Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο «Σκρουτζ» της ευρωπαϊκής οικονομίας
Οι δύο στιγμές που άλλαξαν τη ζωή του και το περίφημο «κάποια μέρα θα μου στήσουν μνημείο στην Ελλάδα σε ένδειξη ευγνωμοσύνης».
- 27 ΔΕΚ 2023
Σε έναν άλλο κόσμο, σίγουρα πιο ψυχρό και μάλλον πιο οργανωμένο από τον δικό μας, θα ήταν ο μακρινός συγγενής που τις περισσότερες ώρες της ημέρας, τις περνά στο γραφείο του, σε ένα τεράστιο δωμάτιο με χιλιάδες βιβλία ακούγοντας τις όπερες του Καρλ Μαρία φον Βέμπερ. Όπως σου έχουν μεταφέρει, κάθεται πάντα δίπλα στο τζάκι, οι φλόγες αντανακλώνται στα γυαλιά μυωπίας του και μουρμουρίζει για τα στραβά της κοινωνίας. Είναι στριφνός, αυστηρός, απόλυτος και δεν έχει καμία διάθεση για παιχνίδια.
Δυστυχώς για εσένα, κάθε φορά που έρχεσαι σε δύσκολη οικονομική θέση, πρέπει να μιλήσεις με εκείνον οπότε μία ή δύο φορές το χρόνο, αναγκάζεσαι (και αναγκάζεται), να βρεθείς μαζί του. Μόλις οι συναντήσεις σας ολοκληρώνονται και επιστρέφεις στο σπίτι σου, νιώθεις συνήθως ένα βάρος ανάμεσα στην καρδιά και τον δεξιό πνεύμονα -ή εμφανίζεις επιχείλιο έρπη. Το βάρος αυτό, για κάποιον όχι και τόσο περίεργο λόγο, εξαφανίζεται μόλις πληροφόρησε ότι ο μακρινός συγγενής έκλεισε για τελευταία φορά τα μάτια του. Για την ακρίβεια, δε νιώθεις απολύτως τίποτα. Άραγε, αυτό σε κάνει κακό άνθρωπο;
Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, γεννημένος το 1942, ήταν μέχρι την Τρίτη 26/12 η ζωντανή πολιτική ιστορίας της Γερμανίας. Ο Χριστιανοδημοκράτης, άλλωστε, αποτελούσε μέλος της Bundestag (Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο της Γερμανίας) από το 1972 -ρεκόρ για την περίπου 150χρονη ιστορία των γερμανικών εθνικών κοινοβουλίων. Χωρίς ίχνος υπερβολής, η ζωή του ήταν η πολιτική και η δήλωση «είμαι βουλευτής από πάθος» το επιβεβαιώνει.
Οι δύο σημαντικότερες στιγμές της ζωής του
Δύο στιγμές διαμόρφωσαν την πολιτική και προσωπική ζωή του Σόιμπλε: Η πρώτη ήταν μια απόπειρα δολοφονίας το 1990, η οποία τον έβαλε σε αναπηρικό καροτσάκι για το υπόλοιπο της ζωής του. Η δεύτερη, όταν αναγκάστηκε να παραιτηθεί από την προεδρία των Χριστιανοδημοκρατών (CDU) διότι, μαζί με την παραίτηση, εξαφανίστηκε και η προοπτική να γίνει μια μέρα καγκελάριος της Γερμανίας.
Ο Σόιμπλε ήρθε σε επαφή με την πολιτική από νεαρή ηλικία καθώς ήταν γιος ενός τοπικού πολιτικού του CDU από το Φράιμπουργκ. Σπούδασε οικονομικά και έγινε δικηγόρος με διδακτορικό μέχρι που, το 1984, ο νεοεκλεγείς καγκελάριος Χέλμουτ Κολ, τον κάλεσε στη Βόννη. Λίγο αργότερα, έγινε επικεφαλής της ομοσπονδιακής καγκελαρίας και από αυτόν, περνούσαν πλέον όλα.
Το 1989, ο Σόιμπλε έγινε υπουργός Εσωτερικών της Γερμανίας με τα γεγονότα εκείνης της χρονιάς να λειτουργούν υπέρ του. Μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου έπαιξε καθοριστικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις για την επανένωση της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας (Δυτική Γερμανία) και της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας (Ανατολική Γερμανία).
Στις 12 Οκτωβρίου 1990, όμως, πυροβολήθηκε από έναν ψυχικά άρρωστο άνδρα σε μια προεκλογική συγκέντρωση. Παρέλυσε από τον τρίτο σπόνδυλο και κάτω και έκτοτε χρησιμοποιούσε αναπηρικό καροτσάκι. Τρεις μήνες μετά την απόπειρα δολοφονίας του, γύρισε στη δουλειά. «Δεν μπορώ να αλλάξω αυτό που συνέβη, αλλά όσο ζω, θα ζω».
