Ένα απόγευμα στα ανοιχτά γήπεδα πετάνκ στο Πεδίον του Άρεως
Κάθε απόγευμα, πολλά και διαφορετικά άτομα δίνουν ραντεβού στα γήπεδα της Πέτα, δοκιμάζοντας τον εαυτό τους στο σημάδι. Κάναμε και εμείς το ίδιο, γνωρίζοντας από κοντά τον πρόεδρο και τους παίκτες του συλλόγου.
- 12 ΟΚΤ 2025
Μα καλά, αναρωτιέμαι όπως παρατηρώ πίσω από τις φυλλωσιές του πάρκου τους παίκτες να συγκεντρώνονται ευλαβικά πριν τη ρίψη ζυγίζοντας ξανά και ξανά την κίνηση του χεριού τους – πόσο δύσκολο μπορεί να είναι το να πετάξεις μια μεταλλική σφαίρα σε μέγεθος πορτοκαλιού μερικά μέτρα μακριά, με σκοπό να καταλήξει όσο το δυνατόν κοντινότερα στον στόχο;
Ο παίκτης, του οποίου είναι εκείνη την ώρα η σειρά, παραμένει με ελαφρώς λυγισμένα γόνατα και το βλέμμα στον στόχο. Κρατάει την «μπούλα» κρυμμένη στο εσωτερικό της παλάμης του, ανατείνοντας αργά και σταθερά το χέρι του σε ευθεία κίνηση μέχρι το ύψος των ώμων, σαν εκκρεμές. Σημαντική λεπτομέρεια, όλες οι ρίψεις στο πετάνκ πραγματοποιούνται με το εσωτερικό του χεριού στραμμένο προς το έδαφος και όχι π.χ. όπως συνηθίζουμε να πετάμε μια μπάλα στον αέρα. Μια λεπτομέρεια που διασφαλίζει καλύτερο έλεγχο στην τροχιά αλλά και την προσγείωση της μπούλας επάνω στα χαλίκια.
Η τέχνη τελικά του πετάνκ δεν έγκειται στο πώς πετάς, αλλά στο πώς αφήνεις τις μπούλες από πάνω σου, σαν να ήταν προέκταση του κορμιού σου.
Φαίνεται ότι πέτυχα σε καλό momentum την ομάδα.
H μπούλα φεύγει ευθύβολα από το χέρι του νεαρού Φαργαλί και χτυπάει καρφί, με καλό ανάποδο φάλτσο, την μπούλα των αντιπάλων, παίρνοντας τη θέση εκείνης δίπλα στο πολυπόθητο «κοσονέ» (το ξύλινο μπαλάκι που ορίζει τον στόχο σε κάθε αγώνα πετάνκ).
Η απότομη κρούση προκαλεί μερικές σπίθες στο έδαφος, όσο επιφωνήματα ενθουσιασμού απλώνονται ανάμεσα στον κόσμο που παρακολουθεί τον αγώνα εκείνη την ώρα. Και αντίπαλοι συνεχάρησαν τον παίκτη για τη ρίψη, δείχνοντας ένα κλίμα ευγενούς άμιλλας που σπάνια συναντάς στον χώρο του πετάνκ. Ο νεαρός Αιγύπτιος είχε πετύχει το λεγόμενο «καρό», ένα χτύπημα υψηλής ακριβείας που αποτελεί εν ολίγοις το «δισκοπότηρο» του αθλήματος, όπως μου εξηγεί ο Δημήτρης Μαρίνος βλέποντας την απορία ζωγραφισμένη στο πρόσωπό μου.
Πρόεδρος αλλά πολύ περισσότερο «ψυχή» του συλλόγου Πέτα που εδρεύει στο Πεδίον του Άρεως, ο Δημήτρης χαίρεται να μυεί νέο κόσμο στο πετάνκ, ένα άθλημα το οποίο κατάγεται από τη Γαλλία και συμπεριλαμβάνεται εύκολα στα πιο ράθυμα που υπάρχουν παγκοσμίως σε επίπεδο πρωταθλητισμού – τόσο ράθυμο που και το μάζεμα στις μπούλες από το έδαφος γίνεται με έναν ειδικό τηλεσκοπικό μαγνήτη, για να μη σκύβουν οι παίκτες.
