ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Χρυσή Αυγή: Μια βαθιά πληγή που δεν λέει να κλείσει

Η δίκη της Χρυσής Αυγής μπαίνει στην τελική της φάση την ώρα που η εισαγγελική πρόταση θέλει να την “απογυμνώσει” από τον χαρακτηρισμό της εγκληματικής οργάνωσης. Το ερώτημα είναι πόσο έτοιμη είναι η ελληνική κοινωνία για την επόμενη μέρα.

Την Κυριακή 19 Ιανουαρίου, ο Θωμάς Ιακόμπι, Γερμανός ανταποκριτής γαλλόφωνων μέσων, έπεσε θύμα βίαιης επίθεσης από ακροδεξιούς στη διάρκεια του συλλαλητηρίου στο Σύνταγμα κατά του προσφυγικού. “Με αναγνώρισαν γιατί μαζί με την Ανζελίκ Κουρούνη είχαμε κάνει την ταινία ‘Χρυσή Αυγή: Μια προσωπική υπόθεση’ μας δήλωνε ο ίδιος. H υπόθεση ήρθε να μας θυμίσει πως η πληγή του φασισμού είναι ακόμη ανοιχτή στη χώρα μας, ακόμη κι αν η Χρυσή Αυγή δεν έχει πλέον θεσμική εκπροσώπηση εντός του Κοινοβουλίου.

Πολλοί πόνταραν στην πλήρη αποδυνάμωση του μορφώματος μιας και δεν κατάφερε να ξεπεράσει το 3%. Στις εθνικές εκλογές του 2019, η συσπείρωση της Χρυσής Αυγής έπεσε στο 65,5%. Ένα 10% της δύναμής της να μεταφέρεται στη ΝΔ. Το 2014 η Χρυσή Αυγή είχε φτάσει στο 9,39%. Το συγκεκριμένο ποσοστό ήταν και το μεγαλύτερο που έχει καταγράψει στην μέχρι σήμερα ιστορία της. Το 6,99% των εκλογών του Σεπτεμβρίου του 2015 να είναι το δεύτερο.

Τα ιστορικά ποσοστά της ΧΑ στις εκλογικές αναμετρήσεις στη χώρα μας:

1985: Δημιουργία του μορφώματος

1996: 0.07%, 4.487 ψήφους

2009: 0.3%, 19.624 ψήφους

2012 πρώτες: 7.0%, 440.894 ψήφους

2012 δεύτερες: 6.9%, 425.990 ψήφους

2015 πρώτες: 6.3%, 388.18 ψήφους

2015 δεύτερες: 7.0%, 379.581 ψήφους

2019: κάτω από το όριο του 3%

Τα αποτελέσματα της ΧΑ ήταν απόρροια της αποδιάρθρωσης της οργάνωσης, των αποχωρήσεων, των εσωτερικών αντιδικιών και της δίκης με την προοπτική της καταδίκης για μέλη και οργανωτικά στελέχη να είναι ακόμα, ορατή. Παράλληλα, η ΧΑ φαίνεται πως δεν μπόρεσε τελικά να καρπωθεί οφέλη από το Μακεδονικό, σε αντίθεση με τη ΝΔ.

Παρόλα αυτά, η εισαγγελική πρόταση αποσύνδεσης της ΧΑ από την έννοια της εγκληματικής οργάνωσης, φαίνεται πως αναζωογόνησε τον “πυρήνα” της οργάνωσης. Εφτά χρόνια μετά τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, μας έφερε πάλι μπροστά στα ίδια ερωτήματα για την επόμενη μέρα.

Η επίθεση που μας θύμισε το πρόσωπο της Χρυσής Αυγής

Η επίθεση στον δημοσιογράφο Θωμά Ιακόμπι δεν έσκασε σαν κεραυνός εν αιθρία. Σε ένα αντιμεταναστευτικό συλλαλητήριο 200 ατόμων στο Σύνταγμα, οι φασίστες βρήκαν τρόπο και χώρο να ξυλοκοπήσουν έναν ρεπόρτερ την ώρα που έκανε απλά, τη δουλειά του. Τον στοχοποίησαν και τον χτύπησαν για δεύτερη φορά, μετά την επίθεση που είχε δεχθεί το 2019 σε συλλαλητήριο για τη Μακεδονία. Όλα αυτά, μπροστά στις δυνάμεις της αστυνομίας που έμειναν άπραγες.

