AP Photo/Ivan Sekretarev)
ΗΜΟΥΝ ΕΚΕΙ

Στα χιόνια της Σαμάρα: Το χειρότερο ταξίδι που έκανα ποτέ

Ο Γιάννης Φιλέρης ήταν τυχερός γιατί ελέω του μπάσκετ έχει πάει σε ολόκληρο τον κόσμο. Σήμερα περιγράφει το χειρότερο ταξίδι του, είκοσι χρόνια πριν, καταμεσής του ρωσικού χειμώνα στην πόλη Σαμάρα.

Με το μπάσκετ είχα την ευτυχία να ασχοληθώ από μικρός. Πρώτα προσπαθώντας να παίξω, έστω και ανεπιτυχώς, στη συνέχεια γράφοντας. Η συγκυρία του να γίνει κανείς ρεπόρτερ μπάσκετ στη δεκαετία του ’80 ήταν μοναδική. Τα μονόστηλα των πολιτικών εφημερίδων, οι 500-600 λέξεις, που μετά βίας χωρούσαν στις 8 σελίδες των αθλητικών μετά την έκρηξη του έγιναν … ποτάμια λέξεων. Κάπως έτσι ιδρύθηκε η … μασονική σχολή μπασκετικής δημοσιογραφίας, την οποία μπορώ να σας την αναλύσω εμπεριστατωμένα, όχι όμως σήμερα.

Ο πρόλογος έγινε για να δικαιολογήσω με αυτό που μου ζήτησε ο Κωνσταντίνος Αμπατζής, για το καινούργιο Oneman.gr: Το χειρότερο ταξίδι, που έκανα ποτέ. Γιατί από το 1987 και μετά τα ταξίδια ήταν συνεχόμενα. Είτε με τους συλλόγους, είτε με την Εθνική Ομάδα. Ήμουν τυχερός, γιατί ελέω επαγγέλματος βρέθηκα στην άλλη άκρη του κόσμου.

Στον Καναδά το 1994 όπου πήγα μέχρι τους Καταρράκτες του Νιαγάρα, στην Ιαπωνία το 2006, όταν διασχίσαμε όλη την ενδοχώρα για να πάμε από την Χαμαμάτσου στο Τόκιο! Ένα πρωινό του 2012 βολτάραμε στο Καράκας της Βενεζουέλας.

Σαμάρα χειρότερο ταξίδι Στους καταρράκτες του Νιαγάρα στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 1994
Στους καταρράκτες του Νιαγάρα στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 1994

Για μια δεκαετία (1992-2002) βρέθηκα και στον Ολυμπιακό, με την ιδιότητα του υπεύθυνου Τύπου. Κι εκεί τα ταξίδια ήταν αμέτρητα, επαναλαμβανόμενα και κουραστικά. Θα ρωτήσει κανείς; Κουράζεται κανείς να ταξιδεύει; Να αλλάζει παραστάσεις; Αν ακολουθεί μια ομάδα που κάθε 15 μέρες μπαίνει σε ένα αεροπλάνο (καμιά φορά και δυο) ναι. Και πάρα πολύ μάλιστα. Θα συμφωνήσω με τον Γιώργο Μπαρτζώκα που κάποτε έλεγε ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα της Λοκομοτίβ Κουμπάν ήταν τα αεροπορικά ταξίδια, ειδικά μέσα στη Ρωσία, όπου οι αποστάσεις είναι πολύ μεγάλες.

Εντάξει, αν το κάνεις μια, δυο χρονιές, άντε τρεις, σίγουρα είναι συναρπαστικό. Έχει τη γοητεία του, γνωρίζεις καινούργια μέρη κι ας μην έχεις πολύ χρόνο να δεις όλα όσα θα σου επέτρεπε η ιδιότητα του τουρίστα. Τουλάχιστον εμείς ξεφεύγουμε από την απέραντη μονοτονία παικτών, προπονητών που κάνουν την ίδια διαδρομή, αεροδρόμιο-ξενοχοδείο-γήπεδο, όπου κι αν πάνε. Απλά αλλάζει το όνομα της πόλης.

