25 εξώφυλλα που σόκαραν την κοινή γνώμη

Ο κανόνας “ποτέ μην κρίνεις ένα βιβλίο από το εξώφυλλό του” δεν ισχύει όταν μιλάμε για περιοδικά. Εδώ τα πάντα κρίνονται από το εξώφυλλο και κάθε μήνα δεκάδες τίτλοι συναγωνίζονται μεταξύ τους για το ποιο θα ξεχωρίσει και θα τραβήξει με το εξώφυλλό του το βλέμμα του περαστικού. Κάποια τα κατάφεραν, κερδίζοντας βραβεία και κάνοντας το τεύχος να εξαφανιστεί από τα stand, ενώ άλλα απέτυχαν παταγωδώς, αφήνοντας έναν λεκέ ντροπής στο περιοδικό που δύσκολα θα εξαφανιστεί, όσα χρόνια και αν περάσουν.

Αυτά είναι 25 εξώφυλλα που οι δεινοί αναγνώστες και οι λάτρεις της ποπ κουλτούρας θα θυμούνται για πάντα.  

Ο Χίτλερ Άντρας της Χρονιάς, Time, Ιανουάριος 1939

Δεν πρόκειται για μια κλασική φωτογραφία του Χίτλερ με το μουστάκι του, τη χωρίστρα του και τη στρατιωτική στολή του. Πρόκειται για κάτι χειρότερο: ο Αδόλφος παίζει τον “ύμνο του μίσους σε έναν βεβηλωμένο καθεδρικό ναό ενώ θύματα κρέμονται στη ρόδα της Αγίας Αικατερίνης και η ιεραρχία των Ναζί κοιτάζει”. Το περιοδικό Time έπρεπε να απολογηθεί για την επιλογή του να τον ανακηρύξει Άντρα της Χρονιάς και το έκανε υποστηρίζοντας πως τον τίτλο δικαιούται εκείνος που είχε τη μεγαλύτερη επιρροή στα γεγονότα της χρονιάς που πέρασε.

Ο πόλεμος στο Βιετνάμ, Life, Νοέμβριος 1965

Μια και μόνο φωτογραφία ήταν αρκετή για να αρχίσει να καταλαβαίνει ο αμερικανικός λαός τι πάει να πει πόλεμος και τι ακριβώς κάνουν τα στρατεύματά τους στο Βιετνάμ. Στη φωτογραφία του Paul Schutzers απεικονίζεται ένας βιετναμέζος που έχει πιαστεί αιχμάλωτος από τις αμερικανικές δυνάμεις, σε κατάσταση τρόμου και απόγνωσης. Το εξώφυλλο προκάλεσε αίσθηση και αποτέλεσε την αφετηρία για τη διαμόρφωση μιας κοινωνικής αντιπολεμικής αντίδρασης. 

“Έχει πεθάνει ο Θεός;”, Time, Απρίλιος 1966

Ήταν η πρώτη φορά που το περιοδικό Time χρησιμοποίησε μόνο γράμματα στο εξώφυλλό του και το έκανε διότι το μήνυμα από μόνο του ήταν ισχυρότερο από οποιαδήποτε φωτογραφία. Το άρθρο στο οποίο παρέπεμπε ήταν μια ανάλυση του νεοανερχόμενου κινήματος “death of god”, όμως η επιλογή του συγκεκριμένου εξώφυλλου προκάλεσε μαζική οργή που εκφράστηκε με 3.500 γράμματα διαμαρτυρίας αναγνωστών – τα περισσότερα που έχει λάβει ποτέ περιοδικό στην ιστορία. 

Το Μαρτύριο του Muhammad Ali, Esquire, Απρίλιος 1968

Ο Muhammad Ali αρνήθηκε να καταταγεί στον αμερικανικό στρατό κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Βιετνάμ, εν μέρει εξαιτίας των θρησκευτικών του πεποιθήσεων, με αποτέλεσμα να του αφαιρεθεί προσωρινά ο τίτλος του πρωταθλητή. Το Esquire θεώρησε σωστό να τον υπερασπιστεί, παρομοιάζοντάς τον στο εξώφυλλό του με τον Άγιο Σεβαστιανό, ο οποίος πέθανε με αυτό το μαρτυρικό τρόπο υπερασπιζόμενος τα θρησκευτικά του πιστεύω.