“Δεν υπήρξε καμία παρέμβαση από την ΕΛΑΣ, δεν μπήκαν μέσα στο πλήθος. Απλά με κάλεσαν να βγω από το σημείο ενώ εγώ τους φώναζα “που είστε, τι κάνετε;”. Μου είπαν να πάω προς την οδό Νίκης, εκεί που στέκονταν, και βρίσκονταν και άλλοι συνάδελφοί μου στο σημείο αυτό μαζί με το ΕΚΑΒ που με εξέτασε και με παρέλαβε” μας δήλωσε ο ίδιος, αναδεικνύοντας μια διάσταση που σχετίζεται άμεσα με το ίδιο το DNA της ακροδεξιάς άνθησης ανά τον πλανήτη: Τον συσχετισμό δηλαδή των ακροδεξιών κύκλων με τη συστημική εξουσία, ή αλλιώς την αγαστή συνεργασία του παρακράτους με εξουσιαστικούς πυλώνες.

Áðïëïãßá ôïõ êáè' ïìïëïãßá äïëïöüíïõ, Ãéþñãïõ ÑïõðáêéÜ ãéá ôç äïëïöïíßá ôïõ Ðáýëïõ Öýóóá, óôçí äßêç ôçò "×ñõóÞò ÁõãÞò" ôçí ÐÝìðôç 18 Éïõëßïõ 2019, óôçí áßèïõóá ôïõ Åöåôåßïõ Áèçíþí. (EUROKINISSI/ÔÁÔÉÁÍÁ ÌÐÏËÁÑÇ)
Áðïëïãßá ôïõ êáè’ ïìïëïãßá äïëïöüíïõ, Ãéþñãïõ ÑïõðáêéÜ ãéá ôç äïëïöïíßá ôïõ Ðáýëïõ Öýóóá, óôçí äßêç ôçò “×ñõóÞò ÁõãÞò” ôçí ÐÝìðôç 18 Éïõëßïõ 2019, óôçí áßèïõóá ôïõ Åöåôåßïõ Áèçíþí.
(EUROKINISSI/ÔÁÔÉÁÍÁ ÌÐÏËÁÑÇ)

 

Ο Ιακόμπι καταγράφει τη δράση της ΧΑ, αρχής γενομένης στην ταινία που έκανε με την Αντζελίκ Κουρούνη,’Χρυσή Αυγή: Μια Προσωπική Υπόθεση’ αλλά και στη νέα ταινία που γυρίζουν αυτό τον καιρό με τίτλο ‘Χρυσή Αυγή υπόθεση όλων μας’. Η απάντηση του Ιακόμπι είναι η άρνησή του να φοβηθεί. Η απάντησή του είναι ακριβώς αυτό που δεν αντέχουν να δεχθούν οι φασίστες.

“Αυτή την περίοδο ετοιμάζουμε τη δεύτερη ταινία μας για τη Χρυσή Αυγή. Θα είναι μια ταινία που θα δείχνει το πώς μπορούμε να αντιδράσουμε ως πολίτες, τι μπορούμε να κάνουμε εναντίον του φασισμού. Είναι μια ταινία που αναδεικνύει ότι δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να χαρίσουμε τους δρόμους μας στους φασίστες. Οφείλουμε να δίνουμε διαρκή μάχη κατά του φασισμού, να είμαστε στο δρόμο. Δυστυχώς η ΧΑ δεν τελείωσε, δε λέει κάτι το ότι οριακά δεν μπήκε στη Βουλή. Η κοινωνία μας υιοθετεί όλο και περισσότερο συντηρητική ατζέντα και αυτός είναι ο μεγάλος κίνδυνος. Δεν είναι διατεθειμένος να κάνω πίσω. Είμαι υπερήφανος για αυτές τις ταινίες και δε με νοιάζει να με χτυπήσουν και τρίτη φορά. Δεν πρόκειται να φοβηθούμε”.