Το σκάνδαλο δωρεών στο CDU και η δουλειά των ονείρων του
Το 1998, ο Σόιμπλε έγινε πρόεδρος του CDU. Ο καγκελάριος Χέλμουτ Κολ τόνισε επανειλημμένα ότι ήθελε τον Σόιμπλε διάδοχό του όμως κάτι τέτοιο, δεν έγινε. Προς το τέλος του 1999, έγινε γνωστό ότι κατά τη διάρκεια της θητείας του Κολ, είχαν γίνει παράνομες δωρεές στο κόμμα μέσω μυστικών τραπεζικοί λογαριασμών.
Λίγες εβδομάδες αργότερα, ο Σόιμπλε παραδέχτηκε ότι είχε λάβει 100.000 ευρώ (σε σημερινή ισοτιμία) για τους παράνομους λογαριασμούς του CDU από έναν έμπορο όπλων και παραιτήθηκε από πρόεδρος του κόμματος. Ήταν ένα «τεράστιο πλήγμα», δήλωσε ο Σόιμπλε σε συνέντευξή του στην ελβετική εφημερίδα Neue Zürcher Zeitung.
Τον Οκτώβριο του 2017, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε έγινε πρόεδρος του ομοσπονδιακού κοινοβουλίου της Γερμανίας. Συμβολικά, πρόκειται για τη δεύτερη υψηλότερη πολιτική θέση στη χώρα. Σε αυτόν τον ρόλο, έγινε σεβαστός ως ένας από τους καλύτερους ομιλητές του κοινοβουλίου λόγω της ευφυΐας του και της κατανόησης του γερμανικού τρόπου ζωής. Σύμφωνα με το DW, διηύθυνε τις συνεδριάσεις της Μπούντεσταγκ όπως κανένας άλλος.
Μάλιστα, ανάγκασε το ακροδεξιό κόμμα AfD να συμμορφωθεί με τις κοινοβουλευτικές συμβάσεις με έντονες αντιρρήσεις, επιπλήξεις και πρόστιμα. Ακόμα και η πρώην καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, δεν έμεινε ανεπηρέαστη από τις επιπλήξεις του. Ο Σόιμπλε, παρά τα σοβαρά προβλήματα υγείας του, παρέμεινε μια σημαντική φιγούρα στη γερμανική πολιτική σκηνή ακόμη και όταν επέστρεψε στη γερμανικό κοινοβούλιο ως τακτικός νομοθέτης μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2021.
Πώς τον γνώρισε η Ελλάδα και η Ευρώπη
Μπήκε τη ζωή μας με τον χειρότερο τρόπο, την εποχή των μνημονίων και, εκτός από τους Έλληνες, είχε δεχθεί κριτική για τη στάση του στη διαχείριση της οικονομικής κρίσης και όλα κράτη-μέλη, καθώς η αγαπημένη του λέξη, ήταν η «λιτότητα».
Ο Σόιμπλε πίεζε συνεχώς για αυστηρότερους ελέγχους και μέτρα ώστε να διατηρηθούν υπό έλεγχο τα κρατικά ελλείμματα ενώ το 2015, με μια αριστερή κυβέρνηση το τιμόνι της χώρας, έγινε ακόμα πιο αυστηρός. Υπενθυμίζουμε ότι ο τότε πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, είχε υποσχεθεί ότι θα καταργήσει τις επώδυνες περικοπές δαπανών και τις αυξήσεις φόρων που απαιτούσαν οι πιστωτές. Τι πρότεινε ο Σόιμπλε; Να βγει η Ελλάδα από το ευρώ για πέντε χρόνια (το περίφημο Grexit) με την Άνγκελα Μέρκελ να είναι αρνητική απέναντι σε αυτό.
«Οι Έλληνες είναι ένας σπουδαίος λαός, αλλά η Ελλάδα δεν είναι κράτος», υποστήριξε τότε ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, επικαλούμενος φράση του προέδρου της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ. Ο ίδιος, πάντως, είχε ήσυχη τη συνείδησή του για τις επιλογές του αφού το κίνητρό του ήταν να βοηθήσει και όχι να βλάψει τους Έλληνες. Αυτό, τουλάχιστον, υποστήριζε. Σε συνέντευξη του, μάλιστα, παραδέχθηκε ότι «η Ελλάδα πέτυχε πολλά. Και αυτό δείχνει ότι η δουλειά που έγινε δεν πήγε χαμένη».
Σε μία από τις καλύτερες στιγμές του (ή και όχι), είχε δηλώσει σε προεκλογική του συγκέντρωση πως «κάποια μέρα θα μου στήσουν μνημείο στην Ελλάδα, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης για τις μεταρρυθμίσεις που αναγκάστηκαν να κάνουν». Οι πιθανότητες να τον θυμόμαστε ως τον Σκρουτζ της ευρωπαϊκής πολιτικής και οικονομίας και να μην στηθεί ποτέ κάποιο μνημείο για εκείνον, πάντως, είναι περισσότερες.
