ΠΡΟΣΩΠΑ

Ο Κωνσταντίνος Βήτα και ο Νίκος Πατρελάκης σε μια βόλτα στην ιστορία του ήχου τους

Έτσι ορίζουν το Neapoly, ένα ορχηστρικό ηλεκτρονικό άλμπουμ που περιέχει συνθέσεις και των δύο. Εν μέρει είναι απότοκο της πανδημίας και τώρα θα το παρουσιάσουν ζωντανά στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ.

Σε ένα νέο άλμπουμ; Σε μία online συναυλία; Δεν γνώριζε ούτε ο ένας ούτε ο άλλος πού θα κατέληγε -αν δηλαδή θα κατέληγε κάπου- η δημιουργική διαδρομή που είχαν μόλις ξεκινήσει να ακολουθούν από κοινού μεν, μακριά ο ένας από τον άλλο δε, τις πρώτες μέρες του πρώτου lockdown.

«Νομίζω πως ξεκίνησε μέσα από μια τηλεφωνική επικοινωνία που είχαμε και λέγαμε μήπως φτιάξουμε μια διαδικτυακή συναυλία με καινούργια κομμάτια» θυμάται σήμερα ο Κωνσταντίνος Βήτα και ο Νίκος Πατρελάκης επιβεβαιώνει. «Η αρχική ιδέα ήταν για μια online συναυλία. Ξεκινήσαμε να συνθέτουμε με αλληλογραφία, ανταλλάζαμε μουσικά μέρη και ήχους, συζητούσαμε για τη βάση μας, τη μία ή την άλλη κατεύθυνση που θα κοιτάξουμε. Δουλέψαμε λίγο στο στούντιο το καλοκαίρι που ακολούθησε» λέει, εννοώντας το πρώτο «αθώο» καλοκαίρι της πανδημίας, και «τότε ήταν που αποφασίσαμε πως αυτό που ετοιμάζαμε ήταν ένα κοινό μας άλμπουμ.

Ύστερα ακολούθησε ο δεύτερος αποκλεισμός, ακόμη πιο δύσκολος από τον πρώτο, με εμάς αυτή τη φορά στη φύση, ο Κωνσταντίνος στην Κορινθία και εγώ στην Επίδαυρο. Εξοπλισμένοι και οι δύο με φορητά μηχανήματα, συνεχίσαμε την ανταλλαγή μουσικών ιδεών και θεμάτων, καταλήγοντας στην τελική λίστα των κομματιών που θα αποτελούσε το άλμπουμ. Ακολούθησαν μήνες στο στούντιο, αλλάζοντας, αναιρώντας, προσθέτοντας και αφαιρώντας».

Το αποτέλεσμα αυτής της διετούς αλληλεπίδρασης, εκ του σύνεγγυς ή εξ αποστάσεως, είναι τα 12 κομμάτια που απαρτίζουν το Neapoly, δηλαδή την υλοποίηση ενός κοινού ονείρου των δύο παλιών γνώριμων: να μοιραστούν την αμοιβαία αγάπη τους για την ηλεκτρονική μουσική, έχοντας σαν βάση, ειδικά στην αρχή της όλης δημιουργικής διαδικασίας, να κινηθούν πάνω σε κυκλώματα arpeggiator, τα οποία «εμφανίστηκαν σε κάποια αναλογικά συνθεσάιζερ τέλη δεκαετίας του ’60 και ελάχιστα γκρουπ της εποχής άρχισαν να τα χρησιμοποιούν για να αποκτήσουν μουσικές ακολουθίες που ήταν αδύνατο να παιχτούν με το χέρι», λέει ο Κωνσταντίνος Βήτα. «Είναι ένας μουσικός δρόμος που δεν ξεπεράστηκε ποτέ στην ηλεκτρονική μουσική, παραμένει πάντα έμπνευση». 

