Ο Ahmed φωτογραφίζει στη θάλασσα της Γάζας την προοπτική μιας άλλης ζωής
Ο Παλαιστίνιος φωτογράφος Ahmed Sh Abu Ajwa μιλάει στο OneMan για τη θάλασσα ως καταφύγιο, για την αφηρημένη έννοια της ελευθερίας και για την ανάγκη καταγραφής των μικρών στιγμών που οι Παλαιστίνιοι κρατιούνται από τη ζωή.
- 30 ΙΟΥΛ 2025
Ο Ahmed Abu Ajwah γεννήθηκε πριν 28 καλοκαίρια στη Λωρίδα της Γάζας. Για τα παιδιά στην Παλαιστίνη, ο ομφάλιος λώρος μπορεί να αποκόπτεται, αλλά παραμένουν δεμένα μέσα στα αυστηρά όρια επιβολής και αυθαιρεσίας. Στη θέα του ουρανού, τα ισραηλινά αεροσκάφη κρύβουν το γαλάζιο.
Η ελευθερία είναι μια αφηρημένη έννοια, κατοικεί περισσότερο στη φαντασία τους. Στο πρώτο του ταξίδι στην Ευρώπη, ο Ahmed συνειδητοποίησε πόσα λίγα ήξερε για τη ζωή και πόσα πολλά είχε στερηθεί.
Κάθε εικόνα και αντίθεση. Χαμένος στις μεγάλες αρτηρίες του εξωτερικού, ανακάλυψε ένα νέο κόσμο. Ή μάλλον, έναν λίγο πιο κανονικό. Ένα κεφάλαιο που ο ίδιος ονόμασε ταξίδι στους ανοιχτούς ουρανούς. Ανοιχτοί ουρανοί που έκαναν τον τόπο του να μοιάζει ακόμη περισσότερο με κλουβί.
Ο Alejandro Jodorowsky λέει ότι τα πουλιά που γεννιούνται σε κλουβιά, πιστεύουν ότι το να πετάς είναι αρρώστια. Κάτι τέτοιο ίσχυε και για τον Ahmed.
Το 2018, ξεκίνησε την καριέρα του ως φωτογράφος και κινηματογραφιστής. Συνεργάστηκε με μεγάλα κανάλια και περιοδικά, όπως το Sky News English, το ολλανδικό NOS και το γερμανικό κανάλι ARD.
Από τις 7 Οκτωβρίου του 2023, η ζωή στο βόρειο τμήμα της Γάζας έγινε αδύνατη. Κατευθύνθηκε νότια, με μια μικρή βαλίτσα που είχε μέσα τα απαραίτητα: μια φωτογραφική μηχανή, ένα κινητό τηλέφωνο και λίγα ρούχα. Δεν υπήρχε πλάνο επιστροφής. Υπήρχε μόνο η επόμενη μέρα.
«Όπως εκατοντάδες χιλιάδες Παλαιστίνιοι, αναγκάστηκα να φύγω νότια. Δεν ήταν εύκολη απόφαση να αφήσεις το σπίτι σου, τις αναμνήσεις σου και να κατευθυνθείς στο άγνωστο. Έζησα κάτω από δύσκολες συνθήκες, άλλοτε στον δρόμο κι άλλοτε σε σκηνές», περιγράφει.
Στις 27 Ιανουαρίου 2025, μετά από μήνες απουσίας, επέστρεψε στο σπίτι του στο βόρειο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας.
«Δεν ήξερα τι θα βρω. Το σπίτι δεν είχε καταστραφεί πλήρως, αλλά ήταν άδειο… Γι’ αυτό αποφάσισα να αποτυπώσω αυτό τον πόλεμο. Πάντα προσπαθούσα να αναδείξω την ανθρώπινη κατάσταση των ανθρώπων, εστιάζοντας στο μέγεθος της καταστροφής στην τοπική κοινότητα της Γάζας», γράφει.
Τους τελευταίους μήνες, κυκλοφορεί με την κάμερα του δίπλα στα ερείπια και φωτογραφίζει απομεινάρια ζωής και πορτρέτα ενός λαού που αντιστέκεται σθεναρά και αρνείται να παραδοθεί. Ενός λαού που δεν έχει όμως άλλη αντοχή.
