Κι όμως, το ξέσπασμα δεν μειώνει τον θυμό

Υπάρχετε εσείς που τα μαζεύετε, τα μαζεύετε και κάποια στιγμή -συνήθως, για ασήμαντη αφορμή- ξεσπάτε τον συσσωρευμένο θυμό. Συνήθως χάνετε το δίκιο σας ή τα ακούει κάποιος που δεν φταίει κι έτσι οδηγείστε σε πλημμύρα ενοχών. Άσε που το μάζεμα, από μόνο του, μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα υγείας. Όπως και το ξέσπασμα.

Υπάρχουμε κι εμείς που μεγαλώσαμε και καταλάβαμε ότι είναι προτιμότερο να επιστρέφουμε το συναίσθημα που παίρνουμε -που μας δημιουργούν-, σε μηδενικό χρόνο. Που αν κάποιος μας ανεβάσει την πίεση από το μηδέν στο 100 σε nanoseconds, αποχωρούμε, ηρεμούμε και επιστρέφουμε όταν νιώθουμε έτοιμοι να βάλουμε τα όριά μας.

Η εκτόνωση (αγγλικά venting) προσδιορίζεται ως μηχανισμός αντιμετώπισης, που επιτρέπει σε ένα άτομο να αιτιολογήσει και να επικυρώσει τους φόβους, τις ανησυχίες, τα όνειρα και τις ελπίδες του.

Στο λεξικό του Cambridge θα βρεις ως ορισμό το «εκφράζω ένα αρνητικό συναίσθημα με έναν δυναμικό και συχνά άδικο τρόπο: εκτονώνω την απογοήτευση/θυμό/οργή/σπλήνα μου σε κάποιον».

Πιστεύεις ότι ξεδίνεις με αυτόν τον τρόπο; Πώς ξεφορτώνεσαι τον θυμό, τον εκνευρισμό, την απόγνωση ή ό,τι άλλο σε έχει κατακλύσει; Γράψε λάθος και διάβασε τι ανακάλυψε πρόσφατη μελέτη.

«Η έκφραση θυμού μπορεί να ακούγεται καλή ιδέα, αλλά στην πραγματικότητα είναι αντιπαραγωγική. Για να μειώσετε τον θυμό, είναι καλύτερο να συμμετέχετε σε δραστηριότητες που μειώνουν τα επίπεδα διέγερσης».

Ο Brad Bushman, επικεφαλής της εργασίας, με διδακτορικό στην κοινωνική ψυχολογία και καθηγητής του Ohio State University, ο οποίος έχει αφιερώσει δεκαετίες στη μελέτη της έννοιας της κάθαρσης διευκρίνισε ότι η μείωση της διέγερσης δίνει στον προμετωπιαίο φλοιό (το κέντρο σχεδιασμού του εγκεφάλου μας) χρόνο να ζυγίσει τις συνέπειες, να θυμηθεί τις τύψεις του παρελθόντος και να επιλέξει πιο προσεκτικά τα λόγια του.

«Το αποτέλεσμα είναι λιγότερα σπασμένα πιάτα, χαμηλότερες ορμόνες στρες και σχέσεις που ανακάμπτουν αντί να σπάνε».

Το εύρημα ήταν συνεπές σε διαφορετικά φύλα, ηλικίες και πολιτισμικά υπόβαθρα, γεγονός που προτείνει ότι η ηρεμία του σώματος είναι μια «καθολική συνταγή», όχι μια μόδα που συνδέεται με τάση που προωθείται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Μην πετάς πράγματα, πήγαινε μία βόλτα γύρω από το τετράγωνο

Με την ομάδα του, ο Βushman εξέτασε 154 διαφορετικές μελέτες με περισσότερους από 10.000 ανθρώπους, για να διαχωρίσει τον μύθο της εκτόνωσης, από την πραγματικότητα.

Η ανασκόπηση δείχνει ότι οι δραστηριότητες που μειώνουν τη σωματική διέγερση (πχ βαθιά εισπνοή, ενσυνειδητότητα, διαλογισμός) μειώνουν σταθερά τα επίπεδα θυμού, που όταν εκτονώνεται ανεξέλεγκτα προκαλεί προβλήματα στις σχέσεις μας και στο καρδιαγγειακό μας σύστημα.

