Είμαστε Αστρόσκονη – Μια κοσμική εμπειρία στα καθίσματα του Πλανηταρίου
Τα νέας γενιάς προβολικά και ηχητικά συστήματα που εγκαταστάθηκαν στην αίθουσα του Πλανητάριου εγκαινιάζονται με μια παράσταση-εμπειρία με τη φωνή του Διονύση Σιμόπουλου και τη μουσική του Βαγγέλη Παπαθανασίου.
- 1 ΝΟΕ 2023
«Ένας μεγάλος αστρονόμος είχε πει κάποτε ότι ο άνθρωπος είναι το μέσο για το σύμπαν να γνωρίσει τον εαυτό του – και ίσως αυτό να αποτελεί τον καλύτερο προσδιορισμό μας». Το γνωμικό που αναφέρεται είναι του Carl Sagan, αλλά η φωνή που το μεταφέρει αντηχώντας με υποβλητικό, σχεδόν ιερατικό τρόπο μέσα στη σκοτεινή αίθουσα του Πλανηταρίου είναι του Διονύση Σιμόπουλου. Πρώτη φορά, τα λόγια του σπουδαίου Έλληνα αστροφυσικού που είχε διατελέσει για 40 χρόνια πρόεδρος του Ιδρύματος Ευγενίδου, ακούγονται από τα ηχεία του θόλου σε παράσταση.
Και αυτό διότι δεν πρόκειται για μια απλή παράσταση, αλλά για μια παραγωγή-ορόσημο, μια εμπειρία η οποία ξεφεύγει απ’ τα ξεκάθαρα εκπαιδευτικά πλαίσια που ορίζουν τις παραστάσεις στο Πλανητάριο, όπως πιθανότατα θυμάται όποιος υπήρξε μαθητής σε σχολείο της Αθήνας. Το Είμαστε Αστρόσκονη, όπως είναι ο τίτλος της παράστασης, αποτέλεσε όραμα των Διονύση Σιμόπουλου και Βαγγέλη Παπαθανασίου – ένα κοινό έργο στο οποίο είχαν συμφωνήσει από το 2006 (μετά τη βράβευση του Παπαθανασίου στο Πλανητάριο) και δούλεψαν από κοινού εντατικά μετά το 2020, ο ένας όσον αφορά σε σενάριο-σκηνοθεσία, ο άλλος σε μουσική επένδυση.
Ο θάνατος του Παπαθανασίου την άνοιξη του 2022 λειτούργησε σαν «καμπανάκι» για τον Σιμόπουλο ώστε να επισπεύσει τις διαδικασίες για την ολοκλήρωση. Τραγική ειρωνεία, το τέλος του Σιμόπουλου ήρθε δύο μέρες αφότου είχε ολοκληρώσει το μοντάζ. Σε τηλεφωνική επικοινωνία με το OneMan, ο διευθυντής του Πλανητάριου παραθέτει το χρονικό των γεγονότων ώστε να φτάσουμε στο τελειωμένο αποτέλεσμα που προβάλλεται τώρα στον υπερσύγχρονο θόλο, εν απουσία των δύο δημιουργών του.
«Ήμασταν ήδη σε συνεννόηση με τους επί χρόνια συνεργάτες του Βαγγέλη Παπαθανασίου, τον Φιλίπ Κολονά και τον Φρεντερίκ Ρουσό, και τους αναθέσαμε να προσαρμόσουν επάνω στις ενότητες της ταινίας τα πιο ταιριαστά αποσπάσματα των συνθέσεων που είχε ετοιμάσει ο Παπαθανασίου για το έργο, βάσει και της συνομιλίας που είχαν οι δυο τους αυτά τα χρόνια». Κατόπιν, επάνω στο τελικό υλικό, η ομάδα παραγωγής του Πλανηταρίου πρόσθεσε αποσπάσματα από αφηγήσεις του Σιμόπουλου. «Ενώ θέλαμε να τον ηχογραφήσουμε, ήταν δύσκολο λόγω της κατάστασης της υγείας του».