Λίγες μέρες μετά τον ξυλοδαρμό, άγνωστοι βανδάλισαν έργα στην αντιφασιστική έκθεση ‘Βάλ’τους Χ – Ο Μαύρος Χάρτης της Ρατσιστικής Βίας’ στην Τεχνόπολη στο Γκάζι, στην οποία βρεθήκαμε στα πλαίσια του ρεπορτάζ. Όπως μας δήλωσαν άνθρωποι από το Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ και το HumanRights360, κατά τα εγκαίνια (25 Ιανουαρίου), άγνωστοι χάραξαν και ζωγράφισαν πάνω σε επτά έργα καλλιτεχνών και έφυγαν από τον χώρο χωρίς να γίνουν αντιληπτοί, εκμεταλλευόμενοι των συνωστισμό.

Οι ρατσιστικές επιθέσεις και οι απολογίες των κατηγορούμενων στη δίκη της Χρυσής Αυγής, έχουν συμπεριληφθεί στο ομώνυμο λεύκωμα ‘Βάλ’τους Χ – Ο Μαύρος Χάρτης της Ρατσιστικής Βίας’ που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις “Τόπος” και το οποίο μπορεί να προμηθευτεί το κοινό κατά τη διάρκεια της έκθεσης. Όλα τα παραπάνω, είναι δεδομένα που ενοχλούν την εσωτερική ακροδεξιά η οποία προσπαθεί πλέον να βρει νέα, συστημική υπόσταση με εμπόδιό της, τη δίκη.

Η πρόταση που προκάλεσε σοκ στην κοινή γνώμη

Όπως είπαμε και πριν, ο “αέρας” που πήραν οι φασίστες σχετίζεται με την εισαγγελική πρόταση της Αδαμαντίας Οικονόμου στα πλαίσια της δίκης της ΧΑ και αφού είχε προηγηθεί η απολογία της ηγεσίας.

Στις 18 Δεκεμβρίου, η κ. Αδαμαντία Οικονόμου, εισαγγελέας στη δίκη της Χρυσής Αυγής, πρότεινε την απαλλαγή του Ν. Μιχαλολιάκου, αρχηγού της οργάνωσης, καθώς και όλων των άλλων κατηγορουμένων πλην του Γ. Ρουπακιά, φυσικού αυτουργού της δολοφονίας του Παύλου Φύσσα, προτείνοντας την αποσύνδεση της ΧΑ από την έννοια της ‘εγκληματικής οργάνωσης’.

Η ΧΑ που είχε αποδιοργανωθεί, που είχε κλείσει όλα τα πολιτικά της γραφεία και τις τοπικές οργανώσεις, σήκωσε πάλι ανάστημα.

Όπως έγραφε ο καθηγητής Νίκος Αλιβιζάτος σε εκτενές κείμενό του, “για τον χαρακτηρισμό μιας οργάνωσης ως εγκληματικής και, κατ’ επέκταση, για την καταδίκη της συμμετοχής σε αυτήν, σύμφωνα με το άρθρο 187 ΠΚ, δεν χρειάζεται να αποδειχθεί ότι τα συγκεκριμένα εγκλήματα διαπράχθηκαν κατόπιν άνωθεν εντολής. Αρκεί η απόδειξη της ενεργού και συνειδητής συμμετοχής σε αυτήν των κατηγορουμένων. Αναφερόμενη στη μαρτυρική κατάθεσή μου, η κ. εισαγγελέας αγνόησε επιδεικτικά τα ανωτέρω, που αποτελούν και τη ratio του άρθρου 187”.

“Με τη δίκη αυτή η ελληνική δικαιοσύνη καταξιώθηκε στα μάτια και των πιο κυνικών και των πιο αδιάφορων. Θα ήταν κρίμα η εντύπωση αυτή να διαλυθεί, αν γινόταν δεκτή μια τόσο εσφαλμένη ερμηνεία του νόμου” κατέληγε ο καθηγητής.

Όπως είχε σημειώσει από τη δική της πλευρά η αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης, στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου, Βασιλική Γεωργιάδου, η εισαγγελέας αντιμετώπισε τη ΧΑ σαν ένα αστικό δημοκρατικό κόμμα, γεγονός που αποτελεί σοβαρό θεωρητικό και πραγματολογικό σφάλμα.

