AP Images
LIFE

Το φορτηγό πάγου που πέρασε αλώβητο μέσα απο τη Σαχάρα

Μπορεί ένα φορτηγό με τρεις τόνους πάγου να περάσει μέσα από την έρημο Σαχάρα χωρίς απώλειες; Μια εταιρεία μονωτικών υλικών από τη Νορβηγία, θέλησε να δώσει απαντήσεις.

Το 1958, το Radio Luxembourg μέσα από εκπομπή, προκαλούσε εταιρείες και ιδιώτες να κάνουν κάτι τρελό: να μεταφέρουν τουλάχιστον τρεις τόνους πάγου αλώβητους, μέσα από την έρημο Σαχάρα. Ως ανταμοιβή, ο νικητής θα λάμβανε 100.000 φράγκα (σημερινή αξία: περίπου 1.200 δολάρια) για κάθε κιλό πάγου που θα παρέμενε σε στερεή μορφή. Η εταιρεία Glassvatt φώναξε “challenge accepted” και παρά το γεγονός ότι ο ραδιοφωνικός σταθμός απέσυρε τη δοκιμασία, προχώρησε έτσι κι αλλιώς στην εκτέλεσή της. Τι συνέβη τελικά;

Το ταξίδι και ο σκοπός του

O δαιμόνιος Birger Natvikk είχε δει το ‘στοίχημα’ της ραδιοφωνικής εκπομπής του Λουξεμβούργου, ως ένα ιδανικό επικοινωνιακό τρικ, κάτι εντελώς τρελό, που θα συγκέντρωνε παγκόσμια απήχηση γύρω από την εταιρεία του. Ο νέος σκοπός του ταξιδιού ήταν αρχικά, η μεταφορά 3.050 κιλών πάγου σε φορτηγό, εντός του οποίου όμως θα βρίσκονταν και μια γενναία αποστολή φαρμάκων βάρους 300 κιλών, με παραλήπτες τους γιατρούς του νοσοκομείου της περιοχής Lambarene, στην Libreville, πρωτεύουσα της Gabon, ενώ προβλεπόταν και ένα έξτρα ‘δωράκι’ 200 κιλών κατεψυγμένου νορβηγικού μπακαλιάρου. Στις 22 Φεβρουαρίου 1959, το φορτηγό ξεκινούσε με αφετηρία τη νορβηγική πόλη Mo i Rana, έχοντας ως προορισμό την κεντροδυτική Αφρική.

Επικοινωνιακό Τρίποντο

Παρά το γεγονός ότι η αυτοκινητοβιομηχανία Saint-Gobain είχε συμφωνήσει να παρέχει το φορτηγό, η Glassvatt συμφώνησε τελικά με την Scania, ενώ η αμερικάνικη Shell παρείχε τα ελαστικά. Η Saint-Gobain παρέμεινε μια εκ των χορηγών του εγχείρήματος, βοηθώντας στη συμπλήρωση του μηχανικού εξοπλισμού. Ένα γιγαντιαίο περίβλημα από στρώσεις ξύλου και υαλοβάμβακα χτίστηκε, ώστε να θωρακίσει το φορτίο του πάγου και των φαρμάκων. Το ταξίδι θα περιλάμβανε στάσεις στην Κοπεγχάγη, στο Αμβούργο, στις Βρυξέλλες, στο Παρίσι και στο πιο νότιο σημείο της Γαλλίας, το λιμάνι της Μασσαλίας.

“Πρώτο ταξίδι έτυχε ναύλος για το νότο”, αν και οι ώρες δεν ήταν τόσο δύσκολες και ο ύπνος ήταν άφθονος για όλους, καθώς το φορτηγό περνούσε από τις ευρωπαϊκές πόλες μέσα σε κύματα αποθέωσης και ζητωκραυγών, ενώ στο Παρίσι ο δήμαρχος της πόλης χάρισε αστυνομικά οχήματα για την οδική ασφάλεια του φορτηγού και απήυθυνε προσωπική πρόσκληση στους δυο οδηγούς να φιλοξενηθούν στο διαμέρισμα του, κάτι που δέχθηκαν με χαρά. Στη Μασσαλία, ένας γερανός περίμενε τους οδηγούς – ταξιδιώτες για να μεταφέρει το όχημά τους στο ferry με κατέυθυνση τα λιμάνια της Αφρικής. Προηγουμένως, η γαλλική κυβέρνηση είχε προνοήσει ώστε με το που θα πατούσαν τις ρόδες τους σε αφρικανική γη, να τους συνόδευε τμήμα του επίλεκτου σώματος της λεγεώνας των ξένων.

