Η Leonie Benesch δεν θεωρεί ότι πρέπει να υποφέρεις για να γίνεις ηθοποιός
Η πρωταγωνίστρια του βραβευμένου Teachers' Lounge για την ταινία που δεν ήθελε κανείς, τους κακοποιητές στα φεστιβάλ και την υγιή αντιμετώπιση της υποκριτικής.
- 18 ΟΚΤ 2023
Όταν ένας από τους μαθητές της είναι ύποπτος για κάποια κλοπή εντός του σχολείου, η δασκάλα Carla Nowak αποφασίζει να εξιχνιάσει την υπόθεση. Παγιδευμένη ανάμεσα στα ιδανικά της και στο εκπαιδευτικό σύστημα, οι συνέπειες των πράξεών της θα απειλήσουν την ίδια και όσα έχει χτίσει με κατάρρευση. Αυτά περιγράφει η σύνοψη του Teachers’ Lounge, της ταινίας του Ilker Çatak που βραβεύτηκε πολλαπλά στο Φεστιβάλ Βερολίνου και έχει γίνει πλέον η υποβολή της Γερμανίας για τα Όσκαρ με σοβαρές πιθανότητες για την κατηγορία Καλύτερου Διεθνούς Φιλμ. Τίποτα ωστόσο δε σε προετοιμάζει για το θρίλερ που θα ξετυλιχτεί στην οθόνη σου.
Το Teachers’ Lounge διαμορφώνεται τελικά ως μία έξυπνη σύγχρονη παραβολή με την καρδιά ενός θρίλερ που χρησιμοποιεί έξοχα το σκηνικό του ως φόντο για το πόσο γρήγορα μπορούν να αποσταθεροποιηθούν ακόμη και οι σφιχτοδεμένες κοινότητες.
Η Leonie Benesch είναι στο κέντρο του τυφώνα της ταινίας. Η ηθοποιός που βραβεύτηκε πρόσφατα με το βραβείο Rising Star είναι σαρωτική στον ρόλο της Carla, εύθραυστη και αποφασισμένη ταυτόχρονα, ταραγμένη ως φιγούρα εν μέσω συνθηκών που κανείς δε θα φανταζόταν ότι θα χρειαζόταν να αντιμετωπίσει.
Η Benesch έχει λάβει ευρεία αναγνώριση από τους κριτικούς για την ερμηνεία της ως Greta στην επιτυχημένη γερμανική σειρά Babylon Berlin που επανέρχεται σύντομα για 4η σεζόν, ενώ για τον πρωταγωνιστικό της ρόλο στο White Ribbon του Michael Haneke που είχε κερδίσει τον Χρυσό Φοίνικα το 2009, είχε εγκωμιαστεί ως ανακάλυψη. Εκτός από πιο σύντομες εμφανίσεις σε σειρές όπως το The Crown, το Spy City και το Counterpart, η ηθοποιός υποδύθηκε μία δυναμική δημοσιογράφο πλάι στον David Tennant στη μεταφορά του 80 Days Around the World του Ιουλίου Βερν, μία παραγωγή του BBC που είδαν πάνω από 100 εκατομμύρια τηλεθεατές παγκοσμίως.
Μιλώντας μαζί της στο ισόγειο του Elektra Hotel με αφορμή την προβολή του Teachers’ Lounge στις Νύχτες Πρεμιέρας, είναι έκδηλο ότι η Benesch διατηρεί ακόμα τον ενθουσιασμό για την υποκριτική που είχε ως 12χρονο παιδί στο παιδικό τσίρκο όπου είχε συμμετάσχει. Εκεί συνειδητοποίησε για πρώτη φορά ότι της άρεσε να δουλεύει με κείμενα και να ακολουθεί σκηνοθετικές οδηγίες. Ακολούθησε ο Haneke, αλλά και το διάσημο Guildhall School of Music and Drama στο Λονδίνο όπου για να σπουδάσει πνίγηκε στα χρέη.
Ακολουθεί η συζήτηση για το Teachers’ Lounge που μπορείς να δεις τώρα στις αίθουσες από το Cinobo.
