4 ιστορίες πίσω από τα φετινά Πούλιτζερ

Ζώντας στην Ελλάδα, το “καλά, εσύ θα πάρεις το Πούλιτζερ”’ έχει αποκτήσει με τα χρόνια μια αμιγώς ειρωνική χροιά. Μεταξύ μας άλλωστε, ξέρεις πολλούς unbiased Έλληνες δημοσιογράφους που θα μπορούσαν να κερδίσουν ένα Πούλιτζερ; Ή, για να μην είμαι άδικος (που δεν είμαι, αλλά λέμε), ξέρεις πολλές ιστορίες, ειδήσεις και γεγονότα που έχουν κερδίσει ένα σχετικό βραβείο στο παρελθόν;

Θα σε διευκολύνω. Όχι, δεν ξέρεις.

Με αφορμή την απονομή 21 βραβείων Πούλιτζερ για τη δημοσιογραφία, τα γράμματα και την μουσική τη Δευτέρα 15/4, το ΟΝΕΜΑΝ απομονώνει τέσσερις ιστορίες και τις παρουσιάζει κάτω από τον τίτλος εργασίας “Να ποιες δημοσιογραφικές δουλειές παίρνουν Πούλιτζερ το 2013”. Έστω, για να έχεις μια εικόνα την επόμενη φορά που θα κάνεις πλάκα με τον όρο.

Βreaking news όπως λέμε “Μακελειό σε ένα σινεμά του Κολοράντο”

20 Ιουλίου 2012. 12 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους και τουλάχιστον 58 τραυματίζονται όταν ένοπλος εισβάλλει σε αίθουσα των μούλτιπλεξ Century Aurora στο Κολοράντο, στην οποία παίζεται το ‘The Dark Knight Rises’ και ανοίγει πυρ αδιακρίτως. Το νεότερο θύμα του ήταν 6 ετών και το μεγαλύτερο 51.

Η επιτροπή των Πούλιτζερ απένειμε το βραβείο στην εφημερίδα Denver Post, για την εξαιρετική κάλυψη της μαζικής δολοφονίας, με εργαλεία όπως το Twitter, το Facebook, αλλά και ερασιτεχνικά βίντεο ή μαρτυρίες.

“Μακάρι η 20ή Ιουλίου να μην συνέβαινε ποτέ, αλλά συνέβη. Δεν θα μπορούσα να είμαι πιο περήφανος για την Denver Post για την εξαντλητική και δημιουργική κάλυψη του γεγονότος”, δήλωσε ο αρχισυντάκτης της εφημερίδας, Gregory Moore.

Η δουλειά της Denver Post άρχισε λεπτά μετά τους πρώτους πυροβολισμούς με συνεχείς ανανεώσεις του περιεχομένου της διαδικτυακά, αλλά και tweets ή ποσταρίσματα στο Facebook με εξελίξεις αλλά και βίντεο που μοιράστηκαν στα social media.

Ο 25χρονος κατηγορούμενος για την εκτέλεση, James Eagan Holmes, είναι φυλακισμένος και περιμένει ακόμα τη δίκη του, ενώ στις 12 Μαρτίου, κι αφού η υπεράσπισή του Holmes δεν είχε αποφασίσει αν θα επικαλεστεί κάποια ψυχική νόσο για το έγκλημα, ένας δικαστής του Colorado έλαβε ως δεδομένη τη δήλωση αθωότητάς του.

Να σημειωθεί ότι η Denver Post είχε κερδίσει ακριβώς το ίδιο Πούλιτζερ και το 1999, μετά το μακελειό στο γυμνάσιο του Columbine με 12 μαθητές και έναν καθηγητή, νεκρούς.

Όταν η Wal-Mart ‘λάδωσε’ το δρόμο της ως το Μεξικό (και πιο νότια)

Ο David Barstow και η Alejandra Xanic von Bertrab είναι οι δημοσιογράφοι των NYT που έφεραν στη δημοσιότητα το σκάνδαλο της Wal-Μart και κέρδισαν το βραβείο καλύτερης δημοσιογραφικής έρευνας.

Άνθρωποι της Wal-Mart, εν γνώσει –όπως αποκαλύφθηκε- του CEO του κολοσσού, δωροδοκούσαν ανθρώπους-κλειδιά στο Μεξικό ώστε η εταιρία να αρχίσει να επεκτείνεται με τα λιγότερα δυνατά κόστη προς τον Νότο από το 2005. Κι όταν λέμε Νότο, δεν μιλάμε μόνο για το Μεξικό, αλλά all the way ως την Βραζιλία.

“Ξεκινήσαμε τον Μάιο του 2011 και συνεχίσαμε να δουλεύουμε το ρεπορτάζ για 19 μήνες!”, αποκάλυψε στον The Reporter η von Bertrab, σε μια περίοδο που κανείς από το περιβάλλον τους δεν ήξερε την υπόθεση για την οποία δουλεύουν. Όπως καταλαβαίνεις, κάτι τέτοιο δεν θα ήταν καθόλου ασφαλές.