Ο Andy Warhol πνίγεται, Esquire, Μάιος 1969

Σε μια εποχή που δεν υπήρχε photoshop, το να βάλεις τον πατέρα της pop art, Andy Warhol, να πνίγεται μέσα στην ίδια την πηγή της έμπνευσής του (τη διάσημη, πλέον, ντοματόσουπα Campbell’s) αποτελεί ένα είδος τέχνης από μόνο του.

Με το πιστόλι στον (σκυλο)κρόταφο, National Lampoon, Ιανουάριος 1973

“Αν δεν αγοράσετε αυτό το περιοδικό θα σκοτώσουμε αυτό το σκύλο” ήταν η ευφυέστατη λεζάντα που συνόδευε αυτή τη φωτογραφία στο χιουμοριστικό περιοδικό National Lampoon. Παρότι οι περισσότεροι χαμογέλασαν με το πετυχημένο αστείο, υπήρχαν και κάποιοι που αντέδρασαν αρνητικά στη θέα του απειλούμενου σκύλου και βρήκαν το εν λόγω εξώφυλλο κακόγουστο και τρομακτικό. 

Η γυναίκα στη μηχανή του κιμά, Hustler, Ιούνιος 1978

Αν αυτή η φωτογραφία ήταν πόστερ σε κάποια φεμινιστική καμπάνια ίσως να μην προκαλούσε το ίδιο σοκ όσο όταν εμφανίστηκε στο εξώφυλλο του γνωστού πορνογραφικού περιοδικού Hustler, ενός από τα πρώτα που έδειξαν φωτογραφίες αιδοίων και που δημοσίευσαν γυμνές paparazzi φωτογραφίες της πρώτης κυρίας, Jackie Kennedy. Συνοδευόμενη, μάλιστα, από τη δήλωση του εκδότη και γνωστού προβοκάτορα Larry Flynt “δεν θα κρεμάμε πια τις γυναίκες σαν ένα κομμάτι κρέας”, μοιάζει ειρωνική, χλευαστική και άκρως υποτιμητική για το γυναίκειο φύλο. 

O Lennon στην αγκαλιά της Yoko, Rolling Stone, Ιανουάριος 1981

Την ώρα της φωτογράφισης, η διάσημη φωτογράφος Annie Leibovitz του ζητούσε να ποζάρει μόνος του, εκείνος όμως επέμενε πως στη λήψη πρέπει να εμφανίζεται και η αγαπημένη του σύζυγος, Yoko Ono. Λίγες ώρες αργότερα, ο John Lennon έπεσε νεκρός από τις σφαίρες του παρανοϊκού θαυμαστή του. Το συγκεκριμένο εξώφυλλο θεωρείται από το American Society of Magazine Editors ως το κορυφαίο των τελευταίων 40 ετών.

Η Demi Moore γυμνή και έγκυος, Vanity Fair, Αύγουστος 1991

Κανένα άλλο εξώφυλλο δεν έχει αντιγραφεί και παρωδηθεί όσο αυτό το περίφημο της Demi Moore για το Vanity Fair, η οποία στις αρχές των 90’s πήρε τη γενναία απόφαση να ποζάρει γυμνή και έγκυος, κάτι που προκάλεσε μαζική αμηχανία και δίχασε την κοινή γνώμη. Δεκάδες σταρ έχουν αντιγράψει αυτή την φωτογράφιση (με τελευταία την Jessica Simpson για το περιοδικό Elle), ωστόσο το πιο σοκαριστικό remake της εμφανίστηκε στο εξώφυλλο του New York τον Οκτώβριο του 2011, όπου μια 63χρονη παρουσιάζεται – με τη βοήθεια του photoshop – έγκυος, θέτοντας σοβαρά ερωτήματα για τη μητρότητα σε προχωρημένη ηλικία.

Ο “μαυρισμένος” O.J.Simpson, Time, Ιούνιος 1994

Η φάτσα του O.J. Simpson είναι αρκετή από μόνη της για να προκαλέσει ανατριχίλα στον μέσο αμερικάνο, οι υπάλληλοι στο ατελιέ του Time όμως, δεν φάνηκε να συμφωνούν. Έτσι αποφάσισαν να σκουρύνουν την εικόνα, επεξεργασία η οποία είναι αποδεκτή αν πρόκειται π.χ. για μια μπανάνα, όταν όμως μιλάμε για άνθρωπο αποτελεί ρατσιστικό σχόλιο. Για κακή τους τύχη την ίδια εβδομάδα κυκλοφόρησε το Newsweek με το αληθινό πρόσωπο και χρώμα του O.J., εκθέτοντας ανεπανόρθωτα το Time, το οποίο απέσυρε το εξώφυλλο και κυκλοφόρησε με νέο στην αγορά.