Σε πρωτοανακάλυψα στο White Ribbon του Haneke. Έπειτα έχεις αναφέρει πως το 80 Days Around the World ήταν το όνειρό σου που έγινε πραγματικότητα. Τώρα είσαι πρωταγωνίστρια μίας ταινίας που έχει πολύ καλές πιθανότητες να φτάσει ως τα Όσκαρ. Όταν ξεκίνησες με την υποκριτική ονειρευόσουν τέτοιο εύρος καριέρας;
Όχι. Βέβαια ξεκίνησα να ονειρεύομαι την υποκριτική όταν ήμουν 12. Αυτή είναι η ηλικία όπου τα όνειρά σου είναι τα μεγαλύτερα που μπορείς να κάνεις. Τότε είναι που σκέφτεσαι, «θα γίνω ηθοποιός και θα βρίσκομαι στο Χόλιγουντ». Έτσι σκέφτεσαι ως παιδί. Μετά όμως ήρθε το White Ribbon που ήταν η πρώτη μου δουλειά και τότε είχαμε πάει στα Όσκαρ με την υποψηφιότητα Καλύτερου Διεθνούς Φιλμ. Ήταν σουρεάλ και είμαι ευγνώμων για την εμπειρία, αλλά ήταν too much. Επέστρεψα στο σχολείο για τις εξετάσεις μου έχοντας βρέξει μόνο λίγο το ποδαράκι μου στην υποκριτική.
Είχες συνειδητοποιήσει τι συνέβαινε;
Νομίζω ναι, αλλά το θέμα είναι πως είχα συναντήσει πολλούς θεοπάλαβους ανθρώπους.
Θεοπάλαβους με ποιον τρόπο; (γέλια)
Ανθρώπους που πίστευαν ότι για να είσαι ηθοποιός πρέπει να υποφέρεις. Αλλά εγώ δεν έχω να παραπονεθώ για τίποτα από την παιδική μου ηλικία. Είχα μία όμορφη παιδική ηλικία και είμαι εντάξει με τη ζωή μου. Δεν μου έχει συμβεί τίποτα απαίσιο.
Αυτός είναι ένας πολύ υγιής τρόπος να αντιμετωπίζει κανείς την ηθοποιία. Πολλοί την αντιμετωπίζουν ως…
… αυτοθεραπεία. Εγώ λοιπόν δεν πιστεύω σε αυτό. Καθόλου! Και είχα σκεφτεί ότι εάν αυτό είναι η υποκριτική, τότε μάλλον δεν είναι για μένα. Επίσης υπάρχει ένας ολόκληρος κόσμος γύρω από την υποκριτική που έχει να κάνει με τον Τύπο και τα κόκκινα χαλιά, ο οποίος είναι περίπλοκος. Ειδικά όταν είσαι 18 σε μπερδεύει. Με είχε τρομάξει. Μου πήρε δύο χρόνια να καταλάβω ότι υπάρχουν υπέροχοι άνθρωποι στη βιομηχανία οπότε το ζήτημα είναι να τους βρεις. Τα κατάλληλα άτομα που θα δημιουργήσουν πρόκληση, που θα θες να δημιουργήσεις μαζί τους. Συνειδητοποίησα κατόπιν πως αν θέλω να ασχοληθώ με αυτό θα έπρεπε να διδαχθώ την τέχνη μου, οπότε πήγε σε δραματική σχολή στο Λονδίνο για 3 χρόνια. Εξακολουθούν να υπάρχουν πτυχές της βιομηχανίας που με εκνευρίζουν πολύ, αλλά την ίδια στιγμή έχω γνωρίσει αρκετούς που λατρεύω και που θέλω να δουλεύω μαζί τους. Συνήθως αυτό είναι το κριτήριό μου για μία δουλειά.
Ως παιδί είχα το όνειρο να κάνω κάτι σαν το 80 Days. Να είμαι σε κάτι στη λογική του Pirates of the Caribbean, όπου θα ταξιδεύω τον κόσμο κάνοντας τα γυρίσματα μίας περιπέτειας. Κάτι τεράστιο για το οποίο θα έκανε το σάουντρακ ένας Hans Zimmer. Ολοκληρώθηκε ένας κύκλος μέσα μου με αυτή τη δουλειά μεν, αλλά δεν είμαι ηθοποιός γι’ αυτό. Αυτές τις μέρες, όσο μεγαλώνω και όσο περισσότερο κάνω αυτή τη δουλειά, επανεξετάζω τους λόγους που την κάνω. Πρέπει να το κάνω. Βρίσκω ότι ενδιαφέρομαι περισσότερο για τους ανθρώπους. Είναι πιο σημαντικοί για μένα. Το θέμα μίας ταινίας και όλα τα υπόλοιπα έρχονται δεύτερα. Γίνομαι εμμονική με το IMDB Pro, να κοιτάω ποιος έχει κάνει τι, αν τους έχω ξανακούσει.