Πότε άρχισαν τα δύσκολα;

Στην έρημο ήταν μόνοι τους, με μοναδικό οδηγό τον ήλιο και τις εκτυφλωτικές ακτίνες του. Καλούνταν να διασχίσουν την έρημο Σαχάρα και να φτάσουν στην Gabon μέσω της Ισημερινής Γουινέας. Η οδηγία που είχαν λάβει από τις κυβερνητικές αρχές ήταν “δεν σταματάμε, οδηγούμε ακόμα και με τρύπια λάστιχα”, υπό το φόβο των συμμοριών ανταρτών που βρίσκονταν κρυμμένοι στην έρημο. Η Σαχάρα, με θερμοκρασίες που άγγιζαν τους 50 βαθμούς, ήταν γεμάτη από απότομες κορυφές και ακόμα πιο τρομακτικά βαθουλώματα, πραγματικές ‘τάφρους’ άμμου, ενώ δεν υπήρχε τίποτα που να παραπέμπει έστω και αμυδρά σε οδικό δίκτυο.

Οι οδηγοί ξέκλεβαν λίγο ύπνο σε κάποιες οάσεις, αλλά συνήθως ξεκουράζονταν με τα sleeping bags τους πάνω στην καυτή άμμο της ερήμου. Το φορτηγό συχνά κόλλαγε στην άμμο και ακόμα πιο συχνά κάποιες λιγοστές στάλες ξεπρόβαλλαν από το φορτίο του, κάνοντας πάρτι με το άγχος των οδηγών. Μπορούσαν να φτάσουν ζωντανοί στην Αφρική και να ολοκληρώσουν την αποστολή τούς;

Μικρές επισκέψεις νέων φίλων

Οι Ιθαγενείς της φυλής Tuareg έγιναν η πρώτη παραφωνία στην μοναξιά των δυο Νορβηγών οδηγών. Δεν έρχονταν όμως για πόλεμο. Όταν κατάλαβαν πως μετέφεραν παγό, τους ζήτησαν νερό για τα άλογα τους. Οι Νορβηγοί δεν αρνήθηκαν και χάρισαν στους Ινδούς και νερό, αλλά και φάρμακα για τα άλογά τους. Κανείς δεν έφυγε προδομένος ή πληγωμένος από εκείνη τη συναλλαγή.

Αλληλούια! Έφτασαν!

Ή άφιξη του φορτηγού στην Gabon ύστερα από 27 ημέρες ταξιδιού στην έρημο, έμοιαζε με παραμύθι! Το νοσοκομείο Albert Schweizer στην Lambarene παραλάμβανε τα φάρμακα που είχε τόση ανάγκη, μαζί και το παστό ψάρι και κάπου εκεί έγινε ο τελικός απολογισμός της αποστολής: 3.050 κιλά πάγου στο ξεκίνημά της. Πόσα είχαν απομείνει;

Η απάντηση ήταν πρωτοφανής: 2.714 κιλά! Κάτι που σημαίνει πως μόλις το 11% του συνολικού πάγου είχε λιώσει. Ο πρόεδρος της Γαλλίας, Charles De Gaulle, είχε ζητήσει από τους δυο οδηγούς την επιστροφή τους στο Παρίσι, καθώς σκόπευε να τους τιμήσει προσωπικά, με την απονομή μεταλλίου κάτω από την Αψίδα του Θριάμβου. Οι εξουθενωμένοι οδηγοί αρνήθηκαν ευγενικά την πρόσκληση, επικαλούμενοι την σωματική εξουθένωσή τους. Το αυτοκίνητο γύρισε με ρυμουλκό στο Παρίσι και οι δυο οδηγοί με αεροπλάνο.

Προηγουμένως είχαν βάλει τελεία στην αποστολή τους κάνοντας πράξη κάτι μαγικό: παραχώρησαν όλο τον όγκο του πάγου στους ανθρώπους της Gabon. Αμέσως εκείνοι έστησαν ένα ξέφρενο παιχνίδι, κόβοντας τον πάγο κόμμάτι-κομμάτι. Δεν ήταν λίγοι εκείνοι που έβλεπαν πάγο για πρώτη φορά στη ζωή τους. Σήμερα, το φορτίο πάγου της Glasvatt υπολογίζεται πως αξίζει τουλάχιστον 48 εκατομμύρια δολάρια.