Τι κάνει ένας ευρωβουλευτής στην καθημερινότητά του

Ωραία όλα αυτά τα λόγια τα μεγάλα που ακούμε τον τελευταίο καιρό από πολιτικούς και πολίτες στις τηλεοράσεις, τα ραδιόφωνα, τις εφημερίδες και το Ίντερνετ. Για τι ψηφίζουμε, όμως, στις ευρωεκλογές; Παρακάτω, θα αναλύσουμε τι έργο επιτελούν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (ΕΚ) και οι ευρωβουλευτές που θα στείλουμε στις Βρυξέλλες και το Στρασβούργο την ερχόμενη Κυριακή. Θα προσπαθήσουμε, δηλαδή, να καταλάβουμε για ποιο λόγο οι αιρετοί μας θα λαμβάνουν 6.824,85€ καθαρά (μετά από πρώτη φορολόγηση σε επίπεδο Ε.Ε και πριν από την επιβολή εθνικών φόρων) κάθε μήνα για τα επόμενα πέντε χρόνια.

Οι 751 συνολικά βουλευτές, προερχόμενοι από τα 28 κράτη-μέλη της Ε.Ε (που θα γίνουν 27 σε περίπτωση πραγματοποίησης του Brexit), εκπροσωπούν τους πολίτες της Ε.Ε σε διάφορες ψηφοφορίες. Αυτές αφορούν την κοινή αγορά, τους περιβαλλοντικούς κανονισμούς, την αλιεία, τη λειτουργία του Ίντερνετ, την ευρωπαϊκή κοινή αγροτική πολιτική και άλλα. Ένα πρόβλημα, που αναδεικνύει και το περιβόητο δημοκρατικό έλλειμμα της Ε.Ε, είναι το γεγονός ότι το ΕΚ δεν έχει δικαίωμα νομοθετικής πρωτοβουλίας.

Οι ευρωβουλευτές, δηλαδή, δεν μπορούν να προτείνουν νομοσχέδια

Τη δυνατότητα αυτή κατέχει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η γνωστή Κομισιόν – η σύσταση της οποίας, σημειωτέον, εγκρίνεται υποχρεωτικά από το ΕΚ. Το ΕΚ μπορεί να ζητήσει επισήμως από την Επιτροπή να προτείνει ένα νομοσχέδιο, χωρίς όμως την εγγύηση ότι το αίτημα θα γίνει δεκτό.

Η διαδικασία ορίζει ότι η νομοθεσία που ψηφίζεται στο ΕΚ επικυρώνεται εν συνεχεία από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, από το όργανο, δηλαδή, που απαρτίζουν οι αρχηγοί των κρατών-μελών της Ε.Ε. Για ορισμένα ζητήματα, ωστόσο, όπως π.χ. η φορολογική πολιτική, το ΕΚ δεν έχει παρά συμβουλευτικό ρόλο. Αφού, λοιπόν, ένα νομοσχέδιο πάρει την έγκριση του ΕΚ και επικυρωθεί από το Συμβούλιο, προκύπτει μια επίσημη ‘οδηγία’, η οποία ουσιαστικά επιβάλλει στα κράτη-μέλη να προσαρμόσουν την οδηγία στα δεδομένα της χώρας τους και να υιοθετήσουν νόμους που την ακολουθούν.

Για να γίνει κατανοητό, ας δούμε ένα παράδειγμα. Πριν από περίπου δύο μήνες το ΕΚ ψήφισε την οδηγία για τα πνευματικά δικαιώματα, μια αρκετά αμφιλεγόμενη νομοθεσία που κατοχυρώνει την πνευματική ιδιοκτησία καλλιτεχνών, δημοσιογράφων και άλλων δημιουργών. Κομμάτι αυτής της οδηγίας είναι το Άρθρο 13 (μετά την αναθεώρηση έγινε Άρθρο 17), το οποίο βάζει περιορισμούς στην αναπαραγωγή υλικού που υπόκειται σε πνευματική ιδιοκτησία στο Ίντερνετ.