Διηγήθηκε στο OneMan στιγμές από τη ζωή του στην κατεχόμενη Παλαιστίνη και μίλησε για το καθήκον να κρατήσει τον κόσμο ενήμερο μέσα από τις εικόνες του.
Ταξίδια στους ανοιχτούς ουρανούς και το κλουβί της Γάζας
«Από τότε που ήμουν παιδί, η Γάζα δε γνώρισε ποτέ σταθερότητα. Οι δολοφονίες δε σταμάτησαν ποτέ και με τα χρόνια η πολιορκία γινόταν όλο και πιο ασφυκτική.
Ένιωθα πως όσο μεγάλωνα, οι συνθήκες γίνονταν χειρότερες. Κι όμως, υπήρχε πάντα μια αχτίδα ελπίδας, ελπίδα για αλλαγή, για επιβίωση, για ένα καλύτερο μέλλον, ακόμη και μέσα στους αόρατους τοίχους της φυλακής.
Λίγα χρόνια πριν τον πόλεμο, η Γάζα άρχισε να ξαναζεί. Φαίνονταν σημάδια προόδου: αστική ανάπτυξη, νέες τουριστικές εγκαταστάσεις και πρωτοβουλίες από νέους.
Ήταν σαν να ετοιμαζόταν επιτέλους η πόλη να αναπνεύσει… να ζήσει. Αλλά ο πόλεμος ήρθε ξαφνικά και τα κατάπιε όλα. Όνειρα, κτίρια, δρόμοι, ακόμη και χαρούμενες αναμνήσεις μετατράπηκαν σε ερείπια και σιωπή.
Στη Γάζα, δε γευτήκαμε ποτέ την ελευθερία. Έγινε μια αφηρημένη έννοια, σχεδόν φανταστική. Όταν είχα τη σπάνια ευκαιρία να φύγω και να ταξιδέψω στην Ευρώπη, ένιωσα αυτό που πολλοί ονομάζουν “πολιτισμικό σοκ”.
Ήταν σαν να ζούσα σε ένα κλουβί… και ξαφνικά πέταξα στους ανοιχτούς ουρανούς. Μόνο τότε συνειδητοποίησα πόσα λίγα ξέραμε για τη ζωή, πόσα πολλά μας είχαν στερήσει».
Τα καλοκαίρια στη Γάζα, θάλασσα σημαίνει ελευθερία
«Η θάλασσα στη Γάζα ήταν πάντα το προσωπικό μου καταφύγιο. Όχι μόνο ως φωτογράφος, αλλά ως άνθρωπος που αναζητούσε μια ανάσα σε μια πνιγηρή πραγματικότητα.
Πήγαινα στην ακτή με την κάμερα και έψαχνα σκηνές γεμάτες ζωή, ελπίδα και νόημα μέσα σε έναν τόπο γεμάτο πολιορκία και καταστροφή. Για εμένα, η θάλασσα δεν ήταν απλώς ένας τόπος. Ήταν σύμβολο της ελευθερίας που μας αρνήθηκαν, ένας χώρος φαντασίας σε μια πόλη όπου ακόμη και ο ουρανός ένιωθε ότι κλείνεται.
Κάθε φωτογραφία που έβγαζα εκεί ήταν μια προσπάθεια να αποτυπώσω μια στιγμή απόδρασης από τα στενά όρια της πραγματικότητας στις μεγάλες δυνατότητες της προοπτικής.
Πριν τον πόλεμο, το καλοκαίρι στη Γάζα σήμαινε ζωή. Οι δημόσιοι χώροι γέμιζαν. Οι παραλίες ήταν γεμάτες οικογένειες και παιδιά. Οι νέοι αγκάλιαζαν την περιπέτεια – βουτιές στη θάλασσα, surf, πατίνι, ιππασία στην ακτή.
Και το καλοκαίρι ήταν η εποχή των γάμων. Οι γιορτές γέμιζαν την ατμόσφαιρα, τα βράδια έλαμπαν από χαρά, ακόμη και υπό την κατοχή».
Η γυναίκα στην ουρά για νερό
«Μέσα από τη φωτογραφία μου, προσπαθώ να εστιάσω στις μικρές λεπτομέρειες της καθημερινότητας -στιγμές που μπορεί να φαίνονται συνηθισμένες με την πρώτη ματιά- αλλά στη Γάζα, συχνά κουβαλούν έναν σιωπηλό πόνο.
