Ο Benicio del Toro πιστεύει στο πεπρωμένο

Το βλέμμα του Benicio del Toro δεν το ξεχνάς εύκολα. «Είναι το σχήμα των ματιών μου», λέει γελώντας όταν τον συναντάμε στο ξενοδοχείο Marriott στις Κάννες, στο πλαίσιο του φετινού φεστιβάλ.

Είναι εκεί για την πρεμιέρα της νέας ταινίας του Wes Anderson, The Phoenician Scheme (Το Φοινικικό Σχέδιο) (που κυκλοφορεί τώρα στα σινεμά από την Tanweer), το οποίο μετά από μερικές σερί ensemble ταινίες, είναι η πρώτη εδώ και καιρό ταινία του Αμερικανού σκηνοθέτη που ακολουθεί μια καθαρή πλοκή και έναν εμφανή κεντρικό, πρωταγωνιστικό χαρακτήρα.

Τον ζάπλουτο βιομήχανο Zsa-zsa Korda ο Anderson τον εμπνεύστηκε γύρω από εμβληματικές φιγούρες ευρωπαϊκού πλούτου από τα μέσα του 20ου αιώνα όπως, μεταξύ άλλων, τον Ωνάση, τον Νιάρχο, αλλά και τον Ανιέλι. Κι αυτή τη φιγούρα την έγραψε εξαρχής έχοντας στο μυαλό έναν και μόνο ηθοποιό: Τον Benicio del Toro.

Ίσως επειδή ο del Toro έχει μια μυστηριώδη βαρύτητα πάνω του, την ίδια στιγμή που μέσα από το μελαγχολικό βλέμμα του μπορεί να σε κάνει να νιώσεις μια συναισθηματική σύνδεση με κάτι που νιώθεις πως τον βασανίζει, τον κατατρέχει. Φαντάσματα, ενοχές, κάτι δύσκολο να καθοριστεί αλλά εύκολο να το νιώσεις.

Είναι μια ποιότητα που έχει κάνει τον πορτορικάνο ηθοποιό έναν από τους πιο αναγνωρίσιμους και πιο βραβευμένους του 21ου αιώνα, με χαρακτηριστικούς ρόλους σε ταινίες διαφορετικές μεταξύ τους, από έναν τραχύ, ηθικά γκρίζο χαρακτήρα σε κάτι σαν το Sicario μέχρι τον σιωπηλό μελοδραματισμό του στα 21 Γραμμάρια, κι από το γεμάτο ενέργεια Snatch μέχρι το ασπρόμαυρο στιλιζάρισμα του Sin City.

Αλλά φυσικά, δε γράφεις την ιστορία του Benicio del Toro χωρίς τις μεγάλες (και μικρές) συνεργασίες του με τον Steven Soderbergh. Το Όσκαρ του, το κέρδισε για μια στοιχειωτική ερμηνεία του στο Traffic, με ένα διαπεραστικά βασανισμένο βλέμμα να απογειώνει το δικό του τμήμα αυτού του σπονδυλωτού δράματος. Λίγα χρόνια αργότερα, φοβερός ως Che Guevara στο δίπτυχο Che – είτε φλογισμένος επαναστάτης, είτε κυνηγημένος και πληγωμένος αλλά ποτέ νικημένος –, ο del Toro θα κερδίσει το βραβείο ερμηνείας στις Κάννες.

(Αναζητήστε τον όμως και στο σχετικά άγνωστο, φανταστικό νεο-νουάρ No Sudden Move του Soderbergh και δε θα χάσετε.)

