Η επιστροφή της Λίσμπεθ Σαλάντερ και μια σύγχρονη τραγωδία

Ένα περίεργο σίκουελ για αυτή την εβδομάδα: Η Λίσμπεθ Σαλάντερ επιστρέφει αλλά είναι ξανά καινούρια ηθοποιός, με την Κλερ Φόι να παίρνει το ρόλο από τη Ρούνι Μάρα. Θα νοιαστεί το κοινό; Οι πρεμιέρες σήμερα δεν είναι σπουδαίες όμως σινεφιλικά μας χορταίνει το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης έχοντας όχι μόνο τις καλύτερες ταινίες της χρονιάς που δε θα βγουν στις αίθουσες, αλλά και ένα τουλάχιστον εξαιρετικό αφιέρωμα (στο ελληνικό queer σινεμά από τα ‘70s μέχρι και σήμερα), αλλά και ένα φανταστικό ρόστερ ταινιών που συμπεριλαμβάνει και τις τρεις νικήτριες των τριών μεγάλων Ευρωπαϊκών Φεστιβάλ (Κάννες, Βενετία, Βερολίνο).

Η μεγαλύτερη χαρά της εβδομάδας: Το Χρυσό Λιοντάρι της Βενετίας. Το “Roma” του Αλφόνσο Κουαρόν θα βγει σε περιορισμένο κύκλωμα διανομής και στην Ελλάδα, δίνοντας έτσι και σε περισσότερους θεατές την ευκαιρία να δουν αυτή την ταινία στη μεγάλη οθόνη. (Διαβάστε όσα μας είπε αποκλειστικά ο μεξικάνος σκηνοθέτης για τη νέα του ταινία).

H απογοήτευση: Η Χρυσή Άρκτος του Βερολίνου. Το “Μη Με Αγγίζεις” βγαίνει στις αίθουσες, είναι ρισκέ σινεμά, αλλά από απόσταση. Κάτι που περιμένουμε: Ο Χρυσός Φοίνικας των Καννών. Οι “Κλέφτες Καταστημάτων” μας ξανακέρδισαν στην πρεμιέρα της Θεσσαλονίκης και ανυπομονούμε να κυκλοφορήσουν στις αίθουσες (αρχές Δεκεμβρίου) για να τους αγαπήσει και το κοινό.

Το Κορίτσι στον Ιστό της Αράχνης *1/2

(“The Girl in the Spider’s Web”, Φέντε Άλβαρεζ, 1ω55λ)

Καστ: Κλερ Φόι, Σβερίρ Γκούντνασον, Λακίθ Στάνφιλντ

Η προηγούμενη ταινία του Φέντε Άλβαρεζ: Το πολύ καλό “Μην Ανασαίνεις” (“Don’t Breathe”), ένα κλειστοφοβικό θρίλερ για μια παρέα που μπαίνει στο σπίτι ενός τυφλού άντρα με σκοπό να τον κλέψουν, όμως εκείνος δεν είναι καθόλου μα καθόλου αβοήθητος.

H καινούρια: Κάτι μεταξύ σίκουελ και χαλαρής επανεκκίνησης του Millenium franchise των περιπετειών της Λίσμπεθ Σαλάντερ. Αυτή τη φορά, άγνωστοι βάζουν φωτιά στο διαμέρισμα της Λίσμπεθ κι εκείνη αφού καταφέρει να ξεφύγει, θα προσπαθήσει με τη βοήθεια του Μίκαελ Μπλόμκβιστ να διαλευκάνουν μια κυβερνο-συνωμοσία που εμπλέκει κατασκόπους, διεφθαρμένους πολιτικούς και φτάνει μέχρι το παρελθόν της ίδιας της Λίσμπεθ. Είναι σίκουελ; Είναι μια νέα αρχή; Ποιος ξέρει. Είναι, για να δανειστούμε την έκφραση του πρόμο, “μια νέα dragon tattoo ιστορία”. Η ουσία είναι πως η Sony ήθελε έναν φτηνότερο και λιγότερο απαιτητικό σκηνοθέτη από τον Ντέιβιντ Φίντσερ, επανεκκινώντας την αμερικάνικη σειρά περιπετειών με νέο σκηνοθέτη και νέα πρωταγωνίστρια, την Κλερ Φόι (του «The Crown»).