Απλές σκηνές που, αν τις παρατηρήσει κανείς προσεκτικά, μπορεί να αποκαλύψουν το βάθος της ανθρωπιστικής κρίσης που υπομένει ο λαός εδώ. Γιατί ακόμη και στις πιο βασικές στιγμές, υπάρχει μια ιστορία που αξίζει να ειπωθεί.
Μία από τις πιο δύσκολες στιγμές που έζησα κατά τη διάρκεια του πολέμου ήταν όταν στεκόμουν στην ουρά για να μαζέψω νερό, όπως όλοι οι εκτοπισμένοι γύρω μου, ελπίζοντας να πάρω το μερίδιό μου πριν εξαντληθεί η περιορισμένη ποσότητα.
Μέσα στο πλήθος, παρατήρησα μια γυναίκα να προσπαθεί να περάσει ανάμεσα από τη σειρά των αντρών. Ένας νεαρός αντέδρασε θυμωμένα και της φώναξε:
“Τι κάνεις εδώ; Πού είναι ο γιος ή ο σύζυγός σου;” Η απάντησή της πάγωσε τα πάντα στη σιωπή:
“Ο σύζυγός μου είναι φυλακισμένος, και ο μοναδικός μου γιος σκοτώθηκε χθες. Έχω μείνει μόνη μου”».
Τα παιδιά της Γάζας και οι καθημερινές προσπάθειες επιβίωσης
«Ανέλαβα να καταγράψω αυτόν τον πόλεμο. Πάντα προσπαθούσα να αναδείξω την ανθρώπινη κατάσταση των ανθρώπων, εστιάζοντας στο μέγεθος της καταστροφής στην τοπική κοινότητα της Γάζας. Πάντα επικεντρωνόμουν στα παιδιά, γιατί αυτά είναι το μέλλον, και αυτό το μέλλον έχει χαθεί εξαιτίας του πολέμου.
Οι ζωές των παιδιών έχουν αλλάξει ριζικά λόγω της απώλειας της εκπαίδευσης, της έλλειψης χώρων παιχνιδιού, των ανεπαρκών υπηρεσιών υγείας, της κακής διατροφής λόγω λιμού και του κλεισίματος των διαβάσεων, της μόλυνσης του νερού και πολλών άλλων προβλημάτων, που οδήγησαν στην εξάπλωση επιδημίας πολιομυελίτιδας στη Γάζα.
Τα παιδιά δεν αποτελούν εξαίρεση. Πολλά αναγκάστηκαν να εργαστούν για να βοηθήσουν τις οικογένειές τους, αφού οι γονείς τους έχασαν τις πηγές εισοδήματος. Ένα από τα παιδιά που κατέγραψα πουλούσε μπαλόνια μέσα στα ερείπια. Κανείς δεν αγόραζε, αλλά συνέχισε να προσπαθεί όλη μέρα.
Παρόλο που οι εικόνες των θυμάτων, των διαμελισμένων σωμάτων και των αιματηρών σκηνών είναι σημαντικές για την ανάδειξη της φρίκης του πολέμου, εγώ προτιμώ να καταγράφω τις ανθρώπινες στιγμές. Μέσα από τις λεπτομέρειες της καθημερινής ζωής, τις προσπάθειες επιβίωσης, τις μικρές στιγμές που οι Παλαιστίνιοι κρατιούνται από τη ζωή.
Για μένα, αυτές οι εικόνες δεν είναι μόνο καταγραφή του πόνου, αλλά ζωντανές μαρτυρίες αντοχής. Είναι μηνύματα προς τον κόσμο που λένε: Είμαστε εδώ, συνεχίζουμε να προσπαθούμε, να φυτεύουμε, να παίζουμε, να γιορτάζουμε, να ονειρευόμαστε.
Πιστεύω ότι αυτές οι σκηνές μπορούν να αγγίξουν καρδιές και να τραβήξουν την προσοχή του κόσμου με έναν διαφορετικό τρόπο, πέρα από το αίμα».
Η καθημερινότητα στη Γάζα
«Η σημερινή μέρα στη Γάζα ξεκινά με την αναζήτηση για νερό και φαγητό. Η ζωή είναι εξαιρετικά επικίνδυνη, αλλά οι άνθρωποι εξακολουθούν να κρατιούνται από την ελπίδα της επιβίωσης.