O Nίκος Μιχαλολιάκος σε εκδήλωση της Χρυσής Αυγής. AP Photo / Yorgos Karahalis

Ένα άλλο σοβαρό πραγματολογικό σφάλμα είναι ότι η εισαγγελέας θεώρησε μεμονωμένα τα περιστατικά βίας της ΧΑ.

“Η εισαγγελέας αντιμετώπισε τη ΧΑ σαν ένα αστικό δημοκρατικό κόμμα, γεγονός που αποτελεί σοβαρό θεωρητικό και πραγματολογικό σφάλμα, που μπορούμε άμεσα να διακρίνουμε όσοι ασχολούμαστε με τη θεωρία και την πρακτική του πολιτικού κόμματος. Ένα άλλο σοβαρό πραγματολογικό σφάλμα είναι ότι η εισαγγελέας θεώρησε μεμονωμένα τα περιστατικά βίας της ΧΑ. Ερευνώντας συστηματικά το πεδίο τόσο στο πλαίσιο της έρευνάς μας για την Ξενοφοβία στην Ελλάδα (με το ερευνητικό κέντρο ΑΘΗΝΑ) όσο και της έρευνας για την Πολιτική Βία στην Ελλάδα (με το Πανεπιστήμιο του Exeter και τους Λαμπρινή Ρόρη και Κώστα Ρουμανιά), το επιχείρημα περί μεμονωμένων περιστατικών βίας διαψεύδεται κατηγορηματικά.

Η ΧΑ είναι από τους ενεργότερους δρώντες στο πεδίο της ακροδεξιάς βίας, λαμβάνοντας υπόψη αυστηρά και μόνο τα ταυτοποιημένα περιστατικά, ενώ δεν αποκλείεται περαιτέρω εμπλοκή της και σε μη ταυτοποιημένα όσον αφορά τους δράστες αντίστοιχα γεγονότα. Προσωπικά παραμένω σε κατάσταση αναμονής και με την προσδοκία ότι η εισαγγελική πρόταση δεν θα γίνει αποδεκτή από το δικαστήριο”, αναλύει η κ. Γεωργιάδου σε τοποθέτησή της στον προσωπικό λογαριασμό της στο facebook.

                                                        ***

Ο φασισμός είναι μια μορφή συμπεριφοράς που τη χαρακτηρίζει η έμμονη ενασχόληση με την παρακμή της κοινότητας, την ταπείνωσή της ή την παρουσίασή της ως θύματος. Το αντιστάθμισμα είναι η λατρεία της ενότητας, του δυναμισμού και της φυλετικής καθαρότητας, στο πλαίσιο της οποίας ένα κόμμα αφοσιωμένων εθνικιστών εξτρεμιστών με μαζική βάση, το οποίο συνεργάζεται άβολα αλλά αποτελεσματικά με παραδοσιακές ελίτ, εγκαταλείπει τις δημοκρατικές ελευθερίες και επιδιώκει, με την άσκηση μιας λυτρωτικής βίας χωρίς ηθικές ή νομικές αναστολές, την εκπλήρωση στόχων εσωτερικής εκκαθάρισης και εξωτερικής επέκτασης.” – Ρίτσαρντ Πάξτον, Η Ανατομία του Φασισμού.

Γιατί είναι εγκληματική οργάνωση

Η Αφροδίτη Βόλη είναι νομικός, κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου σε Ευρωπαϊκό και Διεθνές Οικονομικό Δίκαιο του Πανεπιστημίου του Μονάχου και υποψήφια διδάκτωρ ποινικού δικαίου στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου του Μονάχου. Η ίδια έχει ενασχοληθεί με τη δίκη της ΧΑ σε ακαδημαϊκό επίπεδο και έχει εκπονήσει σχετική εργασία η οποία δημοσιεύθηκε στη Γερμανία και ακολούθως στην Ελλάδα.