Και πώς είναι: Είπαμε. Η Sony ήθελε μια φτηνότερη εκδοχή της ταινίας του ‘11, κι αυτό ακριβώς πήρε. Ο Άλβαρεζ, έναν ικανότατος σκηνοθέτης τρόμου, εδώ μοιάζει παγιδευμένος από το στυλ του Φίντσερ δίχως να μπορεί να αποφασίσει αν θέλει να το ανατρέψει ή να το μιμηθεί επαρκώς. (Οτιδήποτε από τα δύο θα ήταν καλοδεχούμενο.) Το ίδιο πρόβλημα έχουν και κάποιες προχωρημένες σεζόν του “House of Cards” (του οποίου τα πρώτα επεισόδια γύρισε ο Φίντσερ) αλλά τουλάχιστον εκεί οι ηθοποιοί έμοιαζαν πάντα να απολαμβάνουν το υλικό τους, ενώ εδώ τα πάντα μοιάζουν μουντά, χαμηλωμένα. Η Κλερ Φόι (που στο θρίλερ “UnSane” του Στίβεν Σόντερμπεργκ έδειξε πως διαθέτει μια τρομερή ερμηνευτική γκάμα, έστω κι αν ο “Πρώτος Άνθρωπος” την άφησε να περάσει ανεκμετάλλευτη) εδώ απλώς υπάρχει, με έναν ρόλο επιδερμικά γραμμένο να μην διαθέτει τίποτα από την παγωμένη, πληγωμένη ορμή των εκδοχών της Ρούνι Μάρα και της Νούμι Ραπάς.

Ετούτη η Λίσμπεθ μοιάζει χαμένη σε μια απρόσωπη κατασκοπική περιπέτεια, δίχως το αυθεντικό pulp νεύρο της αρχικής σουηδικής εκδοχής του Νιλς Όπλεβ, ούτε φυσικά και την οπτικά πλούσια εξερεύνηση των ευρωπαϊκών ενοχών που κρύβει το χιόνι στο αριστούργημα του Φίντσερ. Ο Άλβαρεζ στο μεταξύ δεν κατασκευάζει ούτε μία αληθινά αξιομνημόνευτη σκηνή δράσης, την ώρα που η Λίσμπεθ μοιάζει πιο επίπεδα δυναμική από ποτέ και οι μηχανισμοί της πλοκής συνθέτουν ένα θρίλερ που πρακτικά δεν ανταποκρίνεται σε κανέναν τόπο, σε κανέναν χρόνο. Η μεγάλη νίκη σε αυτές τις ταινίες (όποια κι αν προτιμά κανείς) ήταν πάντα η σύνδεσή τους με μια Ιστορία καθώς και με μια κοινωνική συνθήκη που μπορεί να παράγει μια πολυσύνθετη ηρωίδα σα τη Λίσμπεθ. Δεν έχω διαβάσει κανένα από τα βιβλία της σειράς Millenium, όμως μαθαίνοντας πως αυτό το φιλμ βασίζεται στο πρώτο βιβλίο που γράφτηκε μετά τον θάνατο του Στιγκ Λάρσον από άλλο συγγραφέα, ομολογώ πως δεν παραξενεύτηκα καθόλου.

Μια σκηνή που μου έμεινε στο μυαλό: Οι σκηνές του Λακίθ Στάνφιλντ (αγαπημένος πρωταγωνιστής του τηλεοπτικού “Atlanta”, εδώ στο ρόλο ενός ειδικού ασφαλείας της NSA που προσπαθεί να εντοπίσει τη Σαλάντερ) μοιάζουν σα να προέρχονται από κάποια άλλη ταινία, εν μέρει επειδή δεν προσθέτουν στα αλήθεια κάτι στο φιλμ, εν μέρει επειδή ο Λακίθ μαζί με την Κλερ Φόι στην οθόνη γράφουν πολύ καλύτερα από τον παντελώς άχρωμο Μπλόμκβιστ του Σβερίρ Γκούντνασον, αντί του Ντάνιελ Κρεγκ.