Η ιστορία λέει ότι το ιδιαίτερο αυτό άθλημα ακρίβειας καθιερώθηκε από σύμπτωση, όταν γύρω στο 1910 ένας παλιός παίκτης της Προβηγκίας εμφάνισε ρευματισμούς και αδυνατούσε πλέον να τρέξει για να πετάξει με φόρα τις μεταλλικές μπούλες, όπως συνηθιζόταν ως τότε.
Και έτσι γεννήθηκε το πετάνκ – από το γαλλικό “pieds tanqués”, που σημαίνει πόδια καρφωμένα. Ένα λαϊκό στην ουσία άθλημα, το οποίο παραδοσιακά παίζεται σε εξωτερικό χώρο, σε γήπεδα με χώμα και χαλίκι, χωρίς αυστηρές προδιαγραφές. Η φυσική τυχαιότητα είναι κομβική παράμετρος του αθλήματος.
Στη συνέχεια, ο ίδιος επιχειρεί να με εισάγει στην ευρύτερη φιλοσοφία των χτυπημάτων στο πετάνκ. «Υπάρχουν τρεις διαφορετικοί ρόλοι: πρώτον, ο σουτέρ, του οποίου ο σκοπός είναι να χτυπήσει και να απομακρύνει τις μπάλες του αντιπάλου από το κοσονέ, δεύτερον, ο πόιντερ που στοχεύει να πλασαριστεί όσο πιο κοντά γίνεται στο κοσονέ, και τρίτον, ο μιλιέ που είναι και ο πιο δύσκολος ρόλος, καθώς καλείται να γνωρίζει και τους δύο τρόπους ρίψης, επιλέγοντας κάθε φορά πώς θα παίξει ανάλογα με την περίσταση».
Οι κινήσεις των παικτών διαφέρουν, όσο παρατηρώ πιο προσεκτικά – στην καμπυλότητα, τη δύναμη, το φάλτσο. «Αλλιώς σκέφτεται ο εγκέφαλος όταν επιδιώκει μια ρίψη κρούσης και αλλιώς όταν θέλει ένα ελεγχόμενο πλασέ».
Όταν θα δοκιμάσω λίγο αργότερα την τύχη μου με τις μεταλλικές μπούλες μέσα στο κυκλικό στεφάνι, θα επιβεβαιώσω για ακόμη μια φορά πόσο απέχει η θεωρία από την πράξη.
Πέτα, μια ομάδα ανοιχτή σε όλους
Έχουμε κανονίσει τη συνάντηση με τον πρόεδρο της Πέτα μια ηλιόλουστη Πέμπτη, στο καθιερωμένο «πετ-α-τετ» event που διοργανώνει η ομάδα παροτρύνοντας νέο κόσμο να δοκιμάσει το άθλημα, παίζοντας ελεύθερα έναν φιλικό αγώνα μαζί τους.
Στα ανοιχτά γήπεδα τα οποία έχουν δημιουργήσει συλλογικά σε ένα σημείο κάτω απ’ τον Πανελλήνιο, εντοπίζω ανθρώπους κάθε ηλικίας και σωματότυπου. Κατά βάση άντρες, αλλά και γυναίκες.
Ανάμεσά τους, ο Περικλής που πλησιάζει τα 80 χρόνια και λέει ότι βρήκε ξανά νόημα στη ζωή του παίζοντας πετάνκ. Ο Στάθης, ετών 54, ο οποίος δηλώνει σαν παντοτινή του αγάπη τη χαρακτική, αλλά σαν κρυφή του ερωμένη το πετάνκ. Πιο δίπλα, βρίσκονται η Αναστασία και η Λίντα μαζί με τα παιδάκια τους, που ανυπομονούν να φτάσει η σειρά τους για να παίξουν.
«Είναι ένα παιχνίδι που αγκαλιάζει όλη την οικογένεια». Στο βάθος, χαμογελάει με ικανοποίηση ο Φαργαλί από την Αίγυπτο, έχοντας βρει μέσω του πετάνκ την ξεγνοιασιά και τη συντροφικότητα που είχε ανάγκη, έχοντας περάσει από θάλασσες και δομές προσωρινής υποδοχής στη Βόρεια Ελλάδα μέχρι να φτάσει στην Κυψέλη.