Στην εργασία της εφάρμοσε την έμμεση αυτουργία μέσω οργανωμένων μηχανισμών εξουσίας στην υπόθεση της Χρυσής Αυγής, συνδέοντας με αυτή τη δογματική κατασκευή τα εγκλήματα που τελέσθηκαν από τα εκτελεστικά όργανα της Χρυσής Αυγής (τα επονομαζόμενα και Τάγματα Εφόδου) με την ηγεσία της οργάνωσης.

Προσπαθώντας να παρουσιάσουμε πιο αναλυτικά το πού βρισκόμαστε τώρα και τον μέχρι σήμερα απολογισμό των δικονομικών εξελίξεων, μιλήσαμε μαζί της.

Ποιος είναι ο μέχρι τώρα απολογισμός;

”Η δίκη της Χρυσής Αυγής ήταν πράγματι πρωτόγνωρη. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη δίκη κατά ακροδεξιάς οργάνωσης μετά τη Δίκη της Νυρεμβέργης. Ήταν αναμενόμενο λοιπόν, λόγω του όγκου του αποδεικτικού υλικού, αλλά και της διάρκειας, που ξεπέρασε τα τέσσερα έτη, να υπάρξουν δυσκολίες. Θεωρώ πάντως ότι, παρά τις δυσκολίες, μέσα από τις περισσότερες από 400 δικασίμους, οι κατηγορίες αποδείχθηκαν εναργώς. Μέσα από τη διαδικασία απεδείχθη ότι αυτά τα σοβαρά εγκλήματα δεν τελέσθηκαν ούτε τυχαία, ούτε εν θερμώ, αλλά εντός ενός μηχανισμού με αυστηρή ιεραρχία, σε εφαρμογή ειδικής εντολής, εν είδει ντόμινο, όπως υπαγόρευε η ίδια η δομή του μηχανισμού, ή και εφαρμόζοντας γενική εντολή, πραγματώνοντας δηλαδή τη γενικά εκπεφρασμένη βούληση που συμπύκνωνε την αποστολή του μηχανισμού (όπως πχ στην περίπτωση της δολοφονίας του Shahzad Luqman)”.

Για την κ. Βόλη η πλέον κομβική στιγμή ήταν η εισαγγελική πρόταση του Δεκεμβρίου.

«Ως κομβική στιγμή θα ανέφερα ίσως την εισαγγελική πρόταση της 18ης Δεκεμβρίου 2019, η οποία σίγουρα προβλημάτισε τόσο τους παράγοντες της δίκης, όσο και το κοινό που την παρακολουθούσε όλα αυτά τα χρόνια».

Θα φτάσουμε τελικά σε μια νομική συντριβή της ΧΑ; Ανησυχείτε μετά την τελευταία εισαγγελική πρόταση;

”Θα ήθελα να κάνω μία διάκριση, τι ελπίζω και τι εκτιμώ ότι θα συμβεί. Ελπίζω ότι θα διαπιστωθεί ο κομβικής σημασίας ρόλος του μηχανισμού της Χρυσής Αυγής στα σχετικά εγκλήματα. Εκτιμώ ότι θα επισφραγιστεί με δικαστική απόφαση η σύνδεση της ηγεσίας της Χρυσής Αυγής με τα εγκλήματα που τελέστηκαν από τα ανταλλάξιμα εκτελεστικά όργανά της, εάν ληφθεί υπόψιν το πλούσιο υλικό της προδικασίας καθώς και της κύριας διαδικασίας. Εκτός από την εισαγγελέα, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες της δίκης που θα πρέπει να λάβουν υπόψιν τις παραλείψεις της εισαγγελικής πρότασης”.

Οι περισσότεροι εκτιμούν πως η πρόταση της εισαγγελέως στη δίκη της Χρυσής Αυγής ήταν το λιγότερο, «σκανδαλώδης». Ρωτάμε την κ. Βόλη, αν βάσει του υπάρχοντος νομικού πλαισίου, στοιχειοθετείται ποινικώς η ΧΑ ως εγκληματική οργάνωση και αν ναι, πώς.