Το Μυστικό της Πέτρα ***

(“Petra”, Χάιμε Ροζάλες , 1ω47λ)

Καστ: Μπάρμπαρα Λένι, Μαρίσα Παρέδες

Η Πέτρα δεν έμαθε ποτέ ποιος ήταν ο πατέρας της και, μετά το θάνατο της μητέρας θα βρεθεί στο πλευρό του τυραννικού καλλιτέχνη Ζάουμε. Η εμπλοκή της μαζί του και με την οικογένειά του θα φέρει την αποκάλυψη μυστικών και θα τους φέρει όλους αντιμέτωπους με ένα ντόμινο βίαιων εξελίξεων. Ο Ισπανός Χάιμε Ροζάλες, ανέκαθεν παρατηρητής της βίας στο σινεμά του, παραδίδει την πιο προσβάσιμη μάλλον ταινία της καριέρας του, μια αρχαιοελληνικής προέλευσης τραγωδία τοποθετημένη στο καταλανικό σκηνικό του σήμερα.

Δίνοντας αρκετά στοιχεία προς μετέπειτα επίλυση, παρουσιάζει την ιστορία μέσα από κεφάλαια τοποθετημένα σε μη χρονολογική σειρά, ουσιαστικά επιτρέποντας στο θεατή να γνωρίζει ακριβώς πόσα ΔΕΝ γνωρίζει ανά πάσα στιγμή. Κινεί την κάμερά του με μια αργή επιμονή, σαν πάντα να μας βάζει στη θέση ενός παρατηρητή που υπομονετικά εξετάζει κάθε σκηνικό για στοιχεία. Το αποτέλεσμα είναι ένα φιλμ μάλλον υπερβολικά ικανοποιημένο με τον αινιγματικό του χαρακτήρα και με τα αρχέτυπα που παρουσιάζει ως χαρακτήρες, αλλά παραμένει ωστόσο μια ξεχωριστή, χορταστική ιστορία ανατροπών και αποκαλύψεων.

Μη Με Αγγίζεις *1.5

(“Touch Me Not”, Αντίνα Πιντίλιε, 2ω5λ)

Καστ: Τόμας Λεμαρκέ, Λόρα Μπένσον, Κρίστιαν Μπάιερλαϊν

Δεν είναι ντοκιμαντέρ, δεν είναι φιξιόν, δεν είναι ημερολόγιο, τι είναι; Η κατά πολλούς σοκαριστική Χρυσή Άρκτος στο Φεστιβάλ Βερολίνου σπάει τα όρια ανάμεσα στον ρεαλισμό και τη μυθοπλασία όπως κι ανάμεσα στους χαρακτήρες και τη σκηνοθέτη τους, εξερευνώντας τις πολλές πτυχές της σεξουαλικότητας, της οικειότητας, της ομορφιάς, της κανονικότητας. Άνθρωποι-χαρακτήρες ανοίγονται στην κάμερα, κάποιοι μάλιστα ξεκινώντας κυριολεκτικά διάλογο με τη σκηνοθέτη η οποία δε διστάζει να γίνει μέρος της ταινίας της, προκειμένου να κατανοήσουν καλύτερα το σώμα τους και την ψυχολογία τους, προσκαλώντας το θεατή να ακολουθήσει. Ακούγεται απείρως πιο ενδιαφέρον από ό,τι είναι- στην πραγματικότητα η Πιντίλιε φλερτάρει με τα όρια της εκμετάλλευσης, θυσιάζει τη συνέπεια προκειμένου να εμπλακεί η ίδια στο πείραμά της, παραδίδοντας ένα φιλμικό αξιοπερίεργο που έχει πολλά να δείξει αλλά όχι πολλά να πει.