Προσπαθούν να γιορτάσουν κάθε ευκαιρία: μια γέννηση, έναν γάμο, ένα γέλιο ή ακόμη και ένα απλό παιχνίδι μεταξύ παιδιών. Πάντα λέω ότι οι Παλαιστίνιοι δεν αναζητούν τον θάνατο – κρατιούνται από τη ζωή. Δε θέλουμε να εγκαταλείψουμε αυτή τη γη – είναι ό,τι έχουμε.
Παρά τη σκληρότητα του πολέμου, αξίζουμε μια δεύτερη ευκαιρία. Έμεινα έκπληκτος από την αποφασιστικότητα των Παλαιστινίων πυγμάχων γυναικών, που συνέχισαν να προπονούνται παρά τα πάντα, ονειρευόμενες να συμμετάσχουν στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λος Άντζελες το 2028.
Ήταν μια σκηνή αποφασιστικότητας και ομορφιάς μέσα στην καταστροφή. Καταβάλλω καθημερινά προσπάθεια να βρω καλό φαγητό ή καθαρό νερό. Μερικές φορές επιστρέφω αργά από τη φωτογράφιση και δεν μπορώ να φορτίσω τη φωτογραφική μηχανή ή το τηλέφωνό μου επειδή έχει δύσει ο ήλιος, οπότε βασίζομαι στην ηλιακή ενέργεια.
Περιμένω μέχρι τις 10:00 π.μ. για να φορτίσω τις συσκευές μου και να συνεχίσω να δουλεύω. Το ίντερνετ στη Γάζα είναι πολύ αδύναμο, και μερικές φορές κόβεται εντελώς για μέρες ή εβδομάδες. Μερικές φορές πρέπει να χρησιμοποιούμε ισραηλινά δίκτυα, που προσφέρουν περιορισμένο διαδίκτυο, απλώς για να μείνουμε συνδεδεμένοι.
Παρά όλες αυτές τις δυσκολίες, επιμένω να συνεχίσω να μεταδίδω φωτογραφίες και βίντεο. Νιώθω ότι είναι καθήκον μου να κρατώ τον κόσμο ενήμερο».
Ελπίδες και όνειρα
«Η ελπίδα και το όνειρό μου για αυτόν τον τόπο, για τη Γάζα, είναι να τελειώσει αυτός ο βίαιος πόλεμος και να αρθεί επιτέλους η ασφυκτική πολιορκία. Να αποκτήσει αυτή η πόλη το δικαίωμα να ζήσει, να συνδεθεί ελεύθερα με τον υπόλοιπο κόσμο, να γίνει μέρος της παγκόσμιας κοινότητας.
Ονειρεύομαι να δω τον λαό της Γάζας, ειδικά τη νεολαία της, να εκπροσωπείται σε διεθνείς χώρους: στην τέχνη, στον αθλητισμό, στην επιστήμη. Να μεταφέρουν τα ταλέντα και τις ιστορίες τους στον κόσμο, όχι μόνο ως θύματα, αλλά ως άτομα ικανά για δημιουργία, αριστεία και μεταμόρφωση.
Η Λωρίδα της Γάζας είναι μία από τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές στον κόσμο, με περίπου 2,2 εκατομμύρια κατοίκους σε μια έκταση μόλις 365 τετραγωνικών χιλιομέτρων.
Μετά από μια περίοδο πολέμου, οι ισραηλινές δυνάμεις κατέλαβαν το 75% της έκτασης της Γάζας, αφήνοντας μόλις το 25%. Αυτό ανάγκασε τους ανθρώπους να συγκεντρωθούν σε παραθαλάσσιες περιοχές όπως το λιμάνι και η παραλία της Γάζας, όπου χρησιμοποιούν αλμυρό νερό για καθαρισμό, μπάνιο και πλύσιμο λόγω της έλλειψης καθαρού νερού.
Η απαγόρευση πρόσβασης στη θάλασσα είναι έγκλημα απέναντι σε έναν πεινασμένο και διψασμένο πληθυσμό, αλλά η ανάγκη ωθεί πολλούς να την αψηφήσουν — είτε για ψάρεμα, είτε για μπάνιο, είτε για να ξεφύγουν από τη σκληρότητα της ζωής».
Βρείτε τον Ahmed Sh Abu Ajwa σε Instagram και Facebook
Ακολουθήστε το OneMan στο Google News και μάθετε τις σημαντικότερες ειδήσεις.