«Το περιβάλλον δεν έχει σχεδόν καμία σημασία. Τα αποτελέσματα ισχύουν για ασκήσεις που κάνουμε μόνοι σπίτι, για συνεδρίες με καθοδήγηση θεραπευτή και για προγράμματα που βασίζονται σε εφαρμογές». Όπως πρόσθεσε η Sophie Kjærvik, μεταδιδακτορική συνάδελφος του Bushman, η οποία επίσης μετείχε στην έρευνα «η μείωση της διέγερσης είναι πραγματικά σημαντική».

Διαπιστώθηκε ότι κάθε ομάδα που μελετήθηκε -φοιτητές, συνταξιούχοι, άτομα με νοητική αναπηρία και άτομα με ποινικό μητρώο- επωφελήθηκαν από σχετικές στρατηγικές, εν αντιθέσει με το χτύπημα ενός τοίχου, την εκτόξευση αντικειμένων ή το τζόκινγκ.

Αυτά που συνηθίζουμε να κάνουμε φάνηκε να έχουν μικρή επίδραση στην αποσυμπίεση. Σε κάποιες περιπτώσεις, έδειξαν να αυξάνουν το θυμό. Πώς γίνεται αυτό;

Τι κάνει ο θυμός στο σώμα σου

Ο θυμός πυροδοτεί μια ειδοποίηση προς όλο το σώμα (ταχύτερος καρδιακός παλμός, υψηλότερη αρτηριακή πίεση, αυξανόμενη αδρεναλίνη), με συνέπεια ο συμπαθητικός κλάδος του αυτόνομου νευρικού συστήματος να προετοιμάζει τους μύες για fight or flight (βλ. αμυντικός μηχανισμός της φυγής ή της πάλης που έχουμε από ένστικτο). Ο παρασυμπαθητικός κλάδος περιμένει να επαναφέρει τα πάντα.

«Ο θυμός ενεργοποιεί το συμπαθητικό νευρικό σύστημα, που θεωρείται το πεντάλ γκαζιού του σώματος. Ως εκ τούτου, η προσθήκη περισσότερης επιτάχυνσης (με τζόκινγκ ή εκρήξεις) απλώς κρατάει τον κινητήρα σε λειτουργία. Ορισμένες σωματικές δραστηριότητες που αυξάνουν τη διέγερση μπορεί να είναι καλές για την καρδιά σας, αλλά σίγουρα δεν είναι ο καλύτερος τρόπος για να μειώσετε τον θυμό», λέει ο Βushman.

Τεχνικές που κάνουν μεγαλύτερες σε διάρκεια τις εκπνοές ή τεντώνουν και απελευθερώνουν τους μύες που έχουν τσιτωθεί, μας βοηθούν να καλμάρουμε αντί να αρχίζουμε να εκτοξεύουμε λέξεις ή αντικείμενα ή ό,τι άλλο.

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτή η γρήγορη επαναφορά εξελίχθηκε επειδή επιτρέπει στις κοινωνικές ομάδες να επιλύουν συγκρούσεις χωρίς μόνιμη βλάβη και εντυπωσιάστηκαν από την ανατροπή που έκανε η γιόγκα.

«Αν και οι στάσεις αυξάνουν τον καρδιακό ρυθμό, η πρακτική ενσωματώνει σταθερή αναπνοή και εστιασμένη προσοχή, μετατρέποντας την κίνηση σε διαλογισμό», με πρακτικές όπως ο διαλογισμός και το mindfulness που στην πράξη σημαίνει να επικεντρωνόμαστε στο εδώ και τώρα, μυαλό και σώμα να οδηγούν σε προοδευτική μυική χαλάρωση.

Θέλεις κάτι πιο απλό; «Κάντε μια βόλτα γύρω από το τετράγωνο, διατηρώντας αρκετά χαμηλό ρυθμό και συνδυάστε την με πλήρη ενεργοποίηση των αισθήσεων, ώστε να καταλάβετε το βουητό των τζιτζικιών, το άρωμα φρεσκοκομμένου καφέ ή ό,τι άλλο συναντάται στο διάβα σας. Η απαλή κίνηση βοηθά στον μεταβολισμό των ορμονών του στρες χωρίς να αυξάνει τη διέγερση, και οι μικρές λεπτομέρειες της φύσης απομακρύνουν την εστίαση από τον στοχασμό».

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