  • Έχω βρεθεί σε σκοτεινούς δρόμους της Αμβέρσας, όπου με μια παρέα Ελλήνων δημοσιογράφων έξω από “βιτρίνες” (μην αναφέρω … τι προϊόντων) κάναμε τόση φασαρία, όπου μέσα σε πλήρη σιωπή, ακούγεται αγριοφωνάρα να λέει σε άπταιστα ελληνικά: “Ρε κερατάδες, θα μας αφήσετε να κοιμηθούμε”;
  • Έχω πιει ένα ανεπανάληπτο κόκκινο κρασί στο Ο’ Πόρτο, με αποτέλεσμα να βρεθώ σχεδόν μεθυσμένος πριν από την έναρξη του αγώνα με την τοπική ομάδα.
  • Έχω δει (ω ναι) τον Νίκο Παπαδογιάννη να χορεύει αγκαλιά με μια μπύρα στο μοναδικό κλαμπ της Λιμόζ.
  • Έχω επίσης συνειδητοποιήσει ότι ο Παντελής Διαμαντόπουλος, ένα απόγευμα στο Βερολίνο με ανοιχτό το παράθυρο, έχει καπνίσει (!) μισό πακέτο κάμελ!
  • Έχει φοβηθεί το μάτι μου (και η ψυχούλα μου) όταν βρέθηκα σε ένα ταξί στη Μόσχα, μαύρα μεσάνυχτα, χωρίς να ξέρω που πηγαίνει ο οδηγός και σκεπτόμενος ότι ήρθε η ώρα να αφήσω τα κοκαλάκια μου και το διαβατήριο μου στην ρωσική πρωτεύουσα. Ο άνθρωπος απλά με πήγαινε στον προορισμό μου. Μόλις έφτασα, από την ταραχή μου, έβγαλα ρούβλια και δολάρια … όσα είχα στην τσέπη μου και τον πλήρωσα. Πρέπει να έκανε πάρτι ο σύντροφος…
  • Έχω επισκεφθεί την Τιμισοάρα της Ρουμανίας, ένα μόλις μήνα πριν από την εξέγερση των φοιτητών και την πτώση του Τσαουσέσκου…
  • Έχω αρχίσει τη μετάδοση του ματς έξω από το γήπεδο των Γκίλφορντ Κινγκς στο Λονδίνο γιατί το πούλμαν που μας μετέφερε από το ξενοδοχείο, απλά έκανε … δυόμισι ώρες να φτάσει, λόγω της τρομερής κίνησης της αγγλικής πρωτεύουσας.
  • Έχω βρεθεί στη Ντίσνεϊλαντ στο Παρίσι, ανέμελος όπως οι άλλοι συνάδελφοι καθώς υπήρχε απεργία των ΜΜΕ άρα υπήρχε ευκαιρία μιας ολοήμερης … καυλάντας. Το τηλεφώνημα “η απεργία τελείωσε, θέλουμε δυο σελίδες σε τρεις ώρες” μας έκανε να τρέχουμε … πανικόβλητοι, σαν τα τρενάκια του space jam!
  • Έχω ακούσει το μυθικό “α κελ αποβάθρ” του γαλλομαθή συναδέλφου, Μενέλαου Σεβαστιάδη, που ήθελε να μάθει από ποια αποβάθρα έφευγε το τρένο που θα μας πήγαινε στη Νάντ (ή στο Παρίσι, γερνάω και δεν θυμάμαι)
  • Έχω μπει κάθιδρος σε ένα ταξί, μαζί με Φίλιππα Συρίγο και Βασίλη Σκουντή, έξω από το Πρενθίπε Φελίπε της Σαραγόσα, όταν από πίσω … μας ακούστηκε η ιαχή (των αρειανών χούλιγκαν) “να ο π….ς, ο Συρίγος”. Ο ταξιτζής νόμιζε ότι αυτοί, που έτρεχαν από πίσω μας ήταν … φίλοι. Όταν κόντεψαν να πέσουν πάνω στο παρμπρίζ πάτησε το γκάζι και εξαφανίστηκε. Στο ίδιο ταξίδι, έχω σπάσει και το δόντι μου δαγκώνοντας μια μοναδική τι-μπον στέικ, στο ωραίο υπόγειο ρεστοράν που μας φιλοξενούσε σχεδόν για μια εβδομάδα
  • Έχω χαζέψει στο Μονζουίκ της Βαρκελώνης και το Ρετίρο της Μαδρίτης.
  • Έχω δωροδοκήσει τους φύλακες του Ερμιτάζ για να παρακάμψουμε την ατέλειωτη ουρά του ιστορικού Μουσείου στην απίστευτη Αγία Πετρούπολη!
  • Έχω επισκεφθεί το Νταχάου στο φάιναλ-φορ του 1989 στο Μόναχο, το Άουσβιτς στην Κρακοβία, στο Ευρωμπάσκετ 2009. Ρίγος…
  • Έχω χαθεί στα περίχωρα της Γάνδης αναζητώντας το ξενοδοχείο που είχε … “χώσει” την ομάδα του Άρη ο Γιάννης Ιωαννίδης το 1988. Ούτε ο ταξιτζής που μας πήρε ήξερε το δρόμο, με αποτέλεσμα να χάσουμε σχεδόν όλη την γιορτή που είχε κάνει ο Άρης για τους Έλληνες δημοσιογράφους. Όταν τελικά φτάσαμε με τον Τάκη Ευσταθίου, είχαν φύγει όλοι, εκτός από το Νικο Γκάλη που έπινε μόνος του μια μπύρα στο μπαρ…
  • Έχω δει το αυτοκίνητο που είχαμε νοικιάσει στο Τελ Αβίβ να μην υπάρχει έξω από το Χίλτον, που μέναμε, γιατί απλά ήταν παρκαρισμένο σε λάθος θέση με αποτέλεσμα να το σηκώσει ο γερανός!
  • Έχω τσακίσει τον αστράγαλό μου, παραμονή του τελικού Ολυμπιακού-ΤΣΣΚΑ στην Κωνσταντινούπολη. Στο Λονδίνο, ένα χρόνο μετά, απλά … έπεσα από την καρέκλα μου, μέσα στο γήπεδο.
Ταξίδι Σαμάρα χειρότερο Βόλτα στη Βενετία, με γόνδολα-ταξί με τον Παντελή Διαμαντόπουλο, τον Τάκη Ευσταθίου, το Νίκο Γέμελο και το Γιώργο Βαλαβάνη. Πριν 25 χρόνια...
Βόλτα στη Βενετία, με γόνδολα-ταξί με τον Παντελή Διαμαντόπουλο, τον Τάκη Ευσταθίου, το Νίκο Γέμελο και το Γιώργο Βαλαβάνη. Πριν 25 χρόνια…

