Σε 25 χρόνια, η Αθήνα θα είναι η γριά της Ευρώπης
Η δημογραφική κρίση και οι δυσοίωνες προβλέψεις της Oxford Economics για τον πληθυσμό της Αθήνας έως το 2050.
- 18 ΔΕΚ 2025
Για παραπάνω από μία δεκαετία, οι ευρωπαϊκές πόλεις έχουν κληθεί να επιβιώσουν σε ιδιαίτερα ταραχώδεις καιρούς, καθώς η Γηραιά Ήπειρος έχει πληγεί από σειρά κλυδωνισμών. Από την κρίση της Ευρωζώνης έως τον πόλεμο στην Ουκρανία και με μία πανδημία κάπου ενδιάμεσα, η Ευρώπη έχει υποστεί μια παρατεταμένη περίοδο δύσκολων οικονομικών συνθηκών, που τα αποτελέσματά τους είναι ορατά στην καθημερινότητα.
Παρά τις προκλήσεις ωστόσο, ορισμένες πόλεις σαν μικρά γαλατικά χωριά, έχουν σημειώσει ταχείς ρυθμούς ανάπτυξης. Και όσο κι αν ακούγεται παράδοξο, η Αθήνα βρίσκεται μέσα σε αυτές.
Τον περασμένο Σεπτέμβριο, η Oxford Economics, είχε εντάξει τις δύο μεγάλες πόλεις της Ελλάδας, την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, σε εκείνες που σημείωσαν τη μεγαλύτερη αύξηση μετά την πανδημία του κορονοϊού.
«Παρά τη βαθιά ύφεση στην οποία βυθίστηκε η ελληνική οικονομία μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη, σημείωσαν τη μεγαλύτερη μεταβολή στην απόδοσή τους τα τελευταία πέντε χρόνια. Και οι δύο οικονομίες συρρικνώθηκαν μεταξύ 2010 και 2019, αλλά τα τελευταία χρόνια παρουσιάζουν υγιή ανάπτυξη», αναφέρει ο οικονομολόγος Christopher Reynolds.
Καλά όλα αυτά, αλλά οι πολίτες της χώρας και οι κάτοικοι των δύο αυτών πόλεων και όχι μόνο, άλλη πραγματικότητα βιώνουν. Ακρίβεια, στεγαστικό πρόβλημα, κρίση θεσμών, είναι μόνο μερικά από όσα αντιμετωπίζουν. Ας μείνουμε στο δεύτερο: Σύμφωνα και πάλι με την Oxford Economics και έρευνα που διενεργήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2025 για την προσιτότητα στη στέγαση, οι τιμές των κατοικιών στην Αθήνα μπορεί να είναι χαμηλότερες από ό,τι σε πολλές άλλες πόλεις, ωστόσο η προσιτότητα είναι πιο δύσκολη για τους κατοίκους της ελληνικής πρωτεύουσας από ό,τι σε οποιαδήποτε άλλη μεγάλη πόλη της Ευρώπης. Πού οφείλεται αυτό; Εν μέρει στις αδύναμες οικονομικές συνθήκες της Ελλάδας κατά την τελευταία δεκαετία.
Μέσα σε όλα αυτά, η ΕΕ βρίσκεται αντιμέτωπη με ακόμη μια πρόκληση, ακόμα πιο σημαντική, που είναι το δημογραφικό πρόβλημα.
Παρότι οι πληθυσμοί αυξάνονταν τα προηγούμενα χρόνια, οι μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις βρίσκονται πλέον σε σημείο καμπής, με τη στασιμότητα του πληθυσμού, την εξασθενημένη βιομηχανική ανταγωνιστικότητα και την οξεία στεγαστική κρίση να επιβαρύνουν σοβαρά τις οικονομικές προοπτικές.
Μετά την αύξηση κατά 15% μεταξύ 2000 και 2025, ο πληθυσμός των πόλεων σε ηλικία εργασίας θα αρχίσει να συρρικνώνεται από τις αρχές της δεκαετίας του 2030 και μετά. Έκθεση της Oxford Economics εκτιμά ότι έως το 2050 ο πληθυσμός σε ηλικία εργασίας θα έχει μειωθεί στο 60% των μεγάλων πόλεων.
Οι μεγαλύτερες απώλειες αναμένονται στη νότια και ανατολική Ευρώπη, επιβαρύνοντας την προσφορά εργασίας και αποδυναμώνοντας την ανταγωνιστικότητα, την ώρα που οι ευρωπαϊκές πολιτικές στοχεύουν στην αναβάθμιση δεξιοτήτων για την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση.
Μεγάλες πόλεις όπως η Αθήνα, η Λισαβόνα, το Πόρτο, το Μιλάνο και η Ρώμη, προβλέπεται να βιώσουν απότομη μείωση του πληθυσμού σε ηλικία εργασίας. Όπως εκτιμά η Oxford Economics, η Αθήνα θα βιώσει τη μεγαλύτερη μείωση πληθυσμού σε ηλικία εργασίας σε ολόκληρη την Ευρώπη, έως το 2050, η οποία θα ξεπεράσει το 30%.
«Η μείωση του πληθυσμού σε ηλικία εργασίας θα εντείνει την πίεση στις ήδη σφιχτές αγορές εργασίας στις πόλεις, αυξάνοντας το κόστος των επιχειρήσεων και υπονομεύοντας την ανταγωνιστικότητα», σημειώνει ο οίκος.
Παράλληλα, όπως τονίζει ο οίκος, οι δημογραφικές μεταβολές δημιουργούν επίσης δημοσιονομικές πιέσεις. Λιγότεροι εργαζόμενοι σημαίνει λιγότερα φορολογικά έσοδα, ενώ ένας αυξανόμενος αριθμός συνταξιούχων εντείνει τη ζήτηση για υγειονομική περίθαλψη και κοινωνικές υπηρεσίες, τομείς που ήδη βρίσκονται υπό πίεση σε όλη την Ευρώπη. Αυτό θα πιέσει τους προϋπολογισμούς, περιορίζοντας τους πόρους για υποδομές, καινοτομία και ανάπτυξη εργατικού δυναμικού.
Όσο για τους τομείς που αναμένεται να επηρεαστούν, η αποδυνάμωση της ανταγωνιστικής θέσης της Ευρώπης είναι ίσως πιο εμφανής στον τομέα της βιομηχανίας, ο οποίος επηρεάζεται από την αύξηση του κόστους, τις αλλαγές στην πολιτική και τις παγκόσμιες πιέσεις. Τα κέντρα αυτοκινητοβιομηχανίας της νότιας Γερμανίας, που για πολύ καιρό αποτελούσαν δείκτη της ευρωστίας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, έχουν υποστεί πιέσεις, όπως και οι σχετικές αλυσίδες εφοδιασμού σε περιοχές της Σλοβακίας και της Ουγγαρίας. Η πρόοδος της Κίνας και η συνέχιση της πολιτικής των ΗΠΑ με έμφαση στους δασμούς το 2025 έχουν επιδεινώσει την κατάσταση.
Ακολουθήστε το OneMan στο Google News και μάθετε τις σημαντικότερες ειδήσεις.