Καμήλες σε συνουσία, The Economist, Σεπτέμβριος 1994

“Το πρόβλημα με τις συγχωνεύσεις” ήταν το κεντρικό θέμα του Economist, το οποίο αποφάσισε να αφήσει στην άκρη τα βαρετά διαγράμματα και λογιστικά γραφήματα και να συνοδέψει το θέμα του με τη φωτογραφία δύο καμήλων σε τρυφερή περίπτυξη. Και ενώ κάποιοι βρήκαν την ιδέα χιουμοριστική και επιτυχημένη, άλλοι προσβλήθηκαν στη θέα των δύο θηλαστικών που κάνουν αχαλίνωτο σεξ πάνω στο σοβαρό, με κύρος, οικονομικού περιεχομένου περιοδικό τους.    

Το outing της Ellen DeGeneres, Time, Απρίλιος 1997

Δεν ήταν μυστικό στην αμερικανική κοινωνία πως η δημοφιλής ηθοποιός και παρουσιάστρια ήταν ομοφυλόφιλη, η ανοιχτή παραδοχή των σεξουαλικών της προτιμήσεων όμως, ήταν κάτι το πρωτοφάνες. Και ως κάθε τι πρωτοφανές, προκάλεσε ποικιλία αντιδράσεων, με μια μεγάλη μερίδα του κοινού να χειροκροτεί και μια άλλη να αποδοκιμάζει, ισχυριζόμενη πως η προσωπική ζωή του καθενός δεν θα έπρεπε να κρέμεται στα περίπτερα και να πουλάει αντίτυπα. 

Οι Dixie Chicks φορώντας την οργή του λαού, Entertainment Weekly, Μάιος 2003

Τον Μάρτιο του 2003 η τραγουδίστρια των Dixie Chicks δήλωσε σε συναυλία τους στο Λονδίνο: “δεν θέλουμε αυτόν τον πόλεμο (σ.σ. του Ιράκ) και αυτή τη βια και ντρεπόμαστε που ο πρόεδρος των Ηνωμένων πολιτειών είναι από το Τέξας”. Οι δηλώσεις της είχαν ως αποτέλεσμα να μποϊκοταριστούν τα τραγούδια τους από τα αμερικανικά ραδιόφωνα, να δέχονται γράμματα μίσους και απειλές για τη ζωή τους. Μόλις 2 μήνες αργότερα, οι θαρραλέες Dixie Chicks εμφανίστηκαν στο εξώφυλλο του Entertainment Weekly ολόγυμνες, φορώντας μόνο και τις προσβολές των συμπατριωτών τους, όπως “Dixie sluts”, “Προδότριες”, “Άγγελοι του Saddam” και άλλα ωραία γραφικά και “πατριωτικά” μηνύματα.  

Τα πάθη των celebrities, Rolling Stone, Ιανουάριος 2006 & New Humanist, Σεπτέμβριος 2011

Αυτό το τρικ είναι μάλλον “ευκολάκι” αν είσαι περιοδικό και θες να συζητηθείς: Βάλε έναν celebrity στο ρόλο του Ιησού Χριστού και η μαζική κατακραυγή των χριστιανών είναι εγγυημένη. Αυτό συνέβη τόσο στην περίπτωση του Kanye West που πέρασε τα δικά του “πάθη” στο εξώφυλλο του Rolling Stone, όσο και στο πρόσφατο εξώφυλλο του Ricky Gervais για το New Humanist, ο οποίος επιπλέον έγραφε επάνω του Άθεος και η φωτογράφισή του συνοδευόταν από τη λεζάντα “Έχεις το δικαίωμα να προσβληθείς και εγώ έχω το δικαίωμα να σε προσβάλλω”.