Η οδηγία στο σύνολό της και ειδικότερα το συγκεκριμένο άρθρο, έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από υποστηρικτές του ελεύθερου Ίντερνετ, που φοβούνται ότι θα φέρει το τέλος της ελεύθερης διάδοσης ιδεών μέσω social media, blogs κλπ. Από την άλλη, η ίδια οδηγία θα υποχρεώσει τους ιντερνετικούς κολοσσούς όπως η Google και η Facebook να προστατεύουν την πνευματική ιδιοκτησία που αναπαράγεται στα μέσα τους. Την πρωτοβουλία αυτή έχουν υποστηρίξει ως επί το πλείστον δημιουργοί, δημοσιογράφοι και καλλιτέχνες, οι οποίοι βλέπουν το έργο τους να αναπαράγεται στο Ίντερνετ χωρίς οι ίδιοι να λαμβάνουν κάποια αμοιβή. Ωστόσο, ερασιτέχνες και μικρότεροι δημιουργοί, που βασίζονται στην αναπαραγωγή υλικού, ουσιαστικά μένουν εκτός Ίντερνετ.

Σε αυτό το δύσκολο ερώτημα, που από τη μία αποκαθιστά μια αδικία ως προς τη μεταχείριση των δημιουργών και από την άλλη θέτει σε κίνδυνο την ελευθερία του Ίντερνετ, έπρεπε να απαντήσουν οι ευρωβουλευτές τον περασμένο Μάρτιο. Με 348 ψήφους υπέρ (κεντροδεξιοί, σοσιαλδημοκράτες και φιλελεύθεροι ψήφισαν συντριπτικά υπέρ) έναντι 274 κατά (αριστερά, πράσινοι, εθνικιστές, αλλά και αρκετοί σοσιαλδημοκράτες ψήφισαν κατά), η οδηγία υιοθετήθηκε και πλέον τα εθνικά κοινοβούλια έχουν την υποχρέωση να την προσαρμόσουν στα δεδομένα της κάθε χώρας και να τη μεταφράσουν σε νομοθεσία μέχρι τον Απρίλιο του 2021. Το Άρθρο 13 τέθηκε σε ψηφοφορία για κατάργηση μετά από πρωτοβουλία ευρωβουλευτών της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, αλλά εν τέλει παρέμεινε στην οδηγία έπειτα από ψηφοφορία-ντέρμπι.

Όπως είναι φανερό, τα ζητήματα για τα οποία ψηφίζουν οι ευρωβουλευτές δεν είναι ασήμαντα, ούτε εύκολα. Γι’ αυτό και η ψήφος στις ευρωεκλογές δεν πρέπει να δίδεται ελαφρά τη καρδία και να πηγαίνει στους αναγνωρίσιμους υποψηφίους.

Ο εκλογέας οφείλει να γνωρίζει ότι οι ευρωβουλευτές που θα εκλέξει θα συναποφασίζουν για νόμους και κανονισμούς που μπορεί να ακούγονται τεχνικοί και μακρινοί, έχουν, όμως, άμεση επιρροή στη δική του ζωή και στις ζωές όλων μας

Εκτός από το να ψηφίζουν, οι ευρωβουλευτές παρευρίσκονται σε συνεδριάσεις, διοργανώνουν εκδηλώσεις στις Βρυξέλλες, συζητούν με ομάδες πίεσης (ΜΚΟ, λόμπι, συνδικάτα κλπ) και επεξεργάζονται πολιτικές προτάσεις. Κάποιοι παίρνουν το ρόλο τους αυτό στα σοβαρά και έχουν να επιδείξουν σημαντικό έργο, με νομοθετικές πρωτοβουλίες, ακτιβισμό και αξιοπρεπή παρουσία στο ΕΚ. Υπάρχουν κι άλλοι, βέβαια, που περνούν στα γρήγορα από το ΕΚ, υπογράφουν στο φύλλο παρουσίας που τους δίνει περί τα 320€ ημερησίως (για έξοδα διαμονής και γεύματα) και φεύγουν για άλλα μέρη. Κρίμα δεν θα είναι να στείλουμε τους δεύτερους στις Βρυξέλλες και να στερήσουμε από αυτούς που μπορούν την ευκαιρία να προσφέρουν;