AP Images
ΑΠΟΚΑΘΗΛΩΣΗ

Το πιο εθιστικό τραγούδι των Ace of Base έκρυβε μια ναζιστική ‘σκιά’

Ήταν οι Ace of Base μια μπάντα-δούρειος ίππος του ναζισμού στη σύγχρονη ποπ; Μια θεωρία συνωμοσίας που δεν έλαβε ποτέ επαρκείς απαντήσεις.

Την εποχή που κυκλοφορούσε το ‘Happy Nation’ των Ace Of Base σε όλη την Ευρώπη και γινόταν αμέσως hit, ήμουν εννέα ετών και ήμουν πιστός στις δραστηριότητες που κάθε εννιάχρονος των ’90s προσκυνούσε με πίστη. Όταν δεν μάτωνα ακροδάχτυλα παίζοντας Sonic στο προσωπικό μου Sega Mega Drive, προσπαθούσα να πείσω τους γονείς μου ότι η ιδέα τους να περάσω 20 μέρες σε μια καλοκαιρινή κατασκήνωση, που θα έπρεπε να κοινωνικοποιηθώ μαζί με άλλους εννιάχρονους, παντελώς αγνώστους προς εμένα, ήταν λάθος και επικίνδυνη. Στο τέλος βρισκόμουν σε μια κατασκήνωση στον Άγιο Ανδρέα, όπου όσο κι αν τους ζητούσα να μου περνούν παράνομα στα επισκεπτήρια κάποιο τεύχος του Αλμανάκο, κάποια κασέτα με τους Scorpions ή το ίδιο το Mega Drive μου, η απάντηση ήταν αρνητική.

Ο βραδινός προαυλισμός μας στην κατασκήνωση περιλάμβανε και μουσική. Υπήρχε κάτι που λεγόταν ‘Ντισκοτέκ’ και έπαιζε τραγούδια της εποχής, όπως το ‘Έρωτας Είναι’ της Βικτώριας Χαλκίτη, το ‘California Love’ του Dr.Dre, το ‘Μου Θυμίζεις τη Μάνα Μου’ του Χρήστου Κυριαζή, το ‘Alien Nation’ των Scorpions, συχνά με αυτήν ακριβώς της σειρά. Σε ένα από εκείνα τα βράδια άκουσα για πρώτη φορά το ‘Happy Nation’ των Ace of Base. Πήγαινε κάπως έτσι:

Happy nation living in a happy nation
Where the people understand
And dream of the the perfect man
A situation leading to sweet salvation
For the people for the good
For mankind brotherhood

Προφανώς και ήταν ένα τρομακτικά εθιστικό κομμάτι, που με έκανε να διαπιστώσω ότι εκτός από τον Dr. Dre και τους Scorpions, μου άρεσε και η σουηδική ποπ, άρα περίπου 25 χρόνια αργότερα, θα γινόμουν ένας hipster της μουσικής και θα έγραφα κείμενα σαν αυτό που διαβάζετε σήμερα. Το είχα παραδεχτεί με οριακό τρόμο. Μου άρεσαν οι Ace of Base. Στον κατασκηνωτικό βραδινό προαυλισμό μου χόρευα Ace of Base και ξεχνούσα τα βάσανα μου.

Ένα Έθνος Χαρούμενο που δεν σταματά να χορεύει

Πώς ακούγονται όμως σήμερα οι Ace of Base; Ας ξεκινήσουμε μια εξαντλητική ανάλυση μιας μπάντας που δεν υπάρχει πια, αλλά συγκεντρώνει εκατοντάδες εκατομμύρια streams σε κάθε της κομμάτι γιατί η pop νοσταλγία τελικά, αφορά περισσότερο κόσμο από οποιαδήποτε άλλη μουσική τάση.