Φωτογραφίες νεκρών: Πριγκίπισσα Νταϊάνα, Chi, Ιούλιος 2006 & Michael Jackson, OK Magazine, June 2009

Οι δύο παραπάνω φωτογραφίες είναι απλά ενδεικτικές. Η θέα του πτώματος ενός αγαπημένου σταρ πάντα ανατριχιάζει, όπως είχε γίνει παλαιότερα με τον John Lennon ή προσφάτως με τη Whitney Houston – και οι δύο “στόλισαν” το εξώφυλλο του National Enquirer όντας νεκροί. Ωστόσο ξεχωρίζουν οι φωτογραφίες της αδικοχαμένης πριγκίπισσας, οι οποίες δημοσιεύτηκαν στο ιταλικό περιοδικό Chi σχεδόν 9 χρόνια μετά το θάνατό της και εκείνες από τις τελευταίες στιγμές του λατρεμένου βασιλιά της pop, Michael Jackson, στο περιοδικό ΟΚ.  

Από το Hollywood στην πολιτική, Radar Magazine, Νοέμβριος 2007

Το Hollywood issue του Vanity Fair θα περάσει στην ιστορία ως ένα από τα πιο πετυχημένα τεύχη και το εξώφυλλο του ένας από τα πιο αισθησιακά με τις γυμνές Keira Knightley και Scarlett Johansson να πλαισιώνουν τον κομψό κύριο Tom Ford. Λίγο καιρό αργότερα, το περιοδικό Radar θεώρησε σκόπιμο να παρωδήσει αυτή τη φωτογράφηση, με κεντρικούς πρωταγωνιστές τον Rudy Guiliani, την Hilary Clinton και τον Barack Obama, σε ένα εξώφυλλο που οι περισσότεροι βρήκαν απλά φτηνό και γελοίο.

Με το κάτω κεφάλι, New York, Μάρτιος 2008

Η Νέα Υόρκη ξεπερνά την αμηχανία της με χιούμορ – ή, τουλάχιστον, έτσι φαίνεται από αυτό το εξώφυλλο του New York που ξεφτιλίζει με σαρκαστικό τρόπο τον κυβερνήτη Eliot Spitzer, όταν ξέσπασε το σκάνδαλο που τον ενέπλεκε σε κύκλωμα πορνείας. Με μια και μόνο λέξη, στρατηγικά τοποθετημένη στο επίμαχο σημείο του πολιτικού (που κατά τ’ άλλα ποζάρει ξέγνοιαστος και χαρούμενος), συνοψίζεται όλη η ντροπή και αγανάκτηση του κόσμου προς το πρόσωπό του.

Η γελοιογραφία του ζεύγους Obama, The New Yorker, Ιούλιος 2008

Ο Barack Obama φορώντας παραδοσιακά ρούχα των Ταλιμπάν και η Michelle Obama κουβαλώντας όπλα και πυρομαχικά, ενώνουν τις γροθιές τους μέσα στο Λευκό Οίκο, ενώ στο τζάκι καίγεται μια αμερικάνικη σημαία και από πάνω δεσπόζει ένα κάδρο του Osama Bin Laden. Τόσο τραβηγμένο που είναι προφανές πως είναι αστείο, ναι; Έτσι σκέφτηκε ο διάσημος καρτουνίστας Barry Blitt, ο οποίος σχεδίασε αυτό το σκίτσο προεκλογικά για το New Yorker, κάνοντας το δικό του καυστικό σχόλιο εναντίον όλων εκείνων που αμφισβητούν τα πατριωτικά αισθήματα του Obama. Δυστυχώς δεν το βρήκαν αστείο ούτε οι υποστηρικτές του Obama αλλά ούτε και ο εκπρόσωπος τύπου του νυν προέδρου της Αμερικής, ο οποίος το χαρακτήρισε “προσβλητικό και κακόγουστο”.

Η Beth Ditto και οι καμπύλες της, Φεβρουάριος 2009

Πλάι στα ανορεξικά κορίτσια που κοσμούν τα γυναικεία περιοδικά, τον Φεβρουάριο του 2009 έκανε την πρώτη του εμφάνιση το νέο alternative περιοδικό της Conde Nast, Love. “Ποδαρικό” στο εξώφυλλό του έκανε η υπέρβαρη τραγουδίστρια των Gossip, Beth Ditto, η οποία δεν δίστασε να αποκαλύψει τις πληθωρικές καμπύλες της, προκαλώντας μαζικό ενθουσιασμό και χαρίζοντας στο Love το πιο δυναμικό ντεμπούτο που θα μπορούσε ποτέ να ζητήσει.