Η έρευνα των Barstow και von Bertrab έφερε στο φως πληρωμές της Wal-Mart (σε μετρητά παρακαλώ) ύψους 24 εκατομμυρίων δολαρίων για να αποκτήσει κάτω από το τραπέζι άδειες για ανοικοδόμηση των κτιρίων της, αλλά και ασυλία γύρω από πιθανές περιβαλλοντικές ζημιές που θα προκαλέσει χτίζοντας σε σημεία που απλά ΔΕΝ επιτρέπεται.

Πέρασαν απαρατήρητοι και δούλεψαν με χειρουργική ακρίβεια, ξεσκεπάζοντας το σκάνδαλο μέσα από τόνους ενδο-εταιρικής ηλεκτρονικής αλληλογραφίας που ανέλυσαν.

Άμεσο αποτέλεσμα του ρεπορτάζ ήταν να επιληφθεί του θέματος η αμερικανική δικαιοσύνη, η οποία πήγε την υπόθεση ένα βήμα μακριά. Οι δωροδοκίες επαληθεύτηκαν, αλλά η Wal-Mart αντιμετωπίζει έξτρα κατηγορίες για φοροδιαφυγή και ξέπλυμα χρήματος στο Μεξικό.

Στην τελευταία τους αποκάλυψη σχετικά, οι ρεπόρτερ κατέδειξαν πώς η Wal-Mart ‘λάδωσε’ με 200.000 δολάρια τους κατάλληλους ανθρώπους για να καταφέρει να χτίσει ένα κατάστημα δίπλα στις πυραμίδες της πόλης Teotihuacan, που αποτελεί νούμερο ένα τουριστικό προορισμό του Μεξικό.

Διεθνές ρεπορτάζ και διαφθορά made in China

Αν αναρωτιέσαι, οι New York Times κατέκτησαν συνολικά 4 Πούλιτζερ στη φετινή απονομή. Το Πούλιτζερ για κορυφαίο διεθνές ρεπορτάζ (μαζί με το συμβολικό ποσό των 10.000 δολαρίων) πήγε στα χέρια του David Barboza που δημοσιοποίησε την διαφθορά στα υψηλά κλιμάκια της κινεζικής κυβέρνησης. Με άλλα λόγια, οι συγγενείς του πρώην πρωθυπουργού Wen Jiabao βρέθηκε πως διατηρούν κρυφές περιουσίες δισεκατομμυρίων και αγνώστου προελεύσεως δολαρίων.

O Barboza έκανε την αποκάλυψη τον καιρό που χρημάτιζε επικεφαλής των New York Times στη Σανγκάη, ενώ μόλις η ιστορία για τις τεράστιες περιουσίες των συγγενών του Jiabao είδε το φως της δημοσιότητας, οι κινεζικές αρχές μπλόκαραν επ’ αόριστον τόσο την αγγλική όσο και την κινέζικη online έκδοση των NYT.

Στο εκπληκτικό κομμάτι που του χάρισε το Πούλιτζερ, ο Barboza αναφέρει χαρακτηριστικά: “Η μητέρα του Jiabao ήταν δασκάλα στη βόρεια Κίνα. Ο πατέρας του ήταν κτηνοτρόφος και όπως ο ίδιος ο πρώην πρωθυπουργός είχε δηλώσει σε μια ομιλία του, μεγάλωσε σε μια φοβερά φτωχή οικογένεια”.

Αυτό που ήθελε να πει ο Barboza περικλείεται ικανοποιητικά στα αποτελέσματα της έρευνάς του και σε μια ακόμα πιο σχετική παράγραφο του άρθρου του: “Πολλοί συγγενείς του Jiabao, όπως ο γιος, η κόρη και ο μικρότερος αδερφός του απέκτησαν περιουσία ύψους 2.7 δισεκατομμυρίων δολαρίων, κατά τη διάρκεια της πρωθυπουργίας του που διήρκεσε 10 χρόνια και ολοκληρώθηκε τον Μάρτιο του 2013”.

Τι δεν καταλαβαίνεις; Κινέζικα τα γράφει ο Barboza;

Μια εικόνα, εκατομμύρια λέξεις

Σε ένα από τα πιο ‘εμπορικά’ βραβεία Πούλιτζερ, αυτό της καλύτερης φωτογραφίας, που λογικό κι επόμενο είναι να πλασάρεται πιο μαζικά στα παγκόσμια media απ’ ό,τι ιστορίες σαν αυτή της Wal-Mart, νικητής αναδείχτηκε ο μπαρουτοκαπνισμένος Javier Manzano. Για αυτήν τη φωτογραφία:

Τι βλέπουμε; Μερικές ωραιότατες τρύπες από σφαίρες που αφήνουν λίγο φως να μπει στο κρησφύγετο δύο Σύριων ανταρτών. Οι δυο τους, σε θέση ελεύθερου σκοπευτή περιμένουν τη σωστή στιγμή να τραβήξουν τη σκανδάλη, πάνω από μια πολυπληθή γειτονιά.

Η φωτογραφία τραβήχτηκε στις 28 Οκτωβρίου 2012.

(Σχόλια και προτάσεις για τα δικά σας Πούλιτζερ στο @illanastasiadis)