ΣΙΝΕΜΑ

Το “Χτυποκάρδια στο Γραφείο” είναι μια αθλητική ταινία– με γραφομηχανές

Μιλήσαμε με τον σκηνοθέτη και τον σεναριογράφο του φετινού Γαλλικού χιτ για οτιδήποτε εκτός από ρομάντζο: για μπέιζμπολ, “Star Wars”, νοσταλγία, αγγλικά, “Mad Men”, μουσική. Και γραφομηχανές!

Tο “Χτυποκάρδια στο Γραφείο” (γαλλιστί “Populaire”) έχει μια όσο παράξενη ιδέα για ταινία μπορείς να περιμένεις αυτό το καλοκαίρι: Μια νεαρή γραμματέας είναι χάλια στη δουλειά της, αλλά αντιλαμβανόμενος την ταχύτητά της, το αφεντικό της θα προσπαθήσει να την κάνει τη γρηγορότερη δακτυλογράφο στον κόσμο. Πώς θα συμβεί αυτό; Κεδίζοντας το παγκόσμιο τουρνουά ταχείας δακτυλογράφησης.

Ναι, αυτό είναι (ή ήταν) αληθινό πράγμα. Και ναι, η ταινία είναι αυτή ακριβώς η γοητευτική μίξη αθλητικής ταινίας και ρομαντικής κομεντί που ακούγεται.

Στο φετινό 14ο Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου, όπου το “Χτυποκάρδια στο Γραφείο” έκανε την ελληνική πρεμιέρα του, παρευθρέθηκαν ο σκηνοθέτης ταινίας Régis Roinsard παρέα με τον (Αμερικάνο) συν-σεναριογράφο του, Daniel Presley. Κι αφού είδαμε την ταινία, μιλήσαμε μαζί τους (στα αγγλικά) για τα σχιζοφρενικά τους σημεία αναφοράς, που ξεκινούν από τον Hitchcock και φτάνουν ως το “Karate Kid”.

Αλλά πριν απ’όλα, έπρεπε να αποφασίσουμε σε τι γλώσσα θα μιλήσουμε.

***

Régis: Μπορούμε να το κάνουμε στα αγγλικά κι αν δεν καταλαβαίνω κάτι-

Daniel: Εγώ είμαι Αμερικάνος οπότα τα έμαθα σωστά από κάπως νωρίς.

Άρα εσύ θα είσαι ΟΚ.

Daniel: Ναι νομίζω ότι το έχω κάπως. Αλλά κι ο Régis είναι καλός.

Régis: Όχι δεν είμαι. Είμαι αστείος όταν μιλάω αγγλικά, έχω μια αγγλική λέξη που δεν…

Ποια λέξη;

Régis: Λέω συνέχεια τη λέξη ‘speedness’.

Daniel: Speedness;!

Φανταστική λέξη, βγάζει νόημα!

Régis: Ναι ναι, speedness, καταλαβαίνεις τι εννοώ;

Πρέπει να υπάρξει σαν λέξη.

Régis: Ναι, και μου λένε πως είναι τόσο… γαλλική, τόσο γοητευτική, ξέρεις.

Στην ταινία μου έκανε εντύπωση αυτή η τόσο περίεργη ιδέα που έχει να κάνει με, υποθέτω, την… speedness της δακτυλογράφησης. Από πού σου ήρθε αυτό;

Régis: Είδα ένα ντοκιμαντέρ για την ιστορία των γραφομηχανών στη Γαλλική τηλεόραση και υπήρχε ένα κομμάτι για έναν διαγωνισμό ταχείας δακτυλογράφησης στα ‘50s. Που μου φάνηκε εντελώς παράξενο και φανταστικό, και κινηματογραφικό.

Δηλαδή αυτό ήταν κάτι αληθινό; Νόμισα πως απλά ήταν μια ιδέα που φτιάξατε για την ταινία.

Régis: Όχι, υπήρχε! Επειδή οι μάρκες γραφομηχανών αποφάσισαν να φτιάξουν αυτό τον ανταγωνιστικό διαγωνισμό για να πρωθήσουν το προϊόν τους. Και όταν το είδα ήξερα πως είχε πολλά να πει για τον κόσμο μας. Είναι πριν τους υπολογιστές, οπότε ήταν ακόμα περίεργο να χρησιμοποιείς ένα αντικείμενο για να γράφεις γράμματα ή βιβλία. Οπότε παρουσιάζεται ως κάτι πολύ σέξι. Το να χρησιμοποιήσεις ένα τέτοιο αντικείμενο ως σπορ ήταν τελείως τρελό.

