Τα μέτρα χαλαρώνουν, αλλά το επόμενο κύμα του κορονοϊού είναι προ των πυλών
Οι υποπαραλλαγές μετά την Όμικρον έχουν κυριαρχήσει διεθνώς, αλλάζοντας τους όρους του παιχνιδιού: είναι πιο γρήγορες και μεταδοτικές, πιο έξυπνες και δύσκολες στον εντοπισμό. Τι δείχνει αυτό για το μέλλον, μετά το ανέμελο καλοκαίρι;
- 31 ΜΑΙ 2022
Για εποχικό εμβόλιο έκαναν λόγο τα υπουργικά χείλη, τη στιγμή που ο κόσμος πετάει με νεύρο τις μάσκες από πάνω του: βρισκόμαστε μια ανάσα πριν τον Ιούνιο και την τουριστική απόβαση στα ηλιόλουστα νησιά, τα μέτρα αίρονται, παύει να υφίσταται διάκριση μεταξύ εμβολιασμένων και μη, ενώ τα νούμερα από τον ΕΟΔΥ κινούνται σε ελεγχόμενα επίπεδα, οπότε όλα καλά – ή μήπως δεν είναι έτσι ακριβώς τα πράγματα;
Έχουμε ανάγκη για ένα οριστικό φινάλε στην ιστορία της πανδημίας, όπως και για ένα γερό boost στην παγκόσμια οικονομία, που προκαλούν οι τουρίστες. Γι΄ αυτό και το καλοκαίρι μας θα είναι πράγματι ανέμελο, με όρθιες συναυλίες, πάρτι και τα σχετικά, αλλά κανείς δεν είναι σε θέση (για ακόμη μια φορά) να πει τι συνέπειες θα έχει αυτός ο συγχρωτισμός το φθινόπωρο. Το επόμενο κύμα, πάντως, είναι στη γωνία, περιμένοντας να επιβιβαστεί στην πτήση για Ελλάδα.
Ο λόγος για την έξαρση των νέων, μετα-Όμικρον υποπαραλλαγών στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, που αναφέρονται συνοπτικά ως BA.2. Η πιο μεταδοτική και δύσκολα εντοπίσιμη κατηγορία παραλλαγών εμφανίστηκε τον Απρίλιο και έχει ήδη κυριαρχήσει στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, ενώ ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι πλέον αφορά την πλειοψηφία των μολύνσεων διεθνώς. Αυτό αλλάζει τα δεδομένα και ιδίως τα χαρακτηριστικά της εξάπλωσης.
Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (CDC), η νέα Covid πραγματικότητα λέει ότι το 86% των Αμερικανών ζει σε περιοχές με υψηλή μεταδοτικότητα, ενώ είναι κοινή παραδοχή πλέον ότι τα νούμερα απέχουν έως και δέκα φορές (!) από το πραγματικό ιικό φορτίο – πολλά περιστατικά δεν δηλώνονται στο κράτος, όπως προφανώς ισχύει και για τη χώρα μας. Γι’ αυτό και η τέταρτη δόση ήρθε ως σύσταση και από τα μέλη του CDC, τα οποία μιλάνε για ένα επόμενο κύμα, του οποίου η εξέλιξη είναι δυστυχώς και πάλι άγνωστη.
Τι διαφορά έχουν οι νέες Covid υποπαραλλαγές
© AP / Hannah A. Bullock
Βάσει των δύο χρόνων εμπειρίας από τον SARS-CoV-2, προκύπτει ότι κάθε έξι μήνες εξαπλώνεται και μία νέα παραλλαγή. Αυτό δεν σημαίνει ότι εμφανίζεται τότε στην ιική αλυσίδα: οι υποπαραλλαγές της οικογένειας BA.2, για παράδειγμα, εντοπίστηκαν πρώτη φορά τον Νοέμβριο του 2021 στη Νότια Αφρική, πριν περάσουν σε Κίνα, Αμερική και Ευρώπη.
Όσο μεγαλώνει το δέντρο των παραλλαγών και ο ιός προσαρμόζεται, τόσο δυσκολότερο είναι για τους επιστήμονες να εντοπίζουν συγγένειες και καταβολές – «είναι ένα ζάρι και δεν ξέρεις εάν τα μεταλλαγμένα στελέχη θα είναι καλύτερα ή χειρότερα στη μόλυνση», όπως έγραψε το New York Magazine.
«Η τρέχουσα εξάπλωση των υποπαραλλαγών BA.2 σχετίζεται πιθανότατα τόσο με την αυξημένη μεταδοτικότητα του ιού, όσο και με τη χαλάρωση των μέτρων κατά της πανδημίας», λέει ο ανοσολόγος Dan Barouch από την ιατρική σχολή του Harvard. Όσον αφορά τον πρώτο καθοριστικό παράγοντα, τα δεδομένα των ερευνών προσυπογράφουν: οι νέες υποπαραλλαγές, όπως πράγματι περίμεναν οι επιστήμονες να συμβεί προοδευτικά, είναι πιο μεταδοτικές από την Όμικρον έως 10%.
Επίσης, έχουν το προτέρημα (για εκείνες) να εισβάλλουν στο ανοσοποιητικό σύστημα των εμβολιασμένων πιο εύκολα, μέσω της διαφορετικής πρωτεϊνικής ακίδας που διαθέτουν. Αυτό δεν ακυρώνει σε κανένα επίπεδο την αξία των εμβολίων: πλέον έχουμε δεκάδες έρευνες στα χέρια μας που λένε ρητά και απερίφραστα ότι οι επόμενες (αναμνηστικές) δόσεις αναζωπυρώνουν τη μνήμη του ανοσοποιητικού συστήματος για να παράγει αντισώματα, τα οποία σημειωτέον λειτουργούν σε όλες τις υποπαραλλαγές της Όμικρον, όπως αυτές για τις οποίες συζητάμε.
Κατά τα άλλα, ισχύει ότι οι μολύνσεις των συγκεκριμένων υποπαραλλαγών διαρκούν περισσότερο χρονικό διάστημα, γεγονός το οποίο αναμφίβολα συμβάλλει και στην αυξημένη μεταδοτικότητα. Σχετικό και αδιευκρίνιστο παραμένει το πόσο επικίνδυνες είναι για τον μέσο οργανισμό (καμία παραλλαγή δεν φτάνει να συγκριθεί με τη Δέλτα, αλλά αυτό πρακτικά δεν λέει κάτι για τον ασθενή που νοσεί), ενώ δεν αποκλείεται να γεννήσουν μία ακόμη υποιπαραλλαγή, μέχρι να φτάσουν ως εδώ.
Ήδη έχει συμβεί κάτι τέτοιο: οι επιστήμονες πρόσφατα ανακάλυψαν την υποπαραλλαγή ΧΕ, ένα νέο υβρίδιο ανάμεσα στην BA.1 (δηλαδή την Όμικρον) και την BA.2. Σπάνιο αλλά πολύ γρήγορα εξαπλώσιμο, χαρακτηρίζουν οι ειδικοί τον νέο αυτό απόγονο της Covid οικογένειας, χωρίς να είναι έτοιμοι για περαιτέρω δηλώσεις. Περιμένουν να δουν πoύ θα σταματήσει το ζάρι.
