2025, AP Photo/Alex Brandon
EXPLAINED

Πώς ο Trump έπεισε τον Netanyahu να σταματήσει τον πόλεμο στη Γάζα

Ο Trump είχε εκατομμύρια λόγους να θέλει το τέλος του πολέμου στη Γάζα, πέραν του Νόμπελ Ειρήνης και βρήκε τα «κλειδιά» του Netanyahu.

Επί δυο χρόνια το Ισραήλ βομβαρδίζει ανελέητα τη Γάζα, με τον ΟΗΕ να έχει δηλώσει πως πρόκειται για γενοκτονία και τον Benjamin Netanyahu, που τη διαπράττει, να καταζητείται για εγκλήματα πολέμου από το Νοέμβριο του 2024, όταν το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο εξέδωσε τη σχετική απόφαση.

Παρ’ όλα αυτά, μίλησε πρόσφατα από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, που έγινε στις ΗΠΑ, οι οποίες δεν είναι μέλος του Ιnternational Criminal Court και ως εκ τούτου, δεν αναγνωρίζουν τη δικαιοδοσία του. Βέβαια, και η Ελλάδα που είναι μέλος του ICC, έζησε την εμπειρία της κοινής φωτογραφίας -με χαμόγελα- του πρωθυπουργού της, Κυριάκου Μητσοτάκη, με τον καταζητούμενο.

Εν πάση περιπτώσει, στις ΗΠΑ ο Netanyahu συναντήθηκε με τον Donald Trump, με τον πρόεδρο των ΗΠΑ να τον ενημερώνει πως ο πόλεμος στη Γάζα θα τελειώσει.

Τι περιλάμβανε το σχέδιο των 20 σημείων του Trump που δεν είχαν όλα όσα είχαν συζητηθεί -και απορριφθεί από το Ισραήλ- στο μεσοδιάστημα; Ή καλύτερα πώς έπεισε ο Trump τον Netanyahu να σταματήσει τις εχθροπραξίες;

H βασική προϋπόθεση του Netanyahu

Μεταξύ των 20 σημείων του συμφωνηθέντος σχεδίου, υπάρχει η αποστρατιωτικοποίηση της Γάζας και ο αποκλεισμός οποιουδήποτε κυβερνητικού ρόλου για τη Χαμάς, το μέλλον. Για πέντε χρόνια θα διοικεί την περιοχή μια Επιτροπή Ειρήνης (για την ακρίβεια η Διεθνής Μεταβατική Αρχή της Γάζας -Gaza International Transitional Authority, εν συντομία GITA) που θα έχει για επικεφαλής τον Sir Tony Blair.

Ο πρώην πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας θεωρείται βαθιά εμπλεκόμενος με τη διπλωματία στη Μέση Ανατολή. Σύμφωνα δε, με τον αποχαρακτηρισμό εμπιστευτικών εγγράφων του Ηνωμένου Βασιλείου, ο ίδιος και οι σύμβουλοι του, ενημερώνονταν συνεχώς από Βρετανούς νομικούς συμβούλους πως μια επίθεση στο Ιράκ δεν θα ήταν νόμιμη, δίχως την άδεια του ΟΗΕ.

Παρ’ όλα αυτά την ενέκρινε. Ήταν ο προπομπός της εισβολής που έγινε πέντε χρόνια μετά και αργότερα κρίθηκε παράνομη, βάσει του διεθνούς δικαίου.

Στο #19 του πλάνου, στο οποίο είχε λόγο και ο Blair, εξηγείται ότι κατά την ανασυγκρότηση της Γάζας και τη μεταρρύθμιση της Παλαιστινιακής Αρχής, ενδέχεται να δημιουργηθούν οι συνθήκες «για αξιόπιστη πορεία προς την αυτοδιάθεση και την κρατική υπόσταση των Παλαιστινίων».

Δεν ανοίγει δηλαδή, ο δρόμος για δημιουργία Παλαιστινιακού κράτους, μηδέ κλείνει για πάντα.

Σύμφωνα με διεθνή μέσα, όπως οι Financial Times, Independent, Reuters και Axios ο πρωθυπουργός του Ισραήλ έχει το κλασικό πρόβλημα με τους ακροδεξιούς που στηρίζουν τον κυβερνητικό σχηματισμό. Είναι αυτοί που μπαίνουν μπροστά, κάθε φορά που υπάρχει υποψία συμφωνίας. Η τωρινή δεν αποτέλεσε εξαίρεση.

Οι ακροδεξιοί απειλούν τον Netanyahu με πρόωρες εκλογές

Το βασικό ζητούμενο του Ισραηλινού πρωθυπουργού ανέκαθεν ήταν να μην προωθεί τη λύση δυο κρατών. Δηλαδή, να μην υπάρξει ποτέ παλαιστινιακό κράτος.

Αφότου η Χαμάς απάντησε θετικά, υπό προϋποθέσεις και είπε πως είναι έτοιμη να διαπραγματευτεί την απελευθέρωση των ομήρων (για την ακρίβεια, οι αξιωματούχοι με έδρα το Κατάρ το είπαν αυτό – η μαχητική πτέρυγα της Γάζας δεν φαίνεται συμφωνεί), ξέσπασαν έντονες αντιδράσεις εντός του ακροδεξιού συνασπισμού του Netanyahu, για τη συμφωνία.