Ο Benicio del Toro κρατά το Όσκαρ Β' Ανδρικού Ρόλο για το Traffic, το 2001. / AP Photo/Kevork Djansezian

Η στιβαρότητα της περσόνας του, που διαθέτει μια λυρική αμεσότητα ακόμα και ενώ παίζει εντελώς διαφορετικούς χαρακτήρες, έκανε τον del Toro πολύ φυσικό ταίριασμα στον κόσμο του Wes Anderson, όπου μέσα από ένα ακραίο στιλιζάρισμα μπορεί να γεννιούνται κύματα συναισθήματος. Το είδαμε έμπρακτα στο French Dispatch όπου ο del Toro έπαιξε έναν φυλακσιμένο καλλιτέχνη απέναντι στην Lea Seydoux, στο καλύτερο από τα κομμάτια της επίσης σπονδυλωτής ταινίας.

Αλλά για το Phoenician Scheme, ο Wes του έδωσε επιτέλους μια ταινία πάνω του – κι εκείνος την κουβάλησε άξια. Παίζοντας έναν πλούσιο βιομήχανο που έχει αποκτήσει την περιουσία του πατώντας (κυριολεκτικά) επί πτωμάτων, και που τώρα αναζητά, ακόμα και αν δεν το συνειδητοποιεί, την εξιλέωση, ορίζοντας ως φύλακα της περιουσίας και της κληρονομιάς του την αποξενωμένη κόρη του, καλόγρια Liesel. Οι δυο τους ξεκινούν μια περιπέτεια ανά την υφήλιο που θα εξασφαλίσει (ίσως!) πως θα ολοκληρωθεί το magnum opus του Korda – δηλαδή το φιλόδοξο Φοινικικό Σχέδιο του τίτλου.

Ο del Toro από κοντά έχει κάτι το εντυπωσιακό, κι όχι μόνο επειδή το χαρακτηριστικό του βλέμμα είναι και στα αλήθεια όλο δικό του. Γενικότερα, η παρουσία του μέσα στο δωμάτιο είναι επιβλητική. Έχει κάτι το σιωπηλά larger than… όχι life, γιατί δεν υπερβάλει, ούτε κινείται διαρκώς, ούτε φωνάζει, ούτε τίποτα από αυτά. Μοιάζει απλώς… σαν μια μεγάλη, εντυπωσιακή φιγούρα. Θες να εξερευνάς το πρόσωπό του και το βλέμμα του ενώ μιλάει – και ίσως βοηθάει το γεγονός πως κι ο ίδιος μιλά πολύ αργά, ζυγίζοντας λέξεις και σκέψεις πριν μιλήσει. Σα να σε προετοιμάζει, πως θα πει κάτι που θέλεις να ακούσεις. Σα να ξέρεις πως αυτά τα λεπτά που τον έχεις απέναντί σου, είναι λεπτά που θα θυμάσαι έντονα.

Για λίγα λεπτά, μια μέρα πριν το Φοινικικό Σχέδιο κάνει παγκόσμια πρεμιέρα στο 78ο φεστιβάλ των Καννών, είχαμε τη χαρά να συνομιλήσουμε με τον πολυβραβευμένο ηθοποιό. Για τον Wes Anderson, και για ό,τι άλλο προέκυψε μέσα από αυτό.

Ο Benicio del Toro στην παγκόσμια πρεμιέρα του Φοινικικού Σχεδίου, στις Κάννες τον Μάιο του '25. / Scott A Garfitt/Invision/AP

Ο Wes Anderson έγραψε αυτό τον ρόλο για σένα. Όταν λοιπόν ο Wes τηλεφωνεί και λέει «έχω ένα νέο σενάριο, θέλεις να το διαβάσεις;», τι απαντάς;

Λες αμέσως «ναι». [γέλια]

Είναι δύσκολο να ταυτιστείς με τη σουρεαλιστική δυναμική μιας ταινίας του;

Είναι διασκεδαστικό, έχω διαβάσει τέτοιες ιστορίες. Ξέρω ανθρώπους που μπορεί να μην είναι ακριβώς όπως ο Zsa-zsa, αλλά μπορεί να έχουν στοιχεία του Zsa-zsa. Επίσης έχω μια κόρη.