Το 1993, η σουηδική pop μπάντα μεσουρανούσε σε όλη την Ευρώπη, ενώ είχε κάνει και ένα πέρασμα από τηλεοπτική εκπομπή της ελληνικής τηλεόρασης με τη Ρούλα Κορομηλά. To υπέροχο ‘The Sign’ μάλιστα, είχε διασκευαστεί και από ένα συγκρότημα κοριτσιών που ήταν πολύ κακά εκείνη την εποχή, ήταν δηλαδή τα ‘Κακά Κορίτσια’.

Η μυθολογία της σουηδικής ποπ έχει ως Θεούς της τους Abba, και ως ημίθεους, δηλαδή ως όντα που ακούμπησαν το τέλειο της σύνθεσης εμπορικών τραγουδιών, τους Roxette. Οι Ace of Base ήταν η ενσάρκωση ενός ονείρου, πως η σουηδική ποπ μπορεί να φτάσει πολύ μακριά, από τα dancefloor των clubs στη Νέα Υόρκη μέχρι τα χαλασμένα ηχεία μιας κατασκήνωσης στον Άγιο Ανδρέα Αττικής. Με λίγα λόγια, το ‘Happy Nation’, το ‘The Sign’, το ‘All That She Wants’ ήταν κομμάτια που είχαν βρει μια μουσική φόρμουλα ‘εθισμού’, σε προκαλούσαν να ξεδιπλώσεις τα πιο αμήχανα χορευτικά σου moves χωρίς να νιώσεις την παραμικρή ενοχή. Και όλοι ξέρουμε πόσο αμήχανη είναι η εικόνα ενός εννιάχρονου που χορεύει Ace of Base.

All That she wants is another baby: Η εκτόξευση μιας μπάντας

Το album ‘Happy Nation’ ήταν ένα pop διαμάντι. Τόσο το ομότιτλο κομμάτι, όσο και τα ‘All That She Wants’, ‘The Sign’, ‘Wheel Of Fortune’ συνέθεταν τον πυρήνα ενός ποπ κομψοτεχνήματος, ενός ντεμπούτου γεμάτου από χορευτικούς ύμνους. O Jonas Bergen, γνωστός και ως ‘Joker’, μαζί με τον ‘Budha’ Ulf Elkberg και τις σαγηνευτικές Jenny και Linn Bergren, μαζί με την καθοδήγηση του παραγωγού-μίδα Denniz ‘Pop’, είχαν δημιουργήσει ένα άλμπουμ που μέχρι σήμερα αποτελεί το κορυφαίο debut album στην ιστορία της ποπ, με περισσότερα από 19 εκατομμύρια αντίτυπα σε πωλήσεις. Μια μικρολεπτομέρεια, το γεγονός ότι ο Ulf υπήρξε θαυμαστής της ναζιστικής ιδεολογίας, ήταν κάτι που η μπάντα το παραδεχόταν σε συνεντεύξεις της και ύστερα το άφηνε να πέσει κάτω. Καλή καρδιά πάνω απ’ όλα.

Όλα ξεκίνησαν στο υπόγειο ενός σπιτιού στο Γκέτεμποργκ, όταν ο ‘Joker’ δοκίμαζε με κάτι παλιά, αναλογικά synths να δημιουργήσει ηλεκτρονική μουσική, με τις δυο αδελφές του, Jenny και Linn Bergren, να βοηθού στα φωνητικά, και τον κολλητό του, Ulf Ekberg, να συνδράμει στα synths. Ο Ulf, είχε υπάρξει skinhead έφηβος με παρελθόν στην ακροδεξιά νεολαία των Swedish Democrats και μέλος της dark wave μπάντας Commit Suicide. Ιδρυτικό μέλος των Swedish Democrats και μέλος των Commit Suicide ήταν ο Hagge Geigert, ναζιστής που το 1986 συνελήφθη για παράνομη οπλοκατοχή, ενώ είχε απειλήσει θεατρικό σκηνοθέτη εβραϊκής καταγωγής με δολοφονία. Κάπου εδώ θα κάνουμε μια παύση για να θυμηθούμε την στιχουργική κατεύθυνση ενός τραγουδιού των Commit Suicide.