Οπότε το προσέγγισα σαν μια αθλητική ταινία σαν το “Rocky” ή το “Karate Kid”. Είπα πως μπορώ να κάνω μια τέτοια αθλητική ταινία, αλλά αν μπορώ να βάλω μέσα μια μικρή ανατροπή και να την κάνω ρομαντική κομεντί, θα ήταν σα να δημιουργούσαμε ένα νέο είδος. Ξεκίνησα με την ιδέα και μετά ο Daniel με βοήθησε να γράψω το σενάριο.

Νιώθεις νοσταλγία για αυτή την εποχή που απεικονίζετε στην ταινία;

Régis: Όχι, ούτε για αυτή την περίοδο ούτε για καμία περίοδο. Δε νομίζω πως παλιά ήταν καλύτερα. Η περίοδος αυτή απλά μου αρέσει για το ντιζάιν και για το ότι πολλά πράγματα εφευρέθηκαν τότε, που έχουν ακόμα επίδραση. Για πίνακες, για ταινίες, το στυλ. Κι όλο αυτό με το αθλητικό στοιχείο στις ταινίες, με τη διασκέδαση στα πάντα, με την απελευθέρωση των γυναικών. Είναι μια δεκαετία που σχημάτισε σε μεγάλο βαθμό και τη δική μας εποχή.

Αναφέρεις συνέχεια τις αθλητικές ταινίες, σου αρέσουν πολύ;

Régis: Ναι, δεν ξέρω γιατί, μου αρέσει ο αθλητισμός ακόμα κι όταν βλέπω προπόνηση ποδοσφαίρου. Υποθέτω είναι πολύ ενδιαφέρουσα η εγγενής δραματουργία των σπορ. Πολλές φορές είναι πιο έντονη κι από τον ταινιών. Ξέρω όταν βλέπω μια ταινία που βρήκαν τη δραματουργία που χρησιμοποιούν και είμαι ακόμα πιο ενθουσιασμένος. Είναι πρόκληση να κάνεις μια τέτοια ταινία.

Ναι, γιατί παρόλ’αυτό που λες, είναι περίεργο που δεν υπάρχουν πολλές σπουδαίες αθλητικές ταινίες. Ποια είναι η αγαπημένη σου;

Régis: Το “Karate Kid”. Γιατί λατρεύω τις σκηνές της προπόνησης. Επίσης είναι περίεργο, αλλά και το “Star Wars”, στο “Αυτοκρατορία Αντεπιτίθεται”, οι σκηνές με τον Γιόντα είναι πολύ κοντά στο “Karate Kid”. Οι σκηνές του Γιόντα και του Λουκ είναι σαν μοντάζ προπόνησης από αθλητική ταινία. Οπότε τη λατυρεύω κι αυτή για τις σκηνές αυτές. Όσο για τις σκηνές των αγώνων…

Daniel: “Raging Bull”;

Régis: Ναι, αυτό οπωσςδήποτε, και εκείνο τον Robert Redford και το μπέιζμπολ… ποιος είναι ο αγγλικός τίτλος του, το ξέρω στα Γαλλικά… α, το “Natural”. Και από πρόσφατα το “Million Dollar Baby”.

Μια άλλη σύγκριση που κάνουν συχνά για την ταινία σας είναι με το “Mad Men” βάσει μια επιφανειακής ομοιότητας με την εποχή, παρότι δεν προσπαθείτε να κάνετε τίποτα παρόμοιο–

Régis: Ευχαριστώ.

[γέλια]

Daniel: Ναι, το ακούμε πολύ συχνά αυτό.

Régis: Αλλά ακριβώς, είναι άλλο πράγμα. Μου αρέσει πάρα πολύ το “Mad Men”, αλλά το πρόβλημα είναι πως πολύς κόσμος θέλει απλά να συγκρίνει πάντα κάτι με κάτι άλλο και είναι εύκολο να κάνεις μια σύγκριση αν μια ταινία ανήκει σε μια ίδια εποχή. Και στον δημιουργό του “Mad Men” δεν του ανήκει η περίοδος, έτσι δεν είναι; Έχω το δικαίωμα να κάνω κι εγώ μια ταινία εκεί

Daniel: Matthew Weiner δεν τον λένε;

Ναι.

Daniel: Ωραία. Είναι σπουδαίος! Αλλά δεν αγόρασε τα ‘50s.

Τι άλλες αναφορές θα λέγατε πως υπάρχουν στην ταινία; Υπάρχει πολύς Hitchcock νομίζω.

Régis: Ναι. Γενικά πολλοί Αμερικάνοι, Douglas Sirk, Billy Wilder, πολλοί από τα ‘40s, αλλά και Γάλλοι όπως ο Jacques Demy. Έχει ενδιαφέρον που όλοι αυτοί οι μεγάλοι σκηνοθέτες του Χόλιγουντ από τότε είναι. Ευρωπαίοι πάντως. Είναι ένα ταξίδι ανάμεσα στο Ευρωπαϊκό και το Αμερικάνικο στυλ. Όλες οι ταινίες, όλοι οι σκηνοθέτες με επηρέασαν. Οπότε δε θέλαμε να αντιγράψουμε κάποιον συγκεκριμένα.