Αλλά… υπάρχει μια συλλογή από πράγματα που προσπαθώ να μαζέψω για να φτιάξω τον χαρακτήρα, αλλά η κύρια πηγή πληροφοριών ήταν το σενάριο. Το σενάριο έχει πολλές πληροφορίες – μερικά σενάρια δεν έχουν – κι ο Zsa-zsa λέει κομμάτια της ιστορίας του σε όλη την ταινία. Κι αυτό βοηθάει στη δημιουργία του χαρακτήρα που θα παίξω.

Υπάρχουν πολλές πτυχές στον κόσμο που φτιάχνει ο Wes, πόσο διαφορετικό είναι όταν προσεγγίζεις έναν ρόλο μέσα σε αυτό τον κόσμο;

Έχει ένα έργο που είναι απίστευτο. Πραγματικά. Είμαστε πλάσματα που διαρκώς προσπαθούμε να καταλάβουμε πράγματα και ξέρω ότι όταν παίζω σε μια ταινία του Wes, υπάρχει ένας διαφορετικός τρόπος να προσεγγίσεις τον ρόλο. Και ένας από αυτούς είναι ότι η κάθε λέξη είναι πολύ σημαντική. Όχι επειδή μου το λέει ο ίδιος. Όχι, όχι. Είναι επειδή είναι.

Είναι γραμμένο με έναν τρόπο όπου… ξέρεις, έχω διαβάσει πολλά σενάρια και έχω διαβάσει θεατρικά έργα και το γράψιμο του Wes είναι, θα έλεγα, πολύ παρόμοιο με το γράψιμο των μεγάλων συγγραφέων. Είναι φτιαγμένο με τέτοιο τρόπο που αν βγάλεις κάτι, δεν λειτουργεί το ίδιο. Αλλα κι όμως! Δεν θα λειτουργήσει αν δεν βάλεις τον εαυτό σου στον χαρακτήρα. Και ο Wes, όταν επιλέγει κάποιον σαν τον Michael Cera ή εμένα ή τη Mia Threapleton, θέλει να φέρεις αυτό που φέρνεις σε οποιονδήποτε άλλο ρόλο σου, αλλά σε αυτόν τον χαρακτήρα. Καταλαβαίνεις;

Αλλά για τον χαρακτήρα σου υπάρχει μια επιπλέον δυσκολία, γιατί όλη του η ζωή περιστρέφεται γύρω από τις επιχειρήσεις, μετράει τα πάντα, τα χρήματα, την εξουσία, την κληρονομιά… Αλλά για εσένα τι είναι αληθινά σημαντικό στη ζωή; Γιατί για τον χαρακτήρα σου όλα έχουν να κάνουν με τη δουλειά.

Λοιπόν, κι εμένα μου αρέσει η δουλειά! Εννοώ… μου αρέσει να δουλεύω, οπότε μπορώ να το καταλάβω αυτό. Αλλά οι άνθρωποι είμαστε πολλά πράγματα. Τι είναι σημαντικό για μένα; Τι είναι σημαντικό για μένα… [σκέφτεται] Οι άνθρωποι που αγαπώ. Ο σεβασμός. Είναι σημαντικό να σέβεσαι τους άλλους ανθρώπους. Μπορώ να δώσω ολόκληρη λίστα.

Επειδή ανέφερες ότι βάζεις και τον εαυτό σου μέσα…

Ω, εντάξει, δεν χρειάζεται να σκοτώσω κάποιον για να προσποιηθώ ότι σκοτώνω κάποιον! [γελάμε] Δεν χρειάζεται να είμαι θυμωμένος για να προσποιηθώ ότι είμαι θυμωμένος… Μμμ… [σσ. κάνει σα να θυμήθηκε κάτι] Και το χιούμορ! Πρέπει να είσαι αστείος. Πρέπει να έχεις αίσθηση του χιούμορ.