«Όταν το μυαλό είναι καθαρό, παίζω καλύτερα», καταλαβαίνω να μου λέει ο ίδιος σε σπαστά ελληνικά.
Οι πιο πολλοί παίκτες ανακάλυψαν το πετάνκ κατά τύχη, περνώντας ένα απόγευμα απ’ τα γήπεδα στο Πεδίο – ξεκίνησαν από καθαρή περιέργεια και μετά κόλλησαν, όπως οι μεταλλικές μπάλες στους τηλεσκοπικούς μαγνήτες στο τέλος κάθε παρτίδας.
Οι περισσότεροι είναι καθημερινοί θαμώνες στα γήπεδα της Πέτα, απολαμβάνοντας καταρχήν την καλή παρέα που έχει αναπτυχθεί με επίκεντρο το πετάνγκ: εδώ, όλοι είναι σαν μια μεγάλη παρέα που περνάει καλά παίζοντας, ακούει ροκ μουσική, πίνει μπίρες και καλεί φίλους να αράξουν στα γύρω παγκάκια συζητώντας για άσχετα πράγματα.
Ήταν μια στρατηγική επιλογή να διαφυλαχθεί αυτό το κλίμα στην ομάδα της Πέτα, όπως μου εξηγεί ο Δημήτρης.
«Επειδή έκανα πρωταθλητισμό στα 90s σε ένα άλλο άθλημα ακριβείας, στα darts, έχω βιώσει τον τοξικό ανταγωνισμό στα χειρότερά του. Και στην κοινότητα του ελληνικού πετάνκ, τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα – επειδή είναι ένα άθλημα με κυρίως boomer ηλικίες, υπάρχει πολύ ξεροκεφαλιά, παραξενιά, νεύρα πάνω στο παιχνίδι και γενικά συμπεριφορές που θεωρώ απαράδεκτες». Λυπηρό να προσπαθείς να κυνηγάς την αυτοπραγμάτωση έτσι ως άνθρωπος. «Εμείς, με πολλή επιμονή και προσπάθεια, καταφέραμε να κρατήσουμε εκτός της Πέτα όλο τον τοξικό ανταγωνισμό του αθλήματος».
Κράτησαν το άθλημα υγιές και πάνω απ’ όλα ανοιχτό προς όλους – όπως πληροφορηθήκαμε από παίκτες πετάνγκ άλλων περιοχών με τους οποίους επικοινωνήσαμε στα social media, άλλα γήπεδα ομάδων του Λεκανοπεδίου παραμένουν (παράνομα) περιφραγμένα ή ζητούν συνδρομή από τους παίκτες, ενώ στην Πέτα είναι εντελώς ελεύθερα.
«Στο πετάνκ φαίνεται ο πραγματικός εαυτός κάθε παίκτη»
Αληθεύει ότι τα τελευταία χρόνια γήπεδα πετάνκ ξεπετάγονται σαν τα μανιτάρια στην ευρύτερη περιοχή των Αθηνών – στο Φάληρο, στο Αιγάλεω, στο Γαλάτσι.
Η έκρηξη του αθλήματος, όπως μου μεταφέρουν τα παιδιά, συνέβη κατά τη διάρκεια της καραντίνας, ενώ προ μίας δεκαετίας δεν υπήρχε ούτε ένα διαμορφωμένο γήπεδο στο Λεκανοπέδιο. Σε εκείνη τη μεταβατική περίοδο (2021), με τη στήριξη του Ευάγγελου Ματσούκη βοηθού περιφερειάρχη επί εποχής Πατούλη, δόθηκε η δυνατότητα για να δημιουργηθούν τα συγκεκριμένα γήπεδα στο Πεδίο, κάτω από τον Πανελλήνιο – προηγουμένως, τα παιδιά έπαιζαν σε ένα πλάτωμα κοντά στην οδό Μπούσγου.