Ο Sacha Baron Cohen τα πέταξε, GQ, Ιούνιος 2009

Για την ακρίβεια αυτός δεν είναι ο Sacha Baron Cohen, αλλά ο κεντρικός χαρακτήρας της ταινίας του, Bruno. Η χαριτωμένη του πόζα προφανώς δεν εντυπωσίασε το αντρικό κοινό του GQ και έριξε την κυκλοφορία του συγκεκριμένου τεύχους στα τάρταρα, σημειώνοντας τις χαμηλότερες πωλήσεις των έξι τελευταίων χρόνων. 

Η Αφροδίτη σε άσεμνες χειρονομίες, Focus, Φεβρουάριος 2010

ΟΚ, αυτό ίσως δεν σόκαρε την παγκόσμια κοινή γνώμη, σόκαρε όμως την ελληνική. Το γερμανικό focus με την Αφροδίτη της Μήλου που σηκώνει το μεσαίο της δάχτυλο στην Ευρώπη δεν χρειάζεται πολλές συστάσεις, εκτός αν τον Φεβρουάριο του 2010 που δημοσιεύτηκε ζούσες κρυμμένος βαθιά σε μια σπηλιά στον Ταΰγετο. Το σημερινό εξώφυλλο της Spiegel, πάντως, μπορεί να μην έχει εξίσου πετυχημένο illustration (το κατακερματισμένο ευρώ το λες κάπως αδιάφορο), όμως το μήνυμα “Akropolis Adieu” κάνει εξίσου καλά την προπαγανδιστική δουλειά του. 

Το ακρωτηριασμένο κορίτσι, Time, Αύγουστος 2010

Στη φωτογραφία βλέπουμε την Aisha, ένα δεκαοκτάχρονο κορίτσι που τιμωρήθηκε με αυτόν τον τρόπο επειδή προσπάθησε να ξεφύγει από τον άντρα της που την χτυπούσε. Η φωτογραφία της Jodi Bieber κέρδισε το βραβείο World Press Photo, το περιοδικό Time όμως έπρεπε να δώσει κάποιες εξηγήσεις: γιατί σε μια τόσο θλιβερή και σοκαριστική φωτογραφία μπαίνει λεζάντα “Τι θα γίνει αν φύγουμε από το Αφγανιστάν” αντί για “Τι γίνεται στο Αφγανιστάν παρότι είμαστε ήδη εκεί εδώ και τόσα χρόνια;”. 

Αληθινό αίμα, Rolling Stone, Σεπτέμβριος 2010

Η Sookie, ο Eric και ο Bill, σε ένα αιματοβαμμένο τρίο που ενθουσίασε τους fans του True Blood και άφησε εκείνους που δεν έχουν παρακολουθήσει ποτέ τη σειρά να αναρωτιούνται τι διάολο συμβαίνει σε αυτό το εξώφυλλο του Rolling Stone,  ποιο είναι αυτό το χαρούμενο γυμνό ερωτικό τρίγωνο και γιατί είναι καλυμμένοι με αίματα;

Τα κρέατα της Lady Gaga, Σεπτέμβριος 2010, Vogue Hommes Japan

Εντάξει, για να είμαστε δίκαιοι, αν κάποια μπορούσε να σετάρει το κόκκινο κραγιόν της με ένα κρεατομπικίνι αυτή είναι η Lady Gaga. Παρ’ ότι όμως έχει εκπαιδεύσει πλέον το κοινό της σε τέτοιες ακρότητες, αυτό το εξώφυλλο του Vogue Hommes Japan δεν παύει να αποτελεί μια τραβηγμένη καλλιτεχνική έμπνευση που δικαιολογημένα προκάλεσε αντιδράσεις, τόσο από το κοινό, όσο φυσικά και από την φιλοζωική οργάνωση PETA.

Θηλάζοντας το 3χρονο, Time, Μάιος 2012

Φτάνοντας στο σήμερα (ή, τελοσπάντων, στην προηγούμενη εβδομάδα), αυτό το εξώφυλλο του Time προκαλεί περισσότερο αηδία και ανησυχία, παρά τρυφερά αισθήματα απέναντι στη μητρότητα. Μια 26χρονη μητέρα θηλάζει τον τρίχρονο βουτυρομπεμπέ της, εξοργίζοντας το κοινό και ανοίγοντας τον διάλογο σχετικά με το πότε πρέπει να έρχεται η στιγμή του απογαλακτισμού και πότε η υγιής μητρική στοργή περνά τα όρια της υπερβολής.