ΜΟΔΑ

Η μόδα δεν θα ήταν αυτή που ξέρουμε χωρίς τον David Bowie

Ο David Bowie δεν επηρέασε την μόδα. Ο David Bowie, για πολλές δεκαετίες, ήταν η μόδα.

Το να πεις για τον David Bowie πως είναι fashion icon, μοιάζει με το μεγαλύτερο understatement όλων των εποχών. Βλέπεις η φράση ‘fashion icon’ έχει κοτσαριστεί δίπλα σε τόσους και τόσους, που πρέπει να εφευρεθεί ένας ολότελα καινούργιος όρος για να περιγραφεί με σαφήνεια η σχέση του Bowie με τη μόδα. Λίγοι είναι οι καλλιτέχνες που έχουν επηρεάσει τόσο βαθιά την μόδα όσο εκείνος.

 

Στην πραγματικότητα εννοούμε «κανένας», αλλά κρατάμε μετριοπαθή στάση γράφοντας «λίγοι», διότι το τελευταίο που θέλουμε είναι κάτω από αυτό το κείμενο irrelevant σχόλια με αραδιασμένα ονόματα άλλων σημαντικών καλλιτεχνών που άφησαν, λίγο ή πολύ, το σημάδι τους και στη μόδα πέρα από τη δισκογραφία. Για όποια αξία έχει, πάντως, το BBC History σε πρόσφατη ψηφοφορία του κοινού, τον ανέδειξε τον πιο Καλοντυμένο Βρετανό Όλων των Εποχών.

 

Ο ταλαντούχος κύριος David Jones

Ο David Bowie εμφανίστηκε στα μέσα των swinging sixties πλήρως συμμορφωμένος με το Mod κίνημα της εποχής. Κανείς δεν φανταζόταν τη μετέπειτα εξέλιξη του νεαρού David Jones, του αγοριού με τα sleek καστανά μαλλιά και την ψιλόλιγνη φιγούρα. Μπαίνει στο μουσικό χάρτη το 1969 με το Space Oddity και σύντομα αγκαλιάζει ένα διαφορετικό, μποέμ, εκκεντρικό στιλ, αφήνει μακριά μαλλιά, φορά μακριές φούστες και μακιγιάρεται σαν κορίτσι. Το πράγμα αρχίζει να περιπλέκεται. Η μαμά του να δηλώνει «αφού παραμένει αγόρι, δεν βλέπω που είναι το πρόβλημα».

Αστερόσκονη

Ήταν 1972 όταν ο Bowie πρωτοσύστησε στο κοινό τον απόκοσμο, άφυλο Ziggy Stardust με τα φλογερά κόκκινα μαλλιά, το λευκό δέρμα και την εξωφρενική γκαρνταρόμπα, που περιελάμβανε από καυτά σορτς και κολλητά μπλουζάκια έως την περίφημη ολόσωμη φόρμα δια χειρός Kansai Yamamoto – η οποία αποτέλεσε και ένα από τα highlight της έκθεσης ‘David Bowie Is’ που πραγματοποιήθηκε το 2013 στο μουσείο V&A του Λονδίνου. Ο Ziggy Stardust είναι ένα αναπνέον έργο τέχνης.

 

Το 1973 ζωγραφίζει στο πρόσωπό του έναν κατακόκκινο κεραυνό για το εξώφυλλο του άλμπουμ του Aladdin Sane και η μόδα αποκτά για πάντα μια iconic φιγούρα που μέλλει να αναπαραχθεί δεκάδες φορές στις δεκαετίες που θα έρθουν.   

 

Όπως γράφει το περιοδικό TIME στην 80σέλιδη έκδοση προς τιμή του με τίτλο «David Bowie: η ζωή του στη γη»,  “Δεν ήταν drag queen. Ήταν ο πρίγκιπας του αλλόκοτου“.

Το πιο σκοτεινό λευκό

 

Τα χρόνια 1974 έως το 1977 είναι, όπως λέει, «οι πιο σκοτεινές μέρες της ζωής μου», μέρες ξέφρενης κατανάλωσης κοκαΐνης, που οδήγησαν στην δημιουργία του άλμπουμ Station to Station και της περσόνας του Λεπτού Λευκού Δούκα, του «τρελού αριστοκράτη» με τα λευκά πουκάμισα και το μαύρο γιλέκο.

Εγκαταλείπει το Λος Άντζελες και εγκαθίσταται στο Βερολίνο για να ηχογραφήσει με τον Brian Eno και τον Tony Visconti την «Τριλογία του Βερολίνου», τα άλμπουμ Low, Heroes και Lodger, και ο ίδιος έχει πια αλλάξει πρόσωπο και στιλ, είναι πια ο Bowie που φοράει ψαροκόκαλα blazer, καρό πουκάμισα, δερμάτινα jacket, επηρεάζοντας όχι μόνο το ντύσιμο των αντρών της εποχής αλλά και των γυναικών, που αγκαλιάζουν ένα νέο ανδρόγυνο look. Κι όλα αυτά το 1977, την ίδια χρονιά δηλαδή που συμπτωματικά στην άλλη άκρη του Ατλαντικού ο Woody Allen ντύνει την Annie Hall με μια σοφιστικέ αντρική γκαρνταρόμπα.  