Και από τότε, τα μέλη του συλλόγου βελτιώνουν τις αγωνιστικές τους υποδομές με ιδία μέσα και μεράκι, όπως διαπιστώνεις από διάφορες μικρές λεπτομέρειες όπως τα χειροποίητα scoreboard που κρατάνε κρεμασμένα για λόγους συναισθηματικούς. Γιατί συναισθηματικούς; Διότι, από τις αρχές του 2024 η Πέτα διαθέτει ακόμη μια πρωτοτυπία που την καθιστά μοναδική στην ελληνική κοινότητα του πετάνκ: έχει θέσει σε εφαρμογή ένα παραμετροποιημένο μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης, για όλο τον κύκλο εργασιών του συλλόγου.
Το PFC, το οποίο μού δείχνει όλο ενθουσιασμό ο πρόεδρος στην οθόνη του κινητού του, αποτελεί μια εξελιγμένη εφαρμογή τύπου sport software – ένα πλήρως αυτοματοποιημένο σύστημα που σε επίπεδο αγωνιστικής εμπειρίας προσφέρει τη δυνατότητα για live scores, προφίλ και ιστορικό παικτών, rankings και άμεσο ματσάρισμα παικτών βάσει βαθμολογίας για φιλικούς αγώνες ή τουρνουά, μεταξύ άλλων. Όπως μου επισημαίνει, αυτό έχει εκτινάξει τις δυνατότητες της ομάδας, όσον αφορά τόσο τις διοργανώσεις, όσο και την όλη γραφειοκρατία του συλλόγου.
Έχει περάσει η ώρα και το σκοτάδι έχει πυκνώσει, ωστόσο οι αγώνες δεν σταματούν – οι νέοι προβολείς που τοποθέτησε ο σύλλογος στα γήπεδα κάνουν δουλειά.
Αποδέχομαι την πρόκληση για ένα ακόμη παιχνίδι, πριν φύγω. Αυτή τη φορά, θα έχω συμπαίκτη τον Γιάννη Ντούρο, το αστέρι της ομάδας, που έχει συμμετάσχει σε διεθνή πρωταθλήματα, φτάνοντας μέχρι την τελική οκτάδα. Όπως μου λέει, πλέον αθλείται σχεδόν καθημερινά – πέντε κι έξι ώρες. Πολλές φορές, έρχεται για να κάνει απλώς προπόνηση, εξελίσσοντας την τεχνική του χρησιμοποιώντας εμπόδια ή δουλεύοντας απλά την κίνηση του χεριού χωρίς ρίψη, σαν σκιαμαχία.
«Το πιο σημαντικό είναι να μην είσαι σφιγμένος στη ρίψη», μου εξηγεί, «η μπούλα πρέπει να φεύγει με φυσικότητα, όχι με πίεση από τα χέρια σου. Σκέψου πρώτα με τη φαντασία σου την μπούλα πού θα πάει και όταν νιώσεις έτοιμος, ρίξε».
Προσπαθώ να ακολουθήσω τις οδηγίες του κατά γράμμα, αυτή τη φορά.
«Ξέρεις», μου λέει για να με ηρεμήσει όταν φτάνει η σειρά μου, «σταδιακά συνειδητοποίησα ότι στο πετάνκ φαίνεται τι άνθρωπος είσαι στην κανονική σου ζωή – βγάζεις τον πραγματικό σου εαυτό. Ανάλογα π.χ. με το πόσο δυσκολεύεσαι να πάρεις μια απόφαση, πόσο απότομα θα ρίξεις, πόσο άγχος έχεις γενικότερα ως άνθρωπος. Και μακροπρόθεσμα, το πετάνγκ σε βοηθάει να αναπτύξεις εσωτερική πειθαρχία, αλλιώς είναι αδύνατο να παραμείνεις συνεπής στα χτυπήματά σου». Ένα λεπτό αργότερα θα επιβεβαίωνα πόσο δίκιο είχε για τη σχέση χαρακτήρα και ρίψης.
Τόσο εγώ, όσο και τα πουλιά που φτερούγισαν φοβισμένα.
Ακολουθήστε το OneMan στο Google News και μάθετε τις σημαντικότερες ειδήσεις.