Θα μπορούσα να γράψω εκατοντάδες τέτοια περιστατικά. Από το πρώτο ταξίδι (στο Βελιγράδι το 1987 για το Παρτιζάν-Άρης) κάθε φορά συνέβαινε και ένα ευτράπελο. Όμως το ταξίδι στην Σαμάρα, τον Ιανουάριο του 1999, είναι πράγματι … μια σκέτη ταλαιπωρία. Και ίσως το χειρότερο που έκανα όλα αυτά τα χρόνια.

Η Σαμάρα είναι μια πόλη της Ρωσίας, καταμεσής του Βόλγα. Ο ρωσικός χειμώνας την πιάνει… για τα καλά. Το μικρό ελικοφόρο αεροπλάνο, που μετέφερε την αποστολή από τη Μόσχα, προσγειώθηκε την παραμονή του ματς. Το χιόνι είχε καλύψει όλη την πόλη. Η θερμοκρασία ήταν γύρω στους -15 βαθμούς το να κυκλοφορήσεις έμοιαζε σχεδόν αδύνατο. Η ομάδα μπάσκετ της πόλης είναι νεοφώτιστη στην Ευρωλίγκα του 1999, οι άνθρωποι της δεν έχουν εξοικείωση με τα τεκταινόμενα στη διοργάνωση. Στην αλληλογραφία με τον Ολυμπιακό, οι “ερυθρόλευκοι” ζητάνε δείπνο, μετά την άφιξή τους, με πρώτο πιάτο σπαγγέτι ναπολιτέν (σάλτσα ντομάτα) και δεύτερο κοτόπουλο φιλέτο.