Υπάρχει ας πούμε μια σκηνή στο ξενοδοχείο όιπου ο διευθυντής φωτογραφίας μας, που έκανε το “Artist” και είναι μεγάλος σινεφίλ, είδε πως ήταν πολύ κοντινή στο “Vertigo” του Hitchcock, οπότε αναρωτηθήκαμε αν έπρεπε να συνεχίσουμε ή όχι. Και τελικά αποφασίσαμε… ξέρεις, το σινεμά είναι Ιστορία.

Πώς ξεκινήσατε να δουλεύετε μαζί, υπάρχει κάποιο background…;

Daniel: Φυλακή.

[γέλια]

Όχι, είναι μουσική η σύνδεση. Δουλεύω ακόμα ως μουσικός παραγωγός βασικά, με μπάντες όπως οι Faith No More. Ήρθα στην Ευρώπη κάποια στιγμή και γνώρισα τον Régis επειδή έκανε τα βίντεο για πολλές από αυτές τις μπάντες. Και τον συμπάθησα περισσότερο από τις μπάντες οπότε γίναμε φίλοι!

[γελάνε και οι δύο]

Ε, σιγά, κανείς στη Γαλλία δε θα το διαβάσει αυτό οπότε δεν κάνει διαφορά τι λέω!

Ήταν απλά μια αφορμή να δουλέψουμε μαζί, αρχίσαμε να κάνουμε ένα φιλμ γύρω από τους καλλιτέχνες, και κάποια στιγμή αποφασίσαμε να γράψουμε κάτι μαζί. Το “Χτυποκάρδια στο Γραφείο” ήταν η δεύτερή μας ταινία.

Άρα είχες background και στη μουσική και στο σινεμά;

Daniel: Ναι, έκανα τριπλές σπουδές, στη μουσική σύνθεση, στη θεωρία σινεμά… και στη Γαλλική φιλολογία. Οι γονείς μου δεν ήταν πολύ χαρούμενοι. Ειδικά ο πατέρας μου. “Τι θα κάνεις με αυτά τα πράγματα!!”

Το πρωταγωνιστικό ζευγάρι της ταινίας έπρεπε να έχει χημεία για να λειτουργήσει το φιλμ. Πώς τους βρήκατε;

Daniel: Πρώτα τους υποχρεώσαμε να κοιμηθούν μαζί. [γέλια] Ε, και έμοιαζε να λειτουργεί το όλο πράγμα οπότε είπαμε να προχωρήσουμε.

Σωστά.

Régis: Όχι, ΟΚ, όταν γράφαμε το σενάριο δεν είχαμε συγκεκριμένους ηθοποιούς στο μυαλό μας.

Daniel: Μόνο νεκρούς.

Régis: Ναι, αν σκέφτεσαι τον Jean Dujardin και δε θέλει να παίξει στην ταινία, είναι καταστροφικό.

Daniel: Οπότε σκεφτόμασταν Rock Hudson, Grace Kelly, κλπ.

Régis: Ο Romain Duris δεν το πιστεύαμε ότι θα θέλει να το κάνει, μας έλεγαν ότι ενδιαφέρεται μόνο για σοβαρούς δραματικούς ρόλους, αλλά είπε ναι κατευθείαν.

Daniel: Και η Déborah François… ήταν βασικά η μόνη από όσες ηθοποιούς δοκίμασαν για το ρόλο που ήθελε να γνωρίσει τους σεναριογράφους. Απλά ήθελε να μας συγχαρεί!

Régis: Κι επίσης τόση δακτυλογράφηση… Μελέτησε δακτυλογράφηση για 8 μήνες με κανονικό καθηγητή, έκανε προπόνηση.

Daniel: Στη διάρκεια των γυρισμάτων μας κρατούσε ξύπνιους το βράδυ, έκανε εξάσκηση κι ακουγόταν ένας “κλακ κλακ κλακ” θόρυβος σε όλο το ξενοδοχείο. Την παίρναμε τηλέφωνο και της φωνάζαμε “μπορείς ΣΕ ΠΑΡΑΚΑΛΩ να σταματήσεις να εξασκείσαι;”

Έχω ακούσει για μπλοκμπάστερ που οι ηθοποιοί έκαναν προπόνηση 8 μηνών για τις σκηνές δράσης–

Daniel: Ναι, εμείς το κάναμε με τη δακτυλογράφηση. Το ίδιο!

***

Είπαμε, το “Χτυποκάρδια στο Γραφείο” είναι μια αθλητική ταινία. Τι;