”Δεν θα απέδιδα τον όρο ‘σκανδαλώδης’ στην πρόταση της εισαγγελέως, η οποία είναι δικαστικός με σοβαρή πορεία στην απονομή δικαίου στη χώρα μας. Θα σημείωνα ωστόσο, ότι η εισαγγελική πρόταση παρέλειψε να λάβει υπόψιν το υλικό, το οποίο σκιαγραφεί τη σχέση της ηγεσίας με τα τελεσθέντα εγκλήματα, τα οποία βεβαίως τελέσθηκαν στο πλαίσιο ενός οργανωμένου μηχανισμού και όχι μεμονωμένα.

Στο δεύτερο ερώτημά σας σχετικά με τη στοιχειοθέτηση της κατηγορίας της εγκληματικής οργάνωσης, θα ήθελα να κάνω εν τάχει ορισμένες δικαιοσυγκριτικές παρατηρήσεις: ο γερμανικός Θεμελιώδης Νόμος προβλέπει στο άρθρο 21 παρ. 2 τη δυνατότητα απαγόρευσης πολιτικών κομμάτων που έχουν ως σκοπό την εξάλειψη της δημοκρατικής θεμελιώδους τάξης. Το άρθρο 129 παρ. 3 του γερμανικού Ποινικού Κώδικα προβλέπει ότι η παρ. 1 περί εγκληματικής οργάνωσης δεν εφαρμόζεται, εάν η υπό κρίση ένωση είναι ένα πολιτικό κόμμα που δεν έχει κηρυχθεί ως αντισυνταγματικό από το Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο. Εντούτοις, στο ελληνικό δίκαιο δεν προβλέπεται τέτοια δυνατότητα απαγόρευσης πολιτικού κόμματος από Συνταγματικό Δικαστήριο.

Συνεπώς, εξ αντιδιαστολής μπορεί να συναχθεί ότι σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο, ένα πολιτικό κόμμα μπορεί να αξιολογηθεί ταυτόχρονα και ως εγκληματική οργάνωση. Αυτό σημειώνεται στην εισαγγελική πρόταση του 2014. “Mια οργάνωση που, υπό το μανδύα πολιτικής δραστηριότητας, επιδιώκει την επίτευξη των στόχων της με τη χρήση σωματικής ή ένοπλης βίας, εκτόξευση απειλών κατά της ανθρώπινης ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας οποιουδήποτε πολίτη με πραγματικό σκοπό την τέλεση αξιοποίνων πράξεων και την περαιτέρω διασάλευση της δημόσιας τάξης, είναι πρόδηλο ότι δεν μπορεί να θεωρηθεί νόμιμο πολιτικό κόμμα”. Θεωρώ ότι η στοιχειοθέτηση της κατηγορίας της εγκληματικής οργάνωσης από το πλούσιο αποδεικτικό υλικό που προσκομίστηκε τόσο στη προδικασία, όσο και στην κύρια διαδικασία, είναι αρραγής”.

Το επόμενο ερώτημα που θέτουμε, είναι αυτό που σκέφτονται οι περισσότεροι. Αν δηλαδή κινδυνεύουμε να δούμε μια νέα ενδυνάμωση της ΧΑ αν η δίκη δεν προχωρήσει με τρόπο θεμιτό.

”Ο ελληνικός λαός έχει αντισώματα απέναντι σε ναζιστικά κατάλοιπα. Αυτό βέβαια δεν αποκλείει την άνοδο ενός άλλου ακροδεξιού κόμματος, χωρίς τα χαρακτηριστικά της Χρυσής Αυγής, όπως σβάστικες, ναζιστικούς χαιρετισμούς και τάγματα εφόδου”.

“Το αντιναζιστικό κίνημα, ήδη κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση, δείχνοντας την απέχθειά του προς ναζιστικά μορφώματα. Κατά τ’άλλα, ο καθένας οφείλει να διαβάσει ιστορία και να κλείσει τα αυτιά του στις φωνές μίσους” μας λέει η κ. Βόλη.