Men in white hoods march down the road, we enjoy ourselves when we’re sawing off n—–s’ heads / Immigrant, we hate you! Out, out, out, out! Nordic people, wake up now! Shoot, shoot, shoot, shoot

Με λίγα λόγια η πρώτη μπάντα του Ulf δεν συμπαθούσε ιδιαίτερα τους μετανάστες, μάλλον τους προτιμούσε καλύτερα με μια σφαίρα στον κρόταφο ή έστω να χορεύουν μέσα σε μια βροχή από σφαίρες. Παρ’ όλα αυτά, ο ίδιος από το 1987 και μετά, επιχείρησε να κάνει μια ‘νέα αρχή’ με τους Ace of Base, σε μια εποχή που η σουηδική ποπ, με την καθοδήγηση του Dennis Pop και του Max Martin, εξελισσόταν σε μια πραγματικά παγκόσμιου βεληνεκούς τάση, μια ‘φόρμουλα επιτυχιών’ που θα εμπιστεύονταν μπάντες όπως οι Backstreet Boys, οι N-Sync αλλά και η Britney Spears και η Christina Aguilera ανάμεσα σε δεκάδες άλλους υπερ-επιτυχημένους σταρ.

Είναι παρεξηγήσιμο το ‘Happy Nation’;

Οι εποχές αλλάζουν όμως, το ίδιο και το κοινωνικό-πολιτικό πλαίσιο υπό το οποίο φιλτράρουμε την μουσική και κάθε άλλη τέχνη. Για να θυμηθούμε σήμερα, τι ακριβώς έλεγαν οι στίχοι του ‘Happy Nation’.

Happy nation living in a happy nation
Where the people understand
And dream of the the perfect man

Είναι λοιπόν ένα ‘χαρούμενο έθνος’ στο οποίο οι άνθρωποι ‘καταλαβαίνουν’ και ‘ονειρεύονται’ τον ‘Τέλειο Άνθρωπο’, ενώ σε άλλο σημείο του κομματιού, η Linn μας προειδοποιεί ότι ‘The Man Will Die, but not his Ideas’. Δηλαδή ο Τέλειος Άνδρας δεν θα ζήσει, θα μείνουν όμως οι Ιδέες του. Με τον ερχομό των πρώτων ιντερνετικών blogs δημιουργήθηκαν θεωρίες πως και το ‘All That She Wants’ αποτελεί μια σατιρική ‘επίθεση’ στον σοσιαλισμό, καθώς περιγράφει μια γυναίκα που θέλει να κάνει παιδιά για να μη δουλεύει και να παίρνει επιδόματα, ενώ και το ‘The Sign’ μέχρι σήμερα αμφισβητείται η ‘αγαθοσύνη’ των στίχων του, ως η περιγραφή ενός ‘οράματος’ που βλέπει κάποιος που ανακαλύπτει το ναζισμό.

Δεν ξέρω αν όλα τα παραπάνω είναι αρκετά για να κατηγορήσεις τον Ulf Ekberg πως με όχημα την καριέρα των Ace of Base κατάφερε να διαγράψει το νεοναζιστικό του παρελθόν, ώστε στη συνέχεια να αναρριχηθεί στην ελίτ της επιχειρηματικότητας (ηγείται της εταιρείας μάρκετινγκ Result, με πελάτες όπως BMW, Fiat, Nokia, Linkedin). Ο ίδιος πάντως δεν έχει κρύψει το παρελθόν του και με δήλωση μέσα από το προσωπικό του site έχει απολογηθεί γι’ αυτό:

