
4 ρέματα της Αθήνας που παραμένουν ανοιχτά και αξίζει να περπατήσεις
Από τη Νέα Χαλκηδόνα και το Χαλάνδρι μέχρι το Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας, ρέουν ακόμη ελεύθερα κάποια από τα ρέματα του Λεκανοπεδίου. Είναι η ώρα να τα γνωρίσουμε.
- 8 ΣΕΠ 2025
Σύμφωνα με μελέτη του ΕΜΠ, πριν από έναν περίπου αιώνα, τα ανοιχτά ρέματα στο Λεκανοπέδιο είχαν μήκος 1.280 χλμ. και πάνω από 700 μικρά και μεγάλα παρακλάδια, χειμάρρους, ποτάμια, ρυάκια. Σήμερα, η φυσική ροή αυτών των υδάτων επιβιώνει σε μόλις 430 χλμ. – όλα τα υπόλοιπα έχουν εξαφανισθεί κάτω από την άσφαλτο και τις πολυκατοικίες. Νερά τα οποία είχαν κάποτε μυθικές ιδιότητες για τους Αθηναίους και σήμερα έχουν απαξιωθεί πλήρως, με ελάχιστες μόνο εξαιρέσεις.
Αυτές οι εξαιρέσεις δείχνουν τον δρόμο, στον καιρό της κλιματικής αλλαγής και των σαρωτικών πλημμυρών.
Αλλά και σε περιόδους του χρόνου όπως είναι η τωρινή, όσο ο ήλιος λάμπει και καλεί για εξορμήσεις, τα ανοιχτά ρέματα της Αττικής προσφέρονται για βόλτα. Κρύβουν απίστευτη ομορφιά, εάν γνωρίζεις πού πρέπει να ψάξεις περπατώντας. Πουλιά υπό εξαφάνιση, πυκνή βλάστηση, ακόμη και άγρια ζώα. Για το ότι μένουν ακάλυπτα και δεν έχουν παραδοθεί (με fast track διαδικασίες) στις μπουλντόζες, πρέπει να ευγνωμονούμε τις τοπικές ομάδες κατοίκων οι οποίες διαχρονικά αγωνίζονται για την προστασία των ρεμάτων, γνωρίζοντας ότι πέρα από πολύτιμα οικοσυστήματα είναι και σωτήρια σε επίπεδο πλημμύρας.
Τι μπορούμε να κάνουμε από πλευράς μας; Αρχικά, να τα γνωρίσουμε με μια απολαυστική βόλτα.
Ρέμα Χαλανδρίου
Έπειτα από την πρόσφατη ανάπλαση που ολοκλήρωσε ο Δήμος Χαλανδρίου, παραδόθηκε προς χρήση η παραρεμάτια διαδρομή: ένας πεζόδρομος που ενώνει το κέντρο του Χαλανδρίου με τον Συνοικισμό και τη νέα πλατεία του Αδριάνειου Υδραγωγείου, με ενδιάμεσους χώρους πρασίνου και σημεία στάσης, όπως ακριβώς είχε οριστικοποιηθεί η ανάπλαση κατόπιν πολύμηνης διαβούλευσης με τους κατοίκους. Ακόμη ένας λόγος, δηλαδή, για βόλτα στο αστικό ρέμα που διασχίζει το Χαλάνδρι, πέρα από τις (κατά βάση δωρεάν) εκδηλώσεις που φιλοξενούνται στο Φεστιβάλ Ρεματιάς αυτή την περίοδο.
Ρέμα Πικροδάφνης
Προσπάθειες μπαζώματος και οριοθέτησης, αυθαιρεσίες και προσφυγές πολιτών στα δικαστήρια. Παρά την περιπέτεια που έχει περάσει, το ρέμα Πικροδάφνης παραμένει από τα ελάχιστα φυσικά «ζωντανά» ρέματα στο Λεκανοπέδιο, με πλούσια βιοποικιλότητα στις όχθες και τις παραρεμάτιες περιοχές. Συγκεκριμένα, από το σύνολο των περίπου 9 χλμ., τα 6 χλμ διατηρούν ακόμη τη φυσική του κοίτη και παρά την υποβάθμιση κρύβει σημεία με πυκνή βλάστηση και αίσθηση εξόρμησης από το κλεινόν άστυ, ειδικά στα σημεία πλησίον της κοίτης του ρέματος (Ηλιούπολη).
Ρέμα Ποδονίφτη
Απ’ αυτό το ρέμα που ανέκαθεν διέτρεχε το Λεκανοπέδιο (από τη μονή Πεντέλης ως τη Φιλοθέη), επιβιώνουν σήμερα ακάλυπτα συγκεκριμένα μόνο σημεία, το πιο εντυπωσιακό απ’ τα οποία βρίσκεται στη Νέα Χαλκηδόνα. «Είναι ένα ζωντανό ποτάμι, ένα φυσικό μνημείο ζωής και μνήμης», διαμηνύουν οι κάτοικοι της περιοχής που υπερασπίζονται την επαναφορά όλης της φυσικής κοίτης και την οικολογική αποκατάσταση του ρέματος που στην ουσία αποτελεί παρακλάδι του Κηφισού. Μπορείτε να ακολουθήσετε τη σχετική διαδρομή που προτείνεται στο Wikiloc.
Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας
Ακόμη μια περίπτωση ανοιχτού ρέματος που απειλήθηκε με εγκιβωτισμό αλλά σώθηκε χάρη στην παρέμβαση κατοίκων και περιβαλλοντικών οργανώσεων. Το Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας στην «περιφέρεια» του Λεκανοπεδίου αποτελεί έναν πραγματικό θησαυρό: ένα σημαντικό οικοσύστημα όπου έχουν καταγραφεί πάνω από 150 είδη πουλιών, πολλά από τα οποία είναι απειλούμενα. Η Κίνηση πολιτών για την προστασία και ανάδειξη του συγκεκριμένου ρέματος έχει προβεί στην ψηφιακή χαρτογράφηση περιπατητικών διαδρομών παράλληλα του ρέματος, από την Παιανία ως τα Σπάτα και την Αρτέμιδα.
Ακολουθήστε το OneMan στο Google News και μάθετε τις σημαντικότερες ειδήσεις.