Μπαίνουμε στο θεοσκότεινο ξενοδοχείο και πάμε σχεδόν αμέσως στον χώρο που είχε ετοιμαστεί το δείπνο. Οι καημένοι Ρώσοι φέρνουν το πρώτο πιάτο. Μακαρόνια ναι. Σάλτσα ντομάτα, όμως; Η … ρωσική ευρεσιτεχνία έφερε δίπλα στα σκέτα μακαρόνια, μια φρέσκια ντομάτα! Θα την κόβαμε, δηλαδή, και θα την ρίχναμε πάνω από την σπαγγέτι.
Ποιος είδε τον Ντούσαν Ίβκοβιτς και δεν τον φοβήθηκε! Θόλωσε το μάτι του Ντούντα, που έτσι κι αλλιώς δεν πολυσυμπαθούσε τους Ρώσους, που άρχισε να ρίχνει μπινελίκια στα ρώσικα, τα οποία μιλάει από μικρός. Χαμός…

Μετά από κάθε δείπνο, η συνήθεια (για το … γούρι) να βγαίνουμε μια μικρή βόλτα με τον μάνατζερ της ομάδας Τάκη Λιβιεράτο, τον γιατρό Γιώργο Παπαγιαννόπουλο και τον ασίσταντ κόουτς Κώστα Μπογατσιώτη, ήταν αμφίβολο αν θα μπορούσε να τηρηθεί. Δεν υπήρχε και το σχετικό γλυκό, που τρώγαμε κάθε φορά, ενώ το χιόνι έπεφτε πυκνό. Τελικά … βγήκαμε μια βόλτα πενήντα μέτρων, έξω από το ξενοδοχείο, και αντί για γλυκό φάγαμε ένα μανταρίνι…

Ο αγώνας ήταν την επόμενη. Ο Ολυμπιακός δεν αντιμετώπισε προβλήματα, νίκησε 81-70. Έπρεπε όμως να στείλουμε και κάποιες λεπτομέρειες στην Αθήνα, για να υπάρξει και η ενημέρωση των εφημερίδων. Στατιστικά, κάποιες δηλώσεις, κλπ. Μόνο που στο ωραίο γήπεδο της Σαμάρα, δεν υπήρχε φαξ (τεχνολογία εκείνης της εποχής). Ούτε τηλέφωνο. Έπρεπε να μεταφερθούμε στα Γραφεία του οργανισμού τηλεπικοινωνιών της Σαμάρα, να στείλουμε από εκεί το φαξ και να ζητήσουμε κλήση (από την Αθήνα). Τελειότης.

Υπήρχε, όμως, ένα πρόβλημα. Η αποστολή του Ολυμπιακού έφευγε αμέσως για το αεροδρόμιο, ώστε να προλάβει το κλείσιμο (λίγο πριν από τα μεσάνυχτα) και να βρεθεί στη Μόσχα. Η διαδρομή από τον “ΟΤΕ Σαμάρας” μέχρι το αεροδρόμιο της πόλης θα μου μείνει αξέχαστη. Ο οδηγός που μύριζε βότκα, είχε το γκάζι κολλημένο στα 120 χιλιόμετρα. Φρένο απαξιούσε να πατήσει, σε κάποια στιγμή φοβήθηκα μην του είχαν χαλάσει τελείως. Με νοήματα προσπαθούμε να του πούμε να .καλμάρει. Βάζει τα γέλια και απαντάει: Ιce,
danger.

Δηλαδή στον πάγο δεν φρενάρουμε ποτέ. Στη διαδρομή, προλαβαίνουμε και το πούλμαν του Ολυμπιακού, που αρχίζει και βγάζει καπνούς από πίσω. Λίγο αργότερα θα σταματήσει για να επιδιορθωθεί η βλάβη. Ο Παναγιώτης Φασούλας ακόμη ρίχνει κατάρες.

Με τα πολλά, φτάνουμε όλοι μαζί στο αεροδρόμιο, μπαίνουμε στο ελικοφόρο και απογειωνόμαστε πραγματικά μέσα σε χιονοθύελλα. Θα φτάναμε στη Μόσχα, μισή ώρα, σαράντα λεπτά αργότερα. Κι εκεί  θα περιμέναμε τρεις τέσσερις ώρες, για την πρωινή πτήση στην Αθήνα. Όταν προσγειωθήκαμε στο Ελληνικό την άλλη μέρα το μεσημέρι, νιώθαμε σα να είχαμε επιστρέψει στον Παράδεισο. Α, ήταν και η γιορτή μου: 7 Ιανουαρίου του 1999. Είκοσι χρόνια πριν…