκράτες παραχώρησαν το δυτικό τμήμα του νησιού στους Ολλανδούς. Με την πάροδο του χρόνου, η Πορτογαλία διατήρησε τον έλεγχο του ανατολικού Τιμόρ, ενώ η Ινδονησία απέκτησε τον έλεγχο του δυτικού τμήματος.

Στις 28 Νοεμβρίου 1975, το Τιμόρ-Λέστε (ή Ανατολικό Τιμόρ) κήρυξε την ανεξαρτησία του από την Πορτογαλία, αν και οι δυνάμεις της Ινδονησίας εισέβαλαν λίγο αργότερα και ενσωμάτωσαν την περιοχή στην ευρύτερη Ινδονησία. Οι συγκρούσεις συνεχίστηκαν σε όλο το νησί μέχρι την έλευση των αυστραλιανών ειρηνευτικών στρατευμάτων στις 20 Σεπτεμβρίου 1999. Αυτό κατέστειλε τη βία σε ένα σημείο όπου ο λαός του Ανατολικού Τιμόρ μπορούσε επιτέλους να εργαστεί για την επίτευξη της κυριαρχίας. Στις 20 Μαΐου 2002, το Τιμόρ-Λέστε αναγνωρίστηκε ως ανεξάρτητο κράτος.

Σήμερα, ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα για τους επισκέπτες αυτής της χώρας των περίπου 1,3 εκατομμυρίων κατοίκων είναι τα ιαματικά λουτρά Marabo. Παρόλο που το πώς και το γιατί κατασκευάστηκαν είναι ακόμα υπό συζήτηση, οι πηγές που βρίσκονται μέσα στα γύρω βουνά, έχουν γίνει δημοφιλής τουριστικός πόλος έλξης για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες. Το Ανατολικό Τιμόρ φιλοξενεί επίσης μια ομάδα ιστορικών κτιρίων που είναι γνωστά ως Uma Lulik. Αυτά τα ιερά σπίτια έχουν κατασκευαστεί πάνω σε πασσάλους εδώ και αιώνες και ξαναχτίζονται κάθε 10 έως 20 χρόνια για να δημιουργήσουν έναν ισχυρότερο οικογενειακό δεσμό μεταξύ των παλαιότερων και των νεότερων γενεών.

Σερβία και Μαυροβούνιο (2006)

Ο συγκεκριμένος διαχωρισμός ακολούθησε την ιστορική διάσπαση της Γιουγκοσλαβίας 15 χρόνια νωρίτερα, όμως φέρει τους δικούς του ξεχωριστούς λόγους για τους οποίους συνέβη. Το Μαυροβούνιο περιήλθε υπό οθωμανική κυριαρχία το 1496, αν και διατήρησε ένα επίπεδο αυτονομίας για πολλούς αιώνες στη συνέχεια.

Το 1918 ιδρύθηκε επίσημα το Βασίλειο των Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων, αν και τόσο το εν λόγω Βασίλειο όσο και το Μαυροβούνιο απορροφήθηκαν από τη νεοσύστατη Γιουγκοσλαβία το 1929. Η Σερβία και το Μαυροβούνιο παρέμειναν μέρος της Γιουγκοσλαβίας μέχρι τη διάλυσή της το 1992. Μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, η Σερβία και το Μαυροβούνιο ενώθηκαν για να σχηματίσουν το δικό τους κυρίαρχο κράτος.

Το ζεύγος παρέμεινε μια ενιαία χώρα μέχρι τις 3 Ιουνίου 2006, όταν το Μαυροβούνιο επικαλέστηκε το συνταγματικό του δικαίωμα να διεξάγει δημοψήφισμα για ανεξαρτησία. Στη συνέχεια, ο πληθυσμός ψήφισε υπέρ της διακοπής των δεσμών με τη Σερβία, γεγονός που οδήγησε στην αποκατάσταση της ανεξαρτησίας του Μαυροβουνίου στις 3 Ιουνίου 2006. Με τη σειρά της, η Σερβία έγινε επίσης δική της κυρίαρχη χώρα.

Νότιο Σουδάν (2011)

Οι ένοπλες συγκρούσεις συνεχίζονται στο Νότιο Σουδάν

Ο τρόπος με τον οποίο η νεότερη χώρα του κόσμου απέκτησε την ανεξαρτησία της δεν μπορεί να εξηγηθεί σωστά, αν δεν αναλυθεί πρώτα η ιστορία του Σουδάν στο σύνολό της. Στην αρχαιότητα, η περιοχή αυτή κυριαρχούνταν από τα βασίλεια της Νουβίας, της Κέρμα και της Αιγύπτου. Τον 19ο αιώνα η Αίγυπτος απέκτησε και πάλι τον έλεγχο του Σουδάν, πριν η Βρετανία καταλάβει αργότερα την περιοχή.

Το Σουδάν απέκτησε τελικά την ανεξαρτησία του το 1956, αν και παρέμειναν βαθιές ιδεολογικές διαιρέσεις μεταξύ των ανθρώπων στο βορρά και στο νότο. Αυτό οδήγησε σε δεκαετίες εμφυλίου πολέμου, προτού αποκατασταθεί τελικά η ειρήνη τον Ιανουάριο του 2005. Στο τέλος μιας εξαετούς περιόδου αυτονομίας, το 98% των κατοίκων του Νότιου Σουδάν ψήφισε υπέρ της δημιουργίας της δικής τους χώρας. Αυτό οδήγησε στη δημιουργία του Νοτίου Σουδάν στις 9 Ιουλίου 2011.

Η χώρα φιλοξενεί τα Εθνικά Πάρκα Badingilo και Boma, όπου ζουν εκατοντάδες χιλιάδες kob (μια τοπική αντιλόπη) και γαζέλες. Μέσα από τους χώρους του πάρκου ρέει επίσης ο Λευκός Νείλος, ο οποίος είναι ένας από τους δύο κύριους παραποτάμους του Νείλου. Το 2022, η κυβέρνηση του Νότιου Σουδάν υπέγραψε συμφωνία με το ευρύτερο σύστημα αφρικανικών πάρκων για τη διατήρηση των πάρκων και την ενθάρρυνση του μελλοντικού τουρισμού.

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