 

Πώς ενδυναμώθηκε και ευνοήθηκε όμως το ναζιστικό μόρφωμα;

“Είναι ιστορικά επιβεβαιωμένο ότι σε εποχές κρίσης, οι μάζες στρέφονται προς τον εθνικισμό με φιλολαϊκά συνθήματα, με πλέον γνωστό το παράδειγμα της Γερμανίας μετά την Ύφεση του 1929. Έτσι και στο ελληνικό παράδειγμα βρέθηκε έδαφος να εξαπλωθεί ένα ακροδεξιό κόμμα που πρότεινε απλοϊκές λύσεις σε εξαθλιωμένους συμπολίτες, εντός μίας κοινωνίας που αδυνατούσε να καταπολεμήσει τις κοινωνικές αιτίες που δημιούργησαν αυτήν την εξαθλίωση”.

Μετά τη δίκη τι;

Ας σημειωθεί ότι, στο διάστημα που μεσολάβησε από την εισαγγελική αγόρευση μέχρι σήμερα, η Οικονόμου δέχτηκε δριμύτατη κριτική για το σκεπτικό της και την πρότασή της από έγκριτους νομικούς, που ανήκουν στο συντηρητικό ‘φάσμα’.

Σχετικά τοποθετήθηκε ο Γρηγόρης Καλφέλης, καθηγητής της Νομικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, ο οποίος κατηγόρησε την εισαγγελέα ότι ‘μπέρδεψε’ κατά την αγόρευσή της την κατηγορία της διεύθυνσης εγκληματικής οργάνωσης με αυτήν της ηθικής αυτουργίας.

Από τη δική του μεριά, ο νομικός και πρώην βουλευτής και υπουργός Πάνος Παναγιωτόπουλος, έκανε λόγο για ‘ολέθρια πρόταση’. Aνέφερε ότι αυτή “πάσχει από νομική και δικονομική σκοπιά» και «παραβιάζει την αιτιώδη συνάφεια που βρίσκεται πίσω από κάθε εγκληματική πράξη”.

Τις προηγούμενες εβδομάδες, οι δικάσιμοι της υπόθεσης της Χρυσής Αυγής ήταν καθημερινές, με τους συνηγόρους των συνδικαλιστών-κομμουνιστών του ΠΑΜΕ να ξεδιπλώνουν το κουβάρι που προσπάθησε να πλέξει η εισαγγελέας, ώστε να φανούν οι υποθέσεις ασύνδετες μεταξύ τους, και επομένως να καταρρεύσει το κατηγορητήριο. Οι ίδιοι έφεραν ξανά τις υποθέσεις στο προσκήνιο, περιγράφοντας αναλυτικά τα χαρακτηριστικά που τις συνδέουν, με κυρίαρχο τη ναζιστική ιδεολογία.

Είναι δεδομένο πως μέσα στο επόμενο διάστημα η πολιτική αγωγή θα αποδομήσει βήμα βήμα την εισαγγελική πρόταση, εμμένοντας στο συγκροτημένο σχέδιο βάσει αρχής, με τις αγορεύσεις να αναπτύσσονται με τον πλέον λεπτομερή τρόπο.

Βαλ'τους Χ
Σκίτσο από το ‘Βαλ’τους Χ’

Σχολιάζοντας τα παραπάνω, το ελληνικό τμήμα του ακτιβιστικού, διεθνούς πρακτορείου ειδήσεων Pressenza, έθεσε το ζήτημα συγκρότησης ενός εθνικού σχεδίου αντιμετώπισης του φασισμού, αν θέλουμε να είμαστε έτοιμοι ως κοινωνία για την επόμενη μέρα.

Ένα σχέδιο που φυσικά απαιτεί υπερκομματική συνεννόηση και αποφυγή του λαϊκισμού.

“Ο φασισμός, ως φαινόμενο, δεν είναι πρωτοεμφανιζόμενος στις κοινωνίες, ούτε αποτελεί τμήμα της ελληνικής ιστορίας και μόνο. Προϋπήρξε ιστορικά ως μόρφωμα και τάση ενδυνάμωσης του παγκόσμιου πολιτικού συστήματος. Έτσι το σύστημα διατηρεί την εξουσία και τα συμφέροντά του. Τα ΜΜΕ, που εξυπηρετούν αυτό το σύστημα, προβάλλουν κυρίως τις φασιστικές πλευρές της κοινωνίας. Ωστόσο σε ποιο εύρος η κοινωνία είναι διαποτισμένη από τέτοιες εκδηλώσεις, αποτελεί θέμα προς διερεύνηση.