Λαμβάνεις λοιπόν το σενάριο για το Teachers’ Lounge. Πώς αντέδρασες σε αυτό; Γιατί όταν ξεκίνησα να το βλέπω, ή και διαβάζοντας τη σύνοψή του ακόμα, δεν περίμενα ότι θα ξετυλιγόταν μπροστά μου ένα θρίλερ. Ένα chamber drama/θρίλερ. Διαφαινόταν αυτό στο σενάριο;
Ούτε καν. Όταν το πρωτοδιάβασα δεν καταλάβαινα τι ταινία ήθελε να κάνει ο Ilker. Αφορά την κλοπή; Αφορά τη στιγμή που τραβάει ο χαρακτήρας μου το βίντεο; Δεν ήμουν σίγουρη για αυτά αλλά ήμουν σίγουρη ότι θα ήταν μία δυνατή ταινία. Είχα δει το φιλμ του I Was, I Am, I Will Be και είχα αγαπήσει ιδιαίτερα το πώς ο Ilke χρησιμοποιεί τη γερμανική γλώσσα. Ο ρυθμός που δίνει είναι συγκεκριμένος, σκοτεινός, αστείος. Είναι πολύ έξυπνος. Δυστυχώς αυτό δεν είναι συνηθισμένο στο τοπίο του γερμανικού κινηματογράφου και της τηλεόρασης.
Έκανα οντισιόν, μου είπε ότι θα ήθελε πολύ να κάνουμε την ταινία μαζί, είπα και εγώ το ίδιο, και αποφασίσαμε να πάμε μία βόλτα να περπατήσουμε. Σε εκείνη τη βόλτα συζητήσαμε πολύ και φάνηκε ότι και εκείνος δεν ήξερε ακριβώς τι ταινία πήγαινε να κάνει. Προσεγγίζει την κινηματογράφηση όχι με σκοπό να περάσει κάποιο μήνυμα, αλλά με σκοπό να θέσει ερωτήματα. Του είπα πως ο τρόπος που μιλούν μεταξύ τους οι χαρακτήρες στην ταινία μπορεί να κάνει ένα έξυπνο σχόλιο για τη σημερινή κουλτούρα του διαλόγου. Γιατί όλοι παρεξηγούνται μεταξύ τους, κάποιες φορές επίτηδες κιόλας, όλοι θέλουν να έχουν δίκιο και δεν μιλούν μεταξύ τους. Δεν υπάρχει πραγματικός διάλογος. Δεν ήξερα πώς θα μεταφραζόταν αυτό στην ταινία, αλλά αυτό την έκανε τόσο καλή, ότι μεταφράστηκε.
Υπήρξαν αρκετές σκηνές που κόπηκαν και ήταν όλες τους στιγμές που ο χαρακτήρας μου έπαιρνε μια ανάσα ή μιλούσε σε κάποιο έμπιστο άτομο. Κόπηκαν στο μοντάζ. Δεν είχα συνείδηση ότι γυρίζαμε θρίλερ, οπότε σκεφτόμουν ότι υπήρχαν δύο-τρεις πιεστικές συνθήκες που είχαν ενεργοποιηθεί ταυτόχρονα και ο χαρακτήρας είχε πολλά πράγματα στο μυαλό της. Είναι πολύ καλή άσκηση αυτή γιατί ως ηθοποιός πρέπει να εκτελέσεις κάτι ταυτόχρονα. Μισώ τα σενάρια που ο χαρακτήρας λέει κάτι και την αμέσως επόμενη στιγμή το πράττει. Θέλω να συμβαίνουν πράγματα ταυτόχρονα γιατί είναι πιο κοντινό στην αληθινή ζωή.
Τον εμπιστεύτηκες πολύ.
Ναι, αλλά είχα δει τις προηγούμενες ταινίες του. Επίσης αν μία ταινία είναι κακή και δεν τη δει κανείς, μπορείς πάντα να το ρίξεις στον σκηνοθέτη! (γέλια). Αυτό είναι το καλό με το να είσαι ηθοποιός. Δεν θα γινόμουν ποτέ σκηνοθέτρια.
Ποιο ήταν το σημείο εισόδου σου στον χαρακτήρα;
Ήταν πολύ ξεκάθαρο ότι παίρνει τα παιδιά στα σοβαρά.
Βασικά είναι η μόνη που το κάνει αυτό.