Ο Benicio Del Toro ως Zsa-zsa Korda στο Φοινικικό Σχέδιο. / TPS Productions/Focus Features via AP

Ο κόσμος του Wes είναι από μόνος του ένας λόγος να σε ελκύει η ταινία, αλλά όσο αφορά την ιστορία, τους χαρακτήρες… Τι σου άνοιξε τα μάτια και σε τράβηξε βαθιά σε αυτή την ταινία; Σε αυτά που προσπαθεί να επικοινωνήσει;

Για μένα; Το γεγονός ότι αυτός γίνεται καλύτερος άνθρωπος. Προσοχή! Δεν έχει αλλάξει. Δεν είναι διαφορετικός. Είναι ο ίδιος. Αλλά είναι καλύτερος. Έχει ενσυναίσθηση. Έχει συγχωρήσει. Έχει συγχωρήσει τον εαυτό του. Υπάρχει μια διαδρομή εδώ αυτού του ανθρώπου που πίστευε στην εκμετάλλευση των ανθρώπων, για παράδειγμα, και στο τέλος δεν το πιστεύει πια. Γίνεται καλύτερος!

[Προσοχή: Οι επόμενες δύο παράγραφοι περιέχουν spoiler για το τέλος της ταινίας.]

Βέβαια ξέρεις, για μένα ακόμα κι αν είχε μείνει κακός, θα μπορούσε επίσης αυτό να είναι ενδιαφέρον. Αλλά σκέφτηκα πως αυτό εδώ είχε μια δραματική καμπύλη, πως το όνειρο που βλέπει με τις στάχτες του πατέρα είναι ένα μήνυμα του υποσυνείδητου – ή του Παραδείσου! Συγχωρεί τον πατέρα του, αλλά συγχωρεί και τον εαυτό του.

Νομίζω ότι αυτό είναι που δίνει στον χαρακτήρα το κλείσιμο που χρειάζεται ώστε όταν το βλέπουμε κάποια χρόνια αργότερα, να είναι πια σε αυτό το μικρό εστιατόριο και να δουλεύει. Γίνεται εργάτης. Γίνεται αυτό που εκμεταλλευόταν! Και είναι πιο ευτυχισμένος.

Η ταινία έχει να κάνει πολύ με την εμπιστοσύνη, κάτι που μοιάζει δύσκολο σήμερα…

Εμπιστευόμουν τον Wes τυφλά!

Φυσικά.

Όχι, όχι, όχι, όχι. Όχι φυσικά! Μερικές φορές δεν εμπιστεύεσαι τον σκηνοθέτη. Μπορεί να μην…

Τι συμβαίνει τότε; Αν δεν εμπιστεύεσαι τον σκηνοθέτη.

Τελειώνεις την ταινία και πας σπίτι. Πρέπει να την αφήσεις πίσω αφού κάνεις τη δουλειά σου. Δεν αφήνεις την ταινία φυσικά, είσαι επαγγελματίας. Αλλά ευτυχώς εμπιστεύομαι τον Wes.

Η πρωταγωνιστική τριάδα του Φοινικικού Σχεδίου: Benicio del Toro, Mia Threapleton και Michael Cera. / TPS Productions/Focus Features via AP

Μερικές φορές ο Wes χρειάζεται πάνω από 50 λήψεις. Πώς χειρίζεσαι μια τέτοια κατάσταση;

Έχει σημασία ότι δεν ήταν 50 λήψεις για το άνοιγμα μιας πόρτας ας πούμε. Ήταν 50 λήψεις για να βρω τις σωστές λέξεις – για να βρω την ερμηνεία.

Σε αυτή την ταινία παίζω έναν χαρακτήρα γεμάτο αντιφάσεις που σου δίνει όλα αυτά τα εύρη για να παίξεις. Είναι ένας καταπληκτικός ρόλος, με μια εξέλιξη, με ένα σημείο εκκίνησης, ένα σημείο τερματισμού, με εμπόδια, οπότε υπάρχει η πρόκληση να παίξεις διαφορετικές στιγμές με διαφορετικούς τρόπους. Κι αυτό είναι που κάνει την υποκριτική διασκεδαστική.