«Η μουσική του Neapoly περιλαμβάνει και τους δύο μας ως ψυχή και καρδιά»

Για τον Νίκο Πατρελάκη το ταξίδι στις καταβολές της electronica ήταν περιήγησης αλλά και εξερεύνησης: «Θυμηθήκαμε με τον Κωνσταντίνο αυτά που μας ενώνουν μουσικά. Εντοπίσαμε και ορίσαμε τους μουσικούς μας αταβισμούς, χαραγμένους στο DNA μας από τον Eno, τους Kraftwerk, από τα νιάτα μας ακόμη, τους βάλαμε σε μία άκρη να φωτίζουν για να δώσουμε χώρο στο μουσικό μας παρόν που έχει έτσι κι αλλιώς το μεγαλύτερο σώμα και τη μεγαλύτερη ανάγκη να εκφραστεί. Έμεινε στο Neapoly το προσφιλές και το γνώριμο από αυτή τη βόλτα στην ιστορία του ήχου μας». 

Αλλά και στο παρόν και το μέλλον αυτού που ορίζουν ως ήχο τους, μέσα από μία διαρκή και -το σημαντικότερο- οργανική δημιουργική εγρήγορση με κατεύθυνση πάντα προς τα εμπρός. «Σίγουρα με ενδιαφέρει το απολύτως σύγχρονο και άγνωστο το οποίο και αναζητώ, όχι μόνο στην τέχνη» λέει ο Νίκος Πατρελάκης, θεωρώντας τον εαυτό του ως συνείδηση σε εξέλιξη.

«Ποτέ δεν υπήρξε εξέλιξη σε ασφαλή και γνώριμα περιβάλλοντα» τονίζει. «Αυτό ως προσωπική προδιάθεση για την καθημερινότητά μου. Καλλιτεχνικά δεν με ενδιαφέρει τόσο να είμαι ενημερωμένος, όσο με ενδιαφέρει να είμαι γνήσιος και αληθινός σε σχέση με εμένα και να κατέχω το λεξιλόγιο της κάθε εποχής για να εκφραστώ».

Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Κωνσταντίνος Βήτα: «Έχω μια αίσθηση πως είναι η μουσική μου όταν τη φτιάχνω αλλά δεν έχω άποψη για το πώς τη νιώθουν και τι σκέφτονται αυτοί που ακούνε τη μουσική μου. Αν ο Βαν Γκογκ για παράδειγμα σκεφτόταν τις τάσεις στο Παρίσι δεν θα είχε δημιουργήσει το έργο που έκανε, το ίδιο ισχύει και για τον Πόλοκ, τον Γουόρχολ, τον Γκογκέν, νομίζω όλα είναι εσωτερικοί συνδυασμοί που συμβαίνουν μέσα στον καλλιτέχνη, είναι ο τρόπος που συνδέεσαι με την πραγματικότητα, ο τρόπος που συνδέεσαι με τον εαυτό σου, με αυτό που πιστεύεις, αυτό νομίζω είναι που σε κατευθύνει».

«Είναι το άθροισμά μας από την πολύμηνη συνύπαρξή μας στο στούντιο»

Κωνσταντίνος Βήτα, Νίκος Πατρελάκης: Neapoly, 17, 18, 19, 20 Μαρτίου 2022 στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ (φωτογραφία: Κώστας Κατριός)

Οι συνδημιουργοί του Neapoly θα το παρουσιάσουν ζωντανά στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ, δύο χρόνια μετά τη συνεργασία τους στο έργο Ο κόσμος είναι ένας. Τότε αντλούσαν έμπνευση από τα ποιήματα του Γιάννη Ρίτσου. «Ήταν η πηγή, και αυτό οριοθετούσε τον καμβά της σύνθεσης. Υπήρχε μια ιστορία σε κάθε ποίημα, ένα συγκεκριμένο γεγονός και αυτό ακολουθούσαμε. Υπήρχε το ποίημα, η προσωπικότητα του ποιητή» λέει ο Κωνσταντίνος Βήτα, ενώ τώρα η νέα τους συνύπαρξη οδήγησε σε «ένα ορχηστρικό έργο που περιέχει συνθέσεις και των δύο μας. Είναι κάτι που δημιουργήσαμε μεταξύ μας οπότε είναι μια διαφορετική συνθήκη».