Something old, something new

 

Τα 80s τον βρίσκουν ξανά σε ενδυματολογικές αναζητήσεις, με σγουρά μαλλιά, χρωματιστά κοστούμια, παπιγιόν και τιράντες, να τραγουδά μαζί με τον Freddie Mercury το Under Pressure και να σκαρφαλώνει στα charts με τα (εμπορικότατα) Let’s Dance και Absolute Beginners.

 

Πολύχρωμος, «συμμορφωμένος» με την εποχή αλλά πάντα αλλιώτικος από τους άλλους. Ξεχωριστός. Στις αρχές των 90s, μέλος των Tin Machine, κινείται σε ασπρόμαυρους τόνους, ενώ το 1995 εμφανίζεται στα MTV Europe Music Awards μέσα από καπνούς, τυλιγμένος μέσα στο oversized παλτό του, για να τραγουδήσει ξανά το The Man Who Sold The World και να θυμίσει ποιος κρύβεται πίσω από το σπουδαίο τραγούδι που μέχρι τότε οι νέοι της εποχής νόμιζαν πως ανήκει στον Kurt Cobain.

 

Είναι τα χρόνια των εντυπωσιακών παλτό, καθώς παραγγέλνει στον υπερταλαντούχο συμπατριώτη του Alexander McQueen ένα αριστουργηματικό Union Jack παλτό, το οποίο σημαδεύει το Earthling tour το 1997. Η νέα χιλιετία τον βρίσκει πιο εφησυχασμένο ενδυματολογικά, λανσάροντας ένα ώριμο glam rock στιλ που του ταιριάζει ηλικιακά και καλλιτεχνικά.    

Fashion icon υπεράνω ηλικίας

 

Ο Jean Paul Gaultier έλεγε πως «με ενέπνευσε με την δημιουργικότητα, την υπερβολή του, την αίσθηση της μόδας που ήξερε να ανακαλύπτει ξανά και ξανά, την αύρα του, την κομψότητά του και το παιχνίδι του με τα φύλα». Τα περιοδικά μόδας χρωστούν εκατοντάδες εξώφυλλα και editorials σε εκείνον – αν έχεις στερέψει από έμπνευση μπορείς πάντα να ανατρέξεις στον Bowie.

 

Ο κόσμος της μόδας, μαζί με αυτόν της μουσικής, της τέχνης και μαζί με όλους τους άλλους κόσμους, αποχαιρετά εκείνον που άνοιξε το δρόμο και πήγε το προσωπικό στιλ ένα βήμα παραπέρα. Διευρύνοντας τα όρια του πειραματισμού, ο Bowie διέγραψε τη θεαματική του πορεία πρεσβεύοντας το “anything goes” σαν στάση ζωής αλλά και σαν ενδυματολογική επιλογή.

Για τους σχεδιαστές ήταν, είναι και θα είναι ένα σημείο αναφοράς. Μέσα στα μεγάλα ατελιέ θα ακούγονται πάντα εκφράσεις όπως «η περσινή του συλλογή ήταν εντελώς Bowie στα 80s» ή «τα χρώματα κινούνται σε παλέτα Ziggy Stardust».

 

Εκείνο που του χρωστάμε όλοι, πάντως, είναι το πώς έκανε να μοιάζει cool το να είσαι παράξενος, αταίριαστος, αντισυμβατικός.

 

Και ίσως αυτή να είναι η σημαντικότερη συνεισφορά του όχι μόνο στη μόδα αλλά και γενικώς – το ότι παρακίνησε χιλιάδες ανθρώπους να αγκαλιάσουν τη διαφορετικότητα, τη δική τους και των άλλων.

 

Μακριά από οτιδήποτε στερεοτυπικό, μικροαστικό και mainstream, ο Bowie διάλεγε ανάμεσα στην αρσενική και θηλυκή πλευρά του κατά βούληση. Άλλοτε είχε την λάμψη ενός rock star και άλλοτε τη θαμπάδα ενός  junkie. Ο Bowie κατείχε την τέχνη της μεταμόρφωσης, αλλά όχι με την επιφανειακή προσέγγιση ενός μίμου, που γίνεται κάποιος άλλος μέχρι να αρχίσουν τα χρώματα του makeup να ξεθωριάζουν.

 

Ο Bowie, από μια δική του εσωτερική ανάγκη να εξωθήσει την καλλιτεχνική του έκφραση στα όρια, ενσάρκωνε, έμπαινε σε σώματα φανταστικών προσώπων και γινόταν ένα με αυτά.

Στις 10 Ιανουαρίου δεν έφυγε από τη ζωή μονάχα ο David Bowie. Μαζί του πέθανε και ο Ziggy Stardust και ο Λεπτός Λευκός Δούκας καθώς και οι υπόλοιπες καλλιτεχνικές του περσόνες. Άραγε πεθαίνουν, όμως, τα είδωλα; Και όταν πεθαίνουν, που πάνε; Ο ίδιος έχει ήδη δώσει την απάντηση: «δεν ξέρω που θα πάω από εδώ και πέρα, αλλά υπόσχομαι πως δεν θα είναι βαρετά».