Υπάρχει μια στιγμή που μιλούσα στην κόρη μου στην ταινία, αλλά ο Wes με έβαλε να μιλήσω στην κάμερα σαν να ήμουν στο θέατρο – σαν να μιλούσα στο κοινό. Και αυτό είναι ενδιαφέρον. Τον ρώτησα εκείνη τη στιγμή, θα έχει νόημα αυτό; Όμως με προκάλεσε και όντως σα να παίζω στο θέατρο. Ήταν μια στιγμή που σπάω τον τέταρτο τοίχο κι απλά μιλάω στο κοινό. Και μιλάω στο κοινό, όπως θα μιλούσα στην κόρη μου. Δεν είναι ενδιαφέρον;

Ειδικά επειδή είναι σα να μιλάς στο κοινό για αυτά τα ζητήματα που εξερευνά η ταινία; 

Εξαρτάται από εσένα – αν σου αρέσει, αν νιώθεις ότι μιλάω στο σήμερα ή αν μιλάω σε ανθρώπους της δεκαετίας του ‘50, αν μιλάω στην κόρη μου. Αλλά νομίζω ότι είναι σα να νιώθεις ότι σου μιλάω σήμερα. Ίσως… Ίσως εκείνη την ώρα να μιλάω σε κάθε πατέρα που νιώθει ότι ζητά συγχώρεση, σε κάθε πατέρα που ομολογεί σε ένα παιδί που αγαπά, κάτι που έκανε λάθος.

Gareth Cattermole/Getty Images/Ideal Image

Φαίνεται ότι αναζητάς την τελειότητα στη δουλειά σου, και συνεργάζεσαι και με άλλους που το θέλουν αυτό…

Προσπαθώ… αλλά ξέρεις… ξέρω ότι μερικές φορές κάνεις απλώς ό,τι καλύτερο μπορείς αλλά μετά είσαι περιορισμένος. Έχεις κάποιο χρόνο στη διάθεσή σου, κάνεις αυτό που κάνεις, και μετά πας σπίτι. Και μετά θα σκέφτομαι – έπρεπε να το είχα κάνει καλύτερα, έπρεπε να είχα κάνει αυτό ή το άλλο.

Ο χαρακτήρας σου λέει κάποια στιγμή ότι πιστεύει πως το πεπρωμένο του είναι να επιβιώνει. Οπότε κάθε ατύχημα είναι μέρος του πεπρωμένου του. Εσύ πιστεύεις σε αυτό;

Ναι, το πιστεύω. Ότι κάτι είναι γραμμένο για εμάς. Ξέρεις, οι παλιοί συγγραφείς μιλούσαν για αυτό πολύ περισσότερο. Διάβαζα κάποια πρώιμα έργα του Στάινμπεκ κι όλα έχουν να κάνουν με το πεπρωμένο. Πιστεύω στο πεπρωμένο – τι άλλο έχουμε;

Ο Benicio Del Toro κι ο Zsa-zsa Korda. / Evan Agostini/Invision/AP

*Η ταινία Το Φοινικικό Σχέδιο (The Phoenician Scheme) του Wes Anderson με τον Benicio del Toro κυκλοφορεί στις αίθουσες από την Tanweer. Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε στο 78ο φεστιβάλ Καννών.

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ

ENTERTAINMENT

The Phoenician Scheme: Το τελευταίο κουκλόσπιτο του Wes Anderson

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ

STYLE

Οι πιο καλοντυμένοι ήρωες από τον πολύχρωμο κόσμο του Wes Anderson

Ακολουθήστε το OneMan στο Google News και μάθετε τις σημαντικότερες ειδήσεις.