Προβάλλονται επίσης

Η Κοιλάδα των Σκιών **1/5 (“Skyggenes Dal / Valley of Shadows”, Γιόνας Γκούλμπραντσεν, 1ω31λ)

Νέα περήφανη προσθήκη στο ευρύτερο υπο-είδος εφηβικού σινεμά Το Αγόρι Κι Ο Σκύλος Του αλλά με μια γοτθική εσάνς σκανδιναβικού παραμυθιού. 6χρονο αγόρι είναι πεπεισμένο πως ένα απειλητικό πλάσμα τρομοκρατεί την ήσυχη αγροτική του κωμόπολη κι όταν ο σκύλος του χάνεται, ξεκινάει μοναχικό ταξίδι και παίρνει τα βουνά για να σώσει τον σύντροφό του, ακόμα κι αν πρέπει να αντιμετωπίσει ένα θηρίο- ή τα ίδια τα στοιχεία της φύσης. Αφηγηματικά τελείως ισχνό και δίχως εκπλήξεις ή πολύ ζουμί, το φιλμ παραμένει ωστόσο μια οπτικά πλήρης ικανοποιητική εμπειρία. Γυρισμένο σε 35άρι και εκμεταλλευόμενο το χρωματικό βάθος και κάθε γωνιά του κάδρου για να απεικονίσει τη σκανδιναβική φύση ως συναρπαστική, πανέμορφη απειλή, αυτό το παραμύθι θα μπορούσε κάλλιστα να είναι ταινία μικρού μήκους αλλά κάπου το χαίρεσαι που είναι μεγάλου.

Επικηρυγμένος Βασιλιάς ** (“Outlaw King”, Ντέιβιντ Μακένζι, 2ω1λ)

Ο αληθινός Braveheart, θα έλεγε κανείς. Η ιστορία του Ροβέρτου Α’ της Σκωτίας, εθνικού ήρωα, παράνομου βασιλιά και αγωνιστή για την ανεξαρτησία της χώρας, γίνεται ταινία από τον σκηνοθέτη του “Hell or High Water” με τον Κρις Πάιν στον κεντρικό ρόλο. Η βία στο πεδίο των μαχών είναι πλούσια και κινηματογραφικά απολαυστική όμως η ταινία διαρκώς οδηγεί, περιέργως, στον Μελ Γκίμπσον. Όχι μόνο επειδή με την ιστορία του Γουίλιαμ Γουάλας στο “Braveheart” κινείται σε ένα παράλληλο αφηγηματικό τερέν, αλλά κι επειδή η βία στις ταινίες του (με πιο πρόσφατη τον πολύ καλό “Αντιρρησία Συνείδησης”) συνοδεύεται από μια σχεδόν θρησκευτική αγωνία που την ανάγει σε κάτι περισσότερο από εικόνα. Ο Μακένζι ανασυστήνει την εποχή μέσα σε ένα ικανοποιητικό, χορταστικό έπος, οι πρωταγωνιστές του (ιδίως η ανερχόμενη Φλόρενς Πιού του “Lady Macbeth” αλλά και ο Κρις Πάιν που, εχμ, τα δίνει όλα) είναι καλοί, αλλά το σύνολο είναι εν τέλει κάπως άδειο.

(H ταινία κυκλοφορεί σε streaming μέσω Netflix.)

Παίζεται ακόμα

Μια ταινία που ήδη παιζόταν στις αίθουσες και αξίζει να δεις αν την έχασες.

Οι Στάχτες Μιας Αγάπης **** (“Ash is Purest White / Jiang hhu er nv”, Ζία Ζάνγκε, 2ω17λ)

Λίγο γκανγκστερική ιστορία, λίγο επαρχιακό μυστήριο, λίγο αδιέξοδη ιστορία αγάπης και 100% κοινωνική ακτινογραφία μιας χώρας σε μια διαρκή κατάσταση μετάβασης, οι “Στάχτες” είναι ένα ακόμα αριστούργημα του Ζάνγκε, για μια γυναίκα που μπαίνει στη φυλακή ύστερα από μια βίαιη πράξη προστασίας του αγαπημένου της, μόνο για να βρει τα πράγματα εντελώς διαφορετικά όταν βγει πάλι ελεύθερη.