Ναι! Οι υπόλοιποι είναι πιο απασχολημένοι με την προσωπική τους αφήγηση. Έπαιρνα στα σοβαρά και εγώ τα παιδιά στο σετ, τα αντιμετώπιζα ως συναδέλφους. Ο χαρακτήρας είναι μία επικεφαλής και είναι καλή δασκάλα. Όλοι θυμόμαστε πώς είναι όταν μπαίνει μία καλή δασκάλα στην αίθουσα. Υπάρχει μία αίσθηση ότι τους μαζεύεις όλους και ότι ξέρει τι θες να τους περάσεις. Είναι αίσθημα εξουσίας αλλά με θετικό τρόπο.
Αυτό που μου άρεσε στην ταινία ήταν ότι αντιμετωπίζει το σχολείο ως ξεχωριστό οικοσύστημα.
Ναι! Τα σχολείο είναι πάντοτε ξεχωριστά οικοσυστήματα. Δεν έχω δει πολλές ταινίες που διαδραματίζονται σε σχολείο, αλλά είναι ένα παρανοϊκό set-up αν το καλοσκεφτείς, γιατί κάθε μέρα επί χρόνια, άνθρωποι από κάθε είδους background πάνε για να περάσουν 8-10 ώρες μαζί. Είναι παράξενο κόνσεπτ από μόνο του, οπότε είναι σίγουρα πολύ πρόσφορο έδαφος για ιστορίες.
Είπες ότι δεν έχεις δει πολλές ταινίες σε σχολεία. Έχεις όμως αγαπημένη; Γιατί όσο έβλεπα το Teachers’ Lounge ένιωθα πως έμοιαζε με μομφή – ηθελημένη ή μη – για τις γνωστές εμψυχωτικές ταινίες με δασκάλους όπου κάνουν τα πάντα σωστά και τους εμπνέουν όλους.
Δεν σκέφτομαι τόσο ταινίες σε σχολεία όσο ταινίες με στιγμές όπου οι χαρακτήρες διδάσκονται κάτι, όπως στο Good Will Hunting. Ταινίες ή σκηνές όπου κάποιος χαρακτήρας μαθαίνει κάτι σε κάποιον άλλον, κάποιες φορές επιτυχημένα, άλλες όχι.
Εσύ θα ήσουν καλή δασκάλα;
Εγώ; Με τίποτα. Είμαι πολύ ανυπόμονη. Και δεν είμαι καλή με τα παιδιά. Ή μάλλον δεν το είπα καλά, εννοώ ότι δεν μπορώ να πω ότι αγαπάω τα παιδιά, αλλά σίγουρα αγαπάω κάποια παιδιά. Δεν νομίζω ότι θα ήμουν δίκαιη.
Είπες ότι είχες καλή σχέση με τα παιδιά στο σετ βέβαια.
Ναι, ήταν υπέροχα! Αλλά ο Ilke τα διάλεξε ο ίδιος ένα προς ένα. Έκανε μεγάλες οντισιόν, από 5 έως 7 παιδιά, και τους έλεγε: «Θες να πας σε διαμαρτυρία των Fridays for Future. Πείσε με για να σε αφήσω να πας». Είχαν έναν τέτοιο αυτοσχεδιασμό. Έτσι τα βρήκε.
Πολύ ενδιαφέρον αυτό!
Πριν ξεκινήσουμε τα γυρίσματα τα έπιασε ένα-ένα και τους είπε ότι από τώρα και στο εξής είστε συνεργάτες μου. Περιμένω από εσάς να πηγαίνετε για ύπνο στην ώρα σας, να ξέρετε τις ατάκες σας, να διαβάζετε το σενάριο και να δουλεύετε μαζί μου. Θέλω να δημιουργήσουμε κάτι μαζί και να αλληλοφροντιζόμαστε.
Στην αρχή κάποια παιδιά είχαν στεναχωρηθεί επειδή δεν είχαν ατάκες. Στην πορεία όμως η δουλειά με τον Ilke άλλαξε τα πράγματα. Ο μόνος λόγος που λειτουργούν οι σκηνές με τους μαθητές είναι επειδή υπάρχει όντως η αυθεντική αίσθηση μίας σχολικής αίθουσας. Νιώθω ότι αυτό συνέβη επειδή ο Ilke δημιούργησε ένα περιβάλλον όπου ήμασταν πραγματική ομάδα.
