Τι βλέπει και ακούει ο σκύλος σου που δεν υπάρχουν για εσένα

Υπήρξε μια περίοδος που είχα πειστεί πως η Μισιρλού, γνωστή και ως ιδιοκτήτρια του σπιτιού στο οποίο μένω (αν και θα συνεχίσω να διεκδικώ το δικαίωμα της να χαρακτηριστεί ως therapy dog, δεδομένου του καλού που κάνει στην ψυχική μου υγεία) είχε έναν φανταστικό φίλο.

Κοιτούσε προς μια κατεύθυνση, στην οποία εγώ δεν έβλεπα τίποτα, για κάποια λεπτά οριακά χωρίς αναπνέει. Δεν κουνιόταν. Δεν με άκουγε. Δεν ανταποκρινόταν σε τίποτα. Απλά κοιτούσε.

Η αλήθεια είναι πως «αγριεύτηκα» ένα βράδυ που είχα ανοιχτές τις μπαλκονόπορτες και την είδα να κοιτάει με την ίδια προσοχή στο μπαλκόνι. Σηκώθηκα διστακτικά και δεν υπήρχε κάτι.

Αποφάσισα έτσι, να κάνω τις αναζητήσεις μου, να δω τι μπορεί να βλέπει στο πουθενά. Έπεσα λοιπόν, σε κείμενο εκπαιδεύτριας σκύλων, της Adrienne Farricelli στο οποίο εξηγούσε κατ’ αρχάς ότι «οι σκύλοι ζουν σε διαφορετική αισθητηριακή διάσταση. Προικισμένοι, γαρ με ένα σετ ικανοτήτων προς επιβίωσης, διαθέτουν εξαιρετική οπτική οξύτητα, ζωντανή όραση, αξιοπρεπή ακοή και έναν εγκέφαλο σχεδιασμένο για επίλυση σύνθετων προβλημάτων.

Οι αισθήσεις τους υπερτερούν των δικών μας σε ορισμένους τομείς. Μπορεί δηλαδή, να μη βλέπουν χρώματα και πολύ διακριτικές λεπτομέρειες, αλλά βλέπουν τι υπάρχει όταν ο φωτισμός είναι χαμηλός και είναι εξαιρετικά στην ανίχνευση μικρών, γρήγορων κινήσεων». Επίσης, ακούν δεκάδες φορές καλύτερα από εμάς και μυρίζουν πράγματα που εμείς δεν υποψιαζόμαστε καν ότι υπάρχουν στο χώρο -ή στα ρούχα μας ή στο πρόσωπο μας όταν μας φιλούν για να μάθουν πού ήμασταν, τι κάναμε και τι φάγαμε εν τη απουσία τους.

Η Farricelli έδωσε και μια λίστα με πράγματα που βλέπει και ο ακούει ο σκύλος σου, που εσύ δεν παίρνεις καν χαμπάρι.

Για παράδειγμα, το υπεριώδες φως. Μελέτη του 2014 διαπίστωσε ότι οι σκύλοι είναι εξοπλισμένοι με ειδικούς φακούς που είναι ικανοί να μεταδίδουν σημαντικές ποσότητες ακτίνων UV (335 nm). Αυτό τα καθιστά ευαίσθητα στην υπεριώδη ακτινοβολία, πράγμα που ισχύει για τα πτηνά, τα ψάρια και τα τρωκτικά. Είναι βασικό εργαλείο επιβίωσης, υπό την έννοια αναζήτησης τροφής ή επιλογής συντρόφου.

Τι ισχύει όμως, με τους σκύλους; «Ακόμα δεν έχουν καταφέρει να μάθουν οι επιστήμονες. Προτείνουν ότι ήταν δυνατότητα που τους βοηθούσε να κυνηγούν ζώα, εντοπίζοντας ίχνη ούρων (τα ούρα των μικρών τρωκτικών αντανακλούν στην υπεριώδη περιοχή) ή το τρίχωμα των γκρίζων τρωκτικών που βολοδέρνουν σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού».

iStock
Πότε δακρύζουν οι σκύλοι και τι χρώμα βλέπουν

Οι καλύτεροι μας φίλοι βλέπουν στο σκοτάδι, γιατί όπως λέει η ειδικός «είναι κυνηγοί του λυκόφωτος. Αυτό σημαίνει ότι κληρονόμησαν από τους προγόνους τους την τάση να είναι δραστήριοι, κατά τη διάρκεια του σούρουπου και της αυγής. Αυτές οι ώρες είναι οι καλύτερες στιγμές κυνηγιού για τα σκυλιά, καθώς συμπίπτουν με τις περιόδους που τα ζωύφια είναι έξω και είναι πιο ευάλωτα.

Η Μητέρα Φύση έχει προικίσει τους σκύλους με μάτια γεμάτα με περισσότερους φωτοϋποδοχείς ραβδίων από ό,τι φωτοϋποδοχείς κωνίων (υπεύθυνα για την έγχρωμη όραση, με τον κάθε ένα να είναι ευαίσθητος σε διαφορετικά μήκη κύματος του φωτός στο κόκκινο, το πράσινο και το μπλε -έτσι ο εγκέφαλος μας αντιλαμβάνεται ευρύ φάσμα χρωμάτων), καθιστώντας τα ικανά να ανιχνεύουν κίνηση σε αμυδρό φωτισμό».

«Το tapetum lucidum του σκύλου, μια μεμβράνη που μοιάζει με καθρέφτη και κάνει τα μάτια του να λάμπουν στις φωτογραφίες και στο σκοτάδι, του επιτρέπει να βλέπει σε 6 φορές λιγότερο φως από τους ανθρώπους».

Επειδή τα μάτια τους είναι συνηθισμένα στο χαμηλό φωτισμό «είναι πιθανό να αντιληφθούν ένα ισχυρότερο και μεγαλύτερο σε διάρκεια εκτυφλωτικό φαινόμενο από τους ανθρώπους, όταν είμαστε σε ένα σκοτεινό δωμάτιο και κάποιος ανάψει όλα τα φώτα.

Η εκθαμβωτική επίδραση αυτής της λάμψης προκαλεί αντανακλαστικό φτερνίσματος, αυξημένη παραγωγή δακρύων, ανοιγοκλείσιμο των ματιών, στροφή του κεφαλιού αλλού, ακόμη και πάγωμα».

Πάμε και στα χρώματα. Είναι σε θέση να τα διακρίνουν, αλλά όχι σε όλο το φάσμα των αποχρώσεων. «Επειδή έχουν μόνο δύο τύπους κωνίων φωτοϋποδοχέων στους αμφιβληστροειδείς τους (εμείς έχουμε τρεις) κι έτσι βλέπουν αποχρώσεις του μπλε και του κίτρινου, αλλά όχι του κόκκινου, του πράσινου και του πορτοκαλί. Αν ήταν άνθρωποι, θα λέγαμε πως έχουν αχρωματοψία στο κόκκινο και το πράσινο. Αυτός είναι ο λόγος που αν πετάς στον φίλο σου πράσινη μπάλα και κυλήσει στο γρασίδι, θα δυσκολευτεί να τη βρει».

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