Είμαστε μπροστά σ’ έναν νέο πλανητικό πολιτισμό και αυτό είναι λογικό να συνταράσσει το παλιό οικοδόμημα που δεν ξέρει πώς να αντιδράσει. Με την επιθυμητή απόδοση ευθυνών στη δίκη της ΧΑ η δικαιοσύνη θα συνεισφέρει στην αντιμετώπιση του φαινομένου. Παράλληλα η πολιτική ηγεσία πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες της: να εκπονήσει και να φέρει εις πέρας εθνικό στρατηγικό σχέδιο κατά του φασισμού.”

Βέβαια, για να συμβεί κάτι τέτοιο θα πρέπει να εκλείψει το φλερτ της συστημικής δεξιάς διακυβέρνησης με ακροδεξιούς πόλους, προς άγραν ψήφων, κάτι που είδαμε το τελευταίο διάστημα να ξεδιπλώνεται και στη δική μας χώρα (βλέπε: δηλώσεις Άδωνι Γεωργιάδη για το προσφυγικό)

Παραθέτουμε εδώ ένα σχετικό απόσπασμα από το εξαιρετικό βιβλίο «Τα νέα πρόσωπα του φασισμού» του Enzo Traverso (εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου):

Ξέρουμε ότι ο 21ος αιώνας δεν θα είναι εποχή ευτυχίας. Αντίθετα από τους πατεράδες μας δεν κατορθώνουμε να προσδιορίσουμε ένα σχέδιο για το μέλλον. Προσπαθούμε να εξορκίσουμε το χειρότερο, να υπερασπίσουμε τις κατακτήσεις του παρελθόντος, να διαφυλάξουμε τη δημοκρατία η οποία κάθε μέρα χάνει και κάτι περισσότερο από την ουσία της. Δεν μπορούμε ακόμα να φανταστούμε έναν νέο και διαφορετικό κόσμο. Ξέρουμε ωστόσο ότι το τσουκάλι κοχλάζει και ότι θα πετάξει ψηλά το καπάκι του. Θα υπάρξουν μεγάλες αλλαγές, πρέπει να προετοιμαστούμε για αυτές. Ύστερα, τα λόγια θα έρθουν μόνα τους

Κλείνουμε αυτό το κείμενο με τα λόγια της Μάγδας Φύσσα, που στο πρόσωπό της έχει δικαίως συμβολοποιηθεί ο αντιφασιστικός αγώνας. Δεν θα μπορούσε άλλωστε να κλείσει αυτό το κείμενο, με τρόπο διαφορετικό.

“Αφού τελειώσει όλο αυτό και βγει η απόφαση και τελειώσουμε με το δικαστήριο, θα ήθελα να μου απαντήσουν όμως και οι υπεύθυνοι πως έγινε και φτάσαμε σε αυτό το σημείο, το 2013 να χάσω εγώ τον γιο μου από τάγμα της Χρυσής Αυγής. Θα θελα κάποια στιγμή να μου το απαντήσουν πριν φύγω από αυτόν τον κόσμο. Γιατί το 2013 να χάσω εγώ το παιδί μου από τον φασισμό, από μία ναζιστική οργάνωση η οποία ξαφνικά αναπτύχθηκε και ξαφνικά είχε τέτοια δύναμη. Ας μου το απαντήσουνε” έλεγε στο News 24/7 στους 88,6. “Ο καθένας είναι άξιος της μοίρας του και υπεύθυνος για τις πράξεις του. Ολα ξεκινούν από την παιδεία. Είναι απαραίτητο τα παιδιά μας να γνωρίζουν τι σημαίνει φασισμός”.

Η ελπίδα μας πλέον είναι διπλή. Αφενός να αποδοθεί η δέουσα δικαιοσύνη μέσα στο 2020 όταν και αναμένουμε την ολοκλήρωση της διαδικασίας. Aφετέρου να ενταχθεί ο αντιφασισμός στο εκπαιδευτικό σύστημα και στο DNA του τόπου, από τη βάση και με τρόπο ουσιαστικό.

Διαφορετικά, τίποτα δεν θα έχει κερδιθεί.