Τώρα που τα Όσκαρ είναι στη συζήτηση, είναι κάτι για το οποίο ελπίζεις;
Κοίταξε, είναι καταπληκτικό ότι είμαστε η υποβολή της Γερμανίας. Είναι τρελό γιατί το Teachers’ Lounge είναι μία τόσο μικρή ταινία, με ένα τόσο μεγάλο ταξίδι. Κανείς δεν την ήθελε στην αρχή. Είχαμε τελειώσει την ταινία για 8-9 μήνες και, ενώ είχαμε διανομή για τη Γερμανία, κανένας ατζέντης πωλήσεων δεν ήθελε να την αναλάβει για το εξωτερικό. Μετά συνέβη η Berlinale και δημιουργήθηκε buzz. Κανείς δεν το περίμενε, ειδικά ο παραγωγός μας που κάνει αυτή τη δουλειά εδώ και 20 χρόνια και ποτέ δεν είχε δει να συμβαίνει κάτι τέτοιο.
Τη στιγμή που η Sony Pictures Classics ανακατεύεται σε οποιαδήποτε ταινία νιώθεις τιμή λόγω του καταλόγου τους και ξέρεις ότι θα σπρώξουν για την κούρσα των Όσκαρ. Πήγα στο Telluride και στο Τορόντο λίγες εβδομάδες πριν και πήραμε μία πολύ μικρή γεύση του τι σημαίνει το να κάνεις μία οσκαρική καμπάνια. Είναι ένας τελείως ξεχωριστός, παρανοϊκός κόσμος εκείνος. Το ήξερα μεν, αλλά το να το βιώνω είναι διαφορετικό. Το Telluride ήταν κάτι σαν παράλληλο σύμπαν, γνωρίζαμε ανθρώπους που θαυμάζουμε να μας λένε ότι τους άρεσε η ταινία μας. Προφανώς και εκείνη τη στιγμή σκέφτεσαι, ναι, αξίζουμε ένα Όσκαρ! Αλλά φεύγεις μετά από εκεί, επιστρέφεις στην αληθινή σου ζωή και ξέρεις ότι πρόκειται για ένα παιχνίδι στην πραγματικότητα. Είναι για αυτούς που ξέρουν καλά τους όρους του.
Ήσουν starstruck καθόλου;
Ήμουν στην ίδια πτήση με την Emma Stone. Κάποια στιγμή μου συστήθηκε ο Steve McQueen. Μου πιάνει το χέρι και μου λέει, γεια σου, είμαι ο Steve, και ήθελα να του πω «ξέρω ποιος είσαι!» (γέλια).
Πήγες σε πολλά φεστιβάλ λοιπόν και ανέφερες επίσης ότι υπάρχουν ακόμα πράγματα που σε εκνευρίζουν στη βιομηχανία. Υπήρξαν συνάδελφοί σου και όχι μόνο που διαμαρτυρήθηκαν για τη φεστιβαλική παρουσία δημιουργών που έχουν κατηγορηθεί για σεξουαλική κακοποίηση. Τι σκέφτεσαι γι’ αυτό;
Είναι πολύ πολύπλοκο. Είναι όλη αυτή η συζήτηση για το αν μπορείς να διαχωρίσεις τον καλλιτέχνη από το έργο του. Για να είμαι ειλικρινής, δεν ξέρω. Δεν έχω τις απαντήσεις. Η συζήτηση είναι πάρα πολύ σοβαρή και χαίρομαι πάρα πολύ που την κάνουμε. Δεν ξέρω τι θα έκανα εάν ήμουν διευθύντρια κάποιου φεστιβάλ. Θα καλούσα τον Roman Polanski εάν είχα την ευκαιρία; Δεν έχω ιδέα. Θα δούλευα μαζί του όμως; Όχι.
Άρα το διαφοροποιείς.
Ναι, νομίζω είναι διαφορετικό. Δεν χρειάζεται να πάρω γενικές αποφάσεις, είμαι τυχερή γιατί μπορώ να πάρω προσωπικές αποφάσεις για την καριέρα μου και για το ποιους συνεργάζομαι. Θέλω να συνεργάζομαι με άτομα που δεν είναι κακοποιητές, αλλά ποιος ξέρει τι γίνεται με αυτούς που έχουν ήδη συνεργαστεί, τι μπορεί να αποκαλυφθεί στο μέλλον; Νιώθω πως μπορεί να τραβάμε την κουλτούρα της ακύρωσης στα άκρα κάποιες φορές, αλλά νιώθω επίσης ότι η κουβέντα γύρω από αυτήν εξελίσσεται όσο συνεχίζουμε και την κάνουμε. Και πρέπει να την κάνουμε.
Το Teachers’ Lounge κυκλοφορεί στις αίθουσες στις 19 Οκτωβρίου από το Cinobo.