Ένα αλλιώτικο εγχείρημα που το διαφοροποιεί, σύμφωνα με τον Νίκο Πατρελάκη, «ο ήχος του αποτελέσματος. Είναι το άθροισμά μας από την πολύμηνη συνύπαρξή μας στο στούντιο. Η μουσική του Neapoly περιλαμβάνει και τους δύο μας ως ψυχή και καρδιά».

Όπως και την προηγούμενη φορά που βρέθηκαν μαζί επί σκηνής (έχοντας, δύο χρόνια νωρίτερα, συνεργαστεί και για το εκστατικό reunion των Στέρεο Νόβα στο ξέφωτο του Πάρκου Σταύρος Νιάρχος) καίριο ρόλο στις συναυλίες θα παίξει η οπτική διάσταση του όλου εγχειρήματος. Ο Νίκος Πατρελάκης μαζί με τον συνεργάτη του Κώστα Κατριό άρχισαν να μαζεύουν τα υλικά των βίντεο το καλοκαίρι μετά τη λήξη του πρώτου αποκλεισμού, ταξιδεύοντας στην Πελοπόννησο, την Αιτωλοακαρνανία, την Ήπειρο και τη δυτική Μακεδονία, και απαθανατίζοντας «καινούργιες, για τους φακούς μας, εικόνες υπέροχης ελληνικής φύσης, με ελάχιστο ανθρώπινο στοιχείο λόγω απαγορεύσεων στον τουρισμό.

Ορίζοντες από θάλασσες, κάμπους και βουνά, τα οποία στη συνέχεια απέκτησαν οργανικά στρώματα από ψηφιακούς κόσμους και αντικείμενα, σε μια εξπρεσιονιστική συζήτηση με τη φύση, πιστά στον ηλεκτρονικό ήχο του Neapoly».

Τόσο το άλμπουμ καθαυτό όσο και τα βίντεο που θα συνοδεύσουν τη συναυλιακή του εκδοχή ολοκληρώθηκαν στις αρχές του 2022, ενώ μέσα στη χρονιά το Neapoly θα κυκλοφορήσει πρώτα ψηφιακά και μετά σε φυσικά φορμά, δηλαδή λίγα αριθμημένα βινύλια και CD, έχοντας «αποφασίσει από την αρχή με τον Κωνσταντίνο πως θα παράγουμε το project μόνοι μας και θα το κυκλοφορήσουμε ανεξάρτητα, οπότε αυτό εξελίσσεται σταδιακά ώστε να μπορούμε να το υποστηρίξουμε τόσο οικονομικά όσο και ως διαδικασία».

Κύριοι, θα είχατε σήμερα στα χέρια σας αυτό το άλμπουμ αν η ζωή τα τελευταία δύο χρόνια στην Ελλάδα και τον κόσμο είχε κυλήσει έξω από το πλαίσιο της πιο καθοριστικής της συνθήκης; Μήπως δηλαδή το Neapoly είναι πρώτα και κύρια απότοκο της πανδημίας;

Για τον Κωνσταντίνο Βήτα όχι και τόσο: «Όλο αυτό είχε ένα μουσικό κίνητρο και δεν ήταν τόσο η πανδημία. Οι περιστάσεις προσωπικά δεν με εμπνέουν να γράψω μια συγχορδία και γενικότερα να συνθέσω. Μπορεί να είχε αν έγραφα στίχους για κάποιο τραγούδι, αλλά το Neapoly είναι ένα ορχηστρικό έργο».

Για τον Νίκο Πατρελάκη μάλλον ναι: «Το Neapoly δημιουργήθηκε ως αντίδοτο ενάντια στις συνθήκες που δημιούργησε η πανδημία. Ήταν το αποτέλεσμα της διάθεσης μας για επικοινωνία, δημιουργική εγγύτητα, συνύπαρξη. Ένας κοινός μας μικρόκοσμος, συναισθηματικά ασφαλής, που υπήρχε παράλληλα με όλο το παράλογο που συνέβαινε».

Και συμβαίνει ακόμη, εδώ που τα λέμε.

Neapoly
17, 18, 19, 20 Μαρτίου 2022
Ώρα έναρξης: 20.30 (Κυριακή: 19.30)
Εναλλακτική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής
Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ)