Τι είναι η μέθοδος αντιπύρ που εφαρμόστηκε για την κατάσβεση στη Ζάκυνθο
Πόσο παράδοξο ακούγεται το να αντιμετωπίσουμε τη φωτιά με φωτιά; Κι όμως, η μέθοδος αντιπύρ εφαρμόζεται στο εξωτερικό εδώ και δεκαετίες.
- 13 ΑΥΓ 2025
Δεν είναι καινούργια είδηση ότι η Ευρώπη βιώνει απότομη αύξηση στη συχνότητα, την ένταση και την εξάπλωση των πυρκαγιών τα τελευταία χρόνια, σε συνάρτηση με το εκρηκτικό «κλιματικό κοκτέιλ» ανομβρίας, ζέστης και ανέμων το οποίο εμφανίζει με συνέπεια κάθε καλοκαίρι. Έτσι, δεν είναι καινούργια ούτε και η διαπίστωση ότι για την προστασία του ευάλωτου μεσογειακού οικοσυστήματος απαιτούνται πια νέες, καινοτόμες μέθοδοι δράσης απέναντι σε μέτωπα που αποδεικνύονται όλο και πιο αδύνατο να ελεγχθούν.
Μία τέτοια μέθοδος χρησιμοποιήθηκε αυτές τις μέρες στη Ζάκυνθο – μία μέθοδος που αντιμετωπίζει τη φωτιά με φωτιά.
Όπως ανέφερε σε σύνδεση στην ΕΡΤ εθελοντής πυροσβέστης που επιχείρησε στο Κερί, οι πυροσβεστικές δυνάμεις εκεί κατάφεραν να ανακόψουν την πορεία της φωτιάς που όδευε προς κοντινό χωριό μέσω της μεθόδου αντιπύρ, αποκαλύπτοντας έναν μάλλον νέο όρο για τη μεγαλύτερη μερίδα του κοινού που ήταν εκείνη την ώρα συντονισμένο στους δέκτες του. Ωστόσο, η μέθοδος αυτή εφαρμόζεται από τα εγχώρια κλιμάκια τουλάχιστον από το 2022, ενώ σε άλλα κράτη του εξωτερικού υφίσταται στο επίσημο επιχειρησιακό πλάνο δασοπυρόσβεσης εδώ και δεκαετίες.
Σε γενικές γραμμές, πρόκειται για μία υψηλής επικινδυνότητας τεχνική που εφαρμόζεται κατά τη διάρκεια της πυρκαγιάς.
Πώς και από πότε εφαρμόζεται η μέθοδος αντιπύρ στη χώρα
© Menelaos Michalatos / SOOC
Η λογική της μεθόδου αντιπύρ είναι πολύ απλή, αν και μάλλον όχι αναμενόμενη από τον περισσότερο κόσμο: κατά τη διάρκεια της πυρκαγιάς, οι πυροσβέστες εκκινούν μια νέα ελεγχόμενη φωτιά προς την πλευρά του μετώπου (στο εσωτερικό της αντιπυρικής λωρίδας ή σε σημεία με καύσιμη ύλη), ούτως ώστε όταν το μέτωπο φτάσει τελικά στο επίμαχο σημείο να συναντήσει καμένη γη και έτσι να μη συνεχίσει την πορεία του. Μάλιστα, σε αυτή την περίπτωση είναι πιθανό να δημιουργηθεί ένα «παράθυρο ευκαιρίας» και για την κατάσβεση (πέραν της αναχαίτισης) του μετώπου.
Η μέθοδος αντιπύρ, όπως και η συγγενική μέθοδος της κατάκαυσης, έχουν θεσπιστεί νομικά στη χώρα από το 2022 (ΚΥΑ 167/2022 και το ΦΕΚ 3232/Β/23-6-2022), με τα Σώματα να έχουν λάβει την ανάλογη εκπαίδευση. «Σκοπός των πυροσβεστών σε αυτή τη μέθοδο», όπως αναφέρεται στα σχετικά έγγραφα, «είναι η ελεγχόμενη φωτιά να ενωθεί με το κεντρικό μέτωπο ώστε να πάρει συγκεκριμένη κατεύθυνση και να σωθούν οικισμοί και χωριά». Σημειώνεται ότι εφαρμόζεται μόνο σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης για την προστασία από άμεσο κίνδυνο ζωής, ενώ υπεύθυνοι για τη χρήση της συγκεκριμένης μεθόδου είναι οι πυροσβέστες των Ειδικών Μονάδων Δασικών Επιχειρήσεων (Ε.ΜΟ.ΔΕ).
Την ίδια στιγμή, στο «γλωσσάρι» των δασικών πυρκαγιών στις ΗΠΑ, ο συγκεκριμένος όρος υπάρχει σε έγγραφο του μακρινού 2007, ενώ χρησιμοποιείται κατά κόρον εδώ και δεκαετίες. Το ίδιο και στην Αυστραλία, τον Καναδά, αλλά και την Πορτογαλία.
Είναι σημαντικό να διαχωρίσουμε σε αυτό το σημείο το αντιπύρ από την προδιαγεγραμμένη καύση (prescribed fire):
Σε αντίθεση με την πρώτη που εφαρμόζεται κατασταλτικά, η δεύτερη μέθοδος εφαρμόζεται προληπτικά, για τη διαχείριση της βλάστησης και την πρόληψη των δασικών πυρκαγιών μέσω καύσης εκτός αντιπυρικής περιόδου. Καίγοντας ελεγχόμενα εδάφη (πάντα με καταρτισμένη σχέδιο ενεργειών και πρωτόκολλα ασφαλείας), τα οφέλη είναι πολλά: αφαιρείται η καύσιμη ύλη, καθαρίζονται οι αντιπυρικές ή στεγασμένες ζώνες και βελτιώνονται συνολικά τα οικοσυστήματα, καθώς όπως επισημαίνει σε σχετικό PDF η WWF Ελλάς, «η φωτιά ξαναστέλνει τα θρεπτικά συστατικά στο έδαφος και βοηθά την ανακύκλωσή τους».
Ακολουθήστε το OneMan στο Google News και μάθετε τις σημαντικότερες ειδήσεις.
