Τι θα συμβεί αν κοιτάξεις το είδωλό σου για ώρα σε έναν καθρέφτη με χαμηλό φως
Πώς η στενότητα του οπτικού πεδίου και η εγκεφαλική προσαρμογή δημιουργούν φαντάσματα.
- 16 ΣΕΠ 2025
Κοιτάζοντας για αρκετή ώρα έναν αχνά φωτισμένο καθρέφτη, η αντίληψη για το πρόσωπό σου μπορεί να παραμορφωθεί, κάνοντάς το να φαίνεται παραμορφωμένο, να θολώνει ή ακόμα και να μεταμορφώνεται σε κάποιον ή κάτι άλλο.
Αυτό το φαινόμενο, γνωστό ως η «ψευδαίσθηση του παράξενου προσώπου στον καθρέφτη», περιγράφηκε για πρώτη φορά σε μελέτη του Ιταλού ψυχολόγου Giovanni Caputo το 2010. Οι συμμετέχοντες τοποθετήθηκαν σε δωμάτιο φωτισμένο από μια λάμπα 25 watt πίσω τους, με έναν καθρέφτη περίπου 30 εκατοστά μπροστά τους. Συνήθως, άρχισαν να αντιλαμβάνονται την ψευδαίσθηση μετά από λιγότερο από ένα λεπτό, και μετά από 10 λεπτά παρακολούθησης, πολλοί ανέφεραν ανατριχιαστικές αλλαγές στην εικόνα τους.
Πάνω από το 60% των συμμετεχόντων είδαν «τεράστιες παραμορφώσεις» στο πρόσωπό τους, ενώ άλλοι είδαν κάποιον άλλον τελείως, όπως μια ηλικιωμένη γυναίκα ή ένα παιδί. Σχεδόν το 20% περιέγραψε ότι είδαν πρόσωπα ζώων, όπως γάτα, γουρούνι ή λιοντάρι, ενώ σχεδόν οι μισοί βίωσαν παραμορφωμένες αντιλήψεις τερατόμορφων όντων.
Η επίδραση μπορεί να φαίνεται τρομακτική, αλλά δεν έχει καμία σχέση με το υπερφυσικό. Είναι απλώς νευρολογική. Όταν ο εγκέφαλος στερείται δυναμικής οπτικής πληροφορίας, αρχίζει να προσαρμόζεται γρήγορα. Παράλληλα, καθώς ο εγκέφαλός σου είναι προγραμματισμένος να αναγνωρίζει πρόσωπα, το πείραμα μπορεί να προκαλέσει σε εσένα να δεις τα πρόσωπα των γονιών σου ή άλλων αγαπημένων σου προσώπων να σε κοιτάζουν πίσω.
Ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι αυτή η ψευδαίσθηση δεν περιορίζεται μόνο στους καθρέφτες. Ο Caputo διαπίστωσε σε άλλη μελέτη ότι το να κοιτάζεις τα μάτια άλλου ατόμου σε χαμηλό φωτισμό μπορεί να προκαλέσει παρόμοιες – και σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμα πιο δραματικές – παραισθητικές εμπειρίες.
Πολλοί συμμετέχοντες ανέφεραν παραμορφώσεις προσώπων αλλά και τεράτων, ενώ άλλοι περιέγραψαν ότι τα χρώματα φαίνονταν θαμπά, οι ήχοι γύρω τους να εντείνονται ή να μειώνονται, ο χρόνος να τρέχει και η αίσθηση του χώρου να αποσταθεροποιείται.
Όσο για εκείνες τις μικρές «κουκίδες» που μερικές φορές περνούν μπροστά από το οπτικό σου πεδίο και φαίνονται σαν σκόνη στον αέρα, πρόκειται στην πραγματικότητα για σκιές που δημιουργούνται από την ωχρά κηλίδα στον αμφιβληστροειδή σου. Αυτές οι σκιές προέρχονται από συστάδες ινών κολλαγόνου που αιωρούνται στο ζελατινώδες υγρό του ματιού, μεταξύ του φακού και του αμφιβληστροειδούς.
Όταν το φως περνά μέσα από το μάτι σου, αυτά τα μικροσκοπικά συσσωρεύματα μπλοκάρουν ή διασκορπίζουν το φως, δημιουργώντας τις σκιές που βλέπεις. Καθώς κινείς τα μάτια σου, αυτά τα συσσωρεύματα επίσης κινούνται, κάνοντάς τις «κουκίδες» να μετακινούνται και να γίνονται πιο έντονες, ιδιαίτερα σε φωτεινές επιφάνειες, όπως ο καθαρός ουρανός ή ένας λευκός τοίχος.
Ακολουθήστε το OneMan στο Google News και μάθετε τις σημαντικότερες ειδήσεις.
