AP Photo Εfrem Lukatsky
LIFE

Το μυστήριο με τα άγρια άλογα του Chernobyl

Τα άλογα Przewalski εμφανίστηκαν σε μια ζώνη αποκλεισμένη για τον άνθρωπο για τα επόμενα 20.000 χρόνια.

Έχουν περάσει κιόλας 35 χρόνια από το ατύχημα στο Chernobyl της Ουκρανίας. Το μεγαλύτερο πυρηνικό ατύχημα που υπήρξε ποτέ και έκανε την πόλη συνώνυμο της καταστροφής. Πρόσφατα το ξαναθυμηθήκαμε με την εξαιρετική σειρά του HBO. Kαταστρεφή που άφησε μια περιοχή κοντά στα 4700 τετραγωγικά χιλιόμετρα μεταξύ Ουκρανίας και Λευκορωσίας πλήρως αποκλεισμένη. Μαζί, 350.000 άνθρωποι που έφυγαν για πάντα από το μέρος που κατοικούσαν. 

Υπάρχουν προβλέψεις που λένε ότι αυτή η περιοχή θα πληρώνει για πολλά χρόνια το τίμημα της καταστροφής. Θεωρείται ότι θα είναι αδύνατο να ξανακατοικηθεί τουλάχιστον για τα επόμενα 20.000 χρόνια λόγω της ραδιενέργειας. Σημαίνει όμως ότι μιλάμε για μια περιοχή-φάντασμα;

Tη στιγμή που μιλάμε υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός από διάφορα είδη άγριας ζωής που βρίσκουν καταφύγιο στο Chernobyl. Μια από τις μεγαλύτερες εκτάσεις στην Ευρώπη όπου δεν θα έχουν να αντιμετωπίσουν την ανθρώπινη απειλή. Ένα από αυτά είναι τα άλογα Przewalski.

Τα άγρια άλογα Przewalski

H ύπαρξη άγριων αλόγων στις στέπες της Ασίας είναι γνωστή στην Ευρώπη ήδη από τον 15ο αιώνα.Ένα από αυτά τα είδη άγριων αλόγων είναι και τα Przewalski. Ένα από τα τελευταία είδη άγριων αλόγων που υπάρχουν στον πλανήτη. Για την ακρίβεια, επί δεκαετίες θεωρούνταν το τελευταίο είδος πραγματικά άγριων αλόγων στον πλανήτη. Πράγμα που τώρα θεωρείται ανακριβές.

Στο δεύτερο μισό του προηγούμενου αιώνα, ο πληθυσμός τους άρχισε να μειώνεται επικίνδυνα λόγω των λαθροκυνηγών αλλά και της υπερβόσκησης. Τα Przewalski έγιναν είδος υπό εξαφάνιση. Το τελευταίο ελεύθερο είχε εντοπιστεί το 1969 στη έρημο Gobi, ενώ υπήρχαν και μόλις 12 σε ζωολογικούς κήπους. Η παρέμβαση όμως των φιλόζωικών οργανώσεων και η απελευθέρωση πολλών πό αυτά ήταν αποτελεσμαστική. Σήμερα υπολογίζονται ότι ζουν περίπου 2000 ελεύθερα στον πλανήτη.. Τα περισσότερα μένουν στις στέπες της Ασίας. Προς έκπληξη όλων όμως, αρκετά ζουν και στο Chernobyl.

Άλογα στο Chernobyl AP Photo / Efrem Lukatsky

To ακόμα πιο παράδοξο; Πριν το ατύχημα στο Chernobyl δεν υπήρχαν άλογα Przewalski στην περιοχή. Αυτά άρχισαν να εμφανίζονται το 1998. Τότε ήταν που τα πρώτα 31 εμφανίστηκαν στην αποκλεισμένη περιοχή. Με τελευταία δεδομένα να έρχονται το 2018, υπολογίζεται ότι ζουν στο Chernobyl και στην ευρύτερη αποκλεισμένη περιοχή γύρω στα 150. Πολλές φορές μάλιστα εντοπίζονται, παρότι είναι ένα ζώο που προτιμάει τις στέπες και όχι τα δάση, να βρίσκονται στο περίφημο ‘κόκκινο δάσος’, το δάσος της ευρύτερης περιοχής και ένα από τα πιο ραδιενεργά σημεία του πλανήτη.

Η σχέση ανθρώπου και άγριας ζωής

Ακόμα και τέτοιες ακραίες συνθήκες θεωρούνται για είδη της άγριας ζωής λιγότερο απειλητικές από τον άνθρωπο. Το Chernobyl γίνεται, λοιπόν, κάτι σαν καταφύγιο για ζώα. Μόνο και μόνο επειδή είναι μια περιοχή αποκλεισμένη για τον άνθρωπο.

Δεν είναι βέβαια μόνο το Chernobyl. Η Fukushima ή περιοχές στον Ειρηνικό όπου δοκιμάστηκε η ατομική βόμβα. Όλες αυτές διατηρούν πλέον, παρότι ραδιενεργές, μια πολύ σημαντική βιοποικιλότητα και προσελκύουν μεγάλο μέρος από την άγρια ζωή της γύρω περιοχής.

Το τι συμβαίνει στους οργανισμούς τους και πώς θα τους επηρεάσει η παραμονή σε ραδιενεργές ζώνες είναι βέβαια κάτι που μένει να μελετηθεί. Το ίδιο και το αν οι οργανισμοί φτιάχνουν αντιστάσεις στη ραδιενέργεια πολύ νωρίτερα από όσο υπολογίζουμε. Το σίγουρο είναι ότι αυτό που για εμάς έγινε σύμβολο καταστραφής έγινε για τα άλογα Przewalski ένας μέρος επιβίωσης.