Το αποτέλεσμα είναι μια παράσταση-βουτιά στη χαοτική ομορφιά του σύμπαντος και τη θέση των ανθρώπινων όντων μέσα σε αυτό.
Είμαστε Αστρόσκονη
«Εικόνες αναμνήσεων», χαρακτήρισε ο Μάνος Κιτσώνας τα στιγμιότυπα αυτής της παράστασης. Στον υποβλητικό θόλο που έχει την ικανότητα να σε κάνει να νιώθεις ότι έχεις βουτήξει σε μια άλλη, παράλληλη πραγματικότητα, παρακολουθούμε 10 διαδοχικά κεφάλαια από το χρονολόγιο του σύμπαντος (με ισόποσες συνθέσεις από τον Vangelis), κεφάλαια τα οποία στηρίζονται σε απεικονίσεις από τηλεσκόπια και αναλύσεις δεδομένων – τη γέννηση του ηλιακού συστήματος και το ταξίδι εξερεύνησης του διαστήματος, για παράδειγμα.
Πρόκειται για ορόσημα που διατρέχουν δισεκατομμύρια χρόνια ιστορίας. Όπως τα μικροσκοπικά μόρια της αστερόσκονης τα οποία συνθέτουν την ανθρώπινη ύλη, κατά το διάσημο ρητό του Σιμόπουλου.
Μέσα στην αίθουσα, είναι στιγμές που τα ερεθίσματα σε κατακλύζουν. Ο βόμβος, το εκτυφλωτικό φως στις εκρήξεις, οι επικές συνθέσεις του Παπαθανασίου. «Η παράσταση αυτή θα εντυπωθεί περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη στο κοινό μας, πιστεύω», αναφέρει ο διευθυντής του Πλανητάριου, «είναι μια παράσταση διαφορετική από τις άλλες, διότι είναι πιο αφαιρετική: δεν ακολουθεί τη δομή των εκπαιδευτικών παραγωγών που έχει γνωρίσει το κοινό στον θόλο του Πλανητάριου. Εντούτοις, με τη σοφία στον λόγο του Σιμόπουλου, το αποτέλεσμα καταλήγει να είναι πιο διεισδυτικό και ουσιώδες, χωρίς πολλά λόγια».
«Εκτός αυτού, είναι η πρώτη παράσταση με το καινούργιο σύστημα που εγκαταστήσαμε στην αίθουσα. Και οι βελτιώσεις, να επισημάνουμε, δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά ο τρόπος να αποτυπώσουμε εντονότερα το περιεχόμενο στον επισκέπτη, προκειμένου να είναι μεγαλύτερη η αφομοίωση και τελικά η μάθηση».
Τελευταία αναβάθμιση στη σκοτεινή αίθουσα του Νέου Ψηφιακού Πλανητάριου είχε γίνει το 2017, ενώ τώρα εγκαταστάθηκαν προβολείς τέταρτης γενιάς, πράγμα το οποίο εκτοξεύει την ευκρίνεια (ανάλυση 7,5Κ) και το φάσμα φωτεινότητας. Παράλληλα, αναβαθμίστηκε το software και προστέθηκαν ασύρματα ακουστικά. Αλλά αυτό που κάνει πιο σαρωτική την αίσθηση της παράστασης είναι τα ηχητικά συστήματα, που μετατρέπουν την παράσταση σε βίωμα κοντινό της πραγματικότητας.
Η αλλαγή αυτή είναι και το επιστέγασμα για τα 20 χρόνια ιστορίας του Πλανητάριου.
***INFO
Είμαστε Αστρόσκονη
Ηλικίες 10+
Διάρκεια: 40′
Προβολές: Τετάρτη-Κυριακή
Περισσότερες πληροφορίες εδώ.