Ο υπουργός Εθνικής Ασφάλειας, Itamar Ben-Gvir δήλωσε ότι «δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε υπό οποιεσδήποτε συνθήκες, σε ένα σενάριο στο οποίο η τρομοκρατική οργάνωση που έφερε τη μεγαλύτερη συμφορά στο Κράτος του Ισραήλ αναβιώνει. Δεν θα είμαστε σε καμία περίπτωση εταίροι σε αυτό». Μάλιστα, απείλησε να παραιτηθεί αν προχωρήσει το πλάνο, ενώ «σύντροφοι» του πρόσθεσαν και ότι ένα άλλο πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για τον αφοπλισμό της Χαμάς.

Εάν οι ακροδεξιοί υπουργοί κρίνουν ότι ο Netanyahu έχει κάνει πάρα πολλές παραχωρήσεις, προκειμένου να τερματίσει τον πόλεμο, μπορούν να προκαλέσουν την κατάρρευση του κυβερνόντα συνασπισμού, έναν χρόνο πριν από τις επόμενες εκλογές.

Βέβαια, ο ηγέτης της αντιπολίτευσης, Yair Lapid πρόσφερε να παράσχει υποστήριξη στην κυβέρνηση, ώστε να μην καταρρεύσει.

Μπροστά όμως, στην απειλή των πρόωρων εκλογών, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ είπε, σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον Τrump, πως δεν υπάρχει λόγος για πανηγυρισμούς, αφού δεν σημαίνει τίποτα πως η Χαμάς είναι θετικά διακείμενη στη συμφωνία.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ του τόνισε πως έχει έλθει η ώρα να σταματήσει να είναι «τόσο αρνητικός» στο τέλος του πολέμου. Το Axios έγραψε η ακριβής τοποθέτηση του Τrump ήταν «δεν ξέρω γιατί είσαι τόσο γ… αρνητικός. Αυτή είναι μια νίκη. Πάρτη».

Δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στην ισραηλινή επίθεση σε διαπραγματευτές της Χαμάς στην Ντόχα, στις 09/09 του 2024, για την οποία ο Netanyahu έχει ζητήσει «ταπεινή συγγνώμη» από τον πρωθυπουργό της χώρας.

Παρεμπιπτόντως, για να προκύψει το σχέδιο των 20 σημείων, προηγήθηκαν οι πιέσεις του Κατάρ, της Σαουδικής Αραβίας και άλλων αραβικών/μουσουλμανικών χωρών, που ήθελαν την ειρήνη στην περιοχή. Ο Trump ήθελε να τους ικανοποιήσει, καθώς έχει τα δικά του συμφέροντα στη Μέση Ανατολή, με το Ριάντ να έχει ξεκαθαρίσει πως δεν πρόκειται να μπει στη διαδικασία ομαλοποίησης των σχέσεων με το Ισραήλ, πριν τελειώσει ο πόλεμος.

«Σταμάτα να αναζητάς “παραθυράκια”»

Με αυτά και με αυτά, ο Trump εγγυήθηκε στις αραβικές χώρες πως το Ισραήλ δεν θα επαναλάβει τον πόλεμο και άρχισε να πιέζει τον Netanyahu, να σταματήσει να αναζητά «παραθυράκια», προκειμένου να αποφύγει τις δεσμεύσεις.

Βέβαιος για τον σύμμαχο του, σε ερώτηση αν η Χαμάς και ο πρωθυπουργός του Ισραήλ είναι αποφασισμένοι να κάνουν πραγματικότητα την ειρηνευτική πρόταση, απάντησε: «Για τον Bibi είμαι. Τα υπόλοιπα θα τα δούμε σύντομα». Έτσι, ο Trump έταξε και την κατάπαυση του πυρός, την οποία ο υπουργός Οικονομικών του Ισραήλ, Bezalel Smotrich χαρακτήρισε ως «σοβαρό λάθος» που με την πάροδο του χρόνου «θα διαβρώσει τη θέση του Ισραήλ».

Και κάπως έτσι, η εκπρόσωπος της ισραηλινής κυβέρνησης, Shosh Bedrosian, δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι ο στρατός έχει μεν, σταματήσει αυτό που χαρακτήρισε ως «ορισμένοι βομβαρδισμοί», αλλά ότι δεν υπάρχει εκεχειρία σε ισχύ και ο στρατός θα συνεχίσει να ενεργεί για «αμυντικούς σκοπούς».

Το αποτέλεσμα ήταν να σκοτωθούν δεκάδες Παλαιστίνιοι το σαββατοκύριακο.

Όπως αντιλαμβάνεσαι, οι ισορροπίες είναι εύθραυστες και απειλούνται από εσωτερικές πολιτικές πιέσεις προς τον Netanyahu, ο οποίος διώκεται στη χώρα του για διάφορα ζητήματα διαφθοράς και όσο είναι πρωθυπουργός, είναι αλώβητος.

Η τελευταία εξέλιξη θέλει τη Χαμάς να ενημέρωσε πως θα απελευθερώσει ομήρους, όπως προβλέπει το πλάνο, με τον Netanyahu να δηλώνει πως ελπίζει ότι αυτό θα γίνει «τις προσεχείς ημέρες» και ότι «η Χαμάς θα αφοπλιστεί και η Γάζα θα αποστρατιωτικοποιηθεί, με τον εύκολο ή τον δύσκολο τρόπο».

Aολουθήστε το OneMan στο Google News και μάθετε τις σημαντικότερες ειδήσεις.