“Κατά τις αρχές των ’90s έδωσα δεκάδες συνεντεύξεις ανά τον κόσμο, λέγοντας πόσο πολύ είχα -και συνεχίζω να έχω- μετανιώσει για το γεγονός ότι είχα όντως σχετιστεί με ανθρώπους της ακροδεξιάς. Έχουν περάσει περισσότερα από 20 χρόνια από την μέρα που αποφάσισα να αποκαλύψω το παρελθόν μου και παραμένω ανοιχτό βιβλίο για όποιον με ρωτήσει το οτιδήποτε. Ποτέ δεν μετάνιωσα για την επιλογή μου να αφήσω αυτόν τον κόσμο. Όντως είχα μια μπάντα που λεγόταν Commit Suicide, αν και ποτέ δεν υπήρξα μέλος των SwedisH Democrats. Πάντως τα εφηβικά μου λάθη ως προς τις πολιτικές ιδεολογίες που επέλεξα ήταν ασυγχώρητα και αν μπορούσα να ζήσω ξανά εκείνη την εποχή, θα τα έκανα όλα τελείως διαφορετικά. Λυπάμαι πάρα πολύ για τον πόνο και την απογοήτευση που μπορεί να έχουν προκαλέσει αυτές οι πληροφορίες σε φαν των Ace of Base και θα ήθελα να τονίσω πως οι Ace of Base ποτέ δεν υποστήριξαν ακραίες ιδεολογίες ούτε της δεξιάς ούτε της αριστεράς”.

Μπορούμε να συνεχίσουμε να ακούμε το ‘Happy Nation’, θαυμάζοντας την -ακόμα και σήμερα- φρέσκια και upbeat χορευτική μελωδία του, αγνοώντας το γεγονός ότι ένα από τα μέλη της μπάντας είναι η σουηδική εκδοχή του Μάκη Βορίδη; Μπορούμε να αγνοήσουμε τους λιγάκι ακροδεξιούς στίχους του; Πιστεύω πως ναι, όπως καταφέρνουμε και αγνοούμε το γεγονός ότι ο πιο επιδραστικός ράπερ σήμερα είναι ένας τύπος που αποθεώνει τον Donald Trump και θεωρεί τον εαυτό του ιερέα στην προσωπική του εκκλησία και τον λένε Kanye West. Όπως αγνοούμε τους ομοφοβικούς στίχους ενός άλλου ράπερ, που λίγο αργότερα επιλέγει να κάνει ντουέτο με έναν ομοφυλόφιλο ροκ σταρ, όπως αγνοούμε τον Διονύση Σαββόπουλο για το εκάστοτε κόμμα που υποστηρίζει, αρκεί πάντα, αυτό να βρίσκεται στην κυβέρνηση. Η ποπ μουσική ανέκαθεν έβρισκε διάφορα τεχνάσματα, μυστικά και κρυφές πλοκές για να μας πείσει να ακολουθήσουμε φανατικά έναν pop artist. H Britney Spears ενσάρκωσε τη μοντέρνα λολίτα, ο Marilyn Manson τον Aντίχριστο σούπερ σταρ, ο Βασίλης Καρράς τον εαυτό του, ο Nίκος Καρβέλας τον Mick Jagger. (Όχι αλήθεια, δείτε το παρακάτω video στο 4.07).

Κι αφού περάσατε 9.59 λεπτά της ζωής σας εντοπίζοντας αντιγραφές ξένων ποπ κομματιών από ελληνικά (φροντίζουμε να μην σας λείψει η infotainment διασκέδαση), ας καταλήξουμε στο συμπέρασμα: Υπάρχει όντως μια ‘σκιά’, ένα υπονοούμενο ναζισμού στο ‘Happy Nation’ των Ace of Base, ταυτόχρονα όμως, δεν υπάρχει κανένας λόγος για να την πάρουμε στα σοβαρά.

                                                                             **

Δέκα χρόνια μετά το τέλος του θρυλικού ‘Lost’, η Ιωσηφίνα Γριβέα και ο Θοδωρής Δημητρόπουλος επιστρέφουν στο Νησί για να αναλύσουν την 2η σεζόν